Teatr-Polski-przed-powstaniem-Sceny-Narodowej.pdf

(6606 KB) Pobierz
STANISAW
WINDAKIEWICZ
TEATR
POLSKI
PRZED
POWSTANIEM
SCENT
NARODOWEJ
KRAKÓW
NAKADEM
i92t
KRAKOWSKIEJ
SPÓKI
WYDAWNICZEJ
PN
KRAKÓW.
-
DRUK
W.
L.
ANCZYCA
I
SPÓKI.
PRZEDMOWA
Teatr
polski
przed
powstaniem
sceny
narodowej
obej-
muje
do
wiadomo
r.
o
przedstawieniach
z
teatralnych
historji
od
r.
1578
koca
o
XVIII
w.,
1765,
a
wykluczeniem
teatru
narodo-
wego
od
waciwie
1774
urzdzane
W
w
ksice
chodzi
wy-
cznie
zabawy
teatralne,
najwykwintniejszych
sferach
polskich.
Teatr
ten
cechuje
inicjatywa
prywatna;
dy
do
zaspokojenia
potrzeb
w
repertuarze
wiatowym,
niema
nim
ladu
powodowania
si
w^
wyborze
sztuk
szablonem
obyczajowym
redniowiecznym,
jak
si
to
dzieje
w
teatrze
ludowym;
nie
uznaje
take
celów
pedagogicznych,
wychowaw-
czych,
na
które
teatr
konwiktowy
kadzie
gówny
nacisk.
War-
stwy
wyksztacone
myl
zawsze
o
sztuce,
uyciu
estetycznem,
mniej
lub
wicej
wyrafinowanem,
i
zabawieniu
si
w
ten
spo-
sób,
jak
si
równoczenie
bawi
zachodnia
Europa.
Teatr
polski
przed
powstaniem
sceny
narodowej
nie
obejmuje
kart
wietnych,
genjuszem
narodowym
nych;
nie
w
opromienio-
i
godnie
byo
w
nim
myli
tylko
zdobywa
si
na
Polsce
twórczej,
organicznej,
przy-
sztuki,
które
dla
rozwoju
dra-
pewne
znaczenie.
Budzi
on
raczej
inte-
res
ze
wzgldu
na
historj
obyczaju,
jest
jednym
z
dowodów
staego
wspóycia
Polski
z
kultur
Zachodu
w
aden
spo-
sób
poza nawias
badania
naukowego
usuwany
by
nie
moe.
i
matu
w
maj
Niepozorny
z
punktu
widzenia
ogólno
europejskiego,
tkwi
or-
,
ganicznie
w
naszej
literaturze
jako
wiadectwo
przeszoci
i
Teatr
polski.
kadego
cywilizowanego
narodu.
Przedmiot
ten
traktowaem
kilkakro
na
wykadach
uni-
wersyteckich,
poczwszy
od
r.
1897.
Mylaem,
e
amatoi
rozporzdzajcy
czasem
rodkami
podejmie
temat
lepiej
wykona. Praca
wymaga
duo
bada
szczegóowych,
podróy
nakadów.
Tymczasem
nikt
do
tego
dziea
si
nie
zabra.
Historja
teatru
polskiego
stoi
jeszcze
na
martwym
punkcie,
kultury
i
i
pamitka
trudów,
najwaniejsz
i
które
ga
ponielimy,
aby
przyswoi
sobie
te
i
na
którym
j
studja
Wójcickiego
i
Kraszewskiego
pozostawiy.
U
nas
panuje
przekonanie,
e
podrczniki
mona
pisa
przed
dzieami
szczegóowemi.
Wydawnictwa
zbiorowe,
encyklope-
dje,
czasopisma
udaway
si
nieraz
do
mnie
z
prob
o
na-
tymczasowego
szkicu
z
historji
dawnego
te-
atru.
Materja
mylaem
przetworzy
i
nie
spieszyem
si
zby-
tecznie
z
odpowiedzi.
Teraz,
gdy
mu
stosowny
ksztat
nada-
pisanie
jakiego
em,
niech
idzie
w
wiat
z
nadziej,
e
da
podniet
do
dzie
teatru
na
postawi
historj
naszego
tym
poziomie,
na
jakim
na
Zachodzie
si
znajduje.
lepszych,
które
wreszcie
—
ROZDZIA
I
TEATR
ODRODZENIA
KOCHANOWSKI.
—
SZYMONOWICZ.
—
TUMACZE.
sabem
odbiciem
teatru
Francji.
Mia
on
na
celu
obdarzy
Odrodzenia
we
Woszech
Polsk
tak
sam
sztuk
dramatyczn,
jak
wyda
wiat
sta-
Teatr
Odrodzenia
Polsce
jest
i
w
roytny.
Chodzio
o
przekady,
naladownictwa
i
samoistne
kompozycje
na
wzór
tragików
i
komików
klasycznych,
zwa-
szcza
Eurypidesa,
Seneki,
Plauta
i
Terencjusza.
Zagranic
marzono
o
sztukach
picioaktowych,
opartych
na
arystotele-
sowskich
trzech
jednociach
dramatycznych.
Sztuka
ta
wydaa
dosy
pokany
poczet
autorów
programowych,
wcale
teatru
ywo
wikszych
ogniskach
kultury
Odrodzenia,
tj.
Ferrarze,
Florencji,
Wenecji
Paryu.
Wystarczy
wymieni
nazwiska
Ludwika
Ariosta,
Jana
Marji
Roberta
Garniera,
aby
da
wyobraenie
o
talen-
Cecchiego
czterech
i
i
krztajcych
si
okoo
w
tach,
zasobach
Polska'
i
wartoci
tej
sztuki.
zdobya
si
tylko
na
dwu
przygodnych
autorów
i
trzech
tumaczów,
którzy
dokonali
swych
dzie
w
czasach
Stefana
Batorego
pocztkach
rzdów
Zygmunta
III
(1578
1597),
tw^orzc
je
czasem
z
myl
o
scenie,
a
czciej
w
celu
rozszerzenia
smaku
do
nowszej
literatury
wiatowej.
Zagra-
nic
akademje
dwory
zajmoway
si
wxale
ywo
teatrem
i
i
1"

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin