pamiecpl_04_2014.pdf

(19059 KB) Pobierz

BIULETYN IPN

nr 4 (25)/2014

Akcja „Wisła”

1989: dookoła ordynacji

Okłamany mściciel Katynia

Cena 6 zł

(5%VAT)

ISSN 2084-7319

Grabski przeciw milionom

Dodatek specjalny:

płyta z ﬁlmem

Święty ogień

9 772084 731002

numer indeksu 284521

nakład 10 500 egz.

Całość floty rzymskiej dzielono na flotylle (classis), z których każdą dowodził praefectus classis. Ich nazwy zależały od rejonu, w którym stacjonowały. Oprócz jednostek samego Rzymu,

w jego flocie służyły też tak zwane flotylle posiłkowe dostarczane, dobrowolnie lub przymusowo, przez nacje z nim sfederowane. Oprócz okrętów stricte bojowych Imperium rozporząd-

zało także znaczą ilością mniejszych jednostek zwiadowczych i patrolowych. W szczególnych sytuacjach różnego rodzaju funkcje pomocnicze, a nawet mniej ważne zadania zbrojne,

wypełniała flota handlowa. Większe statki transportowe służyły głównie do przewożenia armii ekspedycyjnej oraz zaopatrzenia i żywności na teren działań wojennych. Wielka ich

liczba wyruszyła wraz z całą flotą rzymską (liczącą trzysta trzydzieści okrętów) w ekspedycję zbrojną przeciw Kartaginie, zakończoną bitwą morską u przylądka Eknomos w 256 roku

przed naszą erą. W czasach republiki naczelne dowództwo nad flotą wojenną leżało w gestii dwóch konsulów. Do sprawowania kontroli nad pojedynczymi flotyllami wyznaczali oni

własnych pomocników: trybunów bądź legatów. W 311 roku przed naszą erą z inicjatywy Appiusza Klaudiusza Caecusa przeprowadzono reformę, w myśl której każdy z konsulów

dobierał sobie do pomocy jednego oficera floty. Nosił on nazwę duumvir navalis i był członkiem dwuosobowego kolegium duoviri navales. Począwszy od 267 roku przed naszą erą

sprawami finansowymi dotyczącymi floty rzymskiej oraz ochroną morskich szlaków handlowych zajmowali się czterej quaestores classici. W czasach II wojny punickiej, z racji dużej

ilości morskich potyczek i bitew, należało stworzyć nowy rodzaj dowództwa. Związane z nim zadania przejął praefectus classis podlegający bezpośrednio konsulom. Pod koniec III

wieku przed naszą erą w sprawach morskich zauważalny stał się spadek prestiżu konsula, który ostatni raz dowodził flotą w 218 roku. Jego uprawnienia przejmowali stopniowo inni

wysocy urzędnicy, na przykład w trakcie wojen macedońskich całością floty kierował mianowany przez senat legatus pro praetore. Pod koniec II wieku przed naszą erą po raz pierwszy

wydzielonymi eskadrami dowodzili podlegający temu ostatniemu legati classici. Głównym dowódcą okrętu wojennego był trierarchus. Jego rozkazom podlegał centurio classicus, a

więc dowódca oddziału żołnierzy pokładowych. Obowiązki szypra, czyli dowodzącego mniejszymi jednostkami pływającymi, głównie handlowymi, pełnił nauarchus. Z biegiem czasu,

kiedy flota rzymska stała się liczną i znaczącą silą morską, powołano stanowisko przełożonego szyprów, które pełnił nauarchus princeps. W zależności od rodzaju okrętu wojennego na

jego pokładzie znajdowała się mniejsza lub większa liczba załogi. W jej skład wchodzili: kadra dowódcza, żołnierze okrętowi (classiari lub marines), wioślarze (remiges), żeglarze

(nautae), sternik oraz fletnista bądź trębacz nadający odpowiednie tempo wiosłowania. Oficerowie pokładowi, których głównym zadaniem był nadzór nad pracą wioślarzy oraz wyda-

wanie odpowiednich rozkazów i komend, zajmowali miejsce na niewielkim pokładzie nawigacyjnym umiejscowionym na rufie okrętu flagowego. Na jego maszcie wywieszano flagę z

typowo rzymskimi symbolami lub – w czasach Imperium – wizerunkiem cesarza (imago). Przebieg przegranej przez Kartagińczyków bitwy u przylądka Eknomos w 256 r. p.n.e. Istot-

ne zadania pełnił na rufie sternik, który manewrował okrętem podczas bitwy oraz odpowiadał za nawigację w czasie żeglugi. Było to możliwe dzięki dwóm zsynchronizowanym

wiosłom sterowym, które znajdowały się po obu stronach kadłuba okrętu. Wioślarze i żeglarze dysponowali jedynie lekkim uzbrojeniem zaczepnym (głównie oszczepami, które pod-

czas żeglugi chowano pod ławeczki wioślarskie), aczkolwiek ich zadaniem, oprócz wprawiania okrętu w ruch i nadzorowania żagli, było również uczestniczenie w bitwie, jeśli tylko

wymagała tego sytuacja. Używali oni przeróżnych sposobów walki: począwszy od wylewania kotłów z gorącą cieczą na pokład przeciwnika, poprzez rzucanie koszów wypełnionych

jadowitymi wężami bądź skorpionami, a skończywszy na miotaniu pocisków za pomocą procy oraz rzucaniu oszczepami, nawet z pozycji siedzącej. Każdy okręt wojenny, bez względu

na wielkość, posiadał na swym pokładzie określoną liczbę legionistów, którzy podczas rejsu zajmowali miejsce w części dziobowej. Przeważnie była to tak zwana centuria classica licząca

stu zbrojnych. W okresie późnej republiki oraz pryncypatu classiari posiadali następujące uzbrojenie: tunikę kolczą (lorica hamata) bądź dobrze dopasowany do tułowia pancerz (na

wzór „pancerza atlety”) i przytroczone do niego pteryges, czyli połączone ze sobą skórzane pasy, często laminowane metalem, dla lepszej ochrony podbrzusza; hełm typu beockiego ze

specyficznym rondem opadającym ku dołowi i napolicznikami wiązanymi pod brodą, oszczep do dwóch metrów długości; krótki miecz (gladius). Ponadto na wyposażeniu żołnierzy

pokładowych znajdowały się owalne tarcze zdobione zazwyczaj motywami morskimi (na przykład harpunami lub podobiznami boga Neptuna) i zawieszane na specjalnym pasku na

ramieniu. Na podstawie znalezisk archeologicznych w Pompejach i wyobrażeń scen morskich w sztuce rzymskiej można odtworzyć także ubiór legionistów okrętowych. Typowy clas-

siarus nosił tunikę, długi płaszcz (przeważnie koloru czerwonego) i sandały. W rzymskiej flocie wojennej służyli także sojusznicy morscy (socii navales). Zaliczali się do nich np. Grecy

oraz Italikowie sprzymierzeni z Rzymem. W kontekście planowania morskiej wyprawy do Afryki w czasie II wojnie punickiej Tytus Liwiusz zanotował: Ludy Umbrii, a obok nich

mieszkańcy Nursji, Reate i Amiternum, a także każdy kraj sabiński przyrzekły dostarczenie żołnierzy. Z Marsów, Pelignów, Marrucynów wielu zgłosiło się na ochotnika do służby na

okrętach. Kamertowie, choć byli w przymierzu z Rzymem na równych prawach, przysłali uzbrojony oddział sześciuset ludzi. Z biegiem czasu, korzystając z ujarzmienia wielu plemion

barbarzyńskich, do załóg okrętowych włączono też przedstawicieli podbitych nacji (symmacharii), którzy nie posiadali obywatelstwa rzymskiego i otrzymywali je dopiero po ukończe-

niu służby wojskowej. Zwykle odbywali ją oni jedynie w czasie wojny, otrzymując w zamian wynagrodzenie pieniężne. Symmacharii nie posiadali specjalnego przeszkolenia i walczyli

według własnego stylu, właściwego dla plemienia, z którego pochodzili. Przewodzili im, dla ułatwienia kontaktu między dwoma stronami, nie w pełni zromanizowani wodzowie

wywodzący się z terenów podbitych, w całości jednak podlegający dowództwu rzymskiemu. W zależności od rejonu stacjonowania poszczególnych flotylli rzecznych w skład rzymskich

załóg wchodzili: Iberowie, Brytowie, Germanie, Gallowie a nawet Maurowie lub szerzej – mieszkańcy Afryki Północnej. Symmacharii posiadali typowe, barbarzyńskie uzbrojenie: os-

zczep, sztylet, okrągłą tarczę wykonaną z drewna i wzmocnioną metalowym umbem oraz maczugi. Charakterystyczną cechą tych zbrojnych był brak pancerza, choć czasami w celu

częściowej choć ochrony tułowia i torsu stosowano wielowarstwowe płócienne tuniki. Wspomniani wcześniej Maurowie w warunkach morskich uzbrajali się w kilka krótkich oszc-

zepów do rzucania, okrągłą tarczę niewielkich rozmiarów zakładaną na przedramię oraz wełnianą tunikę. Z barbarzyńców rekrutowały się także jednostki odpowiadającą za walkę na

odległość. Zaliczyć do nich należy łuczników, których często werbowano spośród mieszkańców Bliskiego Wschodu – znani ze swych wysokich umiejętności byli przede wszystkim

łucznicy syryjscy. Na ich orientalne uzbrojenie składały się: hełm stożkowy, pancerz łuskowy, nakarcznik, łuk refleksyjny, którego cięciwę napinano za pomocą specjalnego pierścienia

(zakira) nakładanego na kciuk oraz krótki miecz. Mniejsze znaczenie aniżeli łucznikom przypisywano miotaczom kamieni, których należy odróżnić od procarzy. Ci ostatni pochodzi-

li zazwyczaj z Wysp Balearskich, chociaż znani i cenieni byli także procarze kreteńscy. Na ich uzbrojenie składały się: proca skórzana, luźny płaszcz na pociski, tunika, hełm i krótki

miecz bądź puginał. Jako procarze służyli też zwykle Brytowie, których odróżniało noszenie długich spodni oraz skórzanej torby na amunicję. Używano dwóch rodzajów procy: do

rzucania na znaczną odległość przeciw oddziałom skupionym w gęstym szyku na małej przestrzeni (w takiej sytuacji znaczne straty w szeregach wroga były gwarantowane) oraz do

rzucania do bliższych celów indywidualnych. Nośność procy wynosiła do sześciuset stóp rzymskich (jedna stopa rzymska to dwadzieścia dziewięć i sześć dziesiątych centymetra).

Rzucano kamiennymi bądź ołowianymi kulami. Generalnie rzecz ujmując, niezależnie od tego, czy mówimy do Grekach, Rzymianach lub innych jeszcze ludach, bitwy morskie roz-

strzygano na trzy sposoby. Dążono zazwyczaj do staranowania wrogich okrętów (grecki manewr – periplus), zdruzgotania ich wioseł kadłubem (diekplus) lub abordażu, czyli przenie-

sienia walki na pokład okrętu nieprzyjaciela. Aby skutecznie dokonać taranowania, okręty ustawiały się w szyk czołowy. Następnie podpływały do nieprzyjacielskich jednostek na

bliską odległość i atakowały taranami ich burty. Później wycofywały się w celu uwolnienia taranów, po czym powtarzały wspomniane czynności. Niekiedy dążono także do okrążenia

sił przeciwnika poprzez wykonywanie manewru oskrzydlającego. Będąc w niewielkiej odległości od okrętu wroga można było także zdruzgotać jego wiosła poprzez wpłynięcie na nie,

gdy znajdowały się w wodzie. Należało przy tym pamiętać, aby wcześniej podnieść własne wiosła. Atak taki był możliwy po uprzednim ustawieniu okrętów w szyk liniowy, które pr-

zepływały następnie ze sporą szybkością przez ugrupowanie nieprzyjaciela. Manewr taki mogła ryzykować jedynie flota złożona z szybkich i zwrotnych jednostek. Stosowano także szyk

obronny (kyklos) stosowany przez floty słabsze liczebnie od przeciwnika, bądź złożone z powolniejszych okrętów. Wówczas to jednostki tworzyły okrąg, ustawiając się taranami na

zewnątrz – frontem do wroga. Rzymianie, znani z walorów swych sił lądowych, ulepszyli znacznie technikę abordażu. Aby ułatwić własnym żołnierzom przedostanie się na nieprzyja-

cielski okręt i nadać starciu morskiemu charakter bitwy na twardym gruncie, zaopatrzyli swe okręty w ruchome pomosty, tak zwane kruki (corvus). Miały one jedenaście metrów

wysokości i jeden i dwie dziesiąte metra szerokości, z każdej strony były zabezpieczone balustradą, a dodatkowo zaopatrzone były w żelazne dzioby. Każdy taki pomost był przymoco-

wany do ośmiometrowego słupa ustawionego na dziobie okrętu. kołowrotowi, wspomnianemu słupowi oraz linom przewleczonym przez jego wierzchołek, możliwe było podnoszenie

i opuszczanie opisanej kładki, a także obrócenie jej na dowolną burtę okrętu. Aby cała konstrukcja była stabilna, używano specjalnego kolca bądź haka (coitus) na końcu pomostu.

W Internecie

mamy więcej

miejsca.

Pierwszy polski portal historyczny

www.histmag.org

MAGAZYN HISTORYCZNY „MÓWIĄ WIEKI”

Popularyzujemy historię od 56 lat!

Numer kwietniowy

„INSUREKCJA KOŚCIUSZKOWSKA 1794 ROKU”

• Tadeusz Kościuszko – prawda i mit

• Racławickie zwycięstwo

• Insurekcja w Warszawie

• Klęska maciejowicka

• Szturm i rzeź Pragi

• Powstańcza barwa i broń

Ponadto piszemy o źródłach konfliktu rosyjsko-ukraińskiego:

• Spór o granice po radziecku

• Chruszczow i Krym

Ponadto w miesięczniku: aktualności historyczne, recenzje

książkowe i filmowe, anegdoty sprzed wieków

„Mówią wieki” można nabyć w salonach EMPiK, Kolportera,

Garmonda, Inmedio oraz dobrych kioskach RUCH-u.

Prenumeratę realizują Bellona SA i RUCH.

Zapraszamy także na nasze strony internetowe:

www.mowiawieki.pl

oraz

www.facebook.com/mowiawieki

BIULETYN IPN

nr 4 (25)/2014

SPIS TREŚCI

AKTUALNOŚCI IPN

KALENDARIUM

Z PIERWSZEJ STRONY

FELIETON

Krzysztof Gottesman,

Przegrana Solidarność

STOP-KLATKA

Paweł Zielony,

Miejsca uświęcone krwią

iorów WC

Fot. ze zb

Z ARCHIWUM IPN

Filip Gańczak, Grzegorz Majchrzak,

Bratnia współpraca

WYWIAD

Kawałeczek ziemi

– rozmowa z Krystyną Budnicką,

ocalałą z warszawskiego getta

WYDARZYŁO SIĘ W XX WIEKU

Wojciech Morawski,

Władysław Grabski

– sam przeciw milionom

Maciej Żuczkowski,

Okłamany mściciel Katynia

Krzysztof Łagojda,

Tropem listy białoruskiej

Marek Hańderek,

Lista koreańska

Piotr Łapiński,

„Burza” na Białostocczyźnie

Tomasz Osiński,

Satyrą w ziemian

Jan Pisuliński,

Ukraińska rana

Paulina Codogni,

Dookoła ordynacji

Jan Oleński,

Kartki na kartki

Fot

ński/AIPN

„Sz

pilk

i” 19

46,

rd Sempo

Fot. Leona

Fot. MPW

tarczew

ski

Fot. K.

Fot. ze zbiorów Tomasza

Zawistowskiego

PAMIĘTAM JAK DZIŚ…

Tęsknota za Polską zwycięską

– relacja ks. Zdzisława Peszkowskiego

ORZEŁ BIAŁY

Tomasz Zawistowski,

Orły na policyjnych

hełmach wz. 25

Z BRONIĄ W RĘKU

Michał Mackiewicz,

„SU-czki” ze wschodu

EDUKACJA HISTORYCZNA

Grzegorz Wołk,

Święty ogień, święty człowiek

Karol Wisłocki,

Zbrodnia Katyńska w ﬁlmie

Krzysztof Gottesman,

Bard, który nie chciał

być bardem. Jacek Kaczmarski (1957–2004)

RECENZJE

BIBLIOTEKA IPN

Fot. KWAFU

nr 2

Szanowni Czytelnicy!

kwietnia 1943 roku władze III Rzeszy na falach

berlińskiego radia podały do publicznej wiado

mości informację o odkryciu masowych grobów

w lesie katyńskim. Potwierdziły się najgorsze

przypuszczenia dotyczące losu tysięcy polskich oficerów wzię

tych do radzieckiej niewoli we wrześniu 1939 roku. Niem

cy, ze źle udawanym współczuciem, skwapliwie wykorzystali

propagandowo tragedię przeciwko swemu byłemu sojusz

nikowi, Związkowi Radzieckiemu. Na reakcję nie trzeba było

długo czekać i kilka dni później moskiewskie radio i dziennik –

nomen omen

– „Prawda” oskarżyły Niemców o popełnienie tej

zbrodni. Tak narodziło się kłamstwo katyńskie. Można zatem

powiedzieć, że sowiecka „Prawda” jest matką kłamstwa. Choć

już w PRL kwiecień był miesiącem pamięci narodowej, to upa

miętniano wówczas zupeł

nie inne wydarzenia. O Ka

tyniu można było głośno

powiedzieć dopiero w wol

nej Polsce. W 2007 roku

Wydawca:

polski parlament ustano

Instytut Pamięci Narodowej

wił 13 kwietnia Dniem Pa

– Komisja Ścigania Zbrodni

mięci Ofiar Zbrodni Ka

przeciwko Narodowi Polskiemu

tyńskiej. W 70. rocznicę

Rada Programowa:

zbrodni Polską wstrząsnę

dr hab. Robert Klementowski,

ła kolejna tragedia, związa

dr hab. Adam Dziurok, dr Krzysztof Kaczmarski,

na z wydarzeniami z 1940

dr Maciej Korkuć, dr Tomasz Łabuszewski,

roku: w Smoleńsku roz

dr Agnieszka Łuczak, dr Karol Nawrocki,

dr Sławomir Poleszak, dr Paweł Skubisz,

bił się rządowy samolot

dr Waldemar Wilczewski,

z prezydentem RP Le

dr Andrzej Zawistowski (przewodniczący),

chem Kaczyńskim i inny

dr Joanna Żelazko

mi przedstawicielami Rze

Rada Redakcyjna: dr Dawid Golik,

czypospolitej, lecącymi na

Krzysztof Gottesman, Agnieszka Jaczyńska,

uroczystości upamiętnia

dr Andrzej Krajewski, Jan Olaszek,

jące katyńskie ludobójstwo.

Paweł Rokicki, dr Paweł Sasanka,

Wśród ofiar katastro

dr Magdalena Semczyszyn,

Emilia Świętochowska, dr Daniel Wicenty

fy znalazło się wiele osób,

które w okresie PRL wal

Redakcja:

Andrzej Brzozowski

czyły o ujawnienie prawdy

(redaktor naczelny, tel. 22 431 83 56;

o Katyniu, a w wolnej Pol

e-mail: andrzej.brzozowski@ipn.gov.pl)

sce – angażowały się w jej

Maciej Foks, Filip Gańczak, Jakub Gołębiewski,

upowszechnienie. Należał

Andrzej Sujka, Karolina Wichowska

Sekretariat: Maria Wiśniewska

tel. 22 431 83 47, faks 22 431 83 11

Korekta: Magdalena Pabich

Projekt graﬁczny: Krzysztof Findziński,

Marcin Koc, Sylwia Szafrańska

Skład i łamanie: Sylwia Szafrańska

Siedziba redakcji: ul. Hrubieszowska 6a,

Warszawa

Adres do korespondencji:

ul. Wołoska 7, 02-675 Warszawa

www.ipn.gov.pl

Druk: LEGRA sp. z o.o.

ul. Albatrosów 10c, 30-716 Kraków

Redakcja nie zwraca materiałów

niezamówionych i zastrzega sobie prawo

dokonywania zmian w nadesłanych tekstach.

do nich prezes IPN Janusz Kurtyka. Kontynuacja ich pracy

jest dla nas szczególnie ważnym zadaniem.

W kwietniowym numerze nie mogło zabraknąć tekstów

o Zbrodni Katyńskiej. Maciej Żuczkowski opisuje przypadek

ofiary kłamstwa katyńskiego: radziecki żołnierz, Anatol Ła

rin, służył w jednostce noszącej ponoć nazwę „Mściciel Ka

tynia”, wchodzącej w skład… armii Berlinga. Z kolei Krzysztof

Łagojda odtwarza losy aresztowanego przez NKWD w 1939

roku polskiego policjanta, którego ślad urywa się w Mińsku.

W kwietniu pamiętamy także o losach polskich Żydów, którzy

zginęli w czasie Zagłady. O codziennym życiu w warszawskim

getcie, sposobach i ludziach, dzięki którym udało się prze

trwać dwa powstania, opowiada ocalała z warszawskiego

getta Krystyna Budnicka w rozmowie z Damianem Kwiekiem.

Po II wojnie światowej decyzją mocarstw przesunęły się gra

nice Polski. Zmiany terytorialne pociągnęły za sobą migracje

ludności – dobrowolne i przymusowe. Dla instalujących się

właśnie w Polsce władz komunistycznych kłopotem było nie

tylko polskie podziemie niepodległościowe, lecz także ukra

ińskie. Polityka odpowiedzialności zbiorowej to nieodłączny

element działań reżimów totalitarnych – zastosowanie jej

wobec Ukraińców miało rozwiązać problemy natury poli

tycznej, etnicznej i politycznej. O przebiegu akcji „Wisła” i jej

społecznych kosztach pisze Jan Pisuliński.

Ponadto w numerze kontynuujemy cykl tekstów o akcji „Bu

rza” – tym razem Piotr Łapiński opisuje przebieg operacji

na Białostocczyźnie. Rozpoczynamy także nowy cykl arty

kułów poświęcony 25. rocznicy Okrągłego Stołu, wyborów

czerwcowych i transformacji ustrojowej. Otwiera go tekst

Pauliny Codogni na temat niełatwych negocjacji dotyczących

ordynacji wyborczej w pierwszych w PRL częściowo wolnych

wyborach do sejmu i senatu.

Do numeru dołączyliśmy płytę DVD z filmem Jarosława Mańki

i Macieja Grabysy

Święty ogień,

opisującym historię człowie

ka, który zdobył się na najwyższe poświęcenie, by zaprote

stować przeciwko ukrywaniu prawdy o Zbrodni Katyńskiej.

Redaktor naczelny

Andrzej Brzozowski

W NASTEPNYM NUMERZE MIEDZY INNYMI:

EPNYM

LEGENDY OKRĄGŁEGO STOŁU

Rozmowy przedstawicieli władz i opozycji w Magdalence

i przy Okrągłym Stole przygotowały grunt pod transfor

mację ustrojową w Polsce. Czy było to „porozumienie

elit”, czy warunek niezbędny i pierwszy krok ku demokra

cji? O czarnej i białej legendzie Okrągłego Stołu opowiada

prof. Andrzej Paczkowski.

KALENDARIUM XX

iPn

AKtUAlnoŚci

WIEKU



Działalność Instytutu Pamięci Narodowej pozytywnie oce

nia połowa Polaków (49 proc.). Co siódmy (14 proc.) odnosi

się do niej negatywnie, a reszta nie ma na ten temat zdania

– wynika z marcowego reprezentatywnego

sondażu

Cen

trum Badania Opinii Społecznej.

Odsetek respondentów, którzy o pracy

IPN

wyrażają się

z uznaniem, wzrósł w ciągu ostatniego półrocza o 4 pkt proc.

Spośród instytucji, o które pytał CBOS, lepiej oceniane są

dziś tylko policja (67 proc.), wojsko (66 proc.), Kościół kato

licki (62 proc.) oraz najwięksi nadawcy telewizyjni i radiowi.

Znamy już laureatów

konkursu

im. Władysława Pobóg-Malinow-

skiego na Najlepszy Debiut Histo-

ryczny Roku.

W kategorii prac doktor

skich dwie równorzędne II nagrody po

12,5 tys. zł otrzymali Magdalena Heru

dayKiełczewska za pracę

Solidarność

nad Sekwaną: działalność Komitetu

Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność”

w Paryżu 1981–1989

oraz Bartłomiej

Różycki za pracę

Polska Ludowa wobec Hiszpanii frankis

towskiej i hiszpańskiej transformacji ustrojowej 1945–

–1977.

W kategorii prac magisterskich I nagrodę w wysokoś

ci 10 tys. zł odebrała Kinga Żelazko za pracę

Metody kamu

ﬂażu zbrodni nazistowskich na ludności żydowskiej,

a rów

norzędne II nagrody po 5 tys. zł otrzymali Adam Zabłocki

za pracę

Urząd Bezpieczeństwa w Suwałkach 1944–1956.

Powstanie i działalność

oraz Paweł Wrona za pracę

Armia

Komendanta. Związek Strzelecki na Lubelszczyźnie w Dru

giej Rzeczypospolitej.

Nagrody przyznała powołana przez

prezesa IPN oraz dyrektora Instytutu Historii PAN komisja

w składzie: prof. dr hab. Andrzej Paczkowski (przewodniczą

cy), prof. dr hab. Andrzej Chojnowski, prof. dr hab. Tomasz

Szarota, dr hab. Marek Kornat, prof. dr hab. Antoni Dudek,

dr Władysław Bułhak (sekretarz).



Do 28 kwietnia w Centrum Edukacyjnym IPN

„Przystanek Historia” im. Janusza Kurtyki przy

ul. Marszałkowskiej 21/25

w Warszawie

moż

na oglądać

wystawę prac Zoﬁi Pociłowskiej-

-Kann „Sztuka znakiem czasu”.

. Pociłowska,

rocznik 1920, w czasie II wojny światowej była

więziona w niemieckim obozie koncentracyj

nym Ravensbrück, gdzie – pomimo nieludzkich

warunków – podjęła pierwsze próby rzeźbiar

skie i pisała wiersze. W latach pięćdziesią

tych ukończyła stołeczną Akademię Sztuk

Pięknych. Zaprojektowała później liczne po

mniki, m.in. ku czci ofiar Pawiaka w War

szawie, osób pomordowanych w niemieckich

egzekucjach w Magdalence i Powstańców Wielkopolskich

w Inowrocławiu. Na wystawie prezentowane są m.in. minia

turowe rzeźby obozowe, portrety i wiersze jej autorstwa.

Ekspozycję wzbogacają prace jej córki i wnuczek: Aleksandry

KannBogomilskiej, Weroniki Kann i Natalii Kann.



14 kwietnia w sali pa

rafii Wszystkich Świętych

w Sieradzu

przy ul. Kolegia

ckiej 11 zostanie otwarta

wy-

stawa „Zbrodnia Katyńska”,

przygotowana przez Oddzia

łowe Biuro Edukacji Publicz

nej IPN w Łodzi. Jest to po

szerzona wersja ekspozycji

powstałej cztery lata temu.

Ważne miejsce zajmują wąt

ki poprzednio nieuwzględnione lub tylko zasygnalizowane:

okoliczności odkrycia zbrodni, geneza kłamstwa katyńskie

go i droga do prawdy. Wystawa prezentuje sylwetki nie tyl

ko ofiar, lecz także świadków i sprawców. Można ją oglądać

w Sieradzu do 24 kwietnia, a od 28 kwietnia w siedzibie Od

działu IPN

w Łodzi

przy ul. Orzeszkowej 31/35.



Brama byłego obozu Buchenwald z napisem „Jedem das Seine”



Instytut Pamięci Narodowej zaprasza studentów

i pełnoletnich uczniów szkół ponadgimnazjalnych do udzia

łu w

konkursie „Nie liczby widzę, a twarze… Litera-

cki obraz zbrodni totalitaryzmów”.

Zadaniem

totalitaryzmów”

uczestników jest napisanie tekstu pro

zatorskiego ukazującego losy jednostki

w systemie totalitarnym. Historia przed

stawiona w pracy może być autentycz

na lub być fikcją literacką stworzoną na

podstawie wydarzeń historycznych. Pra

ce należy nadsyłać

do 19 maja

na adres

katarzyna.cegiela@ipn.gov.pl. Wyniki konkursu

zostaną opublikowane do 4 czerwca. Nagroda

mi są publikacje książkowe IPN. Laureaci zosta

ną też zaproszeni do udziału we wrześniowym

historycznym konwersatorium objazdowym, pod

czas którego odwiedzą miejsca związane ze zbrod

niami totalitaryzmu na terenie Niemiec.

Szczegółowych informacji udziela Katarzyna Cegie

ła (tel. 22 431 83 44, katarzyna.cegiela@ipn.gov.pl).

Regulamin konkursu i metrykę pracy można pobrać na stronie

www.pamiec.pl w zakładce Edukacja/Konkursy.

oprac. Filip Gańczak

Fot. M. Foks

Plik z chomika:

PrawdziwaKoza

pamiecpl_04_2014.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: