Ścieżka do rozumienia
Oryginał angielski © 1997 Rawn Clark
W załączniku do współczesnych komentarzy do "Sepher Yetzirah" można znaleźć tłumaczenie "32 Ścieżek Mądrości". Te dwa dokumenty były przez kilka wieków łączone ze sobą zarówno w hebrajskiej, jak i zachodniohermetycznej tradycji.
Ostatnie badania przypisują autorstwo dokumentu "32 Ścieżki Mądrości" do "Kręgu kontemplacji", "grupy" XIII-wiecznych, żydowskich kabalistów założonej w Kastylii, która opracowała tak klasyczne teksty jak: "Księga Kontemplacji" (The Book of Contemplation), "Dziesięć (i 13) Mocy" (Ten (and 13) Powers), "Fontanna Mądrości" (The Fountain of Wisdom) etc. Potwierdza to fakt, że specyficzne kabalistyczne określenia wypracowane przez tę "grupę" pisarzy stale pojawiają się w tekście "32 Ścieżek..".. Sam tekst zdaje się przedstawiać ziemię środka pomiędzy niegdyś całkiem odmiennymi koncepcjami dziesięciu/trzynastu "mocy" i dziesięciu "sefir".
Zatem historycznie, dokument "32 Ścieżki Mądrości" powstał z kontekstu tradycji hebrajskiej. Jest to ważny punkt, ponieważ ten kontekst jest zupełnie odmienny od zachodniohermetycznego, w którym interpretujemy dzisiaj ten dokument.
W zakresie tych 32 ścieżek istnieją dwa poziomy różnicy pomiędzy tradycją zachodniohermetyczną a hebrajską. Pierwszym poziomem jest różnica pomiędzy przypisaniem sefir i liter do ścieżek, a drugim jest różnica w obrazach Drzewa Życia, do których mają zastosowanie te ścieżki.
W tradycji hebrajskiej, 32 ścieżki wywodzą się z historii tworzenia: Genesis, rozdział pierwszy. Tam imię Elohim pojawia się trzydzieści dwa razy, za każdym razem związane z jakimś działaniem. Dziesięć z tych działań to "mówienie" i przypisane są one do dziesięciu sefir; trzy z nich to "czynienie" i przypisywane są to liter matek; siedem to "widzenie" i przypisywane są do liter podwójnych; a dwanaście pozostałych to różnorodność działań przypisywanych do liter prostych.
Sefira: "Elohim rzekł:"
Kether -- "Na początku stworzył Elohim niebo i ziemię" 1:1*
Chokmah -- "Niech stanie się światłość" 1:3
Binah -- "Niech powstanie sklepienie [...] niech oddzieli [...]" 1:6
Gedulah -- "Niech się zbiorą wody [...] niech się ukaże suchy ląd [...]" 1:9
Geburah -- "Niech się zazieleni ziemia zieloną trawą [...]" 1:11
Tiphareth -- "Niech powstaną światła na sklepieniu niebios [...]" 1:14
Netzach -- "Niech zaroją się wody [...] ptactwo niech lata [...]" 1:20
Hod -- "Niech wyda ziemia istotę żywą [...]" 1:24
Yesod -- "Uczyńmy człowieka [...]" 1:26
Malkuth -- "Rozradzajcie się i rozmnażajcie się [...]" 1:28
Litera matka: "Elohim uczynił:"
Aleph -- "sklepienie i oddzielił wody [...]" 1:7
Mem -- "dwa wielkie światła [...] oraz gwiazdy" 1:16
Shin -- "dzikie zwierzęta według rodzajów ich [...]" 1:25
Litera podwójna: "Elohim widział:"
Beth -- "że światłość była dobra" 1:4
Gimel -- "że to było dobre" (oddzielenie suchego lądu i wód) 1:10
Daleth -- "że to było dobre" (ziemia wydająca zieloną trawę etc) 1:12
Kaph -- "że to było dobre" (dwa światła na sklepieniu niebios) 1:18
Peh -- "że to było dobre" (zarojenie wód stworzeniami; powietrza ptactwem) 1:21
Resh -- "że to było dobre" (dzikie zwierzęta ziemi) 1:25
Tav -- "wszystko, co uczynił, a było to bardzo dobre" 1:31
Litera prosta: "Elohim --"
Heh -- "unosił się nad powierzchnią wód" 1:2
Vav -- "oddzielił tedy światłość od ciemności" 1:4
Zayin -- "nazwał światłość dniem, a ciemność nazwał nocą" 1:5
Cheth -- "nazwał sklepienie niebem" 1:8
Teth -- "nazwał suchy ląd ziemią, a zbiorowisko wód nazwał morzem" 1:10
Yod -- "umieścił je [dwa światła] na sklepieniu niebios" 1:17
Lamed -- "stworzył wielkie potwory i wszelkie żywe, ruchliwe istoty" 1:21
Nun -- "błogosławił im [potworom, wszelkim żywym, ruchliwym istotom]" 1:22
Samekh -- "stworzył człowieka na obraz swój" 1:27
Ayin -- "stworzył go. Jako mężczyznę i niewiastę stworzył ich" 1:27
Tzaddi -- "błogosławił im [mężczyźnie i niewieście]" 1:28
Qooph -- "rzekł: Oto daję wam wszelką [...]" 1:29*
* Są tutaj dwa wyjątki: Pierwszym jest Gen 1:1 i sefira 1/Kether, gdzie "Elohim rzekł" jest domniemane. Drugim jest Gen 1:29 i litera pojedyncza 12/Qooph, gdzie punkt widzenia jest przeniesiony z "Elohim rzekł" do "Oto daję wam wszelką [...]".
Te trzydzieści dwa kreatywne akty są wybierane w kolejności zgodnej z rozdziałem Tory i stosowane wobec dokumentu "32 Ścieżek.."., co skutkuje innym przypisaniem ścieżek do sefir/liter, niż ma to miejsce w tradycji zachodniohermetycznej.
Ścieżka: Sekwencja zach-herm: Sekwencja Tory (Genesis 1):
1 Kether 1:1 - Kether - sefira 1
2 Chokmah 1:2 - Heh - litera prosta 1
3 Binah 1:3 - Chokmah - sefira 2
4 Chesed 1:4 - Beth - litera podwójna 1
5 Geburah 1:4 - Vav - litera prosta 2
6 Tiphareth 1:5 - Zayin - litera prosta 3
7 Netzach 1:6 - Binah - sefira 3
8 Hod 1:7 - Aleph - litera matka 1
9 Yesod 1:8 - Cheth - litera prosta 4
10 Malkuth 1:9 - Chesed - sefira 4
11 Aleph 1:10 - Teth - litera prosta 5
12 Beth 1:10 - Gimel - litera podwójna 2
13 Gimel 1:11 - Geburah - sefira 5
14 Daleth 1:12 - Daleth - litera podwójna 3
15 Heh 1:14 - Tiphareth - sefira 6
16 Vav 1:16 - Mem - litera matka 2
17 Zayin 1:17 - Yod - litera prosta 6
18 Cheth 1:18 - Kaph - litera podwójna 4
19 Teth 1:20 - Netzach - sefira 7
20 Yod 1:21 - Lamed - litera prosta 7
21 Kaph 1:21 - Peh - litera podwójna 5
22 Lamed 1:22 - Nun - litera prosta 8
23 Mem 1:24 - Hod - sefira 8
24 Nun 1:25 - Shin - litera matka 3
25 Samekh 1:25 - Resh - litera podwójna 6
26 Ayin 1:26 - Yesod - sefira 9
27 Peh 1:27 - Samekh - litera prosta 9
28 Tzaddi 1:27 - Ayin - litera prosta 10
29 Qooph 1:28 - Tzaddi - litera prosta 11
30 Resh 1:28 - Malkuth - sefira 10
31 Shin 1:29 - Qooph - litera prosta 12
32 Tav 1:31 - Tav - litera podwójna 7
Tak naprawdę istnieją tylko trzy punkty zgodności pomiędzy dwoma tradycjami: 1-Kether, 14-Daleth i 32-Tav. Skoro jednak litery ścieżek określane są przez sefiry, z którymi się łączą, to zgodność na ścieżce 14-tej jest tylko częściowa. Jest tak, ponieważ obraz Drzewa Życia stosowany przez hebrajską tradycję z XIII wieku jest inny od tego stosowanego przez współczesną tradycję zachodniohermetyczną.
Drzewo hebrajskie Drzewo zachodnio-hermetyczne
W naszym zachodniohermetycznym Drzewie, litery brane są w ogólnie alfabetycznej kolejności i przypisywane do ścieżek pomiędzy sefirami w kolejności, w jakiej są emanowane, od najwyższej do najniższej. Mówię "ogólnie", gdyż w trzech miejscach nie jest to ściśle przestrzegane. Skutkuje to umieszczeniem Daleth pomiędzy Chokmah i Binah.
Dokładna sekwencja A-B: Sekwencja zach-herm:
1-2 Aleph 1-2 Aleph
1-3 Beh 1-3 Beth
1-6 Gimel 1-6 Gimel
2-3 Daleth 2-3 Daleth
2-4 Heh 2-4 Vav
2-6 Vav 2-6 Heh
3-5 Zayin 3-5 Cheth
3-6 Cheth 3-6 Zayin
4-5 Teth 4-5 Teth
4-6 Yod 4-6 Yod
4-7 Kaph 4-7 Kaph
5-6 Lamed 5-6 Lamed
5-8 Mem 5-8 Mem
6-7 Nun 6-7 Nun
6-8 Samekh 6-8 Ayin
6-9 Ayin 6-9 Samekh
7-8 Peh 7-8 Peh
7-9 Tzaddi 7-9 Tzaddi
7-10 Qooph 7-10 Qooph
8-9 Resh 8-9 Resh
8-10 Shin 8-10 Shin
9-10 Tav 9-10 Tav
Z drugiej strony hebrajska tradycja interpretuje "Sepher Yetzirah" jako przypisanie liter matek do trzech poziomych ścieżek, liter podwójnych do siedmiu ścieżek pionowych, a liter prostych do dwunastu ścieżek ukośnych. Kiedy zastosuje się to do zarysu Drzewa stosowanego w XIII wieku, to rezultatem jest Drzewo Życia, które wygląda podobnie do Drzewa zachodniohermetycznego, lecz ma znacząco różne przypisania liter do ścieżek pomiędzy sefirami. W tym Drzewie, dla kontrastu, Daleth przebiega pomiędzy Binah a Geburah.
Tradycja hebrajska i zachodniohermetyczna zgodnie umieszczają tylko dwie literowe ścieżki: Kaph (pomiędzy Gedulah i Netzach) oraz Tav (pomiędzy Yesod i Malkuth).
W kontekście hebrajskiego Drzewa połączonego z sekwencją Tory, dokument "32 Ścieżki Mądrości" przekazuje trochę inne rozumienie sefir, łączących ich ścieżek oraz samych liter niż w przypadku analizowania go w kontekście zachodniohermetycznym.
Ścieżki hebrajskie
Ścieżki zachodnio-hermetyczne
Widać tutaj, że istnieje pięć punktów zgodności: ścieżka 1 (Kether), ścieżka 25 (Tiphareth do Yesod), ścieżka 29 (Netzach do Malkuth), ścieżka 31 (Hod do Malkuth) oraz ścieżka 32 (Yesod do Malkuth).
Aby lepiej zilustrować konsekwencję tych filozoficznych różnic, przejdę przez tekst "32 Ścieżek Mądrości" zestawiony z odpowiednim wersem Genesis 1 i wypisanie, jak sekwencja Tory i zachodniego hermetyzmu odnosi się do tych dwóch obrazów Drzewa. Razem z tym przedstawię swój skromny komentarz w zakresie 32 ścieżek, oparty wyłącznie na drzewie hebrajskim i kontekście sekwencyjnym Tory. Ograniczyłem swój komentarz do tej perspektywy, gdyż istnieje już kilka dobrych komentarzy odnośnie znaczenia ścieżek w tradycji zachodniohermetycznej.
Moją szczerą nadzieją jest, że będziesz badał i porównywał, i w ten sposób dojdziesz do pełniejszego rozumienia tego cennego tekstu. Umieszczając "32 Ścieżki Mądrości" w ich historycznym kontekście, możemy zobaczyć, jak wyjątkowa jest zachodniohermetyczna interpretacja i, mam nadzieję, lepiej rozumieć znaczenie tych fundamentalnych różnic.
1: Pierwsza ścieżka nazywana jest cudowną (albo mistyczną) świadomością, najwyższą koroną. Jest to światło pierwotnej przyczyny, które nie ma początku; i jest to pierwotna chwała. Żadne stworzenie (dosł. "stworzona istota") nie może osiągnąć jej esencji.
Gen 1:1 - "Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię".
Genesis 1:1
Przypisanie Tory / Przypisanie zach-herm -- sefira 1: Kether
Ścieżka 1
Kether, pierwotna chwała, opisywana jest jako Światło pierwotnej przyczyny. Pierwotna przyczyna jest esencją Kether i jest tym nie mającym początku prawem, którego "nie może osiągnąć żadne stworzenie".
W terminologii "Kręgu Kontemplacji", Kether jest również nazywany "Pierwotną mądrością" i jest postrzegany jako pierwsza emanacja Pierwotnej Przyczyny.
Pierwotna Chwała jest najwyższą koroną tworzenia. Koroną stojącą nad wszystkim innym: diademem wiążącym naszą wierność wobec Jedności: świadectwem jeszcze wyższego autorytetu - Pierwotnej Przyczyny.
Wers Tory jest bardzo, bardzo złożony.
2: Druga ścieżka jest promienistą (lub oświetlającą) świadomością. Jest to korona (Kether) tworzenia (Briah), splendor Jedności, taki, który "podnosi się jako głowa nad wszystkim". Mistrzowie kabały nazywają to Drugą Chwałą.
...
Alkione_1