Magazyn-Fotowoltaika-32015 Domowe magazyny energii siłą napędową branży fotowoltaicznej.pdf

(570 KB) Pobierz
słońce
Domowe magazyny energii siłą napędową
branży fotowoltaicznej
Obecnie w Niemczech zainstalowanych jest ok. 25 tys. magazynów energii w systemach PV.
Do 2020 roku nasi sąsiedzi będą instalować ich nawet 45 tys. rocznie, a światowy rynek domowych
instalacji PV podłączonych do sieci wyposażonych w zasobnik energii wzrośnie do 2018 roku
przynajmniej dziesięciokrotnie.
Barbara Adamska,
ADM Poland
O
ptymistycznych prognoz dotycz cych rynku magazynowa-
nia energii nie brakuje. Cytowane powy ej pochodz z rapor-
tów dwóch o rodków: EuPD Research oraz IHS Technology.
Z kolei Mi dzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (Interna-
tional Renewable Energy Agency – IRENA) w swoim opracowa-
niu z czerwca br. wskazuje obszary współpracy rz dów i przemy-
słu w celu zwi kszenia skali stosowania magazynów energii. Roz-
wój mo liwo ci magazynowania energii elektrycznej postrzegany
jest w raporcie jako czynnik umo liwiaj cy zwi kszenie udziału
energii ze ródeł odnawialnych w miksie energetycznym poszcze-
gólnych krajów. Według tego opracowania, do 2030 roku na wie-
cie magazyny akumulatorowe energii pochodz cej z OZE b d
miały w sumie pojemno nawet 130 GW. Niewielkie decentralne
zasobniki energii elektrycznej b d stosowane głównie w krajach
o du ej liczbie dachowych instalacji PV.
Optymistycznym prognozom towarzyszy mocne o ywienie
w bran y. Wida to było na targach Intersolar/ees w Monachium.
Zapewne cz zwiedzaj cych nie zdawała sobie sprawy z faktu, e
s to dwa wydarzenia odbywaj ce si równolegle: Intersolar – naj-
wi ksze na wiecie targi bran y solarnej, oraz ees Europe – najwi k-
sze europejskie targi po wi cone bateriom i magazynowaniu ener-
gii. W tym roku powierzchnia wystawiennicza targów ees Europe
wzrosła pi ciokrotnie w stosunku do roku ubiegłego. Wystawców
było trzykrotnie wi cej ni przed rokiem – 158. Ju na tej podsta-
wie mo na by mówi o dynamicznym rozwoju, jednak prawdziwy
obraz znaczenia magazynowania energii daje dopiero spojrzenie
na obie imprezy targowe – Intersolar i ees Europe – jednocze nie.
W sumie wydarzenia te zgromadziły ponad 1 tys. wystawców. Na
stoiskach 330 z nich prezentowane były produkty, rozwi zania lub
usługi dotycz ce magazynowania energii, co doskonale pokazuje, e
magazynowanie przestało by dodatkiem do instalacji PV. Obecnie
magazynowanie to integralna cz fotowoltaiki, która staje si jej
sił nap dow . W tej sytuacji nie dziwi to, e wielu graczy na rynku
chce uczestniczy w najnowszym trendzie.
Fot. 1. Systemy magazynowania energii pokazane na targach ees Europe 2015 wzbudziły zainteresowanie wielu międzynarodowych gości. Źródło: Solar Promotion GmbH
6
magazyn
fotowoltaika
3/2015
słońce
przyjrze si bli ej temu, w jaki sposób Niemcy doszli do punktu,
kiedy zakup domowego magazynu energii ma uzasadnienie
nansowe.
Magazyny energii: udział zużycia własnego i stopień
niezależności energetycznej
Fot. 2. Domowy magazyn energii PIKO BA System Li rmy Kostal
Domowe magazyny energii: czy to się opłaca?
Rynek niemiecki nie jest ju najwi kszym rynkiem w Euro-
pie, je eli chodzi o przyrosty zainstalowanych mocy w fotowolta-
ice. W 2014 roku pozycj lidera zaj ła Wielka Brytania. Jest jed-
nak najwi kszym europejskim rynkiem, je eli chodzi o domowe
magazyny energii, i wszystko wskazuje na to, e pozostanie nim
w najbli szych latach. Według danych z ko ca sierpnia, w Niem-
czech jest zainstalowanych 25 tys. domowych zasobników pr du
solarnego. Szacuje si , e w kolejnych latach liczba instalacji tego
typu urz dze u naszych zachodnich s siadów b dzie rosła, aby
w 2020 roku osi gn poziom 45 tys. instalacji rocznie.
Instalowanie magazynów energii w domowych systemach
dachowych PV ma w Niemczech uzasadnienie ekonomiczne.
Wysokie ceny energii elektrycznej pobieranej z sieci dla gospo-
darstw domowych, niskie taryfy gwarantowane, czyli cena, po
której gospodarstwa domowe odsprzedaj nadwy ki energii do
sieci, spadek cen magazynów energii oraz mo liwo skorzystania
z do nansowania zakupu magazynu energii powoduj , e na tego
rodzaju zakup decyduje si coraz wi cej prywatnych inwestorów.
Na to wszystko nakłada si ch uniezale nienia od dostawców
energii. Wbrew pozorom równie ten argument ma wymiar eko-
nomiczny: im wi cej pr du zu ywanego w gospodarstwie domo-
wym pochodzi z własnej instalacji PV, tym mniej odczuwalne s
skutki wzrostu cen energii elektrycznej pobieranej z sieci. Warto
Aby magazyny energii mogły by stosowane na szersz skal
w systemach fotowoltaicznych podł czonych do sieci elektroener-
getycznej, zwi kszanie udziału zu ycia własnego musi mie sens
ekonomiczny. Udział zu ycia własnego to wa ne poj cie, kiedy
mówimy o domowych magazynach energii. Okre la ono, jak
cz pr du produkowanego w ci gu roku w instalacji PV inwestor
zu ywa na własne potrzeby. Drugim poj ciem, którego nie sposób
pomin , mówi c o domowych magazynach energii, jest stopie
niezale no ci energetycznej (inaczej solarny stopie pokrycia).
Oznacza on, jaka cz energii elektrycznej zu ywanej w gospo-
darstwie domowym pochodzi z własnej instalacji PV. Obie war-
to ci wyra ane s w procentach. Zastosowanie domowego maga-
zynu energii pozwala na zwi kszenie obu wska ników.
Udział zu ycia własnego w domowej instalacji PV, nieposia-
daj cej zasobników energii, zwykle nie przekracza 30 proc. Przy-
czyn jest to, e w czasie, kiedy instalacja PV wytwarza najwi -
cej pr du, domownicy najcz ciej nie s obecni. Z kolei w porach,
kiedy zu ycie energii elektrycznej w domu jest najwy sze, czyli
w godzinach popołudniowych i wieczornych, uzysk z instalacji
PV nie jest wystarczaj cy. W Niemczech przez lata nie było bod -
ców ekonomicznych do zwi kszania udziału zu ycia własnego.
Wysokie taryfy gwarantowane powodowały, e bardziej opłacalna
była odsprzeda energii elektrycznej operatorowi ni zu ywanie
jej na własne potrzeby. Cz sto do sieci tra ała cało wyprodu-
kowanej energii w dachowej instalacji PV. W 2009 roku wprowa-
dzono wi c w Niemczech dopłat do pr du zu ywanego na wła-
sne potrzeby, wytworzonego w instalacji o mocy zainstalowanej
ni szej ni 30 kWp. Po 6 miesi cach obowi zywania tej regulacji
zró nicowano wysoko dopłaty w zale no ci od tego, czy udział
zu ycia na własne potrzeby był wy szy czy ni szy ni 30 proc.
W 2012 roku zrezygnowano z dopłacania za zu ywanie pr du na
własne potrzeby w nowo instalowanych jednostkach PV. Sukce-
sywne obni anie taryf gwarantowanych zmniejszyło opłacalno
odsprzeda y pr du do sieci, a spadaj ce ceny komponentów PV
powodowały, e pr d wytwarzany we własnej instalacji PV z cza-
sem stał si ta szy ni ten pobierany z sieci. Taki stan nie stwarzał
jednak jeszcze wystarczaj cych warunków do stosowania magazy-
nów energii. Co prawda, warto było zwi ksza udział zu ycia wła-
snego, np. w drodze odpowiedniego skalowania wielko ci insta-
lacji PV oraz dopasowywania zu ycia energii przez gospodar-
stwo domowe, jednak ró nica w cenie pr du kupowanego z sieci
i wytworzonego w instalacji PV nie uzasadniała jeszcze inwestycji
w zasobnik energii.
Dotacje i spadające ceny napędzają sprzedaż
Fot. 3. MyReserve – magazyn energii oferowany przez rmę Solarwatt
W 2013 roku wprowadzono w Niemczech program wspie-
raj cy zakup systemów magazynowania energii w on-gridowych
systemach PV. Program ten b dzie obowi zywał przynajmniej do
ko ca tego roku. Wysoko dotacji na zakup magazynu wynosi do
600 EUR/kWp zainstalowanej mocy instalacji PV w przypadku
magazynu w nowo instalowanym systemie oraz do 660 EUR/kWp
8
magazyn
fotowoltaika
3/2015
słońce
w systemach, które zostaj doposa one w zasobnik energii. Instala-
cje, które s doposa ane w magazyn energii, nie mog by oddane
do u ytku wcze niej ni 1 stycznia 2013 roku. W ramach tego pro-
gramu wsparcia zostało zainstalowanych ponad 12 tys. zasobni-
ków energii. W ci gu 2014 i 2015 roku zainteresowanie magazy-
nami energii systematycznie rosło. Na koniec 2014 roku w Niem-
czech działało ok. 15 tys. tego typu urz dze , w ci gu 8 miesi cy
tego roku zainstalowano ich ok. 10 tys. Zakup magazynu staje si
dla cz ci inwestorów opłacalny nawet bez dotacji. Spowodowane
jest to znacznym obni eniem cen magazynów: w ci gu ostatnich
12 miesi cy ceny zmalały o 26 proc. i oczekuje si , e nadal b d
spada . Jak pokazuj badania rynkowe, ich obecny poziom wci
jednak odbierany jest przez klientów ko cowych jako zbyt wysoki.
Ponad 2/3 instalatorów na rynku niemieckim oferuje klientom
magazyn energii. Ponad połowa klientów, która si na zasobnik
energii nie decyduje, jako powód podaje zbyt wysok cen .
Fot. 4. Rozwiązanie RWE o nazwie Storage Flex
Domowe magazyny energii: ogromna różnorodność
Rynek domowych magazynów energii to ogromna ró norod-
no . W zestawieniach urz dze dost pnych na rynku niemiec-
kim nierzadko uwzgl dnionych jest kilkadziesi t marek oferuj -
cych kilkaset ró nych systemów. Porównanie ich mi dzy sob nie
zawsze jest łatwe. Oprócz kwestii oczywistych, jak rodzaj i pojem-
no u ytych akumulatorów, liczba cykli b d gł boko rozłado-
wania, sprawno całego systemu (nie akumulatorów czy inwer-
tera), trzeba te zwróci uwag , czy jest to system DC, AC, DC-
gen, a mo e DC/AC? Je eli nie ma wbudowanego inwertera, to
z jakimi falownikami mo e współpracowa ? Na ile jest elastyczny
w zakresie rozbudowy pojemno ci akumulatorów? Czy mo e pra-
cowa w systemie wirtualnego magazynu energii? Ł czenie wielu
domowych magazynów energii w jeden du y wirtualny magazyn
to usługa, która na rynku niemieckim ju funkcjonuje, stanowi c
dla posiadacza magazynu dodatkowe ródło dochodu.
Przy całej trudno ci wyboru odpowiedniego magazynu
PV, łatwiejsza stała si ocena jego bezpiecze stwa. Jeszcze
przed rokiem istniały powa ne w tpliwo ci co do niektórych sys-
temów opartych na akumulatorach litowo-jonowych. W listo-
padzie 2014 roku czołowe stowarzyszenia solarne i elektrotech-
niczne przy współpracy z instytucjami certy kuj cymi opraco-
wały zalecenia dotycz ce parametrów domowych magazynów
energii opartych na akumulatorach litowo-jonowych w zakresie
bezpiecze stwa. Nie s one dla producentów wi ce, jednak na
zasadzie dobrowolno ci deklaruj oni zgodno z tymi zalece-
niami. W przypadku niektórych producentów deklaracja zgod-
no ci nie dotyczy wszystkich obszarów, na co te warto zwróci
uwag .
Wygląd ma znaczenie
Mogłoby si wydawa , e wygl d nie jest wa n cech w przy-
padku komponentów instalacji PV. W przypadku magazynu
energii jest jednak inaczej. Niektóre produkty dopracowane s
pod wzgl dem designu perfekcyjnie, dost pne s w wielu kolo-
rach lub w obudowie drewnianej, bardziej pasuj cej do salonu
ni do pomieszczenia technicznego. Zgłaszane s do konkursów
wzornictwa, gdzie zdobywaj nawet presti owy Red Dot Design
Award, zwany Oscarem designu. Za takim post powaniem kryje
si nowa strategia sprzeda y: komunikacja sprzeda owa produ-
centów nastawiona jest bezpo rednio na klienta ko cowego.
Intersolar/eec – nowości i trendy
Tegoroczne targi ob towały w premiery. Niektóre z nich
stanowiły rzeczywi cie now jako , inne to kolejne genera-
cje urz dze znanych na rynku od dawna, niezbyt ró ni ce si
od poprzednich modeli. Nagrod targów zdobyły dwa domowe
magazyny energii niemieckich producentów: PIKO BA System
Li rmy Kostal oraz MyReserve rmy Solarwa . Du e zaintere-
sowanie wzbudzał magazyn Tesli – na rynku niemieckim b dzie
dost pny pod koniec bie cego, ewentualnie na pocz tku przy-
szłego roku. Tesla nie jest jedynym producentem samochodów,
który prezentował domowy magazyn energii na tegorocznych tar-
gach w Monachium. Swoje rozwi zania pokazały równie Mer-
cedes Benz oraz chi ski BYD. Domowy magazyn energii Storage
Flex mo na te było obejrze na stoisku koncernu RWE.
Na targach czu było optymizm oraz wol producentów do
dalszego doskonalenia rozwi za oraz obni ania cen. Konkuren-
cja, która panuje na tym rynku, taki trend bez w tpienia stymuluje.
Źródło:
EuPD Research,
European PV Storage Market Insights 2015,
luty 2015.
Federalne Stowarzyszenie Przemysłu Solarnego (BSW-Solar), www.solarwirtscha .de.
IHS Technology,
Energy Storage in PV Report – 2014,
pa dziernik 2014.
Mi dzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej,
Renewables and Electricity Storage. A technology roadmap for REmap 2030,
czerwiec 2015.
BSW-Solar, BVES, DGS, StoREgio, ZVEH,
Sicherheitsleitfaden Li-Ionen-Hausspeicher,
listopad 2014.
magazyn
fotowoltaika
3/2015
9
Zgłoś jeśli naruszono regulamin