Ogród Ostoja Zwierząt. Poradnik.pdf

(111709 KB) Pobierz
~„
'"~
\•,„
. ,
.,_.,,
T'fwierzqt
I
ogród
estojo
SPIS TREŚCI
WSTĘP
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Agnieszka Tomalka-Sadownik
OWADY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Agnieszka Tomalka-Sadownik
OWADY – MOTYLE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Agnieszka Tomalka-Sadownik
OWADY – WAŻKI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Agnieszka Tomalka-Sadownik
OWADY – DZIKIE ZAPYLACZE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Agnieszka Tomalka-Sadownik
TRZMIELE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
PSZCZOŁY SAMOTNICE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
OWADY – POGROMCY MSZYC
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Agnieszka Tomalka-Sadownik
SKORKI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
BIEDRONKI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
ZŁOTOOKI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
BZYGI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75
PŁAZY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
Agnieszka Tomalka-Sadownik
GADY
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Agnieszka Tomalka-Sadownik
PTAKI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
Agnieszka Tomalka-Sadownik
SSAKI
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
Agnieszka Tomalka-Sadownik
SSAKI – POPIELICOWATE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
Agnieszka Tomalka-Sadownik
SSAKI – JEŻE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Agnieszka Tomalka-Sadownik
SSAKI – NIETOPERZE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128
Agnieszka Tomalka-Sadownik
OBCE GATUNKI ROŚLIN W POLSCE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138
Katarzyna Dytrych
WYKORZYSTANIE „OGRODÓW – OSTOI ZWIERZĄT”
W EDUKACJI SZKOLNEJ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
Justyna Niewolewska
LITERATURA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
WSTĘP
WSTĘP
Człowiek swoją działalnością niszczy
wiele obszarów, które kiedyś były
siedliskami zwierząt. Budując drogi
przecina szlaki migracyjne, stawiając
kolejne centra handlowe i osiedla na
obrzeżach miast niszczy obszary, któ-
re zdążyły już porosnąć dzikimi kwia-
tami, a tym samym stały się źródłem
schronienia i pożywienia dla wielu
gatunków zwierząt. Wypala trawy,
zasypuje zbiorniki wodne, osusza te-
reny podmokłe, przyczyniając się do
zagłady zwierząt. Przykłady negatyw-
nej działalności człowieka można by
mnożyć. Nie w tym jednak rzecz, by
wyliczać to, co człowiek zdążył zrobić
złego, ale w tym, co dobrego dla przy-
rody i zwierząt może zrobić.
Ogród przyjazny dla zwierząt jest ciekawszym rozwią-
zaniem niż ogród prowadzony wyłącznie dla przy-
jemności.
A to zrobić może każdy i to dosłownie
nie opuszczając własnego podwór-
ka, a właściwie ogrodu. Odpowiednio
zaprojektowany ogród może stać się
domem dla wielu gatunków zwierząt.
Oczywiście będą to początkowo w prze-
ważającej większości gatunki pospolite,
ale z czasem pojawią się również te
rzadsze. Urządzenie ogrodu w taki spo-
sób, by zechciało w nim zamieszkać jak
najwięcej gatunków zwierząt, nie jest
ani kłopotliwe, ani specjalnie kosztow-
ne, a daje dużo więcej satysfakcji niż
prowadzenie ogrodu tylko dla własnej
przyjemności czy korzyści. Oczywiście
uwzględniając potrzeby zwierząt nie
musimy rezygnować z wypoczynkowej
i użytkowej funkcji ogrodu. Strefy te
można połączyć nawet na stosunkowo
niewielkiej przestrzeni. Wiele gatun-
ków zwierząt przywykło do obecności
człowieka, więc nawet częste prace
w ogrodzie nie są dla nich przeszkodą.
Dla bardziej płochliwych wystarczy wy-
gospodarować cichy zakątek. Niebaga-
telne jest również to, że wśród zwierząt
zamieszkujących lub odwiedzających
ogród będzie wiele takich, które pomo-
gą swą aktywnością ogrodnikowi – za-
pylając rośliny uprawne i sadownicze,
a także pożerając niszczycieli upraw.
Idea ogrodów przyjaznych dla zwierząt
opiera się jednak głównie na bezintere-
sownej chęci pomocy zwierzętom.
4
OGÓLNE ZASADY OGRODU PRZYJAZNEGO ZWIERZĘTOM
DOSTĘPNOŚĆ DLA ZWIERZĄT
To podstawowa zasada. Nie można
szczelnie odgrodzić ogrodu od otocze-
nia. Jeśli nie stworzymy przejść, unie-
możliwimy wielu zwierzętom dotar-
cie do ogrodu. Na pewno nie zagości
w ogrodzie jeż, również oczko wodne
będzie świecić pustkami. Wiele zwie-
rząt ma bardzo duże rewiry, dlatego
niezwykle ważne jest, aby zapewnić im
możliwość swobodnego przemieszcza-
nia się między sąsiednimi ogrodami. Do
szczelnie ogrodzonego ogrodu dostać
się mogą jedynie zwierzęta latające –
owady, ptaki, nietoperze i przemiesz-
czające się po gałęziach drzew – popie-
licowate, kuny i wiewiórki. Jeśli jednak
mamy już szczelnie ogrodzony ogród,
nic nie stoi na przeszkodzie, aby za-
aranżować w kilku miejscach przejścia
– wywiercić otwory w murze, podwinąć
siatkę lub skrócić sztachety.
Od ogrodzenia ogrodu zależy, czy zwierzęta będą
miały szansę się do niego dostać.
W ogrodzie przyjaznym dla zwierząt nie można zapomnieć o odpowiednim ogrodzeniu – najbardziej odpo-
wiednie będą ogrodzenia wykonane ze sztachet lub siatka o szerokich oczkach „wzmocniona” żywopłotem.
5
WSTĘP
STOP DLA ŚRODKÓW
CHEMICZNYCH
Wiele z oferowanych w sprzedaży
środków owadobójczych jest mało se-
lektywnych. Zabijają nie tylko zwierzę-
ta wyrządzające swoją działalnością
szkody, ale również zapylacze i inne
pożyteczne owady. Dlatego należy zre-
zygnować ze środków chemicznych lub
ograniczyć je do minimum.
KOMPOSTOWANIE ZAMIAST
PALENIA
Spalanie liści i traw to kultywowany
przez wielu ogrodników jesienny rytuał.
Nie wiedzieć czemu ten haniebny
zwyczaj tak mocno wpisał się w har-
monogram prac październikowo-li-
stopadowych. Wypalanie liści skazuje
na zagładę nie tylko owady (m.in. bie-
dronki, złotooki, motyle), ale również
drobne ssaki. Brak liści w ogrodzie
uniemożliwia także bezpieczne przezi-
mowanie jeżowi, a także zdobywanie
pożywienia powszechnie znanym i lu-
bianym ptakom – kosom i rudzikom.
Jeśli widok liści kłóci się z poczuciem
estetyki ogrodnika, można je po prostu
zgrabić w jedno ustronne miejsce, chro-
niąc w ten sposób przed zagładą wiele
gatunków zwierząt. Chwasty i nieuży-
teczne części roślin najlepiej po prostu
kompostować.
Kompostownik nie musi szpecić ogrodu, wręcz prze-
ciwnie – odpowiednio zaprojektowany i zaaranżowa-
ny może być jego ozdobą.
6
Zgłoś jeśli naruszono regulamin