WYKLADY.pdf

(4362 KB) Pobierz
Drewno –
materiał niejednorodny (różne właściwości w różnych
punktach),
-
materiał anizotropowy (różne właściwości w różnych
kierunkach)
L –
podłużny
R –
promieniowy
T –
styczny
o
Budowa włóknista, słoista
o
Środek
twardniel
(wytrzymała)
o
Biel
biologicznie czynna
o
Krążki owalne, koliste
(ciemne
późne; jasne
wczesne)
o
Jeden słój na rok
Uśrednione wykresy
���� − ����
dla drewna
iglastego przy
rozciąganiu i ściskaniu
wzdłuż włókien:
1 –
rozciąganie
(zerwanie włókien)
2 –
ściskanie (utrata
lokalna stateczności
włókien)
e) w kierunku stycznym; f) w kierunku promieniowym
Właściwości mechaniczne
najważniejsze w punktach rdzenia
konstrukcji:
Wytrzymałość: na ściskanie,
rozciąganie, zginanie, ścinanie,
Moduły sprężystości
Łupliwość
Udarność
Twardość
Ścieralność
Drewno iglaste: starsze, żywiczne (materiał odżywczy, konserwujący),
wąskie przyrosty słojów
Drewno liściaste: młodsze, garbniki (soki), słoje przyrostowe szerokie
Połączenie ciesielskie
płaszczyzna ścinania, przyjmujemy rozkład
naprężeń równomierny:
Wytrzymałość na zginanie statyczne w zal. od czasu trwania obciążen:
Próbki do bad. wytrz. na ścinanie podłużne w płaszczyźnie:
1) promieniowej, 2) stycznej
-globalnie –
zniszczenie
-lokalnie –
utrata stateczności włókien, wyboczenie
����
������������
60% wytrz. doraźnej (zakr. sprężysty, sposób liniowo spręż.)
����
��������⊥
-
zniszczenie
do włókien, potem wzmocnienie materiału
Warto zapamiętać:
Rodzaj drewna
Iglaste
Liściaste
Wytrzymałość na rozciąganie
Wzdłuż włókien %
100
100
W poprzek włókien
w kierunku
Wytrz. trwała
obc. statyczne, niezmienne, działające długo
Obc. qasi-statyczne
brak drgań elementu, łagodne zwiększenie
obciążenia, powoli narastające onciążenia
Naprężenia (liniowe, nieliniowe) Belki (lepszy dół)
Promieniowym %
4
10-20
Stycznym %
2,5
– 3
10
zgnieceni
e
Zgniecenie częściowe
docisk
w strefie rozciąganej mniej
sęków!
Moduły sprężystości również maleją, ale w łagodny sposób (od wilg.):
Zmęczenie materiału pod wpływem zjawisk dynamicznych:
Wilgotność drewna a wytrzymałość na ściskanie:
Próbka bez wad
wytrzymałości:
Drewno suche jest bardziej wytrzymałe, łupliwe, trudno wbić gwóźdź;
konstrukcyjne
wilg. 15%
Zmęczenie materiału
zniszczenie przy naprężeniach mniejszych niż
naprężenia statyczne, w materiale występują naprężenia zmienne,
naprężenia zmieniają swoją wielkość lub nawet znak.
Pęknięcie zmęczeniowe
zmęczenie zależy od: liczby cykli zmian
naprężeń, wartości naprężeń.
Wytrzymałość zmęczeniowa
zdolność do przeniesienia nieskoń-
czonej ilości zmian naprężeń. (obc. zmienne)
– 30-40%chwilowej.
Wytrzymałość trwała
obciążenie stałe (trwa nieskończenie długo)
60% doraźnej chwilowej
ŚCINANIE
Postacie ścinania zależą od ortotropii drewna:
����∗����
����
����
=
����∗����
����
;
����
ś����
=
��������
;
����
= 1,5����
ś����
a) i b)
podłużne
płaszczyzna i kierunek ścinania są II do włókien
a) przez wszystkie słoje roczne
płaszczyzna
promieniowa
b) przez kilka słojów rocznych
płaszczyzna styczna
c) i d)
poprzeczne
płaszczyzna II, kierunek prostopadły
c) w kierunku promieniowym
przez roczne; d) w kierunku stycznym
e) i f)
w poprzek włókien
w płaszczyźnie prostopadłej do włókien
Wytrzymałość na zginanie lub
docisk zależna od a, l, i l
1
Pośrednia wytrzymałość
działanie obc. pod kątem
Wytrzymałość w zależności od
kąta nachylenia działa na obciąż.
1-ściskanie,
2-zginanie,
3-rozciąganie
Połączenia na czopy i gniazda zastrzałów z belką podwalinową
Nośność takiego połączenia będzie zależeć od: wytrzymałości drewna
na docisk i momentu uplastycznienia trzpienia
Wielkości gwarantowane
występują w 95% przypadków
Metoda stanów granicznych
wielkości fikcyjne, efektywnie określić
prawdopodobieństwo przekroczenia stanów granicznych
Metoda naprężeń dopuszczalnych
naprężenia obliczeniowe
Użytkowalności
rzeczywiste (charakterystyczne)
Współczynnik jakości wytrzymałościowej
���½
=
����/����,
gdzie:
R-
wytrz. drewna;
����-gęstość
drewna
Model materiału anizotropowego
����
=
����/2(1
+
����)
I
���� ����
0; 0,5
Kwadratow Siła do wbicia
Na obciążenie
Siła na wyrywanie
y skręcony, gwoździa
poprzeczne
-śrubowy,
(2 uderzenia)
-prążkowy
Śrubowe: 50% większa nośność połączenia, w nienawiercone.
Krawędź jest obciążona, jeżeli trzpień łącznika działa na drewno w
stronę tej krawędzi.
Środek ciężkości łączników powinien być na osi pręta, zachować
symetrię, w konieczności
uwzględniać moment i dodatkowe el.
����
-
naprężenia w kierunkach
����
-
naprężenia styczne
����
��������
równoległe,
prostopadłe
Wsp. sprężystości drewna pod
kątem:
Materiał
złożony
-
drewno
włókien
moduł spr. W kier
Tworzenie danych wielkości:
w kier.
poprzecznym
ŁĄCZNIKI:
K
mod
współczynnik modyfikacyjny = 0,5do1,1
Zależy od klasy użytkowania i trwania obciążenia
Większa nośność
na ścinanie
odwrotnie źle
Łączniki trzpieniowe
gwoździe, wkręty, sworznie, śruby
Oddziaływanie drewna na trzpień:
Gwoździe
okrągłe, trójkątne,
prostokątne, przy górze okrągły.
Ciasno umieszczony w drewnie,
Ulega zginaniu, ścinaniu,
po długim czasie
obciążenia
zwiększenie ugięcia
����
Ugięcie od obc.
stałego i
zmiennego
Rozciąganie osiowe: *w kier równoległ do włókien:
����
����0����
=
����
≤ ����
������������
;
*w kierunku prostopadłym do włókien:
����
����90����
≤ ����
����90����
, gdzie
N-
obl. Siła rozciągająca; A
n
-
pole przekroju rozciąganego netto;
����
������������
-
wytrz obl. drewna wzdłuż;
����
����90����
-
wytrz obl. drewna w poprzek
����
Ściskanie osiowe:
����
����0����
=
����
≤ ����
����0����
����
����
∗����
����
Współczynniki długości wyboczeniowych:
����
����
=
���� ∗ ����
Gwóźdź wbity
bezpoś-
Gwóźdź w
otwo-
Gwóźdź w otwo-rze o
rednio w drewno:
rze nawierconym średnicy mniejszej
-nie
uwzględnia się
średnica otworu = około 0,9:
przekroju netto,
średnica trzpieni:
-najlepsza
sytuacja,
-może
dojść do
-można
wbijać
-można
wbijać bliżej
rozwarstwienia,
bliżej siebie,
siebie,
-nie
wbijać zbyt blisko w
-uwzględnienie
-większa
nośność
jednej linii
przekroju netto
Gwoździe: d>5mm
nawiercone; <5mm
dowolnie.
Naprężenia ściskające pod kątem do włókien:
-l/h>20 -
����
=
����
����
=
384∗����∗����
Ugięcie belki podpartej od obciążenia równomiernie rozłożonego q:
-l/h<20 -
����
=
����
����
=
�½1
+ 19,2
∗ �½
����
�½ �½
ℎ 2
0����������������
5∗����∗����
4
-Zmiażdżenie
drewna
-uplastycznienie
trzpienia
-zmiażdżenie
drewna
-brak
uplastycznienia trzpienia
2
2
Przy dwukierunkowym zginaniu:
����
������������
=
�½����
����������������
+
����
����������������
Nośność połączeń na łączniki trzpieniowe:
określenie średnicy gwoździa:
����
=
������������[7����,
(13����
30)����
����
/400]
Zależy od:
-wymiarów
el. drewnianych,
-wymiarów
gwoździ,
-rodzaju
zniszczenia złącza,
-wytrzymałości
gwoździ na docisk,
-momentu
uplastycznienia trzpienia gwoździa.
Układy wbijania gwoździ i oznaczenie odległości:
Układ prostokątny
Układ przestawiony:
Kalenica
przecięcie płaszczyzn połaci dachowych
Koniec obciąż.
Nieobciążony
Krawędź
obciąż.
Nieobciążona
Płatew kalenicowa oparta na
ścianie
różny rozstaw krokwi
Kalenica oparta na słupie >5m
długość
Wiązary pełne
słupy + miecze + kleszcze
gwarantuje geometryczną
niezmienność. W nim krokwie leżą w tej samej płaszczyźnie.
Konstrukcja dachu musi być stateczna
ścianę montujemy do więźby
Wytrzymałość na docisk:
t<0,5d
t>d
t<0,5d
1- 1
słup, płatwiowo
kleszczowy.
2-
2słupy, 0,5l/l, brak płatwi kalenicowej
3-
3słupy, płatew kalenicowa, pośrednia, stopowa
4-
14do16m, płatwie pośrednie
Nośność obliczeniowa na docisk w złączach drewno-drewno:
Usztywnienie w kierunku podłużnym
płatwie + słupy + miecze =
ściana stolcowa. Miecze
zmniejszenie rozpiętości płatwi.
Strop –
przenosi obc. pionowe, tworzy sztywną tarczę = przeponę
Dach płatwiowo
kleszczowy z płatwią
kalenicową
t>d
t>d
A
i B-
trzpień gwoździa bardzo sztywny, zniszczenie w drewnie w 1el.
C- trzpień gwoździa sztywny, naprężenie w drewnie w obu
elementach, lokalne zniszczenie drewna
D i E-
w
el. słabszym
uszkodzenie drewna, w mocniejszym
uplastycznienie gwoździa
F-
w obu el.
uplastycznienie gwoździa (trzpień cienki), zniszczenie
obu elementów drewnianych
B
C
Połączenie w jednej płaszczyźnie
docisk + siła pionowa
Układ belek stropowych
Obciążenie wiatrem
Obc. pionowe
A
D
E
F
z kołkiem
Wrąb czołowy,
czop i gniezdo
A
B
C
łączenie w narożu
kryty czop
D
E
F
Pod kątem,
podwójny,
prosty,
przegub-przes. Poł. krokwi
Połączenia ciesielskie
kształtowe (naprężenie ściskające i ścinające),
Siła rozciągająca
tylko jaskółczy ogon. Zamki zapobiegają
przesuwowi elementów względem siebie.
Konstrukcje dachowe:
-rozporowe –
obc. pionowe wywołuje poziome reakcje podporowe.
Krokwiowe i jętkowe
Z blachą:
-nieroporowe –
brak poziomych reakcji od pionowych obc. Płatwiowe
Kołki z twardego
liściastego:
Płatew stopowa na belce stropowej
więźba płatw.
kleszczowa z płatwią kalenicową opartą na kleszczach
Oparcie słupów: zlicowane w osi belki, krótszy niż otwór(0,5����
1
0,5����
2
)
w wiązarach pełnych, siły poziome w kleszczach.
Krokwie długie
belka dwuprzęsłowa:
płatew kalenicowa podparta słupem w środku, 3 ściany stolcowe
Zastrzał
gwarantuje usztywnienie w kierunku poprzecznym
Wiązar
Pełny, przenosi obciążenia poziome
Krokiew w WP jest zginana i rozciągana (ściskana)
Wrąb czołowy prosty z czopem i gniazdem
(tradycyjnie);para sił
zginanie b. stropowych
OBCIĄŻENIA: wiązar pełny
z ciężaru własnego, z sąsiednich
wiązarów pustych; belka stropowa
ze słupa, obc. wł ze stropu
Więźba płatwiowo
kleszczowa
-słup
na ścianie
dajemy belkę pod słup
-słup
bez ściany
dajemy 1, 2 lub 3 belki, najlepiej połączone
Oparcie płatwi na ścianie
na ceowniku
po 2 śruby
<- w razie czego musi
być śruba, żeby zastrzał
się nie zsunął
Belka wydłużona
>20cm
Wrąb cofnięty:
Ciesielski sposób oparcia płatwi na
słupie
krótki odcinek belki podwali nowej
odpowiednio zakotwiona
Wrąb podwójny
Starannie dobrana śruba:
Węzeł przy kalenicy:
Połączenie na jaskółczy ogon
Nacięcie końcówki słupa
Duże napr. prostopadłe
do
włókien Poł. Zastrzału ze słupem:
Oparcie krokwi
Łączenie łat na krokwiach
warunki wbijania gwoździa
Wrąb cofnięty prosty:
Więźba płatwiowo
kleszczowa:
Na slupach leżących jest oparta płatew (tak samo jak na piono-
wym). Słup połączony kleszczami z krokwiami. Są miecze:
a<0,5l
nie trzeba dawać płatwi kalenicowej
słupy leżące
ścianka kolankowa gwarantuje nam sztywność w kierunku podłużnym
Dachy pulpitowe
Krokwie i miecze
Konstrukcja na słupach leżących (płatew oparta na slupach, między
słupem a płatwią jest miecz)
kleszcze w postaci el. pion. poł. ze stropem w sposób przesuwny
-kleszcze
pełnią
funkcję belki
rozporowej, są one
podwieszone,
między elem.
Kleszczy są
przewiązki.
-kleszcze –
podciąg
dla stropu i
jednocześnie belka
rozporowa, dolne
odcinki słupów
leżących jako belki
złożone
Więźby dachowe ze ściankami kolankowymi
więźba musi być usztywniona zastrzałami,
ścianka kolankowa może mieć różne
wysokości >90cm. Kleszcze
Modelowa konstrukcja ze ścianą kolankową:
Ścianka kolankowa z zastrzałami:
Płatwiowo
kleszczowa ze ścianką kolankową ze słupami leżącymi:
Zgłoś jeśli naruszono regulamin