przewodnik_maści.pdf

(537 KB) Pobierz
Ćwiczenie 21
MAŚCI ROZTWORY
I. Wiadomości wstępne
1. Maści - definicja i zastosowanie
Preparaty o konsystencji półstałej, właściwościach plastycznych, warunkujących
rozsmarowywanie i odpowiednią przyczepność do skóry lub do błon śluzowych.
Stosowane w celu:
wywołania działania miejscowego substancji leczniczej
wywołania działania ogólnego w wyniku przezskórnej penetracji substancji
leczniczej
uzyskania działania nawilżającego lub ochronnego
2. Podział maści ze względu na:
drogę podania:
o
na skórę
o
na błony śluzowe jamy ustnej
o
do uszu
o
do nosa
o
do oczu
o
dopochwowe
o
doodbytnicze
właściwości fizykochemiczne substancji leczniczej:
o
roztwory (substancja lecznicza rozpuszczona w podłożu) – układ
jednofazowy
o
zawiesiny (substancja lecznicza zawieszona w podłożu) – układ
dwufazowy
o
substancja lecznicza wemulgowana w postaci roztworu lub zawiesiny w
jedną z faz – wodną lub lipidową – układ dwu- lub wielofazowy
właściwości farmakologiczne maści:
o
epidermalne
o
endodermalnie
o
diadermalne
o
transdermalne
strukturę podłoża:
o
Maści hydrofobowe (lipofilowe), absorpcyjne, hydrofilowe
o
Kremy (układy emulsyjne) - hydrofobowe i hydrofilowe
o
Żele - hydrofilowe (hydrożele) i hydrofobowe (oleożele)
o
Pasty - specjalny rodzaj maści, zawierający nie mniej niż 40%
substancji stałych
96
II. Maści roztwory
1. Podłoża stosowane w maściach roztworach
a. podłoża lipofilowe: węglowodory stałe i ciekłe (wazelina, parafina stała, płynna),
tłuszcze zwierzęce (smalec wieprzowy)
b. podłoża absorpcyjne bezwodne (układ jednofazowy) - wazelina i emulgator typu
w/o np. lanolina, cholesterol, alkohol cetylowy, alkohol stearylowy, woski
2. Substancje czynne rozpuszczane w podłożach
a. stałe; np. tymol, kamfora, mentol,
b. płynne: np. olejki eteryczne, oleje roślinne, tran, salicylan metylu
3. Ogólne zasady sporządzania maści typu roztworu
a. Odważenie podłoża maściowego bezpośrednio do wytarowanej parowniczki
porcelanowej z pistlem lub na kliszę celuloidową
b. Stopienie podłoża na łaźni wodnej. Jeżeli składniki podłoża różnią się znacznie
temp. topnienia, to kolejność stapiania składników podłoża powinna być
następująca: - składniki trudniej topliwe
- składniki o niższej temp. topnienia
- składniki ciekłe
Tabela 11. Temperatura topnienia niektórych składników podłoży:
Składnik podłoża maściowego
Woski (Cera
flava, Cera alba)
Parafina stała (Paraffinum
solidum)
Wazelina (Vaselinum
flavum, Vaselinum album)
Smalec wieprzowy
(Adeps suillus)
Lanolina bezwodna (Lanolinum)
Temp. topnienia [
o
C]
61-65
o
C
50-57
o
C
40-60
o
C
38-42
o
C
38-44
o
C
c.
Sprawdzenie rozpuszczalności substancji leczniczej wg FP
d.
Odważenie substancji leczniczej na pergaminowej podkładce i rozpuszczenie w
podłożu
- substancje stałe rozpuszcza się w stopionym na łaźni wodnej (w temp. ok.
60-70
o
C) i lekko przestudzonym podłożu
- substancje płynne dodaje się bezpośrednio do podłoża bez konieczności jego
stapiania
e.
Mieszanie maści za pomocą pistla do całkowitego ochłodzenia, usuwając
wielokrotnie maść kliszą celuloidową ze ścian parowniczki i pistla,
przeniesienie do odpowiedniego opakowanie i zaopatrzenie w etykietę
97
odważenie podłoża
90
80
stopienie lipofilowego podłoża na łaźni wodnej
70
60
Wsch.
50
Zach.
40
30
odważenie stałej substancji leczniczej
Płn.
20
10
0
1. Kw 2. Kw 3. Kw 4. Kw
dodanie substancji leczniczej do stopionego,
przestudzonego podłoża
mieszanie maści do całkowitego ochłodzenia
przeniesienie gotowego preparatu do pudełka
plastikowego lub odpowiedniego opakowania i
opisanie etykiety
Ryc.18. Schemat sporządzania maści typu roztworu
Maści farmakopealne wg FP VI
209. 10%
Ung. Camphorae
50,0
skład:
Camphora
Vaselinum hydrophillicum
10,0g
90,0g
Skład:
Vaselinum hydrophillicum
(wazelina hydrofilowa)
Cholesterolum
3,0 g
Alcohol stearylicus
3,0 g
Cera alba
8,0 g
Vaselinum album
86,0g
210.
Ung. Simplicis
30,0
10,0g
90,0g
skład:
Lanolinum
Vaselinum flavum
211.
Ung. monostearinici
40,0
skład:
Glyceroli monostearas
Vaselinum album
Propylis gallas
10,0 g
80,0 g
0,02g
98
212.
Ung. Majoranae
20,0
2,0g
1,0g
10,0g
Skład:
Majoranae herba
Ethanolum 760g/l
Vaselinum album
213
Ung. cholesteroli
20,0
skład:
Cholesterolum
Vaselinum album
Paraffinum solidum
Paraffinum liquidum
214.
Ung. Olei Jecoris Aselli
30,0
3,0g
18,0g
16,0g
64,0g
skład:
Paraffinum solidum
Vaselinum album
Lanolinum
Oleum Jecoris Aselli
215.
Ung. Methyli salicylici
30,0
7,0g
43,0g
10,0g
40,0g
skład:
Vaselinum album
Lanolinum
Methylis salicylas
Preparaty recepturowe
216.
Rp.
Mentholi
Thymoli
Ol. Pini
Ol. Terebinthinae
Vaselini albi
M.f.ung.
0,5
1,0
aa
ad
2,5
50,0
40,0g
40,0g
20,0g
(maść inhalacyjna)
217.
Rp.
Camphorae
Vaselini albi
M.f.ung.
ad
3,0
60,0
99
218.
Rp.
Ung. Paraffini
50,0
M.f.ung.
skład:
Paraffinum solidum
Paraffinum liquidum
Lanolinum anhydricum
40,0g
50,0g
10,0g
219. Maść majerankowa
(Poradnik terapeutyczny, Wydanie II Uzupełnione, PZWL Warszawa 1969)
Ung. Majoranae
M.f.ung.
skład:
Herba Majoranae
Spiritus 95
o
Adeps suillus
Cera flava
Należy wykonać 3 preparaty
Pytania:
1. Jakie wymagania stawiane są podłożom maściowym?
2. Do jakiego rodzaju podłoża zaliczysz wazelinę, smalec wieprzowy i lanolinę?
3. Wymień zalety i wady wazeliny jako podłoża maściowego. Dlaczego stosowana jest
częściej do maści o działaniu powierzchniowym (epidermalnym)?
4. Co to jest liczba wodna (LW)?
5. Jaka jest temperatura topnienia i liczba wodna (LW) wazeliny?
6. Wymień zalety i wady smalcu wieprzowego jako podłoża maściowego.
7. Jaka jest temperatura topnienia i liczba wodna (LW) smalcu wieprzowego. Do jakiego
typu maści jest najczęściej wykorzystywany?
8. Na jakim podłożu wykonuje się farmakopealną maść kamforową i w jakim stężeniu?
9. Jakie jest działanie lecznicze maści kamforowej i czy może być stosowana u niemowląt i
małych dzieci?
10. Jakie właściwości wykazuje monostearynian glicerolu w maści monostearynianowej?
11. Jaka jest trwałość maści majerankowej?
12. Jakie działanie lecznicze wykazuje maść tranowa?
2,0g
1,0g
20,0g
1,0g
Synonimy
1.
Vaselinum album
(FPVIII)- Petrolatum album
(FPVI), wazelina biała
2.
Vaselinum flavum
(FPVIII) – Petrolatum
(FPVI),wazelina żółta
3.
Vaselinum hydrophyllicum
(FPVI)
-
wazelina hydrofilowa
4.
Paraffinum liquidum
(FPVIII)
– Petrolatum liquidum, Oleum minerale album
(FPVI), olej
parafinowy (FPV)
5.
Paraffinum solidum
(FPVIII)
–
(FPVIII), parafina stała
6.
Lanolinum
(FPVI)
– Lanolinum anhydricum (FPIV), Adeps Lanae (FPVIII), (FPVIII), Adeps
Lanae anhydricum (FPIV),
lanolina (FPVIII), lanolina bezwodna (FPIV)
7.
Adeps suillus
(FPVI)
- Adeps suillus depuratum
(FPVI),
Axungia Porci (FPIII), Adeps suillus
depuratus (FPIV), Adeps preparatus (FPIV),
tłuszcz stały (FPVIII), smalec wieprzowy
100

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin