ANALIZA THINKTANK . ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII (2012).pdf

(712 KB) Pobierz
analiza
ODNAWIALNE
ŹRÓDŁA ENERGII
• perspektywy
• bariery inwestycji
• rekomendacje
Obecne prawo
spowalnia rozwój OZE
Żyjemy w okresie przejściowym, w którym dominuje jeszcze
energetyka XX stulecia, scentralizowana i bazująca na węglu.
Obserwujemy jednak, jak rodzi się energetyka XXI w.,
zdecentralizowana, oparta na odnawialnych źródłach energii
i inteligentnych sieciach. To trudny czas, ponieważ obecnie konieczne
jest podejmowanie decyzji strategicznych, których skutki będą
określać sposób rozwoju rynku energii na całe dziesięciolecia.
Przyjmowane przez rząd regulacje prawne mogą przyspieszyć
lub spowolnić rozwój sektora OZE. W Polsce rozwija się on
zdecydowanie zbyt wolno właśnie ze względu na rozwiązania
prawne. Nie sprawdził się np. system tzw. zielonych certyfikatów,
na których zarobiły przede wszystkim wielkie elektrownie, spalając
węgiel z biomasą. W efekcie zagraniczne firmy wolą inwestować
w tych krajach, gdzie przepisy bardziej sprzyjają rozwojowi
energii odnawialnej. Jednak przyszłość ostatecznie należy
do odnawialnych źródeł energii, a niekorzystne rozwiązania prawne
mogą ograniczyć ich rozwój tylko w krótkim okresie.
prof. Maciej Nowicki
[minister
środowiska w latach 2007–2010,
były prezes fundacji EkoFundusz]
aNaliza
2_3
Rozwój ozE w PolscE
– szansE i zagRożEnia
zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (ozE) w miksie
energetycznym Polski jest istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa
energetycznego i celów klimatycznych.
Dlatego istnieje potrzeba stworzenia
długofalowej strategii rozwoju z perspektywą do 2050 r.
TEKST>
Paweł Rabiej, Maciej Krzysztoszek
jedno z najważniejszych kryteriów w planowaniu
rozwoju energetycznego państwa. W tym aspekcie
kluczowa jest dywersyfikacja źródeł pozyskiwania
energii. Kurczenie się zasobów paliw kopalnych
przy jednocześnie taniejącej technologii pozyski-
wania energii ze źródeł odnawialnych sprawia, że
co jakiś czas trzeba na nowo definiować politykę
energetyczną, by wybierać najlepsze, najbardziej
optymalne kosztowo rozwiązania. Z  wyliczeń
Komisji Europejskiej wynika, że w perspektywie
najbliższej dekady koszt uzyskania energii z wia-
tru i słońca będzie konkurencyjny wobec energii
konwencjonalnej. Ponieważ inwestycje te mają
charakter długoterminowy, należy rozpocząć je
już dziś. Duża w tym rola państwa, które powinno
tworzyć lepsze warunki do rozwoju odnawialnych
źródeł energii.
Bezpieczeństwo
to
10 lat wzrósł udział paliw z importu w zużyciu kra-
jowym. ograniczenie i dywersyfikacja zewnętrz-
nych źródeł energii są także istotne z punktu widze-
nia bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Zdrowie obywateli i środowisko.
oZE
może równoważyć w miksie energetycznym udział
energii konwencjonalnej, w której każda tona spa-
lonego węgla powoduje emisję szkodliwych ga-
zów i pyłów, takich jak węglowodory, tlenki siarki,
tlenki azotu, tlenki węgla, popiół, sadza czy koksik.
Ministerstwa Środowiska i  gospodarki podkre-
ślają, że Polska odpowiada za 35,5 proc. całkowitej
emisji kadmu oraz 27 proc. emisji ołowiu w kra-
jach UE27
1
. Dlatego redukcja emisji szkodliwych
substancji jest jednym z ważniejszych mierników
wdrażania polityki energetycznej w  Polsce. Naj-
istotniejszy jest w tym kontekście oczywiście co
2
.
Jeśli państwa rozwijające się nie będą miały dostę-
pu do tanich alternatywnych źródeł energii, będą
zmuszone korzystać z  dotychczas stosowanych
wyczerpujących się i zanieczyszczających środowi-
sko krajowych zasobów kopalnych. Polska emituje
rocznie ok. 350 mln ton co
2
, co stanowi w skali
świata 1 proc. (wykres nr 2).
zatrudnia ok. 6 tys. osób. Z prognoz Ministerstwa
gospodarki wynika, że dzięki inwestycjom w ener-
getykę odnawialną może powstać nawet do 80 tys.
2
::
DlacZEgo Warto
Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł
energii w miksie energetycznym może przynieść
korzyści zarówno gospodarce, jak i społeczeństwu.
Do najważniejszych można zaliczyć:
Uniezależnienie systemu od zewnętrz-
nych dostaw energii i od paliw kopalnych,
których
import stale rośnie, co generuje dodatkowe koszty.
Wykres nr 1 obrazuje, jak na przestrzeni ostatnich
WsPiErać oZE?
1
3
Więcej miejsc pracy.
obecnie sektor oZE
P O l I T yk a E N E r g E T yc Z N a _
nowych miejsc pracy do 2020 r. Warto zaznaczyć,
że zatrudnienie w sektorze oZE nie wzrośnie kosz-
tem ubywania miejsc pracy w  branży węglowej
z powodu przewidywanego wzrostu zapotrzebo-
wania na energię. Najwięcej nowych miejsc pracy
przyniesie rozwój energetyki wiatrowej i słonecznej.
Prof. Maciej Nowicki, minister środowiska w latach
2007–2010, szacuje, że jeśli Polska wykorzysta po-
tencjał rynku energii słonecznej, do 2020 r. może
powstać od 25 tys. do 40 tys. nowych miejsc pracy
2
.
Według prognoz średni wpływ do budżetu z podat-
ków uzyskanych w ramach rozwoju oZE w latach
2013–2022 będzie wynosił ok. 1,8 mld zł rocznie
(wykres nr 4). Projekty oZE mają największy
wpływ na budżety gmin, w których są lokalizowa-
ne. Wpływy z tytułu podatku od nieruchomości
wnoszone przez operatorów farm wiatrowych
(FW) stanowią nieraz znaczny udział budżetów
gminnych. Według badań przeprowadzonych
przez Ernst & Young statystyczna FW (10 turbin)
przynosi gminie rocznie ok. 653 tys. zł dochodu
3
.
4
Większe wpływy w budżetach lokalnych.
::
roZWóJ ENErgEtYKi
energetycznego zmniejszy się do 82 proc. w po-
równaniu z  ich poziomem z  1990 r. Przyjęcie
„mapy drogowej” zostało trzykrotnie zawetowane
przez Polskę. rząd obawia się ucieczki emisji, utra-
ty konkurencyjności oraz kosztów wprowadzenia
tak ambitnego planu dla gospodarki i społeczeń-
stwa. co prawda w 2011 r. rząd przyjął założenia
Narodowego Programu rozwoju gospodarki
Niskoemisyjnej (NPrgN), ale nadal nie ma jego
wymiernych efektów w postaci kierunkowych do-
kumentów i konkretnych celów.
rozwój energetyki odnawialnej w Polsce od-
bywał się do tej pory w  znacznej mierze dzięki
wsparciu finansowemu płynącemu z  bezpośred-
nich i pośrednich źródeł publicznych, takich jak
system wsparcia oZE (realizowany na podstawie
ustawy) czy fundusze unijne (np. PoiiŚ) i krajo-
we (np. NFoŚigW). Środki te będą kluczowe dla
osiągnięcia przez Polskę 15-procentowego udziału
oZE w miksie energetycznym do 2020 r. aby dojść
do tego poziomu, nakłady inwestycyjne powinny
sięgnąć 26,7 mld euro do roku 2020, z tego 4,9 mld
euro na lądową energetykę wiatrową i 1,4 mld euro
na morską, a więc 23 proc. całości nakładów
4
.
rządowe dokumenty strategiczne, m.in.
Polity-
ka energetyczna Polski do 2030 r.,
określają kierunek
rozwoju branży oZE w naszym kraju. Na ich pod-
stawie został opracowany
Krajowy Plan Działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
(KPD),
według którego w  2020 r. 10,3 tys. MW oZE
wyprodukuje 32,4 tys. gWh energii. Dyrektywa
2009/28/WE Unii Europejskiej ws. promowania
stosowania energii ze źródeł odnawialnych wyma-
ga od Polski co najmniej 15-procentowego udziału
energii ze źródeł odnawialnych w zużyciu energii
finalnej brutto w roku 2020. Krajowy Plan Działa-
nia przewiduje, że udział ten wyniesie 19,13 proc.
(wykres nr 3).
Długofalowy cel inwestowania w  oZE to
ochrona środowiska i  bezpieczeństwo energe-
tyczne. Kluczowym dokumentem unijnym do-
tyczącym gospodarki niskoemisyjnej (a  więc
wykorzystującej w znacznym stopniu oZE) jest
A Roadmap for moving to a competitive low-car-
bon economy in 2050
(rM 2050), zakładający, że
do 2050 r. emisja gazów cieplarnianych z sektora
oDNaWialNEJ – stratEgicZNY
cEl PolsKi i UE
::
bariErY roZWoJU oZE
rozwój sektora oZE w Polsce w dużym stop-
niu będzie zależał od tego, na ile uda się ograniczyć
istniejące bariery. Problemem jest niestabilność ist-
niejącego prawa – częste zmiany przepisów w trak-
cie funkcjonowania systemu, a także brak spójnej
wizji polskiej energetyki i docelowego miksu pali-
wowego w perspektywie 2030 r. W efekcie:
– co PrZEsZKaDZa?
9
9
9
9
brakuje adekwatnego wsparcia dla małych
i  mikroinstalacji, czyli prosumenckiej ener-
getyki OZE;
nie ma wsparcia dla poszczególnych techno-
logii OZE;
spada cena rynkowa zielonych certyfikatów,
co jest spowodowane nadmiernym wsparciem
spalania biomasy oraz zamortyzowanych elek-
trowni wodnych, a także (co prowadzi do nad-
podaży certyfikatów) zbyt niskim udziałem
energii pochodzącej z  odnawialnych źródeł
w końcowej sprzedaży energii elektrycznej;
istnieją problemy z możliwością przyłączania
OZE do sieci elektroenergetycznej.
aNaliza
4_5
Udział paliw z importu w zużyciu krajowym
W ciągu 10 lat zużycie węgla kamiennego z importu wzrosło siedmiokrotnie,
a węgla koksującego – ponad 12-krotnie. To generuje dodatkowe koszty dla budżetu.
Udział emisji CO
2
wybranych państw i UE w 2011 r.
Najwięcej dwutlenku węgla wyemitowały chiny – ok. 9,7 mld ton – i Stany Zjednoczone
– ok. 5,42 mld ton. Łącznie na świecie w 2011 r. wyemitowano 33,9 mld ton cO
2
.
100%
80%
60%
40%
20%
0%
%
węgiel
brunatny
80
95 98
73
2000 r.
2011 r.
30%
25%
20%
15%
10%
0%
USa
29
16
11
UE
chiny
0
0
2
14
25
2
węgiel
koksujący
gaz
ropa
naftowa
6
Indie
węgiel
kamienny
1
Polska
1
Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Agencja Rozwoju Energii
2
Źródło: Raport „Trends in global CO
2
emissions ”, PBL, European Commission, 2012 r.
Prognoza zainstalowanej mocy z OZE do 2020 r.
krajowy Plan Działania zakłada, że udział energii odnawialnej w zużyciu energii
finalnej brutto w 2020 r. wyniesie 19,13 proc. – dwukrotnie więcej niż obecnie.
Prognoza wpływu OZE na budżet państwa
(mld zł)
W najbliższych 10 latach do budżetu może wpływać rocznie nawet 1,8 mld zł
z tytułu podatków generowanych przez sektor odnawialnych źródeł energii.
20%
15%
10%
5%
0
3
7
,5
10
,2
8
,9
12
,2
11
,1
13
,9
13
15
,6
14
,7
19
,1
16
,8
20
18
16
14
12
%
18
,31
15
,77
13
,47
11
,38
9
,52
6
,08
4
,35
1
,35
2
,46
7
,49
2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Źródło: Ministerstwo Gospodarki „Krajowy Plan Działania
w zakresie energii ze źródeł odnawialnych”, Warszawa 2010 r.
10
8
6
4
2
0
3
30
tys.
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022
wartość skumulowana (mln zł)
4
Źródło: Ministerstwo Gospodarki, Oceny skutku regulacji projektu ustawy
„Ustawa o odnawialnych źródłach energii”, Warszawa 2012 r.
Tyle nowych miejsc pracy może
przynieść w latach 2012–2020
rozwój energetyki wiatrowej w Polsce.
W całym sektorze OZE może w tym
czasie powstać nawet 80 tys. miejsc pracy.
Źródło: Ocena skutków regulacji, projekt ustawy o OZE

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin