Jan Henryk Pestalozzi – jego koncepcje i ich znaczenie.
Pestalozzi swoje spostrzeżenia i doświadczenia pedagogiczne zawarł między innymi w dziele pt. „Jak Gertruda uczy swoje dzieci”. Jego założenia były zbliżone do poglądów Komeńskiego, Rouseau i innych pedagogów.
Liczba, kształt i słowa były punktem wyjścia w jego poglądowej metodzie nauczania. Najważniejsze były najprostsze i najogólniejsze elementy. Stawiał na wychowanie moralne, bardziej niż na nauczanie. Wychowanie moralne łączył z religią i wiarą. Uważał, że najważniejszy jest Bóg i miłość do bliźniego.
Jego działalność spowodowała duże zainteresowanie oświatą ludui szkolnictwem początkowym. Rozszerzył program nauczania o geometrię i rysunki. Rodzina, a przede wszystkim matka, uważane były za najważniejszą instytucję wychowawczą w społeczeństwie. Wznowił pogląd Pitagorasa, że na najwcześniejszy wiek życia powinien być skierowany największy wysiłek pedagogiczny. Pod wpływem poglądów Pestalozziego utworzono Instytut wychowania dla Biednych Dzieci.
Biograf Pestalozziego Morf, jego metodę wychowania opisał następująco:
1. Podstawą wszelkiego nauczania jest spostrzeganie.
2. Mowa musi się wiązać z postrzeganiem.
3. Okres nauki nie jest okresem krytyki ani sądu.
4. W każdej gałęzi nauczania zaczynać musi od najprostszych elementów i stąd posuwać się stopniowo podług rozwoju dziecka.
5. Na każdym punkcie nauki trzeba zatrzymywać się tak długo, dopóki dziecko nie opanuje całkowicie materiału.
6. Nauczanie postępować winno drogą rozwoju naturalnego, przez wykładanie i dyktowanie.
7. Indywidualność dziecka musi być święta dla wychowawcy.
8. Nie zdobycie wiadomości i zręczności jest głównym celem nauczania, ale rozwój i wzmożenie sił duchowych.
9. Z „wiedzieć” musi się łączyć „móc” a z „wiadomość”- „zręczność”.
10. Stosunek wychowawcy i wychowańca, a zwłaszcza karność szkolna, powinny polegać na miłości.
11. Nauka właściwa musi być podporządkowana wyższemu celowi wychowania.
12. Podstawą wychowania moralno- religijnego leży w stosunku matki do dziecka.
nikosia20