wytyczne_do_samooceny_aw_w_jsfp.pdf

(132 KB) Pobierz
Wytyczne do samooceny audytu wewnętrznego w jednostce sektora finansów
publicznych
Wymóg
prowadzenia
oceny
audytu
wewnętrznego
został
przewidziany
w Międzynarodowych Standardach Profesjonalnej Praktyki Audytu Wewnętrznego,
Instytutu Audytorów Wewnętrznych (dalej Standardy). PowyŜsze Standardy zostały
zaimplementowane od lipca 2006r. do polskiego sektora finansów publicznych (Komunikat
Nr 11 Ministra Finansów z dnia 26 czerwca 2006 r. w sprawie Standardów audytu
wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych - Dz.Urz.Min.Fin. Nr 7,
poz. 56),
zastępując
obowiązujące
dotychczas
Standardy
audytu
wewnętrznego
w jednostkach sektora finansów publicznych, określone przez Ministra Finansów 30
stycznia 2003 r.
Zgodnie ze Standardem 1300 (Program zapewnienia i poprawy jakości),
zarządzający audytem wewnętrznym powinien opracować i realizować program
zapewnienia i poprawy jakości, który obejmuje wszystkie aspekty działania audytu
wewnętrznego oraz monitoruje w sposób ciągły jego efektywność. Program ten powinien
uwzględniać zewnętrzne oceny i okresowe wewnętrzne oceny jakości pracy oraz bieŜący
monitoring.
1) Oceny zewnętrzne, takie jak przegląd systemu zapewnienia jakości, powinny być
przeprowadzane przynajmniej raz na pięć lat przez wykwalifikowaną osobę lub zespół
spoza organizacji.
2) Ocena wewnętrzna powinna obejmować:
bieŜącą ocenę działalności audytu wewnętrznego oraz
okresowe (np. raz do roku) przeglądy przeprowadzane drogą samooceny lub przez
inną osobę – w ramach organizacji - posiadającą znajomość praktyki audytu
wewnętrznego i Standardów.
Przeglądy prowadzone drogą samooceny powinny stanowić okresową ocenę:
o
zgodności działalności audytu wewnętrznego z Standardami audytu
wewnętrznego,
o
skuteczności i efektywności audytu w realizowaniu potrzeb jego klientów.
W celu ułatwienia przeprowadzania samooceny, Departament Koordynacji Kontroli
Finansowej i Audytu Wewnętrznego Ministerstwa Finansów opracował niniejszy
dokument. Wytyczne do samooceny są zbiorem zagadnień (przedstawionych w formie
pytań), które audytorzy wewnętrzni (kierownicy komórek audytu wewnętrznego /
koordynatorzy) dokonujący samooceny powinni wziąć pod uwagę.
1
Pytania zostały przedstawione w trzech grupach, tj.:
I.
Utworzenie komórki audytu wewnętrznego lub stanowiska do spraw audytu
wewnętrznego.
II.
III.
Zarządzanie komórką audytu.
Realizacja audytu wewnętrznego.
Dla efektywnego wykorzystania niniejszych wytycznych zaleca się uprzednie
zapoznanie z przepisami ustawy z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych (Dz.U.
Nr 249, poz. 2104, ze zm.; dalej ustawa), aktami wykonawczymi do powyŜszej ustawy:
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2006 r. w sprawie
szczegółowego sposobu i trybu przeprowadzania audytu wewnętrznego – Dz.U. Nr 112,
poz. 765, (dalej rozporządzenie),
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 czerwca 2006 r. w sprawie trybu
sporządzania oraz wzoru sprawozdania z wykonania planu audytu wewnętrznego –
Dz.U. Nr 112, poz. 764,
oraz:
Międzynarodowymi Standardami Profesjonalnej Praktyki Audytu Wewnętrznego
Instytutu Audytorów Wewnętrznych,
Kodeksem etyki audytora wewnętrznego w jednostkach sektora finansów
publicznych, Komunikat nr 16/2006 Ministra Finansów z 18 lipca 2006 r.,
Kartą audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych,
Komunikat nr 16/2006 Ministra Finansów z 18 lipca 2006 r.
Pomimo, iŜ niniejsze wytyczne nie posiadają mocy wiąŜącej (posługiwanie się
wytycznymi nie jest obowiązkowe), to stanowią one narzędzie, które moŜe być pomocne w
samoocenie systemu audytu wewnętrznego w jednostce, w tym w identyfikacji obszarów
lub elementów wymagających ulepszeń. Wytyczne powinny być traktowane jako
podstawa, którą moŜna i naleŜy modyfikować lub uzupełniać w celu dostosowania ich do
specyficznych celów i zadań danej jednostki oraz warunków, w jakich ona działa.
Modyfikacja pytań będzie równieŜ dotyczyła sytuacji, gdy samoocena prowadzona jest po
raz kolejny.
Samoocenę moŜe przeprowadzić kierownik komórki audytu wewnętrznego lub inna
wyznaczona przez niego osoba. WaŜne jest, aby ocenę przeprowadzał audytor z jak
największym
certyfikatami.
Wszystkie pytania zostały skonstruowane w taki sposób, aby odpowiedź „NIE”
wskazywała na obszary, gdzie być moŜe niezbędne będą pewne ulepszenia czy
2
doświadczeniem
zawodowym,
najlepiej
popartym
odpowiednimi
usprawnienia. Pytania zawarte w dwóch pierwszych grupach:
Utworzenie komórki audytu
wewnętrznego lub stanowiska do spraw audytu wewnętrznego
oraz
Zarządzanie komórką
audytu
dotyczą całej działalności audytu wewnętrznego w jednostce, natomiast pytania
zawarte w ostatniej części dotyczą zrealizowanych zadań audytowych. Osoba dokonująca
samooceny moŜe na nie odpowiadać na podstawie np. wybranych losowo zakończonych
zadań audytowych (w zakresie zadań zapewniających) oraz wykonanych zadań doradczych
w zadanym okresie.
W wytycznych uŜywane jest określenie „zarządzający komórką audytu wewnętrznego”
(dalej KAW). Odnosi się ono zarówno do kierowników wydzielonych organizacyjnie
komórek audytu wewnętrznego jak i do audytorów wewnętrznych na samodzielnych
stanowiskach.
Proces samooceny, przeprowadzony z uwzględnieniem niniejszych wytycznych, ma
przede wszystkim słuŜyć komórce audytu wewnętrznego/audytorom zatrudnionym w JSFP
w zapewnieniu zgodności jej/ich działalności ze Standardami audytu wewnętrznego, co
w rezultacie przełoŜy się na jakość jej/ich pracy (a zatem usprawnienie działalności całej
jednostki). Wyniki samooceny pozwolą się lepiej przygotować do zewnętrznych ocen
programów zapewnienia jakości, którym w przyszłości będą podlegać komórki audytu
wewnętrznego. Jest to więc czynność, której naleŜy poświęcić duŜo uwagi. Samoocena nie
musi być przeprowadzona w ciągu jednego dnia, natomiast naleŜy dąŜyć, aby nie był to
proces zbyt rozciągnięty w czasie. Jego wyniki naleŜy udokumentować wraz ze
wskazaniem działań, jakie będzie naleŜało ewentualnie podjąć. Kolejne samooceny
powinny uwzględniać wyniki poprzednich.
3
I.
Utworzenie komórki audytu wewnętrznego lub stanowiska do spraw audytu
wewnętrznego, niezaleŜność i obiektywizm (Standardy 1000, 1100)
L.p. Pytania
1.
Czy wewnętrzne przepisy regulujące organizację JSFP
zawierają przepisy dot. KAW?
2.
Czy ww. przepisy zawierają:
formalne utworzenie KAW w jednostce ,
miejsce KAW/audytora wewnętrznego w strukturze
jednostki?
3.
Czy w jednostce istnieje aktualna karta audytu (dokument
określający cele, uprawnienia i odpowiedzialność KAW)?
4.
Czy karta audytu określa:
cel/misję działania audytu wewnętrznego w jednostce,
uprawnienia audytorów,
zakres odpowiedzialności audytu wewnętrznego
w zakresie zadań zapewniających,
zakres działalności audytu wewnętrznego w zakresie
zadań doradczych,
odbiorców wyników prac audytorów,
informacje przekazywane kierownikowi jednostki (np.
sprawozdania kwartalne, roczne z prowadzonej działalności
audytu wewnętrznego),
kwestie angaŜowania audytorów w działalność operacyjną
jednostki,
rolę audytorów w procesie zarządzania ryzykiem
w jednostce?
5.
Czy ww. dokument został zaakceptowany przez kierownika
JSFP?
6.
Czy karta audytu jest udostępniona w taki sposób, aby kaŜdy
pracownik jednostki miał moŜliwość zapoznania się z nią?
7.
Czy ww. dokument jest okresowo (tzn. co najmniej raz
w roku) oceniany przez zarządzającego audytem pod kątem
zgodności z obowiązującymi przepisami, wewnętrznymi
procedurami oraz celami i planami/programami JSFP?
TAK
NIE
4
8.
Czy ww. wewnętrzne regulacje zapewniają bezpośrednią
podległość audytorów wewnętrznych kierownikowi jednostki
(z uwzględnieniem odpowiednich przepisów)
1
?
9.
Czy ww. wewnętrzne regulacje zapewniają niezaleŜność
organizacyjną KAW (status samodzielnej komórki lub inne
równorzędne rozwiązanie organizacyjne)?
10.
Czy ww. wewnętrzne regulacje zapewniają moŜliwość
badania wszystkich obszarów działalności jednostki?
11.
Czy ww. wewnętrzne regulacje zapewniają audytorom dostęp
do akt, personelu i obiektów fizycznych?
12.
Czy zarządzający KAW regularnie spotyka się z
kierownikiem JSFP?
13.
Czy zarządzający KAW bierze udział w posiedzeniach
kierownictwa JSFP
2
, na których podejmowane są decyzje
związane z działalnością audytu wewnętrznego,
sprawozdawczością finansową oraz zarządzaniem jednostką?
14.
Czy w ciągu roku poprzedzającego niniejszą samoocenę
działalność zarządzającego KAW dotyczyła wyłącznie zadań
z zakresu audytu wewnętrznego?
15.
Czy w wypadku wykonywania innych, niŜ z zakresu audytu
wewnętrznego, zadań przez zarządzającego KAW pozwalają
one zachować obiektywizm i niezaleŜność zarządzającemu
KAW?
16.
Czy audytorzy mają bieŜący dostęp do informacji o nowych
ryzykach w JSFP np. w formie dostępu do narad
kierownictwa lub protokołów z ww. narad, otrzymywania
podejmowanych w JSFP decyzji i wydawanych aktów
normatywnych, dopływu informacji o dokonywanych
zmianach organizacyjnych, zmianach zakresu kompetencji
Bezpośrednia podległość audytora wewnętrznego kierownikowi jednostki polega m.in na:
- moŜliwości bezpośredniego raportowania (przedkładania sprawozdań) do kierownika jednostki,
bez pośrednictwa jakiejkolwiek osoby czy komórki organizacyjnej,
- ustalania przez kierownika jednostki wynagrodzenia oraz nagród dla zarządzającego KAW,
- udzielanie przez kierownika jednostki urlopów dla zarządzającego KAW,
-
moŜliwości bezpośredniego kontaktu zarządzającego KAW/audytora wewnętrznego (w
przypadku samodzielnego stanowiska) z kierownikiem jednostki.
Kierownictwo JSFP- ciało kolegialne, o którego składzie decydują przepisy prawa lub kierownik
jednostki, np. w urzędach centralnych podsekretarze i sekretarze stanu.
2
1
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin