Węglowodory.doc

Alkany

1.       Tabela alkanów.

Wzór na alkany: C n H 2n+2

Metan                                                                      CH4

Etan                                                                      C2H6

Propan                                                                      C3H8

Butan              C4H10             

Pentan              C5H12

Heksan              C6H14

Heptan              C7H16

Oktan              C8H18

Nonan              C9H20

Dekan              C10H22

2.      Spalanie alkanów.

Każde spalanie odbywa się przy użyciu tlenu (O2). Wynikiem ZAWSZE jest woda i:

a)      CO2 dla spalania całkowitego

b)     CO lub C dla spalania niecałkowitego

Przykład:

Spalanie metanu.

- najpierw piszemy ogólny wzór:

CH4 + O2 à CO2 + H2O

- następnie uzupełniamy czynniki – standardowo aby wszystko się zgadzało:

CH4 + 2 O2 à CO2 + 2 H2O

Tak samo robimy spalanie niecałkowite:

CH4 + 3/2 O2 à CO + 2 H2O

Zauważamy, że musimy przy tlenie musimy wstawić ułamek. Fizycznie jest to niemożliwe, więc aby otrzymać prawidłowe równanie reakcji mnożymy całość przez 2:

2 CH4 + 3 O2 à 2 CO + 4 H2O

Analogicznie kolejne spalanie:

CH4 +  O2 à C + 2 H2O

Ćwiczenie: zapisz spalanie etanu.

3.      Zawartość procentowa.

Aby obliczyć zawartość procentową pierwiastków w węglowodorze musimy znać wszystkie masy molowe.

Masy:

H – 1u

C – 12u

O – 16u

Przykład:

Policzmy zawartość procentową pierwiastków w metanie (CH4)

Masa C: 1*12u = 12u

Masa H: 4* 1u = 4u

Najważniejsze jest, aby policzyć masę całości:

Masa CH4: 12u + 4u = 16u

Teraz liczymy procent zawartości:

Węgla (C): 12u/16u = 75%

Wodoru (H): 4u/16u = 25%

Ćwiczenie: oblicz zawartość procentową pierwiastków w etanie.

4.      Stosunek masowy.

Tutaj, podobnie jak w przypadku zawartości procentowej, przydadzą się masy molowe.

Przykład:

Oblicz stosunek masowy pierwiastków w metanie.

Masa C: 1*12u = 12u

Masa H: 4* 1u = 4u

Stosunek masowy:

C do H:

12u/4u = (skracamy 12 i 4) = 3/1 = 3:1

Ćwiczenie: oblicz stosunek masowy pierwiastków w etanie.

Alkeny

1.    Tabela alkenów.

Wzór na alkeny: C n H 2n

Tabelę można stworzyć według wzoru, analogicznie jak utworzona przeze mnie tabela alkanów. Będzie się jednak ona trochę różnić:

a)   Nie ma alkanu z jednym węglem (prosto mówiąc pomijamy metan)

b)   Nazwy mają na końcu –en

Czyli początek tabeli wygląda tak:

Eten                            C2H4

Propen              C3H6

…..

Itd.

2.    Spalanie, zawartość procentową i stosunek masowy liczy się zupełnie tak samo, więc nie będę już tego opisywać.

3.    Ważne jest, że alkeny to związki nienasycone (mają jedno wiązanie niewykorzystane), więc mogą łączyć się z innymi pierwiastkami.

Przykład:

C2H4 + H2 à C2H6

Mogą być tu także inne pierwiastki: Br2, Cl2, HCl itp. Zasada dołączania jest zawsze taka sama. Pęka wiązanie podwójne i przyłączają się pierwiastki.

Ważne!

Pękające wiązanie oznacza możliwość przyłączenia dwóch pierwiastków! (stąd H2, Br2 itd.)

Alkiny

1.      Tabela alkinów.

Wzór:  C n H 2n – 2

Tabelę tą standardowo można utworzyć ze wzoru. Tu także rozpoczynamy od drugiego węglowodoru (etyn), a końcówka w nazwie zmienia się na –yn.

Etyn              C 2 H 2

Propyn              C 3 H 4

……

Itd.

2.      Spalanie, zawartość procentową i stosunek masowy standardowo robi się tak samo.

3.      Alkiny także są nienasycone (tym razem są to dwa wiązania niewykorzystane), zatem także można do nich coś przyłączyć.

C2H2 + 2 H2 à C2H6

Ważne!

Dwa pękające wiązania to możliwość przyłączenia czterech pierwiastków (stąd 2 H2).

Jednakże może pęknąć tylko jedno i przyłączyć dwa pierwiastki:

C2H2 +  H2 à C2H4

Niech Agata przejrzy sobie dodatkowo NOTATKI, które miała przepisać do zeszytu, który miała kupić. Jeżeli go nie ma to niech chociaż przejrzy luźne kartki, na których pisała. Jest na nich dosłownie wszystko.

Dodatkowo musi nauczyć się teorii + reakcji polimeryzacji, którą można opanować po prostu na pamięć (jest na tych kartkach, na których pisała).