MoreMaiorum_marzec_2016.pdf

(50596 KB) Pobierz

PROCESY

WYKLĘTYCH

POST PO

STAROPOLSKU

GENEALOGIA

A III RZESZA

More Maiorum

pierwszy polski periodyk genealogiczny online

nr 3(38), 10 marca 2016 r.

issn 2450-291X

moremaiorum.pl

JAK DNA PRZODKÓW WPŁYWA

NA NASZE ŻYCIE?

EM?

RCHIWISTA – DOBRY TAND

GENEALOG-A

SZLACHECTWO TO ZOBOWIĄZANIE DO DBAŁOŚCI

O DOROBEK HISTORYCZNY

– MICHAŁ NIEMIROWICZ-SZCZYTT

POD PATRONATEM

nr 3 (38)/2016

POLUB

MORE MAIORUM

FACEBOOKU!

www.facebook.com/miesiecznikmoremaiorum

Redakcja More Maiorum

ydawca

– Alan Jakman

ul. Wita Stwosza 27/15

43-300 Bielsko-Biała

e-mail: redakcja@moremaiorum.pl

EdaktoR

aczElny

– Alan Jakman

orektA

– Małgorzata Lissowska, Alan Jakman

kład i łaManiE tEkstu

– Alan Jakman

kładka oRaz oPRawa GRaficzna

– Alan Jakman

issn

2450-291X

utorzy tekstów

lAn

AkmAn

– “Szlachectwo to zobowiązanie do dbałości o dorobek

historyczno-kulturowy” – Michał Niemirowicz-Szczytt; Orliński, czyli

Unterweiser z Krakowa; Przeżył łagry, zamordował go UB; 100 lat

temu urodziła się Krystyna Feldman – potomkini Węgrów; Humor

afał

óRny

– Genealogia na usługach ideologii w III Rzeszy

Ryk

RzEszkowiak

– Jak dna pradziadków wpływa na nasze

życie?

iotR

yttEl

– Mordercy, bandyci, wrogowie polski – tak pisano

o żołnierzach wyklętych

ałGoRzata

issowska

–

Hennebergowie, czyli Warszawska Fabryka

Platerów Hefra; Osoba miesiąca - Jan Lechoń; Z dawnych reklam

i ogłoszeń; Nowości

olanta

lnicka

–

Post po polsku, czyli żaby, wydry i bobry

ofia

M. J

akóbczak

– Tabele likwidacyjne a genealogia

ichał

onkEl

–

Jastrë,

czyli kaszubska wielkanoc

GniEszka

udEłka

śRodEk

aRta

)

– Archiwiści społeczni

i genealodzy – dobry tandem?

RacJan

ykiEl

– Chrześcijańska Kasa Bezprocentowa jako źródło

genealogiczne

aRcin

REnda

– M. Dąbrowska i K. I. Gałczyński – ta sama krew,

te same geny?

Wszystkie prawa zastrzeżone (włącznie

z tłumaczeniem na języki obce).

Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r.

o prawie autorskim jakiekolwiek kopiowanie,

rozpowszechnianie (we fragmentach, lub w całości)

zamieszczonych artykułów, opisów, zdjęć bez zgody

Redakcji będzie traktowane jako naruszenie praw

autorskich.

More Maiorum

nr 3 (38)/2016

More Maiorum

nr 3(38), 10 marca 2016 r.

Zapraszamy na naszą

stronę

internetową

oraz

fanpage’a na

Facebooku!

ARTYKUŁY NA STRONIE WWW

“szlachectwo to zobowiązanie

do dbałości o dorobek

historyczno-kulturowy”

– michał niemirowicz-szczytt

genealogia na usługach ideologii

w iii rzeszy

jak dna pradziadków

wpływa na nasze życie?

orliński, czyli unterweiser

z krakowa

przeżył łagry, zamordował go ub

mordercy, bandyci, wrogowie polski

– tak pisano o żołnierzach wyklętych

hennebergowie, czyli

warszawska fabryka platerów hefra

post po polsku, czyli żaby,

wydry i bobry

100 lat temu urodziła się krystyna

feldman – potomkini węgrów

tabele likwidacyjne a genealogia

archiwiści społeczni i genealodzy

– dobry tandem?

chrześcijańska kasa

bezprocentowa jako źródło

genealogiczne

Kazimierz Funk – twórca „polskich” witamin,

niedoszły noblista

23 lutego 1884 roku w Warszawie urodził się Kazimierz Funk

– biochemik, twórca pojęcia witamina oraz odkrywca tiaminy.

Czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla, po dwa razy

w dziedzinach chemii oraz medycyny. Pochodził z lekarskiej

rodziny. Jego ojcem był praktykujący dermatolog Jakub Funk,

matką lekarka Gustawa z domu Zysan.

jak DNAnapradziadków

wpływa nasze życie?

wywiad z Michałem

Niemirowiczem-Szczyttem

Związek Szlachty Polskiej stara się przede

wszystkim propagować historię, kulturę

i tradycję szlachecką, dbać o dobre imię

środowiska szlacheckiego oraz

promować takie wartości, jak honor,

patriotyzm czy służba Ojczyźnie.

Genealogia genetyczna pozwala nie

tylko na zbadanie przeszłości – daje nam

również wgląd w teraźniejszość

i przyszłość. Dzięki testom genetycznym

pokrewieństwo z odległymi

przodkami staje się namacalne – każdy

odziedziczony odcinek DNA ma

wymierny wpływ, na to kim jesteśmy

i kim będą nasi potomni.

tabela likwidacyjne

a genealogia

Tabele likwidacyjne to materiały

archiwalne, które budzą w genealogach

ogromną ciekawość, a przez pokładane,

niekiedy zbyt duże, nadzieje, sprawiają

lekkie rozczarowanie, kiedy okazuje

się, że uzyskane dzięki nim informacje,

nie rozwiążą zagadek, nie dostarczą

oczekiwanych dat urodzin, ani też imion

i nazwisk rodziców, tak niezbędnych do

wywodu genealogicznego, a do tego są

„po rosyjsku?!”.

Prawda i mity, czyli dziadek w Wehrmachcie

Każdy z nas słyszał tzw. opowieści rodzinne. Z ust babci czy

dziadka padały często zarówno humoreski, anegdoty rodzinne, jak

i straszliwe opowieści. Na swoim przykładzie wiem, że prababcine

opowiadania, wywoływały u mnie wszystkie reakcje – począwszy

od przerażenia, a skończywszy na paroksyzmach śmiechu.

jastrë,

czyli kaszubska wielkanoc

m. dąbrowska i k. i. gałczyński

– ta sama krew, te same geny?

stanisław pieniążek

wybrany genealogiem roku 2015!

osoba miesiąca - jan lechoń

z dawnych reklam i ogłoszeń

humor

nowości

dodatek

specjalny

„kto ma owce, ten ma

co chce” – krótki rys

owczarstwa w dawnej

Polsce, ze szczególnym

uwzględnieniem ziemi

kaliskiej, sieradzkiej

i łęczyckiej

More Maiorum

80 lat temu urodziła się Anna German

[wywód przodków]

14 lutego 1936 r. w uzbeckim miasteczku Urgencz urodziła

się Anna German. Rodzicami Anny byli Eugeniusz German

oraz Irma Martens. Nazwisko ojca piosenkarki w oryginalnej

wersji brzmiało Hörmann, lecz podczas zapisów w księgach

parafialnych, prowadzonych w języku rosyjskim, skrybowie

przetłumaczyli je jako Герма�½, czyli German.

nr 3 (38)/2016

WYWIAD

» fot. Michał Niemirowicz-Szczytt

Alan Jakman

“szlachectwo to zobowiązanie do dbałości

o dorobek historyczno-kulturowy”

– Michał Niemirowicz-Szczytt

Czym jest dla Pana

szlachectwo?

Szlachectwo we współczesnej

Polsce to z prawnego punktu widzenia

kategoria przede wszystkim historycz-

na. Posiada ono jednak cały czas zna-

czenie kulturowe, a także towarzyskie.

Nasza kultura w przeważającej mie-

rze osadzona jest przecież na dorobku

szlachecko-ziemiańskim. Przy czym

dorobek ten, pomimo drugiej wojny

światowej i okresu komunizmu, nie

jest kategorią tylko muzealną. Nawet

w tych trudnych czasach, kiedy to

przedstawiciele dawnej polskiej elity

byli programowo niszczeni i dyskry-

minowani, nasze środowisko w znacz-

nej części utrzymało i kontynuowało

w zmienionych warunkach swoje tra-

dycje i zwyczaje, przekazując je ko-

lejnym pokoleniom. Dzięki temu po

upadku komunizmu w sposób natu-

ralny mógł nastąpić swoisty renesans

tradycji i kultury szlacheckiej, który

trwa do dzisiaj. Jego wyrazem jest ist-

nienie organizacji takich, jak Związek

Szlachty Polskiej oraz szeregu stowa-

rzyszeń rodowych. Nasz Związek sta-

ra się przede wszystkim propagować

historię, kulturę i tradycję szlachecką,

dbać o dobre imię środowiska szla-

checkiego oraz promować takie war-

tości, jak honor, patriotyzm czy służba

Ojczyźnie. I w taki też sposób ja oso-

biście postrzegam znaczenie pocho-

dzenia szlacheckiego. Jest to dla mnie

zobowiązanie do dbałości o nasz do-

robek historyczno-kulturowy oraz zo-

bowiązanie do bycia aktywnym oby-

watelem, troszczącym się o dobro

współczesnej Polski.

Warunki przyjęcia w poczet

Związku Szlachty Polskiej

(dalej ZSzP) są stosunkowo

restrykcyjne – ile osób rocznie

zgłasza chęć zostania członkiem

Stowarzyszenia?

To prawda, mamy restrykcyjne wa-

runki przyjęcia do Związku. Na-

szym członkiem może bowiem zostać

przede wszystkim osoba (kandydat

lub kandydatka), będąca w prostej linii

męskiej potomkiem szlachcica w ro-

zumieniu przepisów obowiązujących

w I Rzeczypospolitej lub przepisów

obowiązujących w okresie zaborów na

obszarze przedrozbiorowej Polski. Po-

wyższe okoliczności ustalamy w opar-

ciu o przedłożoną przez kandydata

dokumentację źródłową, która pod-

lega badaniu przez naszych ekspertów

genealogicznych, skupionych w wy-

specjalizowanym organie ZSzP zwa-

nym Komisją Wywodową. Pomimo

tej dość sformalizowanej procedury

nie narzekamy na brak zainteresowa-

nia. Co roku wpływa do nas około 30

ankiet kandydackich od osób pragną-

cych uzyskać członkostwo w naszym

Stowarzyszeniu.

A ilu z nich zostaje

rzeczywiście przyjętych?

Liczba ankiet rozpatrzonych

pozytywnie systematycznie rośnie.

W okresie ostatnich siedmiu lat śred-

nio 2 na 3 kandydatów uzyskiwało

członkostwo w Związku.

Jaki jest najczęstszy powód

odrzucenia kandydata na

członka ZSzP?

To brak dołączenia do ankiety kandy-

dackiej dokumentacji źródłowej po-

twierdzającej pochodzenie szlachec-

kie, a także dołączenie niepełnej do-

kumentacji, która nie daje nadziei na

przeprowadzenie pozytywnego wy-

wodu szlachectwa. W naszej działal-

ności wychodzimy z założenia, że to

» fot. szlachta.org.pl

jednak na kandydacie spoczywa obo-

wiązek wykazania, że spełnia on wa-

runki członkostwa w ZSzP. Oczywiście

jesteśmy świadomi skomplikowanej

polskiej historii, przesunięcia granic

państwowych, popalonych i wybrako-

wanych archiwaliów. Dlatego też nasi

eksperci genealogiczni służą kandy-

datom profesjonalną wiedzą i wspar-

ciem przy uzupełnianiu ewentualnych

braków w dokumentacji załączonej do

ankiety kandydackiej. Zaangażowanie

ze strony samego zainteresowanego

jest tu jednak nieodzowne.

Jak często zdarzają się

fałszerstwa szlachectwa

odkryte w momencie

sprawdzania wywodu przodków

przez konsultantów

genealogicznych?

Przed laty rzadko, to znaczy średnio

w przypadku jednej na dwadzieścia

ankiet kandydackich, ale zdarzało się,

że przedłożona przez kandydata do-

kumentacja była sztucznie wytworzo-

na lub przerobiona na potrzeby wy-

kazania pochodzenia szlacheckiego.

Przy czym nieprawidłowości dotyczy-

ły dokumentów historycznych, a nie

współczesnych aktów stanu cywilne-

go. Od jakiegoś już czasu nie spoty-

kamy się z tym zjawiskiem. Wydaje

mi się, że wynika to w głównej mierze

z faktu, iż bardzo duża liczba histo-

rycznych dokumentów metrykalnych

jest już publicznie dostępna w Inter-

necie. Dzięki temu w razie wątpliwo-

ści dokumentację przedłożoną przez

kandydata można w o wiele szybszy

i prostszy sposób poddać dodatkowej

weryfikacji. Z całą pewnością hamuje

to zapędy osób, które chciałyby spre-

parować fikcyjne pochodzenie szla-

checkie.

Zakładam, że sami

zainteresowani nie są

najczęściej tego świadomi…

Michał Niemirowicz-Szczytt

–

członek Zarządu Głównego

i Rzecznik Prasowy Związku Szlachty

Polskiej. Absolwent Wydziału Pra-

wa Uniwersytetu Kardynała Stefana

Wyszyńskiego w Warszawie oraz

magisterskich studiów podyplo-

mowych na Wydziale Prawa

Uniwersytetu im. Georga Augusta

w Getyndze (stypendysta Deutscher

Akademischer Austauschdienst).

Z zawodu radca prawny w kancelarii

LEX IUVAT Kancelaria Radcy

Prawnego Michał Niemirowicz-Szczytt.

Ma Pan rację. Zazwyczaj za te fałszer-

stwa odpowiadają nieuczciwe biura

genealogiczne, które – nie chcąc roz-

czarować swojego klienta i wykorzy-

stując jego nieświadomość – „twór-

czo” realizują zlecenie zweryfikowa-

nia lub udokumentowania szlachec-

kich korzeni. Naturalnie, większość

tego typu podmiotów obecnych na

rynku działa uczciwie i rzetelnie. Nie-

stety, jak to w życiu, zdarzają się także

czarne owce.

Przy tej okazji warto wyjaśnić, że

z punktu widzenia członkostwa

w ZSzP bez znaczenia pozostają

ewentualne nieścisłości genealogiczne

zaistniałe w XIX wieku w toku proce-

dur potwierdzania szlachectwa przed

organami państw zaborczych (Herol-

dia Królestwa Polskiego, deputacje

gubernialne, Wydział Krajowy Gali-

cji i Lodomerii). Od roku 1918 wo-

bec odrodzenia się Rzeczypospolitej

jako republiki, a także wobec upad-

ku monarchii zaborczych, nie istnieje

More Maiorum

nr 3 (38)/2016

WYWIAD

» fot. szlachta.org.pl

urzędowa procedura, w ramach której

można by skorygować tego typu wy-

wody i potwierdzenia szlachectwa.

Stąd też i my nie znajdujemy powodu,

dla którego członkiem ZSzP nie mia-

łaby zostać osoba, powołująca się na

potwierdzenie szlachectwa uzyskane

od państwa zaborczego, choćby było

one oparte na nieścisłych genealogicz-

nie przesłankach.

Najbardziej zuchwałe

fałszerstwo z jakim miał Pan

do czynienia?

Osobiście nie zajmuję się weryfikacją

ankiet kandydackich. Z tego co jed-

nak słyszałem, były przypadki prepa-

rowania odpisów z akt metrykalnych,

które w rzeczywistości nie istniały lub

nie miały takiej treści, jak wynikająca

z odpisu. Zdarzyło się także, że otrzy-

maliśmy odpis czy kopię oryginalnej

księgi chrztu, w której – jak się póź-

niej okazało – ktoś dokonał poprawek,

mających potwierdzać szlachectwo.

W ankiecie kandydat na

członka Stowarzyszenia

musi oświadczyć, że

nie był funkcjonariuszem

partii komunistycznej oraz

komunistycznych organów

bezpieczeństwa państwa w latach

1944-1990. Czy osoba, mająca

szlacheckie pochodzenie po

mieczu, ale działająca np. w PZPR,

nie zostanie przyjęta do Związku?

Na tę chwilę tak to wygląda – oso-

ba mająca szlacheckie pochodzenie

i będąca funkcjonariuszem PZPR

nie może zostać członkiem Związku.

Ile czasu mija od

wypełnienia ankiety do

przyjęcia osoby do ZSzP?

Od czego w głównej mierze

zależy długość tej procedury?

Jeżeli ankieta jest kompletna i za-

wiera pełną dokumentację źródło-

wą, to decyzja w sprawie przyjęcia

kandydata zapada średnio w ter-

minie 3 tygodni od jej wpłynię-

cia. Powyższa procedura trwa

dłużej w przypadku luk lub bra-

ków w dokumentacji. Wówczas

kandydat wzywany jest do sto-

sownych uzupełnień, co wydłuża

sprawę czasem do kilku miesię-

cy. W szczególnie skomplikowa-

nych przypadkach cała procedu-

ra może potrwać jeszcze dłużej.

{

zauważalny jest wzrost zainteresowania

działalnością Związku wśród młodych ludzi

więc studentów, emerytów, profeso-

rów, przedstawicieli wolnych zawo-

dów czy biznesu, a także urzędników.

Jaki jest ich przedział

wiekowy? Genealogią

interesuje się coraz

więcej młodych ludzi – czy ma

to również przełożenie wśród

potencjalnych członków ZSzP?

Przedział wiekowy wynika już trochę

z mojej odpowiedzi na poprzednie py-

tanie. Mamy więc członków w wieku

od około 20 do ponad 80 lat. Prawdą

jest również, że zauważalny jest wzrost

zainteresowania genealogią oraz na-

szym Związkiem wśród osób młodych

oraz w średnim wieku. Stanowią też

one coraz bardziej znaczącą część na-

szych członków.

Jak zachęciłby Pan

potomka szlachciców,

który nie jest

przekonany o tym, by dołączyć do

Stowarzyszenia?

Jesteśmy stowarzyszeniem ludzi świa-

domych swojej historii, a także pra-

gnących w sposób aktywny i kon-

struktywny współtworzyć rzeczywi-

stość współczesnej Polski.

Nasz Związek zabiera publicznie głos

w sprawach dotyczących szlachty

i historii Polski. Prowadzimy również

własne badania nad historią polskich

rodów szlacheckich. Udało nam się

zbudować pozycję podmiotu, który

dziennikarze coraz częściej proszą

o komentarz lub stanowisko w spra-

wach związanych z dziejami naszego

kraju.

Naszymi członkami są osoby zalicza-

jące się nie tylko do historycznej, ale

także do współczesnej polskiej elity.

Posiadamy oddziały terenowe w Bia-

łymstoku, Gdańsku, Krakowie, Szcze-

cinie, Toruniu, Warszawie i Wrocła-

wiu, w ramach których zainteresowa-

ne osoby mogą realizować swoje pasje

i inicjatywy dotyczące Związku. Mogą

też podjąć się wyzwania powołania do

życia nowego oddziału ZSzP. Wydaje-

my własne czasopismo „Verbum No-

bile”, poświęcone szeroko rozumia-

nej tematyce szlacheckiej, historycz-

nej i kulturalnej, które daje naszym

członkom, ale także osobom spoza

Związku, możliwość realizacji ich pa-

sji dziennikarskiej.

Szczegółowe informacje na temat

działalności ZSzP można znaleźć na

naszej

stronie internetowej,

a także na

związkowym

fanpage’u na Facebooku.

Serdecznie zapraszamy do członko-

stwa w Związku Szlachty Polskiej oso-

by spełniające nasze wymagania sta-

tutowe, które chciałyby wesprzeć nas

w dalszym budowaniu i rozwijaniu

ZSzP. A wszystkich utożsamiających

się z naszymi ideami zachęcamy do

kontaktu i uczestnictwa w inicjaty-

wach podejmowanych prze nasze Sto-

warzyszenie. Jako że posiadamy sta-

tus organizacji pożytku publicznego

(OPP), zachęcamy też do wsparcia na-

szej działalności swoim 1%!

» fot. AGAD, mlochowski.com

Kim są najczęściej

osoby, ubiegające się

o członkostwo w ZSzP?

Kandydaci do ZSzP, jak i nasi

członkowie, są tak zróżnicowa-

ni, jak różni są współcześni po-

tomkowie szlachty. Spotykamy

More Maiorum

nr 3 (38)/2016

Plik z chomika:

eljotnes

Inne pliki z tego folderu:

MoreMaiorum_luty_2016.pdf (40878 KB)
MoreMaiorum_marzec_2016.pdf (50596 KB)
MoreMaiorum_sierpien_2016.pdf (31665 KB)
MoreMaiorum_styczen_2016.pdf (51536 KB)
Owczarze_dodatek_specjalny.pdf (3234 KB)

MoreMaiorum_marzec_2016.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: