Przewodnik po recepturze aptecznej - K.H. Bodek.pdf

(3126 KB) Pobierz
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Katedra Farmacji Stosowanej
Zakład Farmacji Aptecznej
PRZEWODNIK
PO
RECEPTURZE APTECZNEJ
dla studentów
Wydziału Farmaceutycznego
pod redakcją
Kazimiery Henryki Bodek
Łódź 2012
Wydano na zlecenie Senackiej Komisji ds. Wydawnictw
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Autorzy:
K. Henryka Bodek
Teresa Bujak
Zbigniew Marczyński
Magdalena Piechota-Urbańska
Artur Redliński
Grażyna Samczewska
Beata Skibska
Ewa Zawadzk
Recenzja:
dr hab. n. farm. Edmunt Sieradzki, prof. nadzw. WUM
©
Copyright by Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Wydanie III poprawione
Łódź 2012
ISBN 978-83-61058-02-1
Redakcja i skład komputerowy:
K. Henryka Bodek
2
PRZEDMOWA
„Przewodnik po recepturze aptecznej” przygotowano celem przybliże-
nia zagadnień pracy recepturowej studentom Wydziału Farmaceutyczne-
go. Opracowano go w oparciu o aktualne wydania Farmakopei Polskiej.
Uwzględnia on obowiązujące urzędowe zapisy i rozporządzenia regulujące
zasady wykonywania i wydawania leków z apteki na podstawie recepty
lekarskiej.
Przewodnik nie wyczerpuje całego programu nauczania farmacji sto-
sowanej. Prezentuje jedynie wybrane zagadnienia dotyczące
technologii
postaci leku, w tym głównie leku recepturowego, które realizowane są
w programie kształcenia założonym dla III roku farmacji. Nie obejmuje on
preparatyki leków jałowych, która jest przedmiotem odrębnych ćwiczeń
i została szeroko omówiona w skrypcie „Receptura aseptyczna” (G. Sam-
czewska).
Założeniem autorów było przygotowanie możliwie zwięzłego wy-
dawnictwa, nie powielającego nadmiernie informacji zawartych w pod-
ręcznikach akademickich, natomiast bogatego w informacje praktyczne
i przykłady recept z codziennej praktyki aptecznej. Poszczególne rozdziały
przewodnika dotyczą technologii płynnych, stałych i półstałych postaci leku
recepturowego i poprzedzone są ich krótką charakterystyką. Ze względu
na to, że receptura stałych i półstałych postaci leku wiąże się obecnie co-
raz powszechniej z zastosowaniem nowych technologii wytwarzania, stąd
w wybranych rozdziałach zamieszczono przykłady recept i omówiono
technikę sporządzania maści i czopków z zastosowaniem miksera recep-
turowego - Unguator
®
oraz proszków dozowanych przy użyciu kapsułkar-
ki Capsunorm.
„Przewodnik po recepturze aptecznej” jest pracą zbiorową, a autora-
mi poszczególnych rozdziałów są pracownicy Zakładu Farmacji Aptecz-
nej Katedry Farmacji Stosowanej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Mamy nadzieję, że to zwarte kompendium podstawowych i niezbęd-
nych w recepturze informacji będzie cenną pomocą dydaktyczną, solid-
ną podstawą przygotowującą studentów farmacji do pracy zawodowej
w aptece, a dla farmaceutów dobrym uzupełnieniem wiedzy w ramach
szkoleń podyplomowych.
Autorzy
3
4
SPIS TREŚCI
1. Recepta i ogólne zasady sporządzania leku recepturowego
1.1 Apteka i pojęcie leku
(K.
Henryka Bodek).............................
1.2 Recepta jako dokument apteczny
(K.
Henryka Bodek,
Beata Skibska)
................................................................
1.3 Wydawanie leków z apteki i realizacja recept
(Beata
Skibska)
...............................................................
1.4 Zasady sporządzania leku recepturowego
(K.
Henryka Bodek)
.........................................................
1.5 Tok postępowania przy wykonywaniu leku recepturowego
(K.
Henryka Bodek)
.........................................................
1.6 Dawkowanie leków
(K.
Henryka Bodek)
...............................
1.7 Dawki leków dla dzieci
(K.
Henryka Bodek, Teresa Bujak)
......
1.8 Nomenklatura środków farmaceutycznych
(K.
Henryka Bodek)
.........................................................
1.9 Ważniejsze skróty i terminy łacińskie stosowane w recepturze
(K.
Henryka Bodek)
.........................................................
2. Recepturowe leki płynne
....................................................
2.1 Roztwory (Artur
Redliński)
................................................
2.2 Krople (Artur
Redliński)
....................................................
2.3 Mieszanki (Artur
Redliński)
................................................
2.4 Odwary, napary, maceracje (Ewa
Zawadzka)
........................
2.4.1 Odwary ..................................................................
2.4.2 Napary ...................................................................
2.4.3 Maceracje ...............................................................
2.5 Emulsje lecznicze (Magdalena
Piechota-Urbańska)
................
2.6 Zawiesiny (Zbigniew
Marczyński)
.......................................
7
7
8
12
13
16
18
20
26
28
35
35
40
46
56
58
61
61
62
67
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin