GŚ Falkowski.docx

08/10/2013

Podstawowe cechy, podmioty oraz procesy współczesnej gospodarki światowej

Gospodarka światowa pochodzi z II poł XIX wieku

Cechy współczesnej gospodarki światowej:

·         Postępująca globalizacja i internacjonalizacja

·         Liberalizacja przepływów towarów, usług kapitału i pracy w skali międzynarodowej,

·         Postępujące procesy integracyjne,

·         Postępujący rozwój offshore outsourcingu > wyprowadzenie poza granice danego kraju [internacjonalizacja = umiędzynarodowienie]

·         Postępujący postęp techniczny

·         Pogłębianie dysproporcji w kosztach i rentowności prowadzenia działalności gospodarczej

·         Pogłębianie dysproporcji rozwojowych

Podmioty gospodarki światowej

·         Przedsiębiorstwa narodowe (krajowe)

·         Korporacje transnarodowe

·         Gospodarki narodowe poszczególnych krajów wraz z instytucją państwa

·         Międzynarodowe (regionalne) ugrupowania integracyjne

·         Międzynarodowe organizacje gospodarcze

Korporacje transnarodowe i ich rola we współczesnym świecie

Rada Ekonomiczno-Społeczna ONZ w specjalnej rezolucji przyjętej z dnia 25 lipca 1974 r. zaleciła powszechne stosowanie terminu korporacje transnarodowe (KTN).

Dlatego też w publikacjach UNCTAD i innych agend ONZ używa się wyrażenia KTN

Pierwsze korporacje transnarodowe powstawały na zachodzie, w czasach zimnej wojny.

Definicja korporacji transnarodowych

Wielkie firmy, które posiadają swoje filie w kilku krajach i które próbują koordynować i kontrolować działalność tych filii, zgodni z celami wspólnej strategii całego przedsiębiorstwa – R. Vernon

Przedsiębiorstwa, których działalność przenika granice państw (nie zawsze bardzo wielu) i jest organizowana, integrowana i koordynowana przez centralę w kraju macierzystym – A.Zorska.

Przedsiębiorstwa, które posiada udziały w firmach zlokalizowanych w więcej niż jednym kraju i kontrolują te udziały.

Liga XXXL

Stany Zjednoczone

Japonia

Niemcy

Wlk.Bryt

Francja

Włochy

Chiny

Kanada

Hiszpania

Największe korporacje transnarodowe współczesnego świata

(w grupie 500 największych KTN – przedsiębiorstwa z 34 państw świata)

Global 500 2013

1.       Royal Dutch Shell

2. Wal-Mart Stores (zatrudnia najwięcej pracowników > 2 mln)

3.       Exxon Mobil

4.       Sinopec Group

5.       China National Petroleum

6.       BP

7.       State Grid

8.       Toyota Motor

9.       Volkswagen

274. Nokia (jedyna korporacja transnarodowa Finlandii)

297. PKN ORLEN Group (jedyna korporacja transnarodowa Polski)

Top Brandz - most valuable global brands 2013

1.       Apple

2.       Google

3.       IBM

4.       McDonalds

5.       Coca-Cola

6.       At&t

7.       Microsoft

8.       Marlboro

9.       VISA

Logo każdego z nich!

Znaczenie korporacji transnarodowych we współczesnym świecie

·         Obecnie na całym świecie działa około 63 tys. KTN posiadających ponad 820 tys. zagranicznych filii.

·         35% PKT na świecie

·         80% transakcji w handlu międzynarodowym (40% z 80% to transakcje wewnątrzkorporacyjne)

·         70% ZIB w świecie

·         90% ZIB w Polsce (>1 mln) przypada na KTN

·         85% nakładów na komercyjne B+R i eksportu technologii

Podstawowe funkcje korporacji transnarodowych

·         Przemieszczanie zasobów i zdolności produkcyjno-handlowych

·         Pobudzanie wzrostu i efektywności gospodarczej

·         Stymulowanie restrukturyzacji

·         Aktywizowanie lokalnych zasobów i konkurencji na rynku

·         Transmisja nowych metod i wzorców

·         Wyrównywanie warunków działalności gospodarczej

·         Integrowanie działalności przedsiębiorstw i gospodarek

Pozytywne i negatywne konsekwencje istnienia korporacji transnarodowych

Międzynarodowe ugrupowania integracyjne na świecie

Europa

·         UE

·         Europejska Stowarzyszenie Wolnego Handlu (EFTA) – Norwegia, Szwajcaria, Lichtenstein i Islandia

·         Środkowoeuropejskie Porozumienie o wolnym Handlu (CEFTA)

Azja

·         Stowarzyszenie Krajów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN)

·         Strefa Wolnego Handlu Państwa ASEAN (AFTA)

Association of Southeast Asian Nations – ASEAN)

o        Utworzony 8 sierpnia 1967 r. w Bangkoku

o        Jest polityczno-gospodarczą organizacją zrzeszającą 10 państw Azji Południowo-Wschodniej

o        Członkami ASEAN są: Filipiny, Indonezja, Malezja, Singapur, Tajlandia, Brunei, Wietnam, Laos i Birma, kambodża. NIE MA CHIN.

Ameryka

·         Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu (NAFTA) USA, Kanada, Meksyk

·         Wspólny Rynek Ameryki Południowej (Mercosur)

·         Wspólny Rynek Andyjski (ANCOM)

·         Wspólnota Karaibska (CARICOM)

·         Wspólny rynek Ameryki Południowej (CACM)

Mercosur

o        Międzynarodowa organizacja gosporadcza powołana w 1991 roku n mocy Traktatu z Asuncion (Paragwaj)

o        Członkowie: Argentyna, Brazylia, Paragwaj, Urugwaj, Wenezuela (od 2005r. członkostwo niepełne)

o        Państwa stowarzyszone (korzystają ze strefy wolnego handlu, ale nie biorą udział w unii celnej): Chile, Boliwia, Peru, Ekwador, Kolumbia

o        Obserwator: Meksyk

Afryka

·         Południowoafrykańska Unia Celna (SACU)

·         Wspólny Rynek dla Wschodnie i Południowej Afryki (COMESA)

·         Wspólnota Gospodarcza Państw Zachodniej Afryki (ECOWAS)

Australia i Oceania

Porozumienie Handlowe w Sprawie Bliższych relacji Handlowych między Australią i nową Zelandią (ANZCERTA)

(SPARTECA)

COMESA

Największe w Afryce ugrupowanie integracji gospodarczej, założone na mocy traktatu podpisanego 5 listopada 1993 w Kampali (Uganda)

W 2009 roku do COMESA należało 19 państw: Burundi, demokratyczna Republika Konga, Dżibuti etc.

Główne procesy we współczesnej gospodarce światowej

Procesy:

ü      Globalizacja

ü      Liberalizacja

ü      Internacjonalizacja

ü      Regionalizacja

Globalizacja

·         The Economist, 1959

·         Proces integrowania się gospodarek, rynków dzięki rozszerzaniu, pogłębianiu oraz intensyfikowaniu powiązań (handlowych, inwestycyjnych, kooperacyjnych, informacyjnych), które prowadzą do tworzenia się współzależności w wymiarze globalnym.

Globalizacja kojarzy się z:

1. Standaryzacją produkcji
2. Upodobaniem się zachowań konsumentów (Mcdonaldyzacja)
3. Umiędzynarodowieniem działalności gospodarczej
4. Scalaniem gospodarek narodowych, prowadzące do powstawania jednolitej gospodarki światowej

Indeksy globalizacji

Indeks globalizacji Ernst&Young

Ranking najbardziej zglobalizowany gospodarek świata

Indeks Globalizacji stanowi miarę tego, jak głębokie są powiązania 60 największych gospodarek świata (pod względem PKB) za granicą

Eksperci E&Y i Economist Intelligene Unit zestawiają efektywność funkcjonowania gospodarek z 20 wskaźnikami mierzącymi stopień międzynarodowej integracji biznesu

Wskaźniki są zgrupowane w 5 głównych kategoriach: otwartość na handel, przepływy kapitałowe, wymiana technologii i wiedzy, mobilność sił roboczej, integracja kulturowa

Indeks globalizacji mierzy stopień globalizacji gospodarek w sposób relatywny.

1.       Hong Kong

2.       Singapur

3.       Irlandia

4.       Belgia

5.       Szwajcaria

6.       Holandia

7.       Szwacja

8.       Dania

9.       Węgry

10.   UK

27. Polska

Ranking najbardziej zglobalizawnych państw świata przygotowywany od 2002 roku

Na ogolny indeks globalizacji składają się trzy główne wymiary:

ü      Ekonomiczny

ü      Społeczny

ü      Polityczny

KOF Index of Globalisation

1.       Belgia

2.       Irlandia

...