Endoprotezoplastyka stawu biodrowego
Testy:
1. obwody U1 U2
2. długości kkd
3. test Tomasa
4. Test Patrica
5. zakresy ruchu
6. objaw Trendelemburga
7. Objaw Duchenne’a
Zakazane: przywiedzenie, rotacja, zginanie powyżej 90o, krzyżowanie nóg , przysiady, siedzenie na niskich krzesłach i głębokich fotelach, siedzenie na skraju krzesła, zakładanie nogi na nogę.
Zalecenie:
Okres wczesny pooperacyjny:
1) odpowiednie ułożenie kd operowanej
Operowana kończyna powinna być ułożona w lekkim zgięciu w stawie biodrowym, wynoszącym ok.20 stopni i odwiedzeniu do kąta około 30 stopni. Należy również zabezpieczyć kończynę przed przypadkowym skręceniem na zewnątrz, ustawiając ją w tzw. położeniu pośrednim. Ułożenie operowanej kończyny w takiej pozycji, na odpowiedniej szynie, nie tylko chroni staw przed zwichnięciem w pierwszych godzinach po operacji, gdy działa jeszcze znieczulenie, lecz zapewnia również dogodne warunki gojenia tkanek.
W tej sytuacji niewłaściwa pozycja kończyny, przywiedzenie połączone z rotacją zewnętrzną uda, spowodować może zwichnięcie w operowanym stawie a w przypadku znacznej osteoporozy.
Unikać :
- krzyżowania nóg podczas leżenia, spania
- rotacji stopy do wewnątrz, na zewnątrz
2) Ćwiczenia
- ćwiczenia czynne odcinków nie objętych unieruchomieniem
- ćwiczenia izometryczne zwykłe : m.pośladkowy , m.czworogłowy
- ćw oddechowe
Dużą wartość terapeutyczną mają także ćwiczenia bloczkowe wykonywane w odciążeniu kończyny.
· W podwieszeniu na plecach – klin miedzy nogami aby unikać przywiedzenia
· Przy podwieszaniu na boku- najpierw podwieszamy na plecach a pozniej pacjent odwraca się na bok aby uniknąc przywiedzenia
Ćw. Równoważne
Ćw. Oddechowe
Ćw. Izometryczne
1.
1. w pozycji leżąc na plecach , kd wyprostowana
2. dociskanie kd do łózka
3. przytrzymać 7 sekund w tej pozycji
4. powtórzyć 10x
2.
1. w pozycji leżąc na plecach, podłóż pod kolano zwinięty ręcznik
2. powoli wyprostuj kolano i lekko unieś stopę w górę od łóżka, ciągle zachowując kontakt z ręcznikiem
powtórzyć 10x
1. w pozycji leżąc na plecach, kd wyprostowana
2. powoli przesuwać stopę po podłożu w kierunku do siebie (zginanie st.kolanowego)
3. powróć do pozycji wyjściowej
4. powtórz 10x
4.
2. zginaj stopę w dół (w kierunku podłoża)
3. przytrzymaj 7 sekund w tej pozycji
5.
1. w pozycji leżąc na plecach, kd wyprostowana 2.odwodzimy kd w bok
3. powrót do pozycji wyjściowej
6.
2. ściśni pośladki , wciągnij brzuch
Są to ćwiczenia wykonywane w pierwszej dobie po operacji, w pozycji leżącej. Ćwiczenia powinny być wykonywane trzy razy dziennie.
Stopniowo wprowadzamy ćwiczenia w pozycjach wyższych - w siadzie, siad ze spuszczonymi nogami
Pionizację wykonujemy w 2,3 dniu po operacji ( u osób starszych bardzo wcześnie ze względu na zmiany oddechowo-krążeniowe, np.tworzenie się skrzepów)
W 3,4 dobie po operacji nauka chodu o kulach z odciążeniem operowanej kd.
3) Zmiana pozycji
X - kd operowana
1. Podczas zmiany pozycji z leżącej do siedzącej , operowana kd powinna być wyprostowana.
2. Nie można obciążać operowanej kończyny, dlatego zawsze wysuwany kd w przód tak aby nie zwisała z łóżka.
3. Krawędz łóżka nie powinna uciskać uda
4. W łóżku unikać obracania na prawą , lewą stronę.
5. Najłatwiej przejść do pozycji siedzącej, poprzez przejście z pozycji leżącej do siadu prostego, postawić zdrową kd na ziemi i zsuwać się pośladkami na brzeg łóżka.
4) Pozycja siedząca
Prawidłowa pozycja siedząca to taka w której stawy kolanowe znajdują się niżej niż stawy biodrowe. Taka pozycja zabezpiecza nowe biodro przed znacznym obciążeniem. Aby to wykonać krzesło powinno mieć wysokie siedzisko, lub można podłożyć poduszkę. Dodać trzeba że siedzisko nie może być zbyt miękkie, żeby biodro nie wpadało, zatapiało się w nie. Na krześle trzeba przyjmować pozycję wyprostowaną, nie pochylać tułowia zbyt do przodu gdyż powoduje to zmianę ustawienia kąta w stawach biodrowych i tym samym można doprowadzić do przeciążenia stawu.
Podczas siedzenia nie powinno się podpierać się rękami na kd operowanej.
Siadać i wstawać trzeba w sposób określony :
- zawsze wysuwać operowaną kd do przodu
- w pierwszej kolejności przysuwamy się blisko krzesła tak aby tyłem kd wyczuwać siedzisko
- jedną ręką trzymamy się balkonika, kuli a drugą rękę przenosimy na poręcz krzesła
- wysuwamy operowaną kd w przód i siadamy
5) Nauka chodu
Nauke chodu rozpoczyna się w 3,4 dniu po operacji, kd operowana powinna być całkowicie odciążona. Wpierw uczymy pacjenta chodu z balkonikiem, a następnie o kulach.
Na pełne obciążenie operowanego stawu można zezwolić po 3-4 miesiącach od operacji i to wyłącznie po spełnieniu następujących warunków:
• bezbolesność operowanego biodra,
• dobry zakres ruchów w operowanym stawie,
• ujemny objaw Trendelenburga,
• prawidłowy obraz RTG operowanego biodra
schemat chodu o balkoniku
• balkonik - operowana kd - zdrowa kd
• balkonik + operowana kd - zdrowa kd
Na co zwrócić uwagę :
- aby stopa nie rotowała się na zewnątrz, do środka
- aby kroki były długie a nie krótkie ( balkonik odsunąć od ciała w przód tak aby nie był za blisko i za daleko, dostawić operowaną kd i dostawić zdrową) - taka sekwencja odpowiada za prawidłową stabilizację (większa płaszczyzna podparcia)
- pozycja ciała wyprostowana
- przenieść ciężar ciała na ręce
- głowę trzymać naturalnie, nie patrzeć na nogi
Schematy chodu o kulach
kule - operowana kd - zdrowa kd kule + operowana kd - zdrowa kd
Chodzenie po schodach:
1) Zdrowa
2) Operowana Schodzenie :
1) Operowana
2) Zdrowa
7) Czego unikać
Krzyżowania Chorą kd wysunąć Skrętów Obrotów Schylania się
należy tułowia
kgrzywacz1991