Prawo europejskie
02.10.12
1.12.2009 traktat z Lizbony
Źródła:
Dz. Urz. UE C 83 -traktat o UE-TUE
Z 30.03.2010 - traktat o funkcjonowaniu UE- TFUE
Przed Lizboną TUE nosił taką samą nazwę, a TFUE zamienił Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską TWE
Traktat z Lizbony:
Art.2 zmiany horyzontalne, terminologiczne: przed Traktatem Lizbońskim istniała Unia Europejska i Wspólnota Europejska, po UE „wchłonęła” Wspólnotę, zaś elementy związane ze Wspólnotą i prawo wspólnotowe zostało zastąpione przez Unię i prawo unijne.
Art.1 TUE: Unia zastępuje Wspólnotę Europejską i jest jej następcą prawnym
Trybunał Sprawiedliwości UE:
-określa interpretację prawa Unii
-często jest mylony z Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu
-siedziba Luksemburg
-art. 19 TUE- określa jego skład, rolę kompetencje
- TSUE składa się z:
*Trybunał Sprawiedliwości TS )nieformalnie nazywany Europejskim Trybunałem sprawiedliwości ETS), najważniejszy sąd unijny, rozstrzyga sprawy większej wagi, bardziej skomplikowane , jest instancją odwoławczą od wyroków Sądu , jego wyroki często mają charakter precedensowy, w wielu wyrokach przedstawił ważne rozwiązania, których nie ma w traktatach, np. zasada pierwszeństwa prawa unijnego przed prawem krajowym
*Sąd (przed Lizboną sąd I instancji
*sądy wyspecjalizowane: obecnie jest tylko 1-vSąd do Spraw Służby Publicznej SPP, jakby sąd pracy pomiędzy Unią jako pracodawcą a jej pracownikami, nie ma wpływu na nasz porządek prawny
-art. 19 TUE o roli TSUE: Zapewnia on poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów.
Konstytucyjno-prawne aspekty członkostwa Polski w Unii:
Przepisy konstytucji RP:
-art. 8 konstytucja to najwyższe prawo RP
-art. 9 RP przestrzega wiążącego go prawa międzynarodowego
Gdy występuje kolizja prawa Unii z konstytucją- Trybunał Konstytucyjny podaje 3 rozwiązania K 11/04:
a) zmiana konstytucji (procedura zmiany art. 235 Konst. RP)
b) wpłynięcie na zmiany w prawie Unii (mało prawdopodobne)
c) wystąpienie z Unii
Wnioski => TK nie przewiduje bycia państwem członkowskim Unii i jednocześnie nieprzestrzegania prawa Unii
-art. 87 wymienia źródła wiążącego prawa na terenie RP, w tym ratyfikowane umowy międzynarodowe (czyli TUE i TFUE są źródłami prawa w Polsce)
-Art.90 określa procedury ratyfikacji umów międzynarodowych, w których RP przekazuje organowi organizacji międzynarodowej lub organizacji międzynarodowej kompetencje organów władzy państwowej w niektórych sprawach=> => upoważnia instytucje unijne do tworzenia prawa wiążącego w Polsce
2 tryby wyrażenia zgody na ratyfikację:
a) referendum- art. 125 konst. RP by było wiążące co najmniej połowa uprawnionych do głosowania wzięła udział
b) ustawa wyrażająca zgodę na ratyfikację umowy- b. restrykcyjny tryb niż dla zmiany konstytucji, niezbędna 2/3 głosów w Sejmie i 2/3 w Senacie, potem prezydent ją podpisuje, może wnieś do TK czy jest zgodna z konstytucją, jeżeli nie- prezydent odmawia podpisu
Sejm decyduje o wyborze trybu.
09.10.12
Możliwość wystąpienia z Unii została wprowadzona dopiero w traktacie z Lizbony, nie ma natomiast możliwości wykluczenia państwa z UE.
Zasada kompetencji powierzonych:
TUE art.1, 3 ust.6, art4 ust1, art5 ust1; art13 ust2
Art.1
Niniejszym traktatem wysokie umawiające się strony ustanawiają UE, zwaną dalej Unią, której państwa członkowskie przyznają kompetencje do osiągnięcia ich wspólnych celów
Art.13 ust2 lojalna współpraca instytucji
Regulacje kształtowane są przez państwa członkowskie w wyniku kompromisu, akceptacja traktatu wiąże się z podpisaniem go, ratyfikacją. Państwa członkowskie chciały zaakcentować że instytucje, ich zakres , cel działań są determinowane przez traktaty
Zasada kompetencji powierzonych oznacza iż kompetencje instytucji Unii pochodzą z nadania, zostały przekazane poprzez zawarcie przez państwa członkowskie traktatu. W konsekwencji państwa jeśli upoważniły instytucje do podejmowania działań wiążących zobowiązane są do przestrzegania tych działań. Instytucje UE mogą podejmować działania, o ile zostały upoważnione w traktatach do tego.
Przekazanie uprawnień a suwerenność- 3 tezy:
a) rezygnacja, zrzeczenie się suwerenności albo ograniczenie suwerenności
b) suwerenność jako wiązka kompetencji, suwerenność podzielona
c) państwa UE są suwerenne, UE nie ma przymiotu suwerenności
zasada kompetencji powierzonych:
Konsekwencje dla instytucji:
-zasada ta oznacza, że instytucje mogą podejmować wyłącznie, jeśli są upoważnione w traktatach; zasad jednostkowego, enumeratywnego upoważnienia: jeśli instytucje podejmują działania są zobowiązane wskazać podstawę prawna upoważniającej je do podjęcia działania- art. 296 akapit 2 TFUE
-tylko te instytucje Unii mogą podjąć działanie, które zostały do tego upoważnione
-działanie te ma być podjęte zgodnie z procedurą określoną w traktatach-art. 289 TFUE; 2 rodzaje procedur prawodawczych( zwykła: przyjęcie aktu przez Radę i Parlament; szczególne procedury: akty przyjęte albo przez Radę albo przez parlament
Pacta sunt servanda (łac. umów należy dotrzymywać) – zasada wyrażająca się w tym, że osoba, która zawarła w sposób ważny umowę, musi ją wykonać-traktaty mają charakter wiążący
Konsekwencje dla państw art. 258, 259,260 TFUE
Mechanizmy kontrolne- ocena należy do Trybunału Sprawiedliwości, który rozstrzyga czy państwa przestrzegają traktatów i prawa wtórnego
Art. 258 komisja vs państwo członkowskie:
Skarga do trybunału sprawiedliwości przeciwko państwu członkowskiemu skierowana przez Komisję (niezależność od państw, działające tylko w imieniu unii i na rzecz unii, odpowiedzialność polityczna komisarzy przed Parlamentem); obywatel nie może skierować skargi, jedynie może poinformować Komisję o nieprzestrzeganiu prawa, w przypadku potwierdzenia tego Komisja skarży
Art. 259 państwo członkowskie vs państwo członkowskie
Bardzo rzadko, do tej pory jedynie 3 takie przypadki
Art. 260 Komisja vs państwo członkowskie
Jeżeli Komisja uzna, że dane Państwo Członkowskie nie podjęło środków zapewniających wykonanie wyroku Trybunału, może ona wnieść sprawę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, po umożliwieniu temu Państwu przedstawienia uwag. Wskazuje ona wysokość ryczałtu lub okresowej kary pieniężnej do zapłacenia przez dane Państwo Członkowskie, jaką uzna za odpowiednią do okoliczności. Jeżeli Trybunał stwierdza, że dane Państwo Członkowskie nie zastosowało się do jego wyroku, może na nie nałożyć ryczałt lub okresową karę pieniężną, nie przekraczającej kwoty wskazanej przez Komisję.
Odrębne odniesienie do dyrektyw
Dyrektywy-prawo unii, stworzone przez instytucje Unii, wiąże się z koniecznością wprowadzenia zmian w krajowej sferze legislacyjnej (transpozycja, implementacja) w określonym terminie( podana w dyrektywie), po upływie terminu stosujemy przepisy prawa krajowego dostosowane do dyrektyw
Traktat z Lizbony- mechanizm prewencyjny:
Zanim upłynie termin implementacji państwa zobowiązane są do informowania komisji jakie podjęły środki by zaimplementować prawo, w przypadku braku informowania możliwość sankcjonowania naruszeń polegających
Konsekwencje przestrzegania prawa dla instytucji Unii :
2 mechanizmy kompetencji Trybunału sprawiedliwości
- art.263 TFUE kontrola legalności-głównie w praktyce- aktów instytucji UE, jej organów i jednostek organizacyjnych z traktatami, Trybunał Sprawiedliwości czuwa nad poszanowaniem traktatów, ich wykładnia, czuwa nad hierarchią: prawo traktatowe prawem pierwotnym o najwyższej randze, reszta aktów musi być z tym zgodne, TS może wydać orzeczenie o nieważności aktu
-art. 265 TFUE skarga na bezczynność: rzadko, bo administracja unijna jest bardzo aktywna; polega na tym, że określonych celów w traktatach nie zrealizowano, kiedy w traktatach określono cele, a jednostki wskazane do podjęcia działania ich nie podejmują; krąg podmiotów przeciwko którym można kierować skargę : instytucje, organy, jednostki instytucyjne UE ; szeroki krąg podmiotów mogących kierować skargi: państwa członkowskie, instytucje unii i jej jednostki, obywatele –do Sądu, skutek: kiedy uzasadniona jest skarga wzywa się instytucje, która zaniechała działania do jego podjęcia
22.10.2012
Art.267 TFUE postepowanie prejudycjalne
-w tym trybie sprawy są rozstrzygane przez Trybunał Sprawiedliwości UE
-polega na współpracy pomiędzy sądami krajowymi a Trybunałem Sprawiedliwości i odwrotnie
-instytucja zadawania pytań prawnych:
spór przed sądem krajowym, jeśli w sprawie ma zastosowanie prawo unijne i są wątpliwości do niego-sędzia krajowy zawiesza sprawę i kieruje pytanie do TS w celu wyjaśnienia wątpliwości
2 rodzaje wątpliwości:
a) interpretacyjne- wykładnia praw Unii pierwotnego i wtórnego, większość spraw
b) wniosek o dokonanie oceny ważności aktów instytucji Unii-nie dokonuje oceny ważności prawa pierwotnego
-w art.267 brak definicji jaki sąd krajowy może wnieść zapytanie, brak też innych aktów, lecz TS stwierdza, że nie nazwa, ale funkcje organu są ważne- jakie funkcje?:
1. organ stały
2. powołany na podstawie praw
3. ma rozstrzygać spór- charakter kontraktoryjny
4. jego rozstrzygnięcie ma charakter wiążący
5. orzeka na podstawie prawa
-art. 267 występuje podział sądów:
A) sąd krajowy, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, sąd ten jest zobowiązany wnieść sprawę do Trybunału-sądy ostatniej instancji i sądy szczególne- sądy konstytucyjne
b) sądy od których orzeczeń przysługuje odwołanie w prawie krajowym – sądy mogą ,ale nie są zobowiązane
-gdy kierowane jest zapytanie do TS, postępowanie przed sądem krajowym ulega zawieszeniu do momentu rozstrzygnięcia przez TS, kierowane jest po postępowaniu dowodowym a przed wydaniem wyroku
-odpowiedź TS ma charakter wiążący dla sądu który wniósł wniosek i dla innych sadów krajowych, wykładnia prawa ma moc wiążącą na terenie całej Unii( Często TS ma charakter prawotwórczy, np.. zasada pierwszeństwa, zasada skutku bezpośredniego-w art.288 TFUE o aktach prawa wtórnego nie ma o tym mowy, ochrona praw człowieka- nie było katalogu gwarancji w traktatach, dopiero traktat z Lizbony to wprowadził , wcześniej wynikał z zasady ogólnej poszanowania człowieka
-średnio postępowanie trwa przez TS ok. 18 miesięcy, 10 lat temu 22-24 miesiące
-art.267 TFUE wprowadza nowe rozwiązanie: jeśli sprawa dotyczy osoby pozbawionej wolności, Trybunał orzeka w jak najkrótszym okresie; w praktyce ok 2 miesięcy
-doktryna ukształtowała 2 koncepcje:
a) acte claire- jeśli przepis prawa wspólnotowego jest wystarczająco jasny i precyzyjny oraz odnosi się do danej sprawy, to nie należy kierować pytania wstępnego (prejudycjalnego) w przypadku, gdy brak jest wątpliwości co do jasności normy prawa europejskiego
b) acte éclairé-jeśli Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał już wcześniej orzeczenie w sprawie wykładni danego przepisu prawa wspólnotowego, to ma ono zastosowanie również w późniejszych przypadkach i podnoszenie pytania prejudycjalnego w zakresie danego przepisu nie jest obowiązkowe, a poprzednie orzeczenie TSUE w tej sprawie jest wiążące; ponowne zadanie pytania ma przesłanki, gdy:
*stan prawny Unii uległ zmianie: zmieniły się przepisy, kontekst prawny
*nie wszystkie aspekty zostały wyjaśnione
-art. 19 TUE mówi o roli TS i jego kompetencjach: TS UE zapewnia poszanowanie prawa w wykładni i stosowaniu Traktatów ( gdyby było poszanowanie Traktatów –miałoby to węższe znaczenie, prawo- TS p prawotwórczym charakterze
Art.352 TFUE –kompetencje powierzone, wyłącznie gdy traktat pozwala, gdy brak postanowień traktatowych pozwalających na podjęcie działań, a to działanie jest niezbędne w ramach polityk określonych w Traktatach, jednego z celów, o których mowa w Traktatach, a Traktaty nie przewidziały uprawnień do działania wymaganego w tym celu, Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, przyjmuje stosowne przepisy. Jeżeli przepisy te są przyjmowane przez Radę zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą, stanowi ona również jednomyślnie na wniosek Komisji i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego.
Jeśli zostanie uchwalony taki przepis, to za podstawę prawną uznaje się art.352
Rada (przed Lizboną Rada UE)- reprezentacja państw niższego szczebla ministerialnego, nie ma 1 składu- zależy od przedmiotu obrad
Rada Europejska-najwyższy szczebel reprezentacji państw, szefowie państw lub rządów
Rada Europy- nie jest instytucją Unii, jest odrębną instytucją nie powiązaną instytucjonalnie z Unią
Inne instytucje Unii: Komisja, Parlament, TS, Trybunał obrachunkowy, Europejski bank centralny
Art.10 TUE unia to demokracja przedstawicielska
2 kategorie:
-reprezentacja państw: Rada, Rada Europejska
-reprezentacja obywateli: Parlament Europejski- wybory wolne, powszechne, bezpośrednie
Po Lizbonie nowe stanowisko: Wysoki Przedstawiciel Unii ds. Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa-powiązany z Radą i Komisją30.10.2012
a) kompetencje wyłączne Unii
określa art.12 ustęp 1 TFUE- jedynie Unia może stanowić prawo i przyjmować akty prawnie wiążące
państwa mogą działać wyłącznie, jeśli:
1. unia je do tego upoważni
2. w celu wykonania aktów Unii
Poprzez przekazanie kompetencji państwa zrezygnowały z możliwości samodzielnego podejmowania działań
Jakie dziedziny są wyłączne Unii:
- art. 3 ust. 1 TFUE
unia celna, ustanowienie reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego, polityka pieniężna w odniesieniu do państw członkowskich, których walutą jest euro, zachowanie morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej polityki rybołówstwa, wspólna polityka handlowa
-art. 3. Ust 2 TFUE
W niektórych sytuacjach unia ma wyłączne kompetencje do zwierania umów międzynarodowych:
-jeśli zawarcie tych umów, przewidziano w akcie prawodawczym unii
-jest niezbędne do umożliwienia Unii wykonywania jej wewnętrznych kompetencji lub w zakresie, jaki ich zawarcie może wpływać na wspólne zasady lub zmieniać ich zakres
b) kompetencje niewyłączne, dzielone
przepisy traktatowe: art. 2 ust. 2 TFUE w związku z art.5 ust.3 TUE; art. 4 TFUE określa dziedziny
cechy charakterystyczne:
-zarówno Unia , jak i Państwa członkowskie mogą podejmować działania ; państwa nie zrezygnowały z działania, ale jednocześnie upoważniły Unię
-reguły właściwości państw i Unii w tym zakresie:
zasada pomocniczości (subsydiarności):
*w art.5 ust. 3 TUE, reguła porządkująca-kto działa:
w sferze kompetencji dzielonych, co do zasady działają państwa-domniemanie kompetencji państw, nie jest określone na jakim szczeblu państwowym- państwa same dokonują oceny; żeby być jak najbliżej obywateli
kiedy Unia podejmuje działania-gdy spełnione są łącznie 2 przesłanki:
1. jeśli działanie państw będzie niewystarczające dla osiągnięcia celów unii
2. jeśli działania unii przyczynią się do lepszego, pełniejszego zrealizowania celów unii
*art.2 ust. 2 TFUE jakie konsekwencje, że Unia podjęła działania:
Teoria zajętego pola; mimo że unia i państwa członkowskie mogą podejmować działania, ale jeśli unia podejmie działanie, to ma ono charakter wiążący w tym zakresie; jeśli cele zostaną osiągnięte, to instytucje Unii zaprzestają działań, państwa mają możliwość podejmowania decyzji
-sfery objęte kompetencjami dzielonymi-art. 4 TFUE ustęp 2
Rynek wewnętrzny, polityka społeczna w odniesieniu do aspektów określonych w Traktacie, spójność gospodarcza, społeczna i terytorialna, rolnictwo i rybołówstwo z wyłączeniem zachowania morskich zasobów biologicznych, środowisko naturalne, ochrona konsumenta, transport, sieci transeuropejskie, energia, przestrzeń wolności, bezpieczeństwo i sprawiedliwość, wspólne problemy bezpieczeństwa w zakresie zdrowia publicznego w odniesieniu do aspektów określonych w niniejszy, traktacie
c) sfera kompetencji wspierających i koordynujących-art. 2 ust3 TFUE, art. 2 ust 5 TFUE, art. 6 TFUE
Źródła prawa wtórnego
Art.288 TFUE wymienia i charakteryzuje źródła prawa wtórnego:
- o charakterze wiążącym: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje
-o braku charakteru wiążącego: zalecenia, opinie
Rozporządzenia:
-zasięg ogólny- znajduje ono zastosowanie na terenie Unii, nie wskazuje ono adresatów, wiąże państwa, jak i jednostki
-wiąże w całości-wszystkie jego elementy wiążą i to w jednakowym stopniu
-bezpośrednie stosowane w państwach członkowskich: skutkiem przyjęcia rozporządzenia jest konieczność jego stosowania, przenika ono do krajowego porządku prawnego, TS: państwa nie mogą przyjmować aktów praw krajowego, które powielają treść rozporządzenia
Dyrektywy:
-wskazują cele
-pozostawiają swobodę wyboru metod i środków ich realizacji
-wskazują termin suplementacji (transpozycji), w jakim cele dyrektywy maja być zrealizowane
-wiążą te państwa, do których są skierowane(konkretni adresaci dyrektyw), samo przyjęcie dyrektywy, nie oznacza że ma zastosowanie na całej unii; brak pierwotnego założenia że wprost nakładają uprawnienia i obowiązki dla jednostek
-dyrektywy określają obowiązki państw, państwa uwzględniając krajową sferę prawną wybierają skuteczne metody, by zrealizować cele wskazane w dyrektywie
-państwa mają określony termin, w którym maja podjąć stosowne działania, by zrealizować cel
-implementacja (transpozycja)-proces wdrożenia postanowień dyrektywy do prawa krajowego; pierwotne założenie nie polega na stosowaniu dyrektyw, lecz prawa krajowego, które powinno być dostosowane do dyrektywy poprzez:
Konieczność wprowadzenia zmian w prawie krajowym, uchylenie aktów prawa krajowego, uchylenie i przyjęcie nowego, przyjęcie nowych przepisów krajowych
-ustawy służą implementacji dyrektyw
-dyrektywy powinny być sformułowane w sposób: jasny, przejrzysty, klarowny (by wykładnia nie pozostawiała wątpliwości co do zakresu uprawnień jednostek i obowiązków państwa), bezwarunkowy (można stosować wprost, o ile jego stosowanie nie jest uzależnione od spełnienia jakiegoś warunku)
-naruszenie dyrektyw może polegać na:
Niepodjęcie działań w implementowaniu, podjęcie działań po upływie terminu, nieprawidłowa implementacja, częściowa implementacja dyrektyw
-w przypadku naruszeń-art. 288 TFUE nie odnosi się do tego, wyłącznie orzecznictwo TS:
a) relacje wertykalne, układ pionowy: jednostka i państwo: jednostka może powoływać się na dyrektywę, a państwo nie może czerpać korzyści z naruszenia prawa-zasada rządów prawa
b) horyzontalne- między jednostkami
pro. Wójtowicz twierdzi że skutek bezpośredni dyrektyw jest warunkowy i ograniczony. Zasada skutku bezpośredniego składa się:
- z bezpośredniego stosowalności
-Skutku bezpośredniego: możliwości powoływania się jednostki wprost na postanowienia dyrektywy
Decyzje:
Wiążą w całości, jeśli wskazują adresatów- wiążą tylko ich, podział decyzji:
-decyzje generalne i abstrakcyjne
-decyzje zindywidualizowane- kierowane do określonych podmiotów
Podstawowe kategorie procedur prawodawczych-art. 289TFUE:
-zwykła (przyjmowane przez Radę i PE)-art. 294 TFUE precyzyjnie określa jej przebieg
-szczególne (przyjęcie aktów prawnych przez Radę lub PE)-art. 352 TFUE
Akty wchodzą w życie, jeśli są publikowane w Dzienniku Urzędowym Unii 20 dni po publikacji lub w terminie w nich wskazanych- art. 297 TFUE
Jakie akty są publikowane w Dzienniku Urzędowym UE:
-wszystkie rozporządzenia
-dyrektywy, które wiążą wszystkie państwa
-decyzje o charakterze ogólnym( nie wskazują adresatów)
Reszta dyrektyw i decyzji: są notyfikowane (bezpośrednio kierowane do adresatów) podmiotom do których są kierowane .
Kto podpisuje: akty w zwykłej procedurze- przewodniczący Rady i PE; w szczególnej- przewodniczący tego kto podpisał
Akty prawne Rady i PE mogą upoważniać Komisję do wydawania aktów prawnych- kompetencje delegowane
Zakaz dyskryminacji:
-ze względu na (art. 18 TFUE) przynależność państwową, odnosi się do osób, firm, towary, przedsiębiorstwa
Na definicje dyskryminacji- Wykładnia TS obejmuje 2 kategorie sytuacji:
-różne traktowanie podobnych sytuacji bez obiektywnego uzasadnienia
-podobne traktowanie różnych sytuacji bez obiektywnego uzasadnienia
Art.19 TFUE-odnosi do poszczególnych aspektów dyskryminacji: wiek, religia, orientacja seksualna, płeć, niepełnosprawność, pochodzenie etniczne, światopogląd
Rada może podjąć środki b. szczegółowe do zwalczania dyskryminacji:
-tworzyć prawo wtórne przeciwdziałające
-podejmować działania o charakterze wspierających i zachęcające państw członkowskich do podjęcia działań w tym zakresie
Dyskryminacja wielokrotna- połączenie, np. kobiet i w starszym wieku
Obywatelstwo Unii
Art.. 20 TFUE
Ustęp 1- kto jest obywatelem Unii
Ustęp 2- określa uprawnienia obywateli Unii-nie jest katalogiem zamkniętym, np. niewymieniona jest inicjatywa obywatelska
Kto jest obywatelem Unii- obywatelstwo o charakterze dodatkowym i zależnym- każdy obywatel państwa członkowskiego, nie zastępuje obywatela krajowego, nie można się go zrzec, możemy je utracić w wyniku zrzeczenia się obywatelstwa krajowego; brak przepisów regulujących z nabywaniem i utratą obywatelstwa Unii-różne przepisy państw członkowskich dotyczące obywatelstwa krajowego
Wyrok z 2.03.2010 w sprawie C-135/08 Janko Rottmann:
Obywatel Austrii chciał zmienić obywatelstwo na niemieckie, dostał je ale w wyniku podstępu, prawo austriackie nie przewiduje podwójnego obywatelstwa, a obywatelstwo niemieckie zostało cofnięte, w wyniku stał się bezpaństwowcem, jednocześnie utracił obywatelstwo Unii
Uprawnienia obywatelskie:
A) o charakterze politycznym- wiążące się ze swobodami rynku wewnętrznego, zwłaszcza swobody przemieszczania i przebywania na terenie którykolwiek państwa członkowskiego
b) o charakterze politycznym:
-wiążące się swobodą przemieszczania:
Czynne i bierne prawo wyborcze do PE na terytorium jakiekolwiek państwa członkowskiego- b. szczegółowo określone w dyrektywach; prawo do kandydowania i wybierania w wyborach lokalnych na jakimkolwiek terytorium państwa członkowskiego; obywatelstwo wprowadzono w Maastricht
-prawo do opieki dyplomatycznej lub konsularnej jakiejkolwiek placówki dyplomatycznej lub konsularnej jakiejkolwiek z państw członkowskich, jeśli jesteśmy na terytorium państwa 3. (spoza Unii), a nie ma naszej placówki
-prawo petycji do PE i kierowania skargi do Rzecznika Praw Obywatelskich Unii
Lizbona wprowadziła zmiany- art. 11 ust.4 inicjatywa obywatelska w unii ogólnie, szerzej w rozporządzeniu PE i Rady z 16.02.2011 nr 211/201 w sprawie inicjatywy europejskiej, która weszła w życie 1.04.2012
Proces zbierania podpisów pod inicjatywą-12 miesięcy, na stronie Komisji Europejskiej- jakie inicjatywy zostały podjęte i zarejestrowane
Art.11 ust 4 TUE obywatel Unii w liczbie niemniejszej niż 1 mln pochodzący ze znacznej liczby Państw Członkowskich mogą wystąpić z inicjatywą do Komisji
Dopiero rozporządzenie doprecyzowuje: żeby można było podjąć inicjatywę potrzeba ¼ państw, wprowadzenie minimalnej liczby osób popierających inicjatywę z danego państwa- degresywna proporcjonalność- im większe państwo tym większa liczba posłów do PE, ale jednocześnie większa liczba obywateli przypadająca na 1 posła, minim...
umkc