13.Tymoteusza_1_2.pdf

(1836 KB) Pobierz
William Barclay
LISTY
DO TYMOTEUSZA
Poznań 2002
Tłumaczył: Krzysztof Bednarczyk
Wydanie poprzednie ukazało się nakładem
Wydawnictwa „Słowo Prawdy” w 1981 r.
Redakcja: Adam Ciorga
Listy 1 i 2 do Tymoteusza i List do Tytusa zawsze były uwa ane za
grupę odrębną od innych Listów pawłowych. Najbardziej oczywista ró -
nica polega na tym, e podobnie jak mały List do Filemona, pisane są one
do osób, podczas gdy wszystkie inne Listy Apostoła Pawła kierowane są
do zborów. Kanon Muratoriego, ten najstarszy spis ksiąg Nowego Testa-
mentu mówi, e napisano je „jako wyraz osobistych uczuć i miłości”, a
więc raczej stanowią prywatne listy, ni powszechne.
Bardzo wcześnie ju okazało się, e chocia są to listy prywatne i
osobiste to jednak posiadają bardzo szerokie znaczenie i zastosowanie.
Cel listów podano w 1 Tm 3,15: „abyś wiedział, jak nale y postępować w
domu Bo ym, który jest Kościołem Boga ywego”. Stało się jasne, e
wartość Tych Listów wykracza poza listy osobiste i mają one znaczenie
ogólnokościelne. Kanon Muratoriego wyjaśnia, e wprawdzie są to listy
osobiste, napisane pod wpływem uczuć miłości, to jednak „otaczane są w
Kościele Powszechnym szacunkiem i stosowane są do wprowadzania
dyscypliny kościelnej”. Tertulian podaje, e Apostoł Paweł napisał „dwa
listy do Tymoteusza i jeden do Tytusa, które zostały zredagowane z uwagi
na stan Kościoła (de ecclesiasiastico statu)”. Nic dziwnego, e początko-
wo nadano im miano Listów Pontyfikalnych, jak gdyby napisanych przez
pontifeksa, kapłana, sprawującego władzę nad Kościołem.
Stopniowo Listy te uzyskiwały nazwę, pod którą znane są dzisiaj,
mianowicie Listów Pasterskich. Tomasz z Akwinu pisząc o Pierwszym
Liście do Tymoteusza, mówi: „List ten jest jakby regułą pastoralną prze-
kazaną Tymoteuszowi przez Apostoła”; natomiast w wstępie do Drugiego
Listu do Tymoteusza: „W Pierwszym Liście udziela Tymoteuszowi wska-
zówek odnośnie porządku kościelnego, a w Drugim zajmuje się opieką
pastoralną, która powinna być tak wielka, aby raczej wybrać śmierć mę-
3
czeńską za sprawą opieki nad trzodą”. Ale miano Listów Pasterskich
przylgnęło na dobre do tych ksiąg od czasu, gdy w 1726 roku wielki
uczony, Paweł Anton wygłosił serię wykładów pod tym tytułem, które
zasłynęły wszędzie.
A więc Listy te dotyczą opieki nad trzodą Bo ą i jej organizacji; mó-
wią o tym, jak postępować w domu Bo ym; są instrukcją zarządzania
domem Bo ym, jakimi ludźmi mają być kierownicy i pasterze zboru i jak
radzić sobie z niebezpieczeństwami zagra ającymi czystości wiary chrze-
ścijańskiej i ycia.
Listy zasługują na szczególną uwagę dlatego, e stanowią obraz Ko-
ścioła w jego dzieciństwie. W tamtych czasach był on wyspą na morzu
pogaństwa. Ludzie w Kościele byli tylko o krok oddaleni od swej pogań-
skiej przeszłości. Z największą łatwością mogli popaść na powrót w po-
gańskie nawyki, z których wyszli – zewsząd otaczały ich brudy. Ciekawe,
e właśnie te Listy dzisiejsi misjonarze uwa ają za najlepiej oddające
sytuację młodych kościołów misyjnych. Określają one poło enie wcią na
nowo rozgrywających swój los zborów Indii, Afryki, Chin. Dlatego nigdy
nie utracą swej aktualności, bo w nich, jak w adnych innych listach wi-
dzimy problemy otaczające wzrastający Kościół.
Omawiane Listy zawsze stanowiły problem dla uczonych zajmujących
się Nowym Testamentem. Ich zdaniem w obecnej swojej postaci nie mo-
gły one wyjść bezpośrednio spod pióra i ręki Apostoła Pawła. e nie jest
to nowość, świadczy spis ksiąg Nowego Testamentu po raz pierwszy spo-
rządzony przez heretyka Marcjona, który Listów Pasterskich nie włączył
do zbioru Listów Pawłowych. Ale co właściwie budzi takie wątpliwości?
Spójrzmy na niektóre z tych zastrze eń.
Listy Pasterskie malują nam obraz Kościoła o dosyć wysoko rozwinię-
tej organizacji kościelnej: Występują w nim starsi (1 Tm 5,17-19; Tt 1,5-
6), biskupi, czyli nadzorcy, zarządcy (1 Tm 3,1-7; Tt 1,7-16), oraz diakoni
(1 Tm 3,8-13). Następnie z 1 Tm 5,17-18 dowiadujemy się, e w owym
czasie starsi zboru byli nawet opłacani, jeśli „prezbiterzy, którzy dobrze
przewodniczą” mieli być uwa ani za godnych „podwójnej zapłaty” (nie-
którzy tłumaczą „podwójnej czci”), a zbory są upomniane cytatem „go-
dzien jest robotnik swojej zapłaty”. Znajdujemy ju , przynajmniej w za-
4
lą ku, instytucję wdów, która tak bardzo rozwinęła się w późniejszym
okresie pierwotnego Kościoła (1 Tm 5,3-16). Z Listów przebija wysoko
rozwinięta struktura, zbyt wysoko zdaniem niektórych, jak na dni ycia i
pracy Apostoła Pawła.
Niektórzy twierdzą, e w naszych Listach mo na dopatrzyć się po-
czątków formowania credo, oficjalnego „wyznania wiary”. Słowo wiara
zmienia tu swoje znaczenie. Wcześniej była to zawsze wiara w osobę,
najbardziej intymny związek miłości, zaufania i posłuszeństwa Jezusowi
Chrystusowi. W późniejszych dniach przekształciła się ona w
czyli przyjęcie zespołu zdań wyra ającego prawdy wiary. Nie-
którzy dopatrują się początków tej zmiany w Listach Pasterskich.
W ostatnich dniach niektórzy odpadną od wiary i skłonią się ku nauce
demonów (1 Tm 4,1). Dobry sługa Jezusa Chrystusa ma karmić się sło-
wami wiary i dobrej nauki (1 Tm 4,6). Heretycy są ludźmi o spaczonym
umyśle, którzy nie zdali egzaminu z wiary (2 Tm 3,8). Obowiązkiem Ty-
tusa jest karcić ludzi, aby wytrwali w zdrowej wierze (Tt 1,13).
Szczególnie wyraźnie ujawnia się to w sformułowaniach typowych
tylko dla Listów Pasterskich, Tymoteusza zachęca się, aby strzegł „tego
dobra, które mu zawierzono” (2 Tm 1,14). „Które ci zawierzono” jest
tłumaczeniem greckiego „parathete”, czyli depozytu pieniędzy zawierzo-
nego bankierowi, lub komukolwiek innemu. W swojej istocie wyra a coś,
co ma być bezwzględnie zwrócone w nienaruszonej postaci. W naszym
więc wypadku jest naleganiem na prawowierność. Więc zamiast pierwot-
nej ścisłej, osobistej więzi z Jezusem Chrystusem, jak to było w pierw-
szych radosnych dniach Kościoła, wiara stawała się przyjęciem określo-
nego wyznania wiary. Zdaniem niektórych, w Listach Pasterskich wystę-
pują ju zaczątki takich credo, np.:
„Ten, który objawił się w ciele,
usprawiedliwiony został w Duchu
ukazał się aniołom,
ogłoszony został poganom,
znalazł wiarę w świecie,
wzięty został w chwale.” (1 Tm 3,16).
Kompozycja tego fragmentu wskazuje, e był przeznaczony do recy-
tacji inny fragment:
Pamiętaj na Jezusa Chrystusa
5
 
¤
£
¢
¡
 
©
e
¡
§
¢
§
¦
¥
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin