Dębska-Rup A - Rachunkowość finansowa.pdf

(5062 KB) Pobierz
Krakowska Szkoła Wyższa
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Anna Dębska-Rup
finansowa
według unormowań prawnych:
rachunkowości
podatków
działalności gospodarczej
Rachunkowość
Kraków 2009
Rada Wydawnicza Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego:
Klemens Budzowski, Maria Kapiszewska, Jacek Majchrowski, Zbigniew Maciąg
Recenzja:
prof. dr hab. Mieczysław Dobija
prof. dr hab. Edward Nowak
Projekt okładki:
Joanna Sroka
Redaktor prowadzący:
Halina Baszak Jaroń
Adiustacja:
Karolina Ulman
Korekta:
Anna Siedlik
Copyright © by Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Kraków 2009
ISBN: 978-83-7571-030-4
Wydanie II uaktualnione
Żadna część tej publikacji nie może być powielana ani magazynowana w sposób umożliwiający
ponowne wykorzystanie, ani też rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie za pomocą środków
elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych, bez uprzedniej pisemnej
zgody właściciela praw autorskich.
Na zlecenie:
Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne sp. z o.o. i Oficyna Wydawnicza AFM
Kraków 2009
Sprzedaż prowadzi
Księgarnia Krakowskiego Towarzystwa Edukacyjnego sp. z o.o.
Kampus Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
ul. Gustawa Herlinga-Grudzińskiego 1
30-705 Kraków
tel./fax: (012) 252 45 93
e-mail: ksiegarnia@kte.pl
Skład i łamanie:
Wojciech Prażuch, Joanna Sroka
Druk i oprawa:
KTE sp. z o.o.
Spis treści
Wstęp .............................................................................................................................. 7
ORGANIZACJA I ZASADy RACHUNKOWOśCI .............................................................. 9
1. Charakterystyka systemu rachunkowości .............................................................. 11
2. Zasady rachunkowości jako teoretyczna podstawa rachunkowości
finansowej ............................................................................................................... 14
3. Podstawy prawne prowadzenia rachunkowości .................................................... 21
śRODKI TRWAłE ................................................................................................................ 27
1.
2.
3.
4.
środki trwałe jako kategoria aktywów ................................................................... 29
Ewidencja i wycena środków trwałych ................................................................... 31
Amortyzacja ............................................................................................................ 35
środki trwałe w budowie ........................................................................................ 41
WARTOśCI NIEMATERIAlNE I PRAWNE ..................................................................... 47
lEASING .............................................................................................................................. 55
1. leasing jako źródło pozyskania majątku trwałego ................................................. 57
2. Ewidencja księgowa operacji leasingowych ............................................................ 58
INWESTyCJE FINANSOWE .............................................................................................. 65
1.
2.
3.
4.
Klasyfikacja, wycena i ewidencja aktywów finansowych....................................... 67
Pochodne instrumenty finansowe .......................................................................... 74
Szczególne zasady wyceny i prezentacji instrumentów finansowych ................... 79
Wycena udziałów w jednostkach podporządkowanych metodą praw
własności ................................................................................................................. 83
NAlEŻNOśCI ...................................................................................................................... 87
1.
2.
3.
4.
Charakterystyka należności .................................................................................... 89
Wycena należności.................................................................................................. 90
Ewidencja należności ............................................................................................. 94
Faktoring ................................................................................................................. 97
RZECZOWE AKTyWA OBROTOWE ............................................................................... 99
1. Kategorie rzeczowych aktywów obrotowych i ich wycena .................................. 101
2. Ewidencja składników rzeczowych aktywów obrotowych .................................. 106
6
Spis treści
AKTyWA PIENIęŻNE ...................................................................................................... 115
1. Ewidencja operacji pieniężnych ........................................................................... 117
2. Wycena aktywów i pasywów ustalonych w walutach obcych ............................. 120
3. Rachunek przepływów pieniężnych ..................................................................... 124
ROZlICZENIA MIęDZyOKRESOWE KOSZTóW I PRZyCHODóW
ORAZ REZERWy ..................................................................................................... 127
1. Zakres występowania rozliczeń międzyokresowych............................................ 129
2. Ewidencja rozliczeń międzyokresowych .............................................................. 132
KAPITAły WłASNE .......................................................................................................... 137
1.
2.
3.
4.
5.
Znaczenie kapitałów własnych ............................................................................. 139
Gospodarka kapitałami własnymi........................................................................ 139
Ewidencja kapitałów własnych............................................................................. 145
Zestawienie zmian w kapitale własnym ............................................................... 148
łączenie spółek..................................................................................................... 150
ZOBOWIąZANIA ............................................................................................................... 159
1.
2.
3.
4.
Klasyfikacja zobowiązań ...................................................................................... 161
Wycena zobowiązań finansowych ....................................................................... 163
Ewidencja zobowiązań ......................................................................................... 164
Fundusze specjalne ............................................................................................... 168
RACHUNEK ZySKóW I STRAT ...................................................................................... 171
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Przychody.............................................................................................................. 173
Koszty.................................................................................................................... 178
Obroty wewnętrzne ............................................................................................... 189
Wynik finansowy ................................................................................................... 192
Wynik finansowy netto i jego rozliczenie ............................................................. 198
Kontrakty długoterminowe .................................................................................. 201
Aneks .................................................................................................................................... 209
Bibliografia ........................................................................................................................... 231
Spis schematów .................................................................................................................... 233
Wstęp
Podręcznik był pisany z myślą o ułatwieniu procesu poznania rozwoju teorii i praktyki
prowadzenia rachunkowości. Autorka prezentuje problematykę w taki sposób, aby odpowia-
dała ona jednocześnie potrzebom dydaktyki i praktyki.
Do studiowania zagadnień przedstawionych w Rachunkowości finansowej wymagana
jest znajomość podstaw rachunkowości. Książka zawiera omówienie i analizę wszystkich
kategorii aktywów i pasywów oraz ustalenia wyniku finansowego. Jej walorem jest prezenta-
cja zagadnień rachunkowości według aktualnego stanu regulacji prawnych w tej dziedzinie,
z uwzględnieniem wszystkich zmian wprowadzonych do ustawy o rachunkowości w 2004
roku. Dokładnie omówiono takie zagadnienia jak: inwestycje, leasing, kontrakty długo-
terminowe, łączenie spółek itp. Poszczególne grupy aktywów i pasywów są zdefiniowane
w kategoriach rachunkowości i prezentowane w aspekcie ewidencji w ujęciu systematycznym
w księgach rachunkowych oraz wyceny. Każde zagadnienie zilustrowane zostało przykłado-
wymi księgowaniami przestawionymi na schematach księgowych lub przykładami liczbowymi
(rozliczenia i wyceny), co powinno umożliwiać Czytelnikowi lepsze zrozumienie poruszanej
tematyki, a w szczególności ewidencji w ujęciu systematycznym. Dzięki temu książka dobrze
spełnia przypisane jej funkcje dydaktyczne i może być wykorzystana jako podręcznik akade-
micki do nauki przedmiotu rachunkowość finansowa.
Prezentację kategorii aktywów i pasywów oraz rachunku zysków i strat połączono z opisem
ich ujęcia w sprawozdaniach finansowych, ze szczególnym uwzględnieniem bilansu.
Definiowanie i objaśnianie poszczególnych kategorii rachunkowości finansowej oparto na
prawnych regulacjach rachunkowości i uzupełniono poglądami występującymi w literaturze
przedmiotu. Uregulowania prawne rachunkowości mają pierwszeństwo przed uznanymi
normami zawodowymi. Jednocześnie pamiętać należy, że niektórym jednostkom stworzono
możliwość opracowania i stosowania zasad rachunkowości na podstawie międzynarodowych
standardów. Prezentację bazy normatywnej rachunkowości nie ograniczono tylko do ustawy
o rachunkowości, ale połączono z przepisami prawa podatkowego i o działalności gospodar-
czej. Takie podejście do tematyki przedstawione w książce uzasadnia jej tytuł.
Zawarte w podręczniku analizy merytoryczne i interpretacja niektórych przepisów
ustawy o rachunkowości pozwalają poprawnie stosować pewne kontrowersyjne przepisy
ustawy. Dodatkowo przedstawiono wybrane aspekty metodologiczne rachunkowości, takie
jak sprawy ogólnych zasad rachunkowości i wymiarowania czasowego operacji gospodar-
czych. Omówiono także nowy sposób ewidencji należności w szczególnych przypadkach –
z tytułu kredytu kupieckiego, faktoringu.
Rachunkowość finansowa jest jednolita dla podmiotów reprezentujących różne formy
prawne, jednak różne są zasady gospodarki finansowej i gospodarki kapitałowej dla poszcze-
gólnych form prowadzenia działalności.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin