Teoria organizacji i zarządzania

1.      Istota organizacji:

1. 1. teorią organizacji oraz zarządzania jest nauka o zarządzaniu
   2. bardziej rozwinięte formy organizacji były wykorzystywane już w czasach antycznych, jak np. legiony rzymskie. Natomiast kościół katolicki można uznać za jedną z najstarszych, istniejących do dziś, organizacji instytucyjnych.

2.      Interdyscyplinarność teorii organizacji:

Szczególna złożoność organizacji wynika ze stopnia skomplikowania zjawisk społecznych oraz z wysoko rozwiniętych technik. Dlatego też teoria organizacji i zarządzania zmuszona jest czerpać z dorobku różnych pokrewnych nauk. Z tego powodu teoria organizacji i zarządzania zaliczana jest do nauk interdyscyplinarnych.

Interdyscyplinarność teorii organizacji i zarządzania polega na tym, że dana dziedzina naukowa na wspólny obszar z innymi dziedzinami. Ten wspólny obszar może obejmować ten sam przedmiot, metody lub techniki badań. Organizacja składa się z ludzi, stąd wynika powiązanie teorii organizacji i zarządzania z takimi naukami jak: socjologia, psychologia. Z połączenia socjologii i zarządzania powstały nowe nauki społeczne- socjologia pracy, socjologia organizacji, itd. Z połączenia psychologii i organizacji narodziła się, np. psychologia organizacyjna.

3.      Podstawowe nurty występujące w teorii zarządzania i organizacji:

1. 1. nurt klasyczny (inaczej tradycyjny)- opiera się na stereotypie człowieka ekonomicznego (homo economicus). Według tego stereotypu człowiek to istota kalkulująca głównie korzyści materialne. Dlatego należy oddziaływać na niego przede wszystkim za pomocą bodźców materialnych- tych pozytywnych (nagrody) i tych negatywnych (kary).

Przedłużeniem nurtu klasycznego jest nurt neoklasyczny. Oba opierają się na uogólnieniu praktycznych doświadczeń i zajmują się głównie problemem wysokiej efektywności organizacji.

2. nurt psychosocjologiczny- inspiracją dla powstania tego nurtu były ludzkie zachowania w organizacji i opiera się na koncepcji tzw. człowieka społecznego. Bardzo silnym bodźcem dla ludzkich zachowań są stosunki społeczne, a zwłaszcza relacje zachodzące pomiędzy uczestnikami organizacji. Nurt ten skupia się na zjawiskach społecznych oraz bada zachowanie zarówno grup jak i jednostek w różnych sytuacjach. Twórcy nurtu psychospołecznego chcieli poznać prawa, jakie rządzą zachowaniem ludzi oraz w jaki sposób rozwijają się stosunki międzyludzkie. Człowiek jest tu istota społeczną.

3. nurt systemowy (inaczej cybernetyka)- bada organizacje jako całość, wykorzystując do tego badania i dotychczasowe osiągnięcia ogólnej teorii systemów i cybernetyki. Przedmiot badań stanowią nie tylko elementy systemu organizacyjnego. Naukowcy zajmują się głównie rodzajami powiązań, które zachodzą między nimi, a także relacjami pomiędzy organizacjami a ich otoczeniem. W nurcie systemowym człowiek jest istota racjonalna, to znaczy takim, który podejmuje decyzje i dokonuje wyborów na podstawie bilansu zysków i ewentualnych strat.

4. Teoria organizacji i zarządzania służy w istotny sposób do tego, aby lepiej zarządzać organizacjami. Pozwala ona na rozwiązywanie problemów oraz na przewidywanie skutków podjętych decyzji. Należy jednak pamiętać o tym, że teoria organizacji i zarządzania nie zastąpi odpowiedniej oceny sytuacji oraz podjęcia stosownych kroków i sposobów działania, które pozwolą na skuteczne rozwiązanie problemów.