II WOJNA ŚWIATOWA.doc

------- II WOJNA ŚWIATOWA -------

W latach 1939-1945 w wyniku Holocaustu zginęło około 6 milionów Żydów. Zgodnie z doktryną hitlerowską, cała ludność żydowska została pozbawiona wszelkich praw. Usunięto Żydów z miejsc pracy, wszystkie żydowskie nieruchomości i przedsiębiorstwa uległy konfiskacie. Ludność żydowska została zmuszona do noszenia specjalnych opasek na rękawie i symbolu sześcioramiennej gwiazdy Dawida. Żydów gromadzono w specjalnych obozach i gettach. Ginęli tam z głodu i szerzących się chorób epidemicznych. Następnie przeprowadzono masową zagładę Żydów w obozach zagłady, gdzie masowo ginęli w komorach gazowych.

W tych latach 1939-1945 na teren Palestyny przedostało się około 90 tysięcy Żydów.

W marcu i końcu sierpnia 1939 r., w ramach trzech mobilizacji w Polsce powołano pod broń 1,1 miliona obywateli, w tym 150 tys. Żydów (stanowili niespełna 18% stanu polskiej armii). Żydzi polscy aktywnie zaangażowali się w zbieranie środków finansowych na uzbrojenie polskiej armii, a następnie uczestniczyli w budowie umocnień fortyfikacyjnych.

---- początek okupacji niemieckiej w Polsce ----

W 1939 r. w Polsce żyło 3,5 miliona Żydów, czyli 10% ogółu ludności, w tym w Warszawie 380 tysięcy. Przed wojną Żydzi stanowili 31% mieszkańców Warszawy, 32% Lwowa, 43% Białegostoku. W małych miasteczkach (sztetlach) Żydzi stanowili często ponad 50% mieszkańców. Można przyjąć, że w II RP żyło 3,5 mln Żydów, co oznacza, że stanowili oni ponad jedną dziesiątą populacji. Było to największe skupisko Żydów w ówczesnej Europie i drugie co do wielkości na świecie - po USA. Polscy Żydzi majątek swój szacowali na 10 miliardów złotych, udział w handlu na 52%, w przemyśle i rzemiośle na 42%, do budżetu państwa wpłacali 28% wszystkich wpływów. Wśród lekarzy 33,5% to byli Żydzi, adwokatów 53%. Na 103 teatry było 15 żydowskich. Żydzi wydawali 160 tytułów gazet i czasopism o dziennym nakładzie 790 tysięcy egzemplarzy.

1 września 1939 r. wojska niemieckie rozpoczęły agresję na Polskę. W polskich oddziałach walczyło około 150 tysięcy Żydów, z których wielu odniosło rany lub zginęło. Straty w zabitych i zaginionych żołnierzy pochodzenia żydowskiego w kampanii wrześniowej 1939 r. wojskowi i historycy polscy oceniają jako bardzo wysokie. Przypuszcza się, że zginęło 32.216 żołnierzy żydowskich (tak podają źródła żydowskie).
    Do niewoli trafiło 34-64 tysięcy żydowskich jeńców wojennych. Niemcy potraktowali ich dość różnie. Część najpierw skierowali do stalagów w Prusach Wschodnich, a następnie zwolnili do domów. Ale w dwa czy trzy lata później wraz z rodzinami zostali oni wywiezieni do Treblinki, Bełżca oraz Oświęcimia i tam zagazowani. Z drugiej połowy część skierowano do obozu w Lublinie, gdzie ich w większości wymordowano, a reszta zmarła z głodu. Pozostałych w Niemczech oficerów przeważnie także wymordowano z wyjątkiem około 200 z Oflagu VIB.

3 września 1939 r. Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę Niemcom, lecz nie podjęły żadnych działań wojennych.

6 września 1939 r. utworzono centralne dowództwo oddziałów Haganah w Palestynie. Głównym dowódcą został Yaakov Dori (Dostrovsky).
    W przeciągu dwóch pierwszych tygodni wojny do armii brytyjskiej w Palestynie zgłosiło się 135 tys. żydowskich ochotników, pragnących walczyć z nazistami.

17 września 1939 r. wojska radzieckie napadły na Polskę. Na polskich ziemiach, które znalazły się pod okupacją sowiecką było ponad 1.300 tys. Żydów. Do niewoli sowieckiej trafiło 20 tysięcy żydowskich jeńców wojennych, z których większość skierowano do "stroj batalionów", czyli karnych obozów pracy, i doczekali się albo wezwania do armii Andersa, albo w rok później poszli do Berlinga. Swoich oficerów nie znaleźli nigdy. Zostali rozstrzelani w Katyniu, Charkowie i Miednioje razem ze swoimi polskimi kolegami oficerami. Dodatkowo 31 oficerów rezerwy WP pochodzenia żydowskiego zostało rozstrzelanych przez ukraińskie NKWD w różnych więzieniach w ramach "akcji odpryskowej" wobec sprawy katyńskiej, czyli zlikwidowania 7 tysięcy przedstawicieli polskiej inteligencji.

21 września 1939 r. Reinhard Heydrich (szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy) przedsięwziął "pierwsze kroki w ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej". Zalecono bezwzględną działalność policji względem Żydów oraz określono zakres działalności specjalnych grup zwanych Einsatzgruppen. Oddzielne rozporządzenie dotyczyło przesiedlania Żydów z terenów Rzeszy na ziemie polskie będące pod okupacją. Na terenie okupowanej Polski miały być tworzone duże skupiska żydowskie w gettach z lokalnymi władzami żydowskimi (Judenrats).

23 września 1939 r. władze niemieckie zakazały Żydom posiadania odbiorników radiowych.

We wrześniu 1939 r. Niemcy założyli pierwszy obóz koncentracyjny na ziemiach polskich, w Sztutowie (obóz koncentracyjny Stutthof). Dokonywano w nim zagłady Żydów z Polski i Węgier. Zginęło w nim 85 tysięcy ludzi.

W dniach 8-12 października 1939 r. Adolf Hitler dokonał zmiany granic Polski. Do Niemiec wcielono dystrykt Gdańska (Danzig) oraz polskie ziemie zachodnie nazwane teraz Wartheland (Kraj Warty) plus dystrykt Łodzi. Wszyscy Żydzi z Wartheland mieli zostać zgromadzeni w getcie w Łodzi. Z pozostałych polskich ziem Niemcy utworzyli Generalną Gubernię z dystryktami: Kraków, Warszawa, Radom i Lublin. Gubernatorem Generalnej Guberni został mianowany Hans Frank (19001946). Generalnia Gubernia powstała formalnie 26 października.
    Rzesza Niemiecka objęła swym zasięgiem Niemcy, Austrię, Protektorat Czech i Moraw oraz Wartheland.

12 października 1939 r. nastąpiły pierwsze deportacje Żydów z Wiednia i Czech do Generalnej Guberni.

26 października 1939 r. niemieckie władze okupacyjne Generalnej Guberni (Hans Frank) zarządziły pracę przymusową dla wszystkich Żydów polskich w wieku od 14 do 60 lat.

30 października 1939 r. Himmler wydaje rozkaz dotyczący przesiedlenia Polaków i Żydów z ziem przyłączonych do Rzeszy na teren Generalnej Guberni.
    Od października do końca 1939 r. wysłano z tzw. Warthegau (Kraju Warty) do Generalnej Guberni 80 transportów Żydów i Polaków - ogółem 87.883 osób.

W listopadzie 1939 r. zaczęły się tworzyć podziemne struktury polskich organizacji wojskowych walczących z niemieckim okupantem. Powstał wówczas Żydowski Związek Wojskowy. Został założony przez członków organizacji młodzieżowej Betar oraz syjonistów-rewizjonistów. Głównymi założycielami byli David Appelbaum, Henryk Lifszyc, Kalman Mendelson i Yehuda Bialoskara, oraz żydowscy oficerowie z polskiej armii. Komendantem został P. Frenkiel.

14 listopada 1939 r. Żydom mieszkającym w Generalnej Guberni nakazano noszenie żółtej gwiazdy Dawida.

20 listopada 1939 r. Niemcy zablokowali Żydom konta i depozyty bankowe przekraczające 2.000 zł. Pieniądze musieli lokować na specjalnych kontach, a na gminy żydowskie nałożono wielkie kontrybucje i powszechnie grabiono żydowskie mieszkania.
    23 listopada 1939 r. nakazano oznaczać sklepy żydowskie w Generalnej Guberni gwiazdą Dawida.

28 listopada 1939 r. Niemcy utworzyli pierwsze getto na ziemiach polskich, w Piotrkowie Trybunalskim (26 km na południe od Łodzi). Następne w Puławach i Krasnymstawie (grudzień 1939 r.), w Jędrzejowie (marzec 1940 r.), w Chełmie (październik 1940 r.), w Wisznicy (grudzień 1940 r.), w Lublinie (marzec 1941 r.). Na ogólną liczbę 200 gett w Generalnej Guberni, aż 90 zlokalizowano na ziemi lubelskiej. W Generalnej Guberni utworzono 128 Judenrats. Inicjatorem tworzenia gett był szef Sipo i SD R. Heydrich. Początkowo getta były otwarte, jednakże bardzo szybko zaostrzono prawa i za przekroczenie granicy getta groziła kara śmierci.

2 grudnia 1939 r. Niemcy rozpoczęli wykorzystywać gaz do mordowania chorych psychicznie pacjentów. Była to operacja eutanazja.

9 grudnia 1939 r. władze niemieckie Generalnej Guberni pozbawiły Żydów emerytur i wszelkich zapomóg socjalnych.
    11 grudnia 1939 r. ograniczono Żydom w Generalnej Guberni prawa podróżowania i zajmowania miejsc w środkach lokomocji.
    12 grudnia 1939 r. Żydom mieszkającym w Warthegau (Kraju Warty) nakazano noszenie żółtej gwiazdy Dawida (na piersiach i plecach).

21 grudnia 1939 r. Reinhard Heydrich założył Departament IV w RSHA, będący centrum koordynującym ewakuację Żydów ze Wschodniej Europy. Himmler i Heydrich nazwali Adolfa Eichmanna "głową departamentu".

30 grudnia 1939 r. władze jugosławiańskie zatrzymały na rzece Dunaj statek "Uranus", którym uciekało 1.210 Żydów z Wiednia i Pragi. Po brytyjskich protestach przepuszczono 200 żydowskich dzieci, resztę zmuszając do zawrócenia.

W obliczu nowej wojny światowej, organizacje żydowskie w Palestynie ogłosiły zawieszenie wszelkich działań przeciwko Brytyjczykom. Jednakże jeden z działaczy Ecel (Irgun Cwai Leumi), Abraham Stern nadal uznawał Wielką Brytanię za największego wroga Żydów (za ogłoszenie "Białej Księgi") i założył własną organizację militarną Izraelscy Bojownicy Wolności (Lehi). I to oni dalej kontynuowali terror antybrytyjski.
    W całym 1939 r. 34 imigracyjne statki przedarły się przez brytyjską blokadę, przywożąc do Palestyny żydowskich uciekinierów z Europy. Powstało 17 nowych osad.

1 stycznia 1940 r. niemieckie władze w Generalnej Guberni wydały zakaz podróżowania Żydów kolejami.

24 stycznia 1940 r. niemieckie władze okupacyjne spisały całe mienie żydowskie w Generalnej Guberni.

8 lutego 1940 r. władze niemieckie utworzyły getto w Łodzi. 30 kwietnia 1940 r. zamknięto getto w Łodzi. W wyniku pierwszej fazy przesiedleń w łódzkim getcie znalazło się około 160 tys. Żydów.

12 lutego 1940 r. Niemcy przeprowadzili pierwszego (jeszcze próbnego) przesiedlenia 1.300 Żydów ze Szczecina w okolice Lublina w Generalnej Guberni. Równocześnie przesiedlono 7.500 Żydów z okręgu Saary (w Niemczech) do Francji. Władze niemieckie poszukiwały najlepszych metod wysiedlania Żydów i potraktowały tę operację jako szkoleniową.

9 kwietnia 1940 r. wojska niemieckie najechały i zajęły Danię oraz Norwegię.

27 kwietnia 1940 r. Niemcy założyli obóz koncentracyjny Auschwitz (Oświęcim - później Auschwitz-Birkenau). Był to największy obóz zagłady Żydów i Cyganów w Europie. Zginęło w nim 1,5-2,5 miliona ludzi. 90% ofiar to Żydzi. Był to jedyny obóz koncentracyjny, w którym tatuowano więźniom numery rejestracyjne. Uruchomiono tu cztery komory gazowe i cztery krematoria, w wyniku czego liczba mordowanych i spalanych wzrosła z 10 tys. do około 20 tys. na dobę. Pierwszym komendantem obozu został Rudolf Hoess.

30 kwietnia 1940 r. zamknięto getto w Łodzi.

10 maja 1940 r. wojska niemieckie najechały na Belgię (skapitulowała 28 maja), Holandię (skapitulowała 15 maja) i Luksemburg.
    13 maja 1940 r. wojska niemieckie najechały na Francję, która skapitulowała 22 czerwca 1940 r.
    We Francji 40 tys. Żydów dobrowolnie zgłosiło się do wojska. W armii brytyjskiej służyło 62 tys. Żydów, z których zginęło 1,5 tys. Do wojsk australijskich zaciągnęło się 3 tys. Żydów.

W latach 1940-1945 w armii brytyjskiej służyło 26.620 Żydów pochodzących z Palestyny (w tym 2.650 w lotnictwie).

10 czerwca 1940 r. do II wojny światowej przystąpiły Włochy, stojące w koalicji z Niemcami i Japonią.
    Do walki z Włochami przystąpili wówczas także Żydzi greccy. W armii greckiej służyło 13 tys. Żydów, w tym 343 oficerów. Podczas walk w Albanii i później w Grecji zginęło 631 Żydów, a 3.743 zostało rannych.

22 czerwca 1940 r. niemieckie władze podzieliły Francję na dwa sektory: strefę okupowaną pod administracją niemiecką i "wolną" strefę Vichy pod administracją francuskich faszystów. We Francji żyło 350 tys. Żydów, z których 90 tys. zginęło.
    Na czele władz Vivhy stanął marszałek Pétain, a wicepremierem został Pierre Laval. Współpracowali oni z nazistami.

W lipcu 1940 r. David Knout i Abraham Polonski założyli we Francji podziemną żydowską organizację wojskową Żydowską Armię (Armee Juive). Francuscy Żydzi stanowili 15% struktur podziemnych, chociaż stanowili zaledwie 1% populacji państwa.

3 lipca 1940 r. Adolph Eichmann przedstawił w Berlinie plan deportacji 4 milionów Żydów europejskich na wyspę Madagaskar. W ten sposób Europa Środkowo-Wschodnia zostałaby "oczyszczona" z Żydów.

W lipcu 1940 r. włoskie bombowce przeprowadziły nalot na Tel Awiw i Hajfę w Palestynie. W wyniku bombardowania zginęło prawie 200 ludzi, a setki zostały ranne.

W 1940 r. na podstawie "Białej Księgi" brytyjskie władze w Palestynie wydały prawo agrarne. Wyłączono 65 % ziemi palestyńskiej spod prawa wykupu przez Żydów, i ograniczono je na dalszych 30 %, zostawiając Żydom zaledwie 5 %.

W sierpniu 1940 r. Niemcy założyli obóz koncentracyjny Gross-Rosen w Rogoźnicy pod Wrocławiem. Zginęło w nim około 40 tys. ludzi, w tym wielu Żydów. Obóz posiadał 80 podobozów.

Na przełomie 1940/1941 Niemcy przeprowadzili w III Rzeszy akcję eutanazji około 100 tys. chorych umysłowo obywateli niemieckich. W ten sposób Niemcy gromadzili doświadczenia w realizacji przedsięwzięć masowej zagłady.

6 września 1940 król Rumunii Karol abdykował. Na czele rumuńskiego rządu stanął Ion Antonescu. Od tego momentu rumuńscy faszyści rozpoczęli pogromy Żydów. Wielu Rumunów wstąpiło do oddziałów SS.

4 października 1940 r. faszystowski rząd Vichy ogłosił Statut Żydów, zamykając Żydom możliwość emigracji do "wolnej strefy" Vichy. W obu francuskich strefach (okupowanej i "wolnej") mogli mieszkać wyłącznie francuscy Żydzi (350 tys.). Wszyscy nie-francuscy Żydzi (25 tys.) zostali uwięzieni w obozach koncentracyjnych Gurs, Les Milles lub Rivesaltes we Francji.

28 października 1940 r. niemieckie władze wprowadziły antysemickie prawo w okupowanej Belgii.

15 listopada 1940 r. niemiecka administracja zamknęła getto w Warszawie, w Generalnej Guberni. Wszystkie getta otaczano murami i drutami kolczastymi. Stłoczoną ludność żydowską dziesiątkował głód i choroby zakaźne (tyfus plamisty). Największe getta znajdowały się w Warszawie (400 tys. ludzi), Łodzi (160 tys. ludzi) i w Krakowie (70 tys. ludzi).

W listopadzie 1940 r. do zatoki Hajfy przybił statek "Atlantic" z 1.800 nielegalnymi imigrantami żydowskimi, którzy uciekali z Europy przez nazistami. Okręt nie mogąc przedostać się przez brytyjską blokadę, długo błąkał się po morzu. Po przybiciu do brzegów Palestyny, żydowscy imigranci zostali internowani przez władze brytyjskie i deportowani na Mauritius, brytyjską kolonię na południe od Madagaskaru.
    25 listopada 1940 r. do zatoki Hajfy wpłynął francuski statek "Patria" z 1.771 żydowskimi uchodźcami z Europy. Brytyjskie władze postanowiły odesłać nielegalnych imigrantów na Mauritius. Wówczas członkowie Haganah wysadzili statek "Patria", który zatonął (zginęło 257 imigrantów). Ocalonych Brytyjczycy umieścili w obozie dla interweniowanych Athlit, blisko Hajfy.
    W grudniu 1940 r. u brzegów Palestyny zatonął statek "Salvador" z kilkuset nielegalnymi żydowskimi imigrantami. Statek zatonął nie otrzymawszy żadnej pomocy od Brytyjczyków.

21 stycznia 1941 r. w Rumunii członkowie "Żelaznej Gwardii" przeprowadzili pucz wojskowy w celu obalenia rządów generała Antonescu (1882-1946). Równocześnie "Żelazna Gwardia" dokonała w Bukareszcie masakry ponad 120 Żydów. Zwłoki 60 z nich obdarto ze skóry i powieszono na hakach w rzeźni.

22 lutego 1941 r. Niemcy przeprowadzili pierwszą deportację Żydów z Amsterdamu. Wywieziono 389 Żydów do obozów koncentracyjnych Buchenwald i Mauthausen.
    25 lutego 1941 r. Amsterdam został sparaliżowany przez wielki strajk w proteście przeciwko antysemickim akcjom Niemców (wyłączono elektryczność, gaz itp.). Trzy bataliony policji brutalnie stłumiły strajk, wysyłając głównych organizatorów (6 osób) do obozów koncentracyjnych.

Zima 1940-1941 w getcie w Łodzi została określona nazwą "wielkiego głodu". Rabini zezwolili na jedzenie żywności niekoszernej oraz na pracę w szabat.

W marcu 1941 r. Adolf Eichmann został mianowany kierownikiem Sekcji IVB4 w Gestapo. Zajął się opracowywaniem wszystkich szczegółów planu "ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej".

1 marca 1941 r. Bułgaria przystąpiła do paktu "państw osi" (Niemcy-Włochy-Japonia). Wojska niemieckie wkroczyły do Bułgarii.

20 marca 1941 r. administracja niemiecka zamknęła getto w Krakowie, w Generalnej Guberni.

25 marca 1941 r. Jugosławia przystąpiła do sojuszu z Niemcami i Włochami.

6 kwietnia 1941 r. wojska niemieckie najechały Grecję (skapitulowała w maju) i Jugosławię (skapitulowała 17 kwietnia).
    10 kwietnia 1941 r. Chorwacja ogłosiła swoją niezależność od Jugosławii. Na czele rządu stanął Ante Pavelic, przywódca partii Ustaszów. Faszystowskie państwo Chorwacji objęło terytorium Chorwacji, Bośni i Hercegowiny. Chorwaccy faszyści (ustasze) organizowali liczne pogromy ludności żydowskiej. Oddziały ustaszów razem z dywizją bośniackich muzułmanów pacyfikowały żydowskie wioski, paląc synagogi i mordując ludzi. Dywizją muzułmańską formalnie dowodził wielki mufti Jerozolimy, Haj Amin al-Husseini. Po miesiącu czasu założono pierwszy w Chorwacji obóz koncentracyjny Danica. Za każdego zatrzymanego i deportowanego Żyda, rząd chorwacki płacił 30 marek. Do jesieni 1943 r. do obozów koncentracyjnych deportowano 30 tys. Żydów.
    W sąsiedniej faszystowskiej Serbii rozstrzeliwano i zagazowywano Żydów w specjalnych samochodach, specjalnie sprowadzonych z Niemiec. W sumie w Serbii uśmiercono co najmniej 6.280 kobiet żydowskich i bliżej nieokreśloną liczbę mężczyzn.

13 kwietnia 1941 r. niemieckie oddziały zniszczyły synagogę w Belgradzie. W pogromie Żydów uczestniczyli lokalni Niemcy (Volksdeutsche). 17 kwietnia 1941 r. zniszczyli sefardyjską synagogę w Sarajewie, uznawaną za najpiękniejszą synagogę na Bałkanach.

24 kwietnia 1941 r. administracja niemiecka zamknęła getto w Lublinie.

...