PNF- prioprioreceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie (ułatwianie)
Twórcy koncepcji PNF- Herman Kabat, Margaret Knott
Prawa Sheringtona:
Wyładowania następcze- efekt pobudzenia jednostek motorycznych trwa dłużej niż działanie impulsu podobnie działającego
Sumacja czasowa- następuje bezpośrednio po sobie, bodźce podprogowe dodają się do siebie dając impuls progowy tzw. Impuls pobudzający
Rumacja przestrzenna- bodżce podprogowe wysyłane z różnych przestrzeni scalają się tworząc odpowiedź progową
Promieniowanie pobudzania- rozprzestrzenianie się zw. siły pobudzenia
Kolejne wzbudzenia- narastające pobudzenie agonistów, nastepujące po stymulacji agonistów
Unerwienie przeciwstawne (recyplokalne)- reakcja agonistów powoduje hamowanie mięśni antagonistycznych
Filozofia PNF:
-bezbolesna praca
-pozytywne nastawienie do pac jęta i jego problemów
-całościowa obserwacja pacjenta
-irradiacja (promieniowanie pobudzania) i wzmocnienie
-zastosowanie globalnych czynności ruchowych
-intensywny plan ćwiczeń
-zmiana pw ( najwyższa jaką pacjent potrafi uzyskać)
-zmiana kolejności ruchu
3 etapy ICF-
-strukturalna
-aktywacyjna
- życia społecznego
Zasady:
1. Kontakt manualny
- stymulacja receptorów skóry
- torowanie kierunku ruchu
-możliwość dawkowania oporu przeciwko wszystkim komponentom ruchu
2. kontakt werbalny
- uświadomienie pacjentowi oczekiwanego ruchu
-stymulacja przez krótkie wyrażanie komend
-rozluźnienie, uspokojenie prze spokojne komendy
3. kontakt wizualny
- kontrola, korekcja ruchu
-wzmocnienie napięcia mięśni
4. opór manualny
- tworzenie napięci i skurczu mięśni
- poprawa stabilności i kontroli motorycznej
-wzmocnienie m. agonistycznych
-rozlużnienie mięśnie antagonistycznych
-poprawa czucia ruchu
- poprawa koordynacji Inter i inramięśniowej
- osiągnięcie optymalnej irradiacji
- opór optymalny do możliwości
- dawkowany przeciwko wszystkim komponentom ruchu
-intensywniej aplikowany w części proksymalnej
-utrzymywany do końca zakresu ruchu
- poprzedzony optymalnym rozciągnięciem
5. trakcja
- zmniejszenie bólu stawowego
- rozciągnięcie mięśni w celu przygotowanie ich do napięcia i skurczu
- oporowanie zgięciowych komponentów ruchu w stawach pośrednich
6 aproksymacja (kompresja, nacisk)
- zastosowanie siły grawitacji
-poprawa stabilizacji
-torowanie odruchów równoważnych
Szybka- krótki impuls aby uświadomić prawidłowe ustawienie
Wolne- wywołanie odpowiedniego napięcia przy skorygowanie pozycji
7. stretch
-impuls pobudzający rozciągnięty mięsień do skurczu lub stymulujący napięcie mięśni do intensywnego skurczu
- zostaje sprowokowany przy optymalnym rozciągnięciu dolnej granicy mięśnia
- grupa mięśni która została optymalnie rozciągnięta
8. machanika ciała terapeuty
- ekonomiczna, ergonomiczna
- optymalne dozowanie oporu używając tułowia
-optymalna współpraca między terapeutą a pacjentem
- pewność zachowanie kierunku ruchu
9. wzorce ruchowe
Prawo Beerera „ mózg nie wie nic o pojedynczym mięśniu ale steruje ruchem w całości „
- większość codziennych czynności
--łopatki
--miednicy
--kombinacja wzorców łopatki i miednicy
--kkg 12 wzorców
--kkd 12 wzorców
--głowy i szyji
--tłowia
Bilateralne symetryczne asymetryczne
Bilateralne symetryczne naprzemienne
Bilateralne asymetryczne
10. irradiacja
- możliwośc aktywizowania chorego obszaru przez prace silniejszych odcinków ciała lub mm w jednyck łańcuchu kinematycznym
- pobudzanie lub obniżanie napięcia mm.
Warunki:
-wykorzystujemy bezbolesne odcinki ciała
-stosujemy optymalne dostosowanie
11. normalna kolejność ruchu
- timing, najpierw aktywujemy mięśnie obwodowe od stawów dystalnych do proksymalnych
- funkcjonalna nauka ruchu
- optymalna koordynacja
12. zmana normalnej kolejności ruchu
Zatrzymanie w pracy statycznej wszystkich komponentów wzorca z wyjątkiem tej która jest osłabiona
13. sumowanie bodźców czasowe i przestrzenne
WZORCE ŁOPATKI I MIEDNICY
Cele: poprawa ruchu i stabilizacji
Ćw. M. tułowia przez wykorzystanie prawidłowej kolejności ruchu i oporu w celu pobudzenia
- wupracowanie funkcji obracania
- ułatwienie ruchów i stabilizacji odcina szyjnego
- torowanie ruchów i stabilizacji kkg
- pośrednie leczenie dyzfunkcji dolnej cz. Tułowia (dzieki zjawisku promieniowania)
Elewacja- róch do góry Depresja – róch w dół Elewacja przednia i tylna Depresja przedni i tylna
1.elewaja przednia łopaki
Mm. : dźwigacz łopatki, równoległoboczny, zębaty przedni
Czynność: przejście do l. przeodem , sieganie przed siebie, przy chodzie ruch po łuku
Pogłębienie kifozy
Wydłużenie górnej części tułowia
Leżenie na boku, terapeuta stoi za plecami pacjenta (niżej bardziej przy nogach) ręce na ramieniu pacjenta jedna na drugiej i dajemy komende ramie do nosa
1. Depresja tylne łopatki
mm.: zębaty przedni, równoległoboczny, najszerszy grzbietu
czynność: wyprost tułowia, obracanie się w tył, chodzenie o kulach, przenoszenie się przy prostym tułowi na wózek, powrót z leżenia przodem do leżenia tyłem
spłaszczenie kifozy
chwyt na łopatce pod grzebienie łopatki, palec wskazujący na wyrostku barkowym
2. Elewacja tylna łopatki
mm. czworoboczny, dźwigacz łopatki
czynność: sieganie w tył
leżenie na boku terapeuta stoi za plecami pacjenta bardziej przy głowie ręce terapeuty na ramieniu pacjenta komenda pchaj w moje ręce i oporujemy
3. Depresja przednia łopatki
mm. równoległoboczny, zębaty przedni, piersiowy większy
czynność: obrót w przód sięganie przed siebie, rzucanie piłką, schylanie się np. przy zdjęciu butów
terapeuta stoi za placami pacjenta bardziej przy głowie ręce tulipanowo na ramieniu pacjenta komenda ciągnij w strone pępka i oporujemy
MIEDNICA
Cel: ćwiczenia ruchów i stabilizacji miednicy,
-ułatwianie ruchów i stabilizacji tułowia,
-ćwiczenie obracania się,
-torowanie ruchów i stabilizacji kkd
Pośrednie: leczenie dysfunkcji i obrębie tułowia i okolicy szyjnej
1. Elewacja przednia miednicy
mm. skośne zew., wew brzucha
czynność: funkcja przenoszenia w chodzie, pomocnicza podczas obracania, wchodzenia po schodach
terapeuta stoi za pacjentam bliżej nóg, ręce na tależu biodrowym komenda pchaj w moje ręce i oporujemy
2. Depresja tylna miednicy
mm. skośne zew, wew po stronie przeciwnej
czynność: końcowa faza podporu, w czasie skoku, wchodzenie po schodach
terapeuta za pacjentem przy nogach ręce na kości kulszowej komenda usiądź w moje ręce i oporujemy
3. Elewacja tylna
Mm. Czworoboczny lędźwi, najszerszy grzbietu, biodrowo- żebrowy, lędźwiowy, najdłuższy klatki piersiowej po tej samej stronie
Czynność: chód w tył, przygotowanie do kopnięcia piłki
Ręce na tależu biodrowym komenda pchaj w moje ręce i oporujemy
4. Depresja przednia
Mm. Czworoboczny lędźwi, biodrowo- żebrowy, lędźwiowy, najdłuższy klp po przeciwnej stronie
Czynność: schodzenie po schodach, końcowa faza przenoszenia
Ręce tulipanowo na biodrze komenda ciągnij w dół i w przód
Skrócenie z rotacją- depresja tylna łopatki+ elewacja przednia miednicy
Wydłużenie z rotacja- elewacja przednia łopatki+ depresja tylna miednicy
Masywne zgięcie- depresja przednia łopatki+ elewacja przednia miednicy
Masywny wtprost- elewacja tylna łopatki+ elewacja tylna miednicy
Chwyt lumbrykalny:
1. Ruch bierny
2. Ruch z minimalnym oporem
3. Ruch z optymalnym oporem
4. Ruch samodzielny
MIĘŚNIE MIMICZNE
Odzwierciedlają uczucia, mm. wyrazowe twarzy, biorą udział w spożywaniu pokarmów( policzkowy, okrężny ust)
Unerwiają gałęzie nerwu twarzowego
- m żwacze: skroniowy i żwacz SA unerwiane przez gałęzie nerwu trójdzielnego
Praca z Feedbackiem symetrycznie
M czołowy- marszczenie czoła otwieranie oczu
Luz- spychamy- zmarszcz czoło, popatrz zdziwiony
m. marszczący brwi- popatrz zła
m. okręzny oka- zaciśnij powieki razem luz osobno
m. dźwigacz powieki górnej-
m. podłóżny- coś brzydko pachnie
m. śmiechowy i jażmowy wiekszy- śmiech bez zębny
m. okrężny ust- Dziubek, całus, zagwiżdż
m. dźwigacz wargi- pokarz górne zęby
m. bródkowy- zmarszcz brode
m. dżwigacz kąta ust- uśmiechnij się lekko z zębami
m. policzkowy- wkładamy palce lub szpatłuki do ust i oporujemy język
normalny timing to normalna kolejność ruchu
lifting
wzorzec wyprostny tułowia
mobilizacja i wzmocnienie górnego tułowia
kombinacja bilateralna asymetryczna wzorców kkg zgięciowych i wzorca wyprostnego głowy i szyi
,pżna wykonywać w każdej pw
Kkg
ramie wiodące- zg, owd, rot zew
ramie pomocnicze- zg, przyw, rot zew
głowa wyprostowana, zgiecie boczne, rotacja w ta sama strone
kkd
zg, odw,rot wew
wyp, przyw, rot zew
zg, przy, rot zew pięta do kolana
wypr, odw, rot wew
CHOPING
Wzorzec zgięciowy
Kombinacja bilateralnych asymetrycznych wzorców wyprostnych kg i wzorca zgięciowego głowy
Ramie wiodące
Wyp, odw, rot wew
Ramie pomocnicze
Wypr, przyw,rot wew
Głowa zg, skłon boczny,rot w strone ramienia wiodącego
Cel: mobilizacja i wzmocnienie górnego tułowia , nie można wykonywać w leżeniu przodem
Techniki agonistyczne - praca tylko z agonistą
· Rytmiczne pobudzanie ruchu (Rhythmic initiation)
· Kombinacja skurczów izotonicznych (Combination of istonic)
· Odtwarzanie ruchu (Replication)
· Techniki wykorzystujące zasadę główną Stretch:
- Ponawiany stretch na początku ruchu (Repeated Stretch from the Beginning of the Range)- Ponawiany stretch w czasie ruchu (Repeated Stretch throuhg the Range)
Techniki antagonistyczne - praca z agonistą i antagonistą
· Dynamiczna zwrotność ciągła (Dynamic reversals)
Stabilizacja zwrotna (Stabilizing ...
kgrzywacz1991