Ludwig von Mises - Ludzkie dzialanie. Traktat o ekonomii.pdf

(3824 KB) Pobierz
LUDWIG VON MISES
(1881–1973)
Ludwig von Mises był najwybitniejszym obrońcą kapitalizmu i krytykiem socjalizmu w XX wieku,
najważniejszym przedstawicielem austriackiej szkoły ekonomii, nauczycielem Hayeka, Rothbarda
oraz wielu innych ekonomistów i naukowców. Przez całe dorosłe życie pisał i wykładał w różnych
krajach. Jest autorem kilkudziesięciu książek i ponad 250 artykułów. Pierwsza dłuższa praca
Theorie
des Geldes und der Umlaufsmittel
(1912) przyniosła mu uznanie w całej Europie. W kolejnej
znakomitej książce
Die Gemeinwirtschaft: Untersuchungen über den Sozialismus
(1922) Mises
przewidział upadek socjalizmu. Po
Anschlussie
Austrii Mises wyjeżdża do Szwajcarii, gdzie
publikuje
Nationalökonomie: Theorie des Handelns und Wirtschaftens
(1940). W 1940 roku
przenosi się do USA. Tu ukazuje się
Human Action
(1949) – rozszerzona, angielska wersja
Nationalökonomie. Human Action,
czyli
Ludzkie działanie
– opus magnum Misesa – zostało
przetłumaczone na większość języków europejskich (w tym rosyjski i czeski), a także m.in. na chiński
i japoński. Polskie tłumaczenie fragmentów ukazało się w „Prakseologii” nr 3/1995.
Po polsku wydano dotychczas następujące pozycje autorstwa Misesa:
Interwencjonizm,
Mentalność antykapitalistyczna, Liberalizm w tradycji klasycznej, Planowany chaos, Biurokracja,
Ekonomia i polityka, Wspomnienia, Socjalizm, Teoria a historia.
SPIS TREŚCI
WPROWADZENIE
1. Ekonomia i prakseologia
2. Epistemologiczny problem ogólnej teorii ludzkiego działania
3. Teoria ekonomiczna i praktyka ludzkiego działania
4. Podsumowanie
CZĘŚĆ PIERWSZA: LUDZKIE DZIAŁANIE
I. DZIAŁAJĄCY CZŁOWIEK
1. Działanie celowe a reakcje zwierzęce
2. Wstępne warunki ludzkiego działania
3. Ludzkie działanie jako coś danego ostatecznie (as an ultimate given)
4. Racjonalność i irracjonalność; subiektywizm i obiektywizm badań prakseologicznych
5. Przyczynowość jako warunek działania
6. Ja i inni
II. EPISTEMOLOGICZNE ZAGADNIENIA NAUK O LUDZKIM DZIAŁANIU
1. Prakseologia a historia
2. Formalny i aprioryczny charakter prakseologii
3. Podejście a priori a rzeczywistość
4. Zasada indywidualizmu metodologicznego
5. Zasada metodologicznej pojedynczości (methodological singularism)
6. Indywidualne i zmienne cechy ludzkiego działania
7. Zakres i specyficzna metoda historii
8. Konceptualizacja i rozumienie
9. O typach idealnych
10. Metoda ekonomii
11. Ograniczenia pojęć prakseologicznych
III. EKONOMIA I BUNT PRZECIW ROZUMOWI
1. Bunt przeciw rozumowi
2. Logiczny aspekt polilogizmu
3. Prakseologiczny aspekt polilogizmu
4. Polilogizm rasowy
5. Polilogizm i rozumienie
6. W obronie rozumu
IV. PIERWSZA ANALIZA KATEGORII DZIAŁANIA
1. Cele i środki
2. Skala wartości
3. Skala potrzeb
4. Działanie jako wymiana
V. CZAS
1. Czas jako czynnik prakseologiczny
2. Przeszłość, teraźniejszość i przyszłość
3. Oszczędzanie czasu
4. Związki czasowe między działaniami
VI. NIEPEWNOŚĆ
1. Niepewność i działanie
2. Znaczenie prawdopodobieństwa
3. Prawdopodobieństwo klas
4. Prawdopodobieństwo zdarzeń jednostkowych
5. Liczbowe przedstawienie prawdopodobieństwa zdarzeń jednostkowych
6. Zakład, hazard, gra
7. Przewidywanie prakseologiczne
VIII. DZIAŁANIE W ŚWIECIE
1. Prawo użyteczności krańcowej
2. Prawo przychodów
3. Praca jako środek
4. Produkcja
CZĘŚĆ DRUGA: DZIAŁANIE W SPOŁECZEŃSTWIE
VIIII. SPOŁECZEŃSTWO
1. Współpraca między ludźmi
2. Krytyka holistycznej i metafizycznej koncepcji społeczeństwa
3. Podział pracy
4. Prawo asocjacji Ricarda
5. Skutki podziału pracy
6. Jednostka w społeczeństwie
7. Wielkie Społeczeństwo
8. Instynkt agresji i niszczenia
IX. ROLA IDEI
1. Ludzki rozum
2. Światopogląd i ideologia
3. Ideologia, władza, przemoc, rządzenie
4. Melioryzm i idea postępu
X. WYMIANA W SPOŁECZEŃSTWIE
1. Wymiana autystyczna i wymiana między ludźmi
2. Związki oparte na kontrakcie i związki oparte na hegemonii
3. Działanie oparte na kalkulacji
CZĘŚĆ TRZECIA: KALKULACJA EKONOMICZNA
XI. OCENA WARTOŚCI BEZ KALKULACJI
1. Gradacja środków
2. Fikcja barteru w elementarnej teorii wartości i cen
3. Problem kalkulacji ekonomicznej
4. Kalkulacja ekonomiczna i rynek
XII. SFERA KALKULACJI EKONOMICZNEJ
1. Charakter zapisów księgowych
2. Granice kalkulacji ekonomicznej
3. Zmienność cen
4. Stabilizacja
5. Korzenie idei stabilizacji
XIII. KALKULACJA PIENIĘŻNA JAKO NARZĘDZIE DZIAŁANIA
1. Kalkulacja pieniężna jako metoda myślenia
2. Kalkulacja ekonomiczna i nauka o ludzkim działaniu
CZĘŚĆ CZWARTA: KATALAKTYKA LUB EKONOMIA SPOŁECZEŃSTWA RYNKOWEGO
XIV. PRZEDMIOT I METODA KATALAKTYKI
1. Określenie granic problematyki katalaktycznej
2. Metoda konstrukcji myślowych
3. Czysta gospodarka rynkowa
4. Gospodarka autystyczna
5. Stan spoczynku i gospodarka jednostajnie funkcjonująca
6. Gospodarka stacjonarna
7. Integracja funkcji katalaktycznych
XV. RYNEK
1. Charakterystyka gospodarki rynkowej
2. Dobra kapitałowe i kapitał
3. Kapitalizm
4. Suwerenność konsumentów
5. Konkurencja
6. Wolność
7. Nierówność zamożności i dochodów
8. Zysk i strata przedsiębiorcy
9. Zyski i straty przedsiębiorcy w rozwijającej się gospodarce
10. Organizatorzy, menedżerowie, technicy i biurokraci
11. Proces selekcji
12. Jednostka i rynek
13. Propaganda komercyjna
14. „Volkswirtschaft” (Gospodarka narodowa)
XVI. CENY
Zgłoś jeśli naruszono regulamin