Ćwiczenia z preparatyki galenowej.pdf

(989 KB) Pobierz
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Katedra Farmacji Stosowanej
Zakład Farmacji Aptecznej
Ewa Zawadzka
ĆWICZENIA Z PREPARATYKI
GALENOWEJ
dla studentów
Wydziału Farmaceutycznego
ŁÓDŹ 2011
1
Wydano na zlecenie Senackiej Komisji ds. Wydawnictw
Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Autor:
Ewa Zawadzka
Recenzja:
prof. dr hab. n. farm. Marian Mikołaj Zgoda
© Copyright by Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Łódź 2011
ISBN 978-83-61058-06-9
Redakcja i skład komputerowy:
dr hab. n. farm. Kazimiera H. Bodek, prof. nadzw. UM
2
SPIS TREŚCI
1.
2.
2.1
2.2
2.3
2.4
2.5
Wstęp ............................................................................
Etanol i jego rozcieńczenia najczęściej stosowane w preparatyce
galenowej .......................................................................
Definicja etanolu 96% ......................................................
Wymagania dotyczące etanolu ...........................................
Zjawisko kontrakcji ..........................................................
Przykłady przeliczeń rozcieńczeń etanolu .............................
Metody oznaczenia zawartości etanolu w płynnych preparatach
farmaceutycznych ............................................................
5
6
6
6
6
6
9
9
9
11
11
11
11
12
12
19
19
20
20
25
25
26
26
28
28
2.5.1 Metoda refraktometryczna ................................................
2.5.2 Metoda hydrometryczna ...................................................
2.5.3 Metoda piknometryczna ....................................................
Płynne preparaty galenowe
..........................................
3.
3.1
3.2
Nalewki (Tincturae) ..........................................................
Definicja nalewek .............................................................
Nalewki sporządzane metodą maceracji ..............................
3.2.1 Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
są nalewki metodą maceracji .............................................
3.3
Nalewka sporządzana metodą podwójnej maceracji ..............
3.3.1 Charakterystyka surowca roślinnego, z którego otrzymywana
jest nalewka metodą podwójnej maceracji ...........................
3.4
Nalewki sporządzane metodą perkolacji ...............................
3.4.1 Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
są nalewki metodą perkolacji .............................................
4.
4.1
4.2
Wyciągi (Extracta) ...........................................................
Definicja wyciągów ...........................................................
Wyciągi płynne (Extracta
fluida)
.........................................
4.2.1 Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
są wyciągi płynne ............................................................
4.3
Wyciągi gęste (Extracta
spissa)
..........................................
SPIS TREŚCI
4.3.1 Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
są wyciągi gęste ..............................................................
4.4
Wyciągi
1.
Wstęp
suche (Extracta
sicca)
........................................... 29
4.4.1
Etanol i jego rozcieńczenia
roślinnych, z których otrzymywane
2.
Charakterystyka surowców
najczęściej stosowane w preparatyce
29
ga-
są wyciągi suche ..............................................................
lenowej
3
są intrakty
alkoholometryczne
2.4.1 Tabele
...................................................................... 30
Metody oznaczenia zawartości etanolu w płynnych preparatach far-
6.
2.5
Soki (Succi) .................................................................... 32
maceutycznych
6.1
Definicja soków ............................................................... 32
2.5.1 Metoda refraktometryczna
6.2
Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
2.5.2 Metoda hydrometryczna
są soki ........................................................................... 32
2.5.3 Metoda piknometryczna
7.
Płynne preparaty galenowe
Spirytusy lecznicze (Spirituosa
medicata)
............................ 33
Nalewki (Tincturae)
7.1
3.1
Definicja spirytusów leczniczych ......................................... 33
Definicja nalewek
7.2
3.2
Farmakopealne
sporządzone metodą maceracji
Nalewki
spirytusy lecznicze ..................................... 34
3.2.1 Charakterystyka
medicinalia)
roślinnych, z których otrzymywane
8.
Oleje lecznicze (Olea
surowców
...................................... 38
są nalewki metodą maceracji
8.1
3.3
Definicja olejów
sporządzone metodą podwójnej maceracji
Nalewki
leczniczych .............................................. 38
8.2
Farmakopealne oleje
surowca roślinnego, z którego otrzymywana
3.3.1Charakterystyka
lecznicze ........................................... 38
jest nalewka metodą podwójnej maceracji
9.
Wodne roztwory lecznicze (Solutiones
aquosae medicinalia)
.. 39
3.4
Nalewki sporządzane metodą perkolacji
9.1
Definicja wodnych roztworów leczniczych ........................... 39
3.4.1 Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
9.2
Farmakopealne wodne roztwory lecznicze ............................ 40
są nalewki metodą perkolacji
Wyciągi (Extracta)
(Aquae
aromaticae)
.............................. 41
10.
Wody aromatyczne
4.1
Definicja wyciągów
10.1 Definicja wód aromatycznych ............................................ 41
4.2
Wyciągi płynne (Extracta fluida)
10.2
4.2.1Charakterystyka
aromatyczne ..................................... 42
Farmakopealne wody
surowców roślinnych, z których otrzymywane
11.
są wyciągi
(Sirupi) ................................................................ 43
Syropy
płynne
11.1 Definicja syropów ............................................................ 43
4.3
Wyciągi gęste (Extracta spissa)
11.2
4.3.1 Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
Farmakopealne syropy ...................................................... 43
są wyciągi
i
gęste
Stałe półstałe preparaty galenowe
.............................. 46
4.4
Wyciągi suche (Extracta sicca)
12.
Mydła (Sapones) .............................................................. 46
4.4.1
Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
12.1 Definicja mydeł ............................................................... 46
są wyciągi suche
12.2
Intrakty (Intracta)
Farmakopealne mydła ...................................................... 47
5.1
Definicja intraktów
13.
Plastry (Emplastra) .......................................................... 48
5.2
Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
13.1
są intrakty
Definicja plastrów ............................................................ 48
13.2
Soki (Succi)
Farmakopealne plastry ..................................................... 48
6.1
Definicja soków
14.
Maści (Unguenta) ............................................................ 49
6.2
Charakterystyka surowców roślinnych, z których otrzymywane
14.1
są soki
maści ................................................................ 49
Definicja
14.2
Spirytusy lecznicze (Spirituosa medicata)
Farmakopealne maści ....................................................... 50
7.1
Definicja spirytusów leczniczych
Tabele alkoholometryczne
............................................. 52
7.2
Farmakopealne spirytusy lecznicze
Wykaz surowców roślinnych i preparatów galenowych .
63
Oleje lecznicze (Olea medicinalia)
8.1
Definicja
......
.................................................
64
Piśmiennictwo
olejów leczniczych
8.2
Farmakopealne oleje lecznicze
Wodne roztwory lecznicze (Solutiones aq
2.1
Definicja etanolu 96%
Intrakty (Intracta) ...........................................................
2.2
Wymagania dotyczące etanolu
5.1
2.3
Definicja intraktów ...........................................................
Zjawisko kontrakcji
Przykłady przeliczeń rozcieńczeń
których
5.2
2.4
Charakterystyka surowców roślinnych, z
etanolu
otrzymywane
5.
30
30
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
4
Ćwiczenia z preparatyki galenowej
1.WSTĘP
Farmacja galenowa
jest działem farmacji stosowanej, która zajmuje się
obecnie sporządzaniem preparatów roślinnych (nalewki, wyciągi, intrakty,
soki), syropów, roztworów leczniczych (w tym spirytusów i wód aromatycz-
nych), plastrów, maści.
Nazwa pochodzi od
Claudiusa Galenusa
– lekarza i aptekarza rzymskie-
go, żyjącego w II w. naszej ery, uważanego za ojca farmacji.
Na ćwiczeniach z
preparatyki galenowej
sporządza się następujące po-
staci leku:
1. nalewki przygotowywane metodą maceracji,
2. nalewki lub wyciąg płynny otrzymany metodą perkolacji,
3. syropy,
4. wodne roztwory lecznicze,
5. etanolowe roztwory lecznicze - spirytusy lecznicze,
6. wody aromatyczne,
7. mydła,
8. plaster nostrzykowy,
9. maści,
10. oleje.
Preparaty galenowe
dzielą się na:
n
farmakopealne – przygotowywane wg przepisów zawartych w farmako-
peach,
n
niefarmakopealne – są to najczęściej preparaty otrzymywane ze świe-
żych roślin; należą do nich m.in. intrakty, soki.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin