I. Instalacje Wodociągowe:
1. Co to jest norma fizjologiczna i ile wynosi:
Najmniejsza ilość wody, która pozwala na prawidłową przemianę materii wynosi ona 2,5 – 3,5 litra wody dziennie.
2. Omów zapotrzebowanie ma wodę w gospodarstwie domowym:
Zapotrzebowanie na wodę: a) zależy od nawyków użytkownika instalacji, b) uwzględniając tzw. normę fizjologiczną (czyli najmniejsza ilość wody, która pozwala na prawidłową przemianę materii wynosi ona 2,5 – 3,5 litra wody dziennie), c) w gospodarstwie domowym woda używana jest na: - picie i gotowanie (3-10 l/doba/osoba), - utrzymanie higieny osobistej (mycie 10-20 l / kąpiel 15-50 l), - pranie (20-40 l), - zmywanie naczyń (10-30 l), - spłukiwanie miski ustępowej ( 20-40 l), - sprzątanie pomieszczeń ( 7-10 l), d) dobowe zużycie wody na jednego mieszkańca wynosi średnio 150 l
3. Wymień i opisz źródła wody - co to są wody artezyjskie:
a) wody źródlane - mała wydajność, brak znaczenia gospodarczego, b) wody gruntowe - żyły wodne nad nieprzepuszczalną warstwą gruntu dzielą się na: - płytkie - możliwość połączenia warstw wodonośnych z wodami powierzchniowymi przez szczeliny w gruncie, mogą zawierać bakterie i zanieczyszczenie, - głębokie - często niepożądane własność fizyczne i chemiczne, mogą być bezciśnieniowe lub ciśnieniowe, zawierają naturalną ilość bakterii, c) wody powierzchniowe dzielą się na: - rzeczne - wymagają dobrego oczyszczenia, zawierają wiele zanieczyszczeń, - wody stojące - w zbiornikach naturalny (jeziora) lub sztuczne, w sztucznych jest lepsza jakość wody niż w rzecznych, ale przy zbiornikach płytkich ma wiele cech wody rzecznej i jest jakościowa najgorsza, Wody Artezyjskie - wody podziemne występujące pod ciśnieniem hydrostatycznym, zdolne do samoczynnego wypływu na powierzchnię ze studni. Od wód gruntowych odróżnia je istnienie warstwy nieprzepuszczalnej w stropie. Dzięki tej izolacji są mniej zanieczyszczone. Wody artezyjskie najczęściej występują w niecce artezyjskiej w warstwach wodonośnych pod skałami nieprzepuszczalnymi. Występowanie wód artezyjskich może być niekiedy związane także z uskokami i systemem szczelin skalnych.
4. Omów znane ci rodzaje studni-podaj ich zastosowanie (naszkicuj przykład):
a) studnia kopana
- powszechnie stosowane ujęcie wód płytkich, - niewielka wydajność wody, - głębokość szybu zależy od zalegania wód gruntowych (5-15 m), - zbudowana z kręgów betonowych lub żelbetowych o średnicy 0,8 - 1,0 lub 1,2 m i wysokości 0,3-1,0 łączonych zaprawą cementową, - wykonywane przez opuszczanie kręgów na głębokość zapewniającą odpowiednią ilość wody, - na dnie filtr żwirowy, - ocembrowanie studni wystającej z ziemi co najmniej 0,2 – 0,3 m, - studnie muszą być zabezpieczone przed przenikaniem do wnętrza wód powierzchniowych, w ty celu do okoła studni wykonuje się rów o głębokości 1,0 – 1,5 m zasypany ubitą gliną, powierzchnia musi być pokryta trwałym i szczelnym materiałem, spadek wokół studni 10% od studni. po ukończeniu budowy, studnię należy zdezynfekować, a następnie pobrać próbkę do analizy,
b) studnia abisyńska; - najprostsza studnia rurowa, - służy do pobierania wód zaskórnych w piaskach, piaskach gliniastych oraz tam gdzie górne warstwy ziemi są dość silnie nasycone wodą, - składa się ze stalowej rury ssanej o średnicy 32-50mm oraz filtru o długości 1,0-2,0 m z nawierconymi otworami o średnicy 5-11mm owiniętego siatką miedzianą, - filtr zakończony ostrzem (rura wbijana) lub świdrem (wkręcana), - górną część rury obudowuje się kręgami betonowymi, a następnie instaluje się pompę ręczną lub elektryczną,
c) studnie wiercone; - stosowane do ujęć głębokiej wody gruntowej (kilkadziesiąt – kilkaset metrów), - wymagana duża wydajność, - wykonane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwo hydrologiczne na podstawie szczegółowej dokumentacji, - wykonane z rur płaszczowych, do których opuszcza się kolumnę filtrową pobierającą wodę, - rura płaszczowa zamknięta od góry specjalną głowicą i obudowana studzienką,
5. Omów (ze szkicami) sposoby ujęcia wody gruntowej płytkiej:
Ujmuje się przede wszystkim za pomocą drenażowania czyli poziomych systemów zbiorczych. Ciągi drenowe ułożone w wykopie i obsypane materiałami filtracyjnymi, z grawitacyjnym doprowadzeniem wody do studni zbiorczej, wykonuje się je w wypadku płytko zalegających wód podziemnych i przeznacza na potrzeby małych wodociągów o wydajności nie przekraczających 90m3/h. Ciągi drenowe składają się z sączków ułożonych na dnie wykopu i obsypanych obsypką filtracyjną ze żwiru i grubego piasku; uziarnienie obsypki powinno być dostosowane do uziarnienia warstwy wodonośnej i otworów w sączkach. Ciągi drenowe układa się na spągu warstwy wodonośnej. W odstępach 30-50 m wykonuje się studzienki kontrolne o średnicy nie mniejszej niż 1 m. Najlepszym materiałem na sączki są rury ceramiczne, perforowane rury kamionkowe lub rury z tworzywa sztucznego z otworami o średnicy 15-20 mm rozmieszczonymi równomiernie na całej ścianie. Średnica sączków nie może być mniejsza niż 100mm. Elementem tego rodzaju ujęcia jest studnia komora zbiorcza, do której woda spływa przez ciągi drenowe. Może być ona wyposażona w pompy lub też połączona przewodem tranzytowym z pompownią, zbiornikiem wody lub stacją uzdatniania wody. Średnica studni zbiorczej nie może być mniejsza niż 1,5 m. Ciągi drenowe służą do ujmowania wody z warstwy wodonośnej położonej na głębokości 5-7 m poniżej poziomu terenu.
6. Omów(ze szkicami) sposoby ujęcia wody gruntowej głębokiej:
Ujmuje się przede wszystkim za pomocą studni: a) kopanych (szybowych) z odprowadzeniem z niej wody pompami lub lewarami; stosowane w przypadku zalegania wód na głębokości 10-20 m i wydajności wodociągu do 90m3/h. Studnie kopane (szybowe) służą do ujmowania wody na potrzeby pojedynczych domów lub innych niewielkich zgrupowań. Głębokość studni kopanych dochodzi do 40 m, a zazwyczaj nie przekracza 20 m. Najmniejsza średnica tych studni wynosi 0,8 m. Średnice 6-10 m mają wielkośrednicowe studnie kopane. Pobór wody gruntowej przez studnie kopane może być boczny przez otwory ścienne, boczny lub denny. - wykonuje się je z kręgów betonowych lub żelbetowych o średnicy 0,8 - 1,0 lub 1,2 m i wysokości 0,3-1,0 łączonych zaprawą cementową, - wykonywane przez opuszczanie kręgów na głębokość zapewniającą odpowiednią ilość wody, - na dnie filtr żwirowy, - ocembrowanie studni wystającej z ziemi co najmniej 0,2 – 0,3 m, - studnie muszą być zabezpieczone przed przenikaniem do wnętrza wód powierzchniowych, w ty celu do okoła studni wykonuje się rów o głębokości 1,0 – 1,5 m zasypany ubitą gliną, powierzchnia musi być pokryta trwałym i szczelnym materiałem, spadek wokół studni 10% od studni. po ukończeniu budowy, studnię należy zdezynfekować, a następnie pobrać próbkę do analizy,
b) studnia abisyńska; - ujmuje wody do głębokości 20 m,
- składa się ze stalowej rury ssanej o średnicy 32-50mm oraz filtru o długości 1,0-2,0 m z nawierconymi otworami o średnicy 5-11mm owiniętego siatką miedzianą, - filtr zakończony ostrzem (rura wbijana) lub świdrem (wkręcana), - górną część rury obudowuje się kręgami betonowymi, a następnie instaluje się pompę ręczną lub elektryczną,
c) studnie wiercone; - ujmuje wody do głębokości 100 m i więcej, - wymagana duża wydajność, - wykonane przez wyspecjalizowane przedsiębiorstwo hydrologiczne na podstawie szczegółowej dokumentacji, - wykonane z rur płaszczowych, do których opuszcza się kolumnę filtrową pobierającą wodę, - rura płaszczowa zamknięta od góry specjalną głowicą i obudowana studzienką,
7. Omów (ze szkicami) ujęcia wód powierzchniowych:
- umieszczone w miejscach, gdzie jest najmniejsza możliwość zanieczyszczenia - zawsze powyżej odpływów kanalizacyjnych, na brzegu wklęsłym, - przewody wlotowe powinny być umieszczone w naturalnie lub specjalnie wybudowanych zatokach, wlot obudowany kamieniem i żwirem w celu nie dostawania się zanieczyszczeń oraz zabezpieczone przed nadmierną ilością rumowiska, zawiesin, - wlot zabezpieczony kratą i zakładany tak, aby odległość od dna rzeki jak i od zwierciadła wody wynosiła nie mniej niż 1 m., - przy ujmowaniu wody z dużych rzek stosuje się ujęcia zatokowe składające się z zatoki o głębokości 0,5-1,0m większej niż głębokość rzeki i czerpni, - przewód czerpiący wodę z rzeki wprowadza się do studni zbiorczej, skąd pompuje się wodę przewodem ssącym do urządzeń oczyszczających, - ujęcie wody spod dna rzeki (nurtowe) – pod dnem zakłada się dreny połączone ze studnią na brzegu,
8. Wymień i opisz zbiorniki wody;
a) w stacjach uzdatniania wody oczyszczona woda jest magazynowana w zbiornikach wody czystej (zbiornikach wodociągowych). b) zadania zbiorników wodociągowych:- wyrównywanie różnic w zapotrzebowaniu wody w czasie zmiennych rozbiorów, - wyrównywanie ciśnienia w sieci, - gromadzenie zapasu wody w celu zasilania sieci w razie awarii i na cele przeciwpożarowe, c) ze względu na usytuowanie dzielimy je na: - terenowe - budowane bezpośrednio na powierzchni terenu, - podziemne zbiorniki zamknięte - kryte o konstrukcji żelbetowej, prostokątne lub okrągłe, - wieżowe - budowane ponad terenem, ich zadaniem oprócz magazynowania wody jest wyrównanie ciśnienia w sieci, budowane na konstrukcji ze słupów żelbetowych,
9. Do czego służy zespół hydroforowy – omów zasadę jego działania:
Naczynia przeponowe hydroforowe służą do stabilizacji (ustalania) ciśnienia cieczy w instalacji, a także do utrzymania odpowiedniego jej zapasu. Zestaw hydroforowy, często potocznie zwany hydroforem, to zespół urządzeń, w skład którego wchodzą: agregat pompowy, zbiornik wodno-powietrzny (hydrofor) i przekaźnik ciśnieniowy (agregat sprężarkowy). Dzięki zastosowaniu przepony gumowej oddzielona zostaje przestrzeń powietrzna od cieczy, co zapobiega rozpuszczaniu się powietrza w medium i eliminuje konieczność jego ciągłego uzupełniania. Dodatkowo odcięcie dostępu powietrza atmosferycznego w zasadniczy sposób obniża podatność instalacji na korozję. Pompa zasysa ciecz i wypełnia nią przestrzeń, W komorze znajduje się powietrze, którego ciśnienie rośnie wraz ze wzrostem ilości wtłoczonego przez pompę medium. Gdy ciśnienie w hydroforze osiągnie określoną wartość pompa wyłącza się a gdy rozpoczniemy rozbiór cieczy, powietrze wypycha ją ze zbiornika. Gdy spłynie jej znaczna ilość i ciśnienie w instalacji spadnie poniżej założonego parametru pompa ponownie włącza się automatycznie wypełniając zbiornik. Poprzez upuszczenie lub napompowanie powietrza zaworem pneumatycznym montowanym na pokrywie górnej istnieje możliwość dostosowania wstępnego ciśnienia pracy indywidualnie do wymagań instalacji. Np. urządzeń podgrzewającego wodę (kotła dwufunkcyjnego, jednofunkcyjnego z zasobnikiem, podgrzewacza przepływowego lub zasobnikowego), określonych przez producenta. Zaopatrują w wodę osiedla, małe miasta, pojedyncze budynki.
10. Podaj sposoby oczyszczania wody;
Rodzaje zanieczyszczeń: - zawieszone; muł, cząstki roślin, zanieczyszczenia przemysłowe. - rozpuszczalne; sole mineralne, - koloidalne; zawiesiny w stanie pośrednim Sposoby oczyszczania wody: a) oczyszczanie wody metodą mechaniczną: - krata; wstępne, grubsze cząstki stałe (gałęzie, grube zawiesiny), - sita; drobne zanieczyszczenia stałe lub ruchome, - osadniki; przez zatrzymanie wody lub jej wolny przepływ uzyskuje się osadzenie zawiesin na dnie zbiornika, b) oczyszczanie wody metodą biologiczną: – Filtracja - filtry powolne; przeprowadzenie wody przez żwir i piasek w zbiornikach, wydajność 1-3 m2 wody dziennie na 1 m2 powierzchni filtru, - filtry pospieszne; do 300 m2 wody na 1 mfx powierzchni filtru, c) oczyszczanie wody metodą fizyczno - chemiczną: koagulacja, odkwaszanie, zmiękczanie, odżelazianie, odmanganianie (dodawanie chemikaliów wytwarzających kłaczki przyśpiesza sedymentację zawiesin lub niszczy bakterie (chlor), utlenianie, demineralizacja, dezynfekcja, d) oczyszczanie wody metodą fizyczną: - cedzenia: duże ciała pływające wskutek swej wielkości są zatrzymywane na kratach lub na sitach, na tej samej zasadzie pracują również filtry piaskowe, - sedymentacja; wskutek większej gęstości niż ścieki ciała stałe opadają na dno osadników. – filtracja - odgazowanie, - napowietrzenie; w komorach wstępnego napowietrzania, lub odtłuszczania może wystąpić proces wznoszenia (flotacji): wskutek mniejszej gęstości niż woda substancje wypływają na powierzchnię wody, Najczęściej stosowane są następujące metody oczyszczania wody: - destylacja, - dejonizacja, - odwrócona osmoza, - adsorpcja na węglu aktywnym – Np wkłady do dzbanków, - filtracja na mikroporowatych membranach, - ultrafiltracja, - foto – utlenianie
11. Opisz(ze szkicami) systemy sieci wodociągowej i wyjaśnij różnice między nimi
Sieć wodociągowa - układ przewodów wodociągowych znajdujących się poza budynkami odbiorców, zaopatrujących w wodę ludność lub zakłady produkcyjne.
a) pierścieniowy (obwodowy, zamknięta)– przewody tworzą obwód zamknięty (w kształcie zamkniętych figur geometrycznych) woda do odbiorców może być doprowadzona do każdego punktu sieci z co najmniej dwóch kierunków, cecha ta jest ważna w czasie awarii określonego odcinka sieci, stosowany w większości sieci miejskich,
b) rozgałęziony (końcowy, promienisty) ze względu na swoją konstrukcję (przewody wodociągowe tworzą gałęzie nie połączone ze sobą) umożliwia jedynie jednokierunkowy przepływ wody, tj. od magistrali do przewodów rozdzielczych, a następnie połączeń domowych, czyli przewody tworzą obwód otwarty, woda może być doprowadzona do odbiorców z jednej strony, stosowany w zakładach przemysłowych, sieciach małych lub prowizorycznych,
12. Narysuj i opisz schemat instalacji wodociągo:
Instalacja wodociągowa – to zespół urządzeń zmontowanych w budynku i na terenie przyległym do niego, zaopatrujących w wodę ich użytkowników na potrzeby gospodarcze, przemysłowe i niekiedy pożarowe.
Instalacja wodociągowa w budynku zaczyna się od głównego zaworu wewnętrznego (za wodomierzem od strony budynku) i składa się z przewodów rozdzielczych (poziomów), przewodów pionowych (pionów) i odgałęzień Przewody rozdzielcze doprowadzają wodę do pionów, a te z kolei na poszczególne kondygnacje, gdzie odgałęzieniami woda dopływa do punktów czerpania. Rury powinny być lokalizowane w taki sposób, aby z pomieszczeń ogólnych możliwy był dostęp do armatury. Poszczególne gałęzie poziomych przewodów rozdzielczych należy wyposażyć w armaturę odcinającą i spustową, umożliwiającą ich czasowe odłączenie i odwodnienie bez potrzeby zatrzymywania pracy całego systemu. Schemat instalacji wodociągowej zależy od wysokości budynku, jego przeznaczenia, ciśnienia wody w sieci. Najczęściej wykonuje się instalację jednostrefowe z rozdziałem dolnym lub rozdziałem górnym oraz wielostrefowe w budynkach wysokich gdzie przewody rozdzielcze zakłada się na tylu kondygnacjach, ile jest stref
13. Co to jest połączenia (przyłącze) wodociągowe -omów je:
Podłączeniem wodociągowym nazywa się odcinek przewodu łączący sieć wodociągową lub lokalne źródło wody z instalacją w budynku. Odcinek ten, w razie zasilania z sieci wodociągowej, liczy się od przewodu ulicznego do głównego zaworu wewnętrznego montowanego tuż za wodomierzem od strony instalacji wodociągowej, Podłączenie można wykonać za pomocą trójnika lub opaski.
14. Podaj zasady prowadzenia przyłącza wodoci:
Powinno być prowadzone: - zgodnie z projektem, - tak by nie naruszyć statyki budynku, - średnica minimum 25mm, - usytuowany 1,5 m od przewodów gazowych i kanalizacyjnych, - 0,8 m od kabli energetycznych, - 0,5 m od kabli telekomunikacyjnych, - zagłębienie poniżej głębokości przemarzania gruntów ( 1,5-1,7 m), - spadek 3 procent w kierunku przewodu ulicznego, połączenie za pomocą trójnika lub opaski. Do nowego budynku przyłącze wodociągowe wykonuje przedsiębiorstwo wodociągowe, + pytanie 13.
15. Omów zasady lokalizowania wodomierzy:
Wodomierz – przyrząd do samoczynnego pomiaru i rejestracji objętości przepływającej wody przez niego. Wodomierz może być zlokalizowany w domku jednorodzinnym: - w piwnicy budynku lub studzience wodomierzowej, - w studzience wodomierzowej na zewnątrz, - w mieszkaniu (łazienka, kuchnia, pomieszczenie gospodarcze), - kryte montowane w specjalnym kanale (tzw. otwór rewizyjny) 130-160 cm nad podłogą, - naścienne na powierzchni ściany zwykle w szafce zlewozmywakowej, - powinien być na przewodach poziomych współosiowo z przewodami i łącznikami tak, aby strzałka odlana na korpusie wodomierza pokrywała się z kierunkiem przepływu wody w przewodzie. Jeśli w domu jest tylko instalacja wody zimnej montuje się jeden wodomierz, a gdy jest ciepła i zimna woda to dwa wodomierze do ciepłej i do zimnej.
16. Omów zasady prowadzenia insta wodociągowej wewnątrz budynku:
a) przewody wodociągowe powinny być prowadzone: - zgodnie z projektem instalacji, - tak by nie naruszyć statyki budynku, - po wewnętrznych ścianach budynku, - równolegle lub prostopadle do ścian budynku ze spadkiem gwarantującym możliwość odwodnienia lub odprowadzenia, - z jak najmniejszą ilością załamań, - po najkrótszych trasach, b) przewody zabezpieczone przed uszkodzeniem i zamarznięciem – ewentualnie zabezpieczone materiałem izolacyjnym, c) przy przejściu przez elementy konstrukcyjne (przegrody) budynku nie mogą znajdować się połączenia rur, należy je wyposażyć w tuleje ochronne, co zabezpieczy je przed szkodliwym oddziaływaniem przegród, Np. wskutek „osiadania” budynku, czy z powodu korodujących właściwości gipsu w ściankach gipsowo-kartonowych. Ponadto ułatwi to wymianę instalacji w przyszłości. Tuleja ochronna powinna być w sposób trwały osadzona w przegrodzie budowlanej. Przestrzeń między rurą a tuleją ochronną powinna być wypełniona materiałem trwale plastycznym: - nie działającym korozyjnie na rurę; - umożliwiającym jej wzdłużne przemieszczanie się; - utrudniającym powstanie w niej naprężeń ścinających. d) przy prowadzeniu po ścianie przewodów poziomych różnych instalacji przewody wodociągowe umieszcza się: - pod przewodami ciepłej wody, centralnego ogrzewania i gazu w odległości 0,15 m, - nad przewodami kanalizacyjnymi, - poniżej instalacji elektrycznej w odległości 0,10 m, - zawory czerpalne do zlewów 0,25-0,35 m licząc od górnej krawędzi, baterie na murowe ścienne 0,10-0,18m, ścienne natrysków 1,0-1,15m
Zasady montażu instalacji wodociągowej: - przewody rozdzielcze poziome i pionowe prowadzone po wierzchu ścian wewnętrznych, - pozostałe przewody (piony, podejścia) układa się na powierzchni ściany lub w bruzdach ściennych z izolacją powierzchniową dookoła rur, - przytwierdzone do ścian uchwytami, hakami lub wspornikami w odstępach co 2-5 m, - dobór średnic przewodów wraz z armaturą powinien zapewnić bezszumowe działanie instalacji.
17. Omów uzbrojenie instalacji wodociągowej:
Są to wszelkiego rodzaju urządzenia służące do czerpania lub zamykania przepływu wody: - zawory przelotowe z zaworem spustowym; odcinają część instalacji, montowane przed każdym pionem wodociągowym, - zawory odcinające (odpowiadające za zablokowanie instalacji na wypadek awarii) są na każdym poziomym odgałęzieniu przewodu doprowadzającego ciepłą lub zimną wodę do mieszkania oraz przed każdym urządzeniem spłukującym: miski ustępowe, pralki, zmywarki, - zawory czerpalne; służą do czerpania wody z instalacji, zwykłe, skośne, ze złączką do węża gumowego, hydranty, ze złączką na węża ogrodowego, - baterie; wannowe, umywalkowe i zlewozmywakowe, - zawory pływakowe; do dozowania wody w dolnopółce lub górnopółce, - zawory bezpieczeństwa; zabezpieczają urządzenia przed utworzeniem ciśnienia większego niż robocze, - zawory zwrotne; umożliwiają przepływ wody tylko w jednym kierunku i zatrzymanie przepływu w przeciwnym kierunku,
radekbee