Tradycyjne religie Polinezji.pdf

(115 KB) Pobierz

Polinezyjczycy to pierwotni mieszkańcy wysp Polinezji, zamieszkujący umowny trójkąt

między Hawajami (Hawai), Wyspą Wielkanocną i Nową Zelandią. Polinezja stanowi

wschodnią część Oceanii i obejmuje wyspy: Hawaje, Feniks, Line, Lagunowe, Wallis i Futuna,

Samoa, Tonga, Tokelau, Cooka, Towarzystwa, Tuamotu, Markizy, Tubuai, Gambiera, Pitcaim,

Wielkanocną. Na wyspach tych żyje ok. 1,8 -2 mln mieszkańców, w tym 600-700 tysięcy

rdzennych Polinezyjczyków. Niekiedy do Polinezji zalicza się Nową Zelandię i Fidżi. Religie

rodzime Polinezji, mimo dużego zróżnicowania, mają wszelkie elementy wspólne

z Melanezją, zwłaszcza występującą powszechnie wiarę w bezosobową siłę nadnaturalną

Mana znaną z Huny. Bardzo rozbudowane są mity kosmologiczne, według których

kosmos

powstał z pierwotnej pustki. Tanga-Roa

jest jednym z bogów znanych prawie w całej

Polinezji. Jest on stwórcą innych bóstw, Ziemi oraz ludzi. W mitach pełni wielorakie funkcje.

Występuje pod różnymi imionami: Tangaloa, Tanaoa, Taaroa. Istotą Najwyższą u Maorysów

w Nowej Zelandii i na innych wyspach jest bóg Io.

Kult bogów był ściśle związany z ważnym dla całej Polinezji kultem wodzów plemiennych,

zarówno żyjących, jak i zmarłych, tworzących wraz z rodzinami arystokrację rodową. Dzisiejsi

kahuni i kapłani uzdrawiający z pomocą masażu

Ma-Uri

czy

Huny

do takiej właśnie starej

arystokracji duchowej należą. Za pomocą drobiazgowo sporządzonych i przekazywanych

z pokolenia na pokolenie genealogii wywodzono plemiennych wodzów od konkretnych bóstw

(aniołów). Obrzędy odprawiano z okazji zmiany pór roku, ważnych okoliczności

(np. narodziny dziecka) lub podejmowania doniosłych decyzji (np. budowy łodzi,

wypowiedzenia wojny). Ceremonie sprawowane były w świątyniach (Marae), będących

otwartymi zagrodami otoczonymi kamieniami, z czworokątną piramidą ułożoną z kamieni,

symbolizującą tron czczonego bóstwa. Centralną część obrzędów stanowiło składanie ofiary

bogu z pierwszych płodów rolnych, pierwszego połowu ryb lub z jeńców wojennych. Podczas

obrzędów często dochodziło do transu, ekstazy, zjawisk typowych dla praktyk religijno-

szamańskich.