MoreMaiorum_styczen_2016.pdf

(51536 KB) Pobierz
JAK ODSZUKAĆ
AKT NOTARIALNY?
/
GEN. ZYGMUNT
PADLEWSKI
/
KIEDY NA LIŚCIE
BRAK EMIGRANTA
1
1
1
0
1
0
0
8
1
0
8
8
9
0
8
9
9
0
8
9
0
0
3
9
0
3
3
2
pierwszy polski periodyk genealogiczny
0
3
2
2
5
3
10 stycznia 2016 r.
2
nr 1(36),
5
5
9
2
5
9
9
7
5
9
7
7
5
9
1
issn 2450-291X
7
5
5
4
7
0
5
4
4
moremaiorum.pl
0
5
8
4
1
0
0
9
4
9
0
0
9
9
8
0
0
1
9
8
8
8
7
9
3
0
8
9
7
7
1
4
8
2
8
7
0
4
4
0
0
7
5
9
4
1
3
0
0
8
0
4
9
0
0
0
2
0
0
9
1
0
7
3
0
8
5
1
1
0
0
5
KROK 1: POBRANIE ŚLINY KREWNEGO
6
2
1
9
9
6
6
5
9
1
4
5
6
0
7
9
9
4
5
2
0
9
9
3
5
5
5
4
4
5
9
7
5
2
4
4
4
5
2
8
8
5
4
9
0
2
2
9
7
7
1
7
4
2
4
9
7
7
7
8
9
0
4
0
7
4
8
8
8
8
0
5
8
0
9
8
8
7
0
0
5
1
2
9
0
8
0
6
4
0
0
2
6
1
6
1
7
0
0
0
3
3
1
8
0
7
6
4
3
1
0
8
0
4
1
9
9
0
8
5
1
1
3
6
3
8
5
0
1
8
6
9
7
5
6
4
4
7
9
7
9
9
8
9
5
5
2
4
9
4
5
7
5
8
4
2
7
5
7
6
4
1
1
7
7
6
8
1
1
6
2
0
2
8
8
4
0
3
5
4
7
0
4
5
9
0
0
1
6
1
8
1
5
6
5
3
3
1
9
5
0
2
3
2
4
1
8
8
9
0
5
8
1
6
9
1
3
2
7
3
8
3
3
2
9
9
1
0
5
8
6
2
7
1
9
1
1
4
1
8
5
1
0
7
5
2
0
9
2
9
6
3
1
5
6
9
9
3
7
9
2
5
6
6
8
7
9
5
5
9
8
7
1
8
4
9
8
4
5
70
0
7
8
0
0
1
9
5
7
2
8
4
6
1
1
7
0
9
2
03
4
9
5
5
0
8
4
7
2
4
7
0
8
0
0
1
POD PATRONATEM
6
9
5
nr 1 (36)/2016
4
More Maiorum
online
1
0
8
9
0
3
2
5
9
7
5
4
0
9
8
7
4
0
0
1
6
9
5
4
2
7
8
0
0
3
8
1
9
9
7
1
5
CZY ZBADAŁEŚ JUŻ SWOJE
#
D
I
G
I
T
A
L
I
Z
A
C
Y
J
N
Y
DNA?
WORKFLOW
1
0
8
9
0
3
2
5
9
7
5
4
0
9
8
7
4
0
0
1
6
9
5
4
2
7
8
0
0
3
8
1
9
9
7
1
5
1
POLUB
MORE MAIORUM
NA
FACEBOOKU!
www.facebook.com/miesiecznikmoremaiorum
Redakcja More Maiorum
A
utorzy tekstów
:
A
lAn
J
AkmAn
– “Na Ukrainie prawdziwą «gorączką» jest badanie
swoich korzeni” – Sergij Batogowski; Wydarzyło się 100 lat temu;
Gebert, czyli “Bill” i tajny agent; Z dawnych reklam i ogłoszeń;
Humor; Nowości
e
ryk
J
An
G
rzeszkowiAk
– Genealogiczne postanowienie nowo-
roczne – pobranie śliny najstarszego krewnego
M
ałgorzata
L
issowska
–
Schiele - właściciele jednego
z największych browarów w Europie
P
aweł
B
ecker
– W obronie króla
z
ofia
M. J
akóBczak
– Akta dobrej woli, czyli jak odszukać
akt notarialny?
D
awiD
Ż
ąDłowski
– #digitalizacyjny #workflow
a
gnieszka
k
uBas
– Uwiecznienie pamięci o pracownikach odlewni
w Węgierskiej Górce
M
ichał
k
onkeL
– Powstanie styczniowe a sprawa polska, czyli próba
stworzenia marynarki
g
raŻyna
s
teLMaszewska
– Powstanie styczniowe i gen. Zygmunt
Padlewski, który na zawsze w Płocku został
o
Lga
D
iacova
-s
osnowska
– “Pradziadek obiecał swojej żonie,
że nie pozwoli jej pracować”
M
arcin
M
arynicz
– Województwo tarnopolskie; Osoba miesiąca
M
arcin
L
uziński
– Richard Kuklinski - zabijanie miał we krwi?
D
oMinik
P
actwa
– Kiedy nie można odnaleźć emigranta na liście
pasażerów…
2
More Maiorum
nr 1 (36)/2016
w
yDawca
– Alan Jakman
ul. Wita Stwosza 27/15
43-300 Bielsko-Biała
e-mail: redakcja@moremaiorum.pl
r
eDaktor
n
aczeLny
– Alan Jakman
z-
ca
r
eDaktora
n
aczeLneg
o
– Marcin Marynicz
k
orektA
– Małgorzata Lissowska, Alan Jakman
s
kłaD i łaManie tekstu
– Alan Jakman
o
kłaDka oraz oPrawa graficzna
– Alan Jakman
issn
2450-291X
&
Wszystkie prawa zastrzeżone (włącznie
z tłumaczeniem na języki obce).
Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r.
o prawie autorskim jakiekolwiek kopiowanie,
rozpowszechnianie (we fragmentach, lub w całości)
zamieszczonych artykułów, opisów, zdjęć bez zgody
Redakcji będzie traktowane jako naruszenie praw
autorskich.
&
3
More Maiorum
nr 1(36), 10 stycznia 2016 r.
Zapraszamy na naszą
stronę
internetową
oraz
fanpage’a na
Facebooku!
6
15
18
20
23
28
na ukrainie prawdziwą
„gorączką” jest badanie swoich
korzeni – sergij batogowski
wydarzyło się 100 lat temu
genealogiczne postanowienie
noworoczne – pobranie śliny
najstarszego krewnego
gebert, czyli “bill” i tajny agent
schiele - właściciele jednego
z największych browarów
w europie
richard kuklinski - zabijanie
miał we krwi?
w obronie króla
akta dobrej woli, czyli jak
odszukać akt notarialny?
#digitalizacyjny #workflow
uwiecznienie pamięci
o pracownikach odlewni
w węgierskiej górce
powstanie styczniowe a sprawa
morska, czyli próba stworzenia
marynarki
powstanie styczniowe
i gen. zygmunt padlewski, który
na zawsze w płocku został
“pradziadek obiecał swojej żonie,
że nie pozwoli jej pracować”
kiedy nie można odnaleźć
emigranta na liście pasażerów…
województwo tarnopolskie
osoba miesiąca - ks. ściegienny
z dawnych reklam i ogłoszeń
humor
nowości
ARTYKUŁY NA STRONIE WWW
Ciemna strona genealogii
Chyba najpopularniejszym „genealogiem” Polski (przepraszam
wszystkich historyków rodzinnych) jest Jacek Kurski. A to za
sprawą kampanii prezydenckiej w 2005 r., kiedy to p. Kurski
wyjawił, że dziadek Donalda Tuska – kandydata na prezydenta
RP, był w Wehrmachcie. Jedni się cieszyli, drudzy rzucali
bluzgami, że tuż przed wyborami trwa nieczysta walka na
„przodków”.
18
6
wywiad z Sergijem
Batogowskim
czy znasz swoje
DNA?
38
Obecnie na Ukrainie prawdziwą
„gorączką” jest badanie swoich korzeni
w celu odnalezienia przodków Polaków,
co jest pomocne w ubieganiu się o kartę
Polaka. Z tego powodu wielu ludzi zaczyna
poszukiwania swych przodków
Genealogia genetyczna jest często
jedynym lekarstwem na sytuacje
beznadziejne. Jeśli któryś z przodków był
dzieckiem nieślubnym, istnieje szansa, że
za pomocą badań DNA uda się o jego ojcu
czegoś dowiedzieć. Jaki miał kolor oczu?
Jakie miał pochodzenie etniczne? Czy
był Polakiem? A może Niemcem? Przy
odrobinie szczęścia i wnikliwej analizie
wyników, jest nawet szansa, ze uda się
zastąpić dotychczasowe
pater ignotus
prawdziwym imieniem i nazwiskiem
66
kiedy brak na liście
emigranta
40
45
50
52
58
64
66
68
72
74
75
75
W próbach odtworzenia ich losów
cennym źródłem są informacje zawarte
na listach pasażerów statków, którymi
podróżowali. Stanowią nie tylko dowód
odbycia podróży, ale też dostarczają
cennej wiedzy o pasażerze i pozwalają
umieścić jego wyjazd w ramach
czasowych. Często także zawierają
wskazówki, umożliwiające kontynuację
poszukiwań na Nowym Świecie
Poszukajmy na strychu, czyli o utraconym
święcie Trzech Króli słów kilka
Im dalej w las, tym więcej drzew, podobnie sprawa ma się,
jeśli chodzi o tradycję w naszym kraju, im bardziej się w nią
zagłębiamy, tym bardziej widać jak dużo z niej utraciliśmy.
Z dawnych zwyczajów został nam ten najbardziej kościelny, czyli
święcenie kredy i kadzidła. Ale po kolei…
28
Richard Kuklinski –
zabijanie miał we krwi?
Czy możliwe jest, aby dzięki
poszukiwaniom genealogicznym
dowieść, że jeden z najbardziej
znanych amerykańskich
morderców polskiego pochodzenia,
odziedziczył patologiczne
zachowania po przodkach?
Czen De-Fu, czyli o Chińczyku, który walczył
w powstaniu wielkopolskim
Józef Zdzisław (te imiona przybrał w Polsce) Czen De-Fu
przyszedł na świat w 1892 r. w Dajrenie w północnych Chinach.
W wieku 7 lat stracił rodziców, co zmusiło go do żebrania,
a następnie handlowania owocami. W tym samym czasie
w rodzinnym mieście chłopca stacjonowały wojska carskie
4
More Maiorum
nr 1 (36)/2016
5
WYWIAD
» fot. Wikimedia Commons
» fot. Sergij Batogowski
na Ukrainie prawdziwą „gorączką”
jest badanie swoich korzeni
– Sergij Batogowski
archiwach, aby otrzymać pozwolenie,
należy potwierdzić pokrewieństwo
z osobą, której metryki szukamy. Np.
w Archiwum Państwowym Obwodu
Wołyńskiego w Łucku wymagają po-
twierdzenie pokrewieństwa nawet do
robienia zdjęć z aktów dziewiętna-
stowiecznych. Zdjęć tych niestety nie
można robić bezpłatnie. W różnych
archiwach ceny dochodzą do 60 hry-
wien (około 10 zł) za zdjęcie jednego
aktu metrykalnego.
W Polsce wiele metryk jest już zeska-
nowanych, dostępnych bezpłatnie on-
line. Niestety nie można tego powie-
dzieć o ukraińskich archiwach, z któ-
rych większość w ogóle nie skanuje
dokumentów.
Istnieje również różnica w terminie
ograniczającym udostępnienie infor-
macji archiwalnych bez udowodnie-
nia pokrewieństwa. W Polsce ten li-
mit wynosi ostatnie 100 lat, natomiast
na Ukrainie jest to 75 lat. Wszystkie
dokumenty, które są starsze od tego
okresu z oddziałów RASC (Rejestra-
cja Aktów Stanu Cywilnego, instytu-
cji ukraińskiej odpowiadającej pol-
skiemu USC) wędrują do archiwów
obwodowych. Ale to wcale nie znaczy,
że wszystkie metryki np. za rok 1940
powinny być już przeniesione do ar-
chiwów, bo wiele ksiąg metrykalnych
jest zbiorowych. Np. w oddziale RASC
w Brodach (obwód lwowski) jest dużo
metryk za okres 1861-1946. To zna-
czy, że księgi te zostaną przeniesione
do archiwum historycznego we Lwo-
wie dopiero wtedy, kiedy minie 75 lat
od ostatniego zapisu z tej księgi, czy-
li w 2022 roku (1946+75+1). W ra-
zie braku ksiąg za odpowiedni okres
w archiwach, należy sprawdzać ich
dostępność w odpowiednich oddzia-
łach RASC.
Jeżeli chodzi o poszukiwania związane
ze szlachtą, to dokumenty, w tym nawet
drzewa genealogiczne z początku XIX
wieku, znajdują się w archiwach ukraiń-
skich w sprawach szlacheckiego zebrania
1
Alan Jakman
Od ilu lat interesuje się Pan
genealogią?
2
Od maja 2011 roku, czyli już
4 i pół roku, odkąd umarła moja babcia.
Czy wpływ na to, że historia
rodzinna
jest Pana hobby, miało
jakieś konkretne
wydarzenie?
Jak już powiedziałem, wpływ na to
miała śmierć mojej babci. Zacząłem
wtedy oglądać jej papiery. Chciałem
odnaleźć dokument, potwierdzają-
cy służbę jej ojca w Wojsku Polskim,
bowiem babcia kiedyś wspominała
o tym fakcie. Przy pomocy tego doku-
mentu zamierzałem ubiegać się o kar-
tę Polaka. Niestety nie udało mi się
odnaleźć odpowiednich papierów, na-
tomiast wśród archiwaliów babci zna-
lazłem 2 stare wypisy: jeden z 1922 r.,
w którym z języka rosyjskiego na język
polski został przetłumaczony akt uro-
dzenia ojca babci, a mego pradziadka
z 1895 r.; drugi to wypis z 1926 r. aktu
urodzenia jej matki, a mojej prababci
z 1907 r. Z dokumentów tych pozna-
3
łem imiona nie tylko dziadków mo-
jej babci, ale również jej pradziadków,
czyli moich 3xpradziadków. Przy oka-
zji otrzymałem informacje o miejsco-
wościach, w których mieszkali moi
przodkowie i skąd przyjechał mój pra-
dziadek. Od tej pory genealogia jest
moją pasją.
Czy ma Pan polskie korzenie?
i została ochrzczona w cerkwi grecko-
katolickiej.
Z metryki urodzenia prapradziad-
ka dowiedziałem się jak miał na imię
jego dziadek.
Blasius,
czyli Błażej. Po
tych odkryciach pojechałem do bab-
ci, by podzielić się nowinami – zapy-
tałem ją, czy wie jak miał na imię jej
prapradziadek. Nie przypomniała so-
bie. Dopiero gdy powiedziałem, że
Błażej uśmiechnęła się i powiedziała:
„Acha! To dlatego, kiedy byliśmy
jeszcze małymi dziećmi, wszyscy na-
zywali nas Błażkami”.
Czym w głównej mierze różnią
poszukiwania genealogiczne
prowadzone w Polsce i na
Ukrainie?
Przede wszystkim różnią się tym, że
w przeciwieństwie do poszukiwań
w polskich archiwach, w których
można bezpłatnie robić zdjęcia
przy pomocy swojego sprzętu, we
wszystkich archiwach na Ukrainie
historyk rodzinny najpierw musi
dostać odpowiednie pozwolenie od
dyrektora archiwum. W niektórych
deputackiego (ros. Дела дворя�½ского
депутатского собра�½ия).
W przeciwieństwie do Ukrainy, w Pol-
sce istnieją archiwa diecezjalne, znaj-
dujące się przy kościołach. Na Ukra-
inie podobnych archiwów nie ma, po-
nieważ z przyjściem władz radzieckich,
księgi te od razu wędrowały do RA-
SCów. Natomiast w niektórych miej-
scowościach Ukrainy, w cerkwiach
można spotkać archiwa cerkiewne,
zawierające dawne dokumenty, często
nawet z XVII wieku. Ale jest to bardzo
rzadkie zjawisko.
Największa trudność, jaką
może spotkać polski historyk
rodzinny na Ukrainie?
Sergij Batogowski
– badacz gene-
alogii rodzinnej mieszkający na Ukrainie.
Oferuję pomoc w poszukiwaniach
genealogicznych w Archiwach Państ-
wowych w Łucku, Równem, Żytomierzu,
Tarnopolu, Winnicy, Chmielnickim oraz
w Archiwum Historycznym we Lwowie.
Odszyfrowuję i tłumaczę materiały archi-
walne z języka rosyjskiego oraz języka
ukraińskiego na język polski i na odwrót.
E-mail – manualll80@gmail.com
Mam, ale korzenie te są dość od-
ległe. Najbliższym moim przod-
kiem Polakiem był prapradziadek
Andrzej Juźwa. Urodził się w 1863 r.
i mieszkał we wsi Popowce, koło Pod-
kamienia, w powiecie Brody. W 1886 r.
Andrzej poślubił Ukrainkę.
Parę lat temu babcia opowiadała mi,
że w tamtych czasach istniała reguła,
że kiedy z takiego mieszanego mał-
żeństwa rodził się chłopczyk, wtedy
chrzczono go w kościele rzymsko-ka-
tolickim i wychowywano jako Pola-
ka, a kiedy rodziła się dziewczynka, to
matka wychowywała ją na Ukrainkę.
W taki właśnie sposób wychowywa-
ła się ich córka, a moja prababcia Pa-
raskewa, która urodziła się w 1904 r.
4
5
Trudno mi wskazać tę największą
trudność, ponieważ poszukiwania
genealogiczne zależą od wielu czyn-
ników. Przede wszystkim od tego, co
konkretnie zamierza zrobić historyk,
w którym archiwum bądź w którym
RASC-ie będzie prowadził poszuki-
wania. Np. jeżeli badacz, będąc w Ar-
chiwum Państwowym Obwodu Wo-
łyńskiego w Łucku, zechciałby zrobić
zdjęcia wszystkich metryk z miejsco-
wości, w której mieszkali kiedyś jego
przodkowie, to jestem pewien tego,
że dostanie odmowę nawet, gdy spró-
buje za to wszystko zapłacić. Akurat
w tym archiwum do zrobienia zdjęć
zawsze wymagane jest potwierdzenie
pokrewieństwa.
We wszystkich ukraińskich archi-
wach istnieje limit dzienny na ilość
obejrzenia spraw. Wynosi on 10
►
6
More Maiorum
nr 1 (36)/2016
7
WYWIAD
WYWIAD
{
archiwa znajdujące sie na zachodzie Ukrainy
są bardziej przyjazne dla genealogów
spraw, ale nie więcej niż 1000 arku-
szy. I tutaj też może być problem.
Np. badacz zamawia kilka spraw do
obejrzenia i okazuje się, że niemal
każda z tych spraw zawiera metryki
ze wszystkich miejscowości z całego
powiatu. Odpowiednio jedna sprawa
ma około 1000 arkuszy, a może nawet
i więcej. W tej sytuacji petent dosta-
nie tylko jedną sprawę bez względu
na to, że zawiera ona np. tylko 30 ar-
kuszy z jedynej miejscowości, która
go interesuje. W niektórych archi-
wach problem ten można rozwiązać
oficjalnie dopłacając za ponadnor-
mowe sprawy.
6
Czy na Ukrainie przeprowa-
dzano spisy ludności?
w Archiwum Państwowym Obwodu
Żytomierskiego.
W 1897 roku w Imperium Rosyjskim
został przeprowadzony pierwszy ogól-
ny spis ludności. Informacje z tego
spisu, które mogą mieć jakąś wagę
dla genealogów, znajdują się jedynie
w Archiwum Historycznym w Kijo-
wie w arkuszach spisowych. Niestety
do dzisiaj zachowały się arkusze tylko
z niektórych miejscowości.
Jeżeli w ogóle chodzi o wykazy lud-
ności, to w archiwach ukraińskich są
przechowywane wykazy spowiadają-
Oczywiście. Przede wszystkim
były to wykazy rewizyjne, które były
przeprowadzane przez Imperium Ro-
syjskie w celu opodatkowania ludno-
ści. Spisów dokonywano co 8-15 lat,
zaczynając od początku XVIII wieku.
W sumie przeprowadzono 10 takich
rewizji. Ostatnia odbyła się w latach
1858-1865. Spisy znajdują się w róż-
nych archiwach, ale niestety nie ma
żadnych katalogów online. Jeżeli cho-
dzi o Gubernię Wołyńską to więk-
szość rewizji z tej ziemi znajduje się
cych się oraz wykazy parafian. Spisy
te często można zobaczyć w katalo-
gach archiwalnych wraz z metryka-
mi. W 1861 roku w Imperium Ro-
syjskim został uchwalony dekret
o odmianie niewolnictwa. I od tam-
tej pory do początku XX wieku wło-
ścianie często wykupywali ziemie od
zamożnych szlachciców, kupując je
na raty. W związku z tym banki ziem-
skie zawierały odpowiednie umowy
pod zastaw na wykupione ziemie po-
między właścicielem ziemskim a całą
gromadą włościan z pewnej miejsco-
wości. W podobnych umowach, czę-
sto można znaleźć wykazy włościan
z konkretnej wsi wraz z rodzinami. Są
one przechowywane w sprawach ban-
ku ziemskiego (Дело поземель�½ого
ба�½ка).
Wiele różnych spisów ludności moż-
na odnaleźć w sprawach karnych.
» Siedzi mój prapradziadek Andrzej
Juźwa, jego żona Ksenia i córka – moja
prababcia Paraskewa /fot. Sergij Bato-
gowski
7
8
More Maiorum
nr 1 (36)/2016
Np. w sprawach o podpalenie bądź
niszczenie majątków. W podobnych
sprawach, zwłaszcza kiedy szkoda jest
dość poważna, często odpytywano go-
spodarzy z konkretnej miejscowości,
po czym wyniki te, wraz z imionami
i nazwiskami tych gospodarzy, były
umieszczane w archiwum.
Czy poszukiwania
prowadzone na wschodzie
i zachodzie Ukrainy mają
jakieś różnice?
Na zachodzie Ukrainy archiwa chy-
ba są bardziej otwarte od tych, znaj-
dujących sie na wschodzie kraju. Na-
tomiast, mimo ogólnych zasad pracy,
każde archiwum ma swoje wewnętrz-
ne reguły, które często dość mocno
różnią się między sobą.
Dokumenty z archiwów w Doniec-
ku i Ługańsku, zawierające informa-
cje genealogiczne, niestety nie zo-
stały ewakuowane i na razie znajdu-
ją się na zagrożonych terenach.
►
9

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin