Wyszczelski Lech - O Polsce w Wersalu.pdf

(2434 KB) Pobierz
Lech Wyszczelski
O POLSCE W WERSALU
Recenzenci: prof. dr hab. Dariusz Kozerawski
prof. dr hab. Piotr Matusak
Redaktor prowadzący:
Judyta Węgłowska
Korekta:
Zespół
Redaktor techniczny:
Sławomir Orkiszewski
Projekt okładki:
Sławomir Gumienny
© Copyright by Wydawnictwo Adam Marszałek
© Copyright by Lech Wyszczelski
Toruń 2008
ISBN 978-83-7611-150-6
Wydawnictwo prowadzi sprzedaż wysyłkową
tel./fax 056 648 50 70, e-mail:
marketing@marszalek.com.pl
Wydawnictwo Adam Marszałek ul. Lubicka 44, 87-100 Toruń, tel. 056 660 81
60 e-mail:
info@marszalek.com.pl, http://www.marszalek.com.pl
Drukarnia nr
2, ul. Warszawska 52, 87-148 Łysomice, tel. 056 678 34 78
Spis treści:
Wstęp
Od Compiegne do Wersalu
Federacja czy inkorporacja?
Precyzowanie stanowisk mocarstw w kwestii granic Polski
Plon pracy Komisji Cambon'a
Na arenę wkracza Lloyd George
Paderewski w Paryżu
Traktat wersalski
Polacy o traktacie wersalskim
Zakończenie
Bibliografia
5
11
30
45
71
90
116
131
148
154
159
WSTĘP
Od początku XX wieku narastało napięcie międzynarodowe w Europie grożące
wybuchem wielkiej wojny. Co prawda groźba wojny światowej nie była jeszcze po-
wszechnie rozpatrywana w sztabach wiodących państw europejskich, ale jawiła się
już w zapowiedziach niektórych teoretyków, przykładowo Jana Gotliba Blocha wyra-
żona w dziele pt.
Przyszła wojna pod wzglądem technicznym, ekonomicznym i poli-
tycznym.
Ukształtowały się dwie wielkie koalicje, co było zapowiedzią przerastania
nawet konfliktów lokalnych w globalne.
Lato 1914 r. przyniosło w Europie wybuch wojny, jak się okaże o zasięgu do-
tychczas nieznanym w dziejach ludzkości. Ostatecznie wojna ta, dla której używana
była nazwa wielka wojna, objęła nie tylko Europę, ale z czasem wciągnęła i państwa
z innych kontynentów stając się pierwszym w dziejach wojen starciem zbrojnym o
zasięgu światowym. Dla Polaków była ona nadzieją na umiędzynarodowienie spra-
wy polskiej i starania się o niepodległość. Z uwagi na ukształtowane bloki politycz-
no-militarne nierealne wydawały się jednak rachuby, by można było w wyniku tej
wojny liczyć na pełną niepodległość Polski. W obu tych blokach znajdowało się któ-
reś z państw sprawców rozbiorów Polski. Stąd główne siły polityczne reprezentujące
Polaków w swych planach liczyły na ograniczoną niepodległość zbudowaną w opar-
ciu o jedno z państw rozbiorowych. Obóz skupiony wokół Józefa Piłsudskiego opar-
cia tego szukał w Cesarstwie Austro-Węgierskim, zaś Narodowa Demokracja lidero-
wana przez Romana Dmowskiego oparcia szukała w Rosji. Obie siły polityczne sta-
wiały na to, że prowadzona wojna doprowadzi do umiędzynarodowienia sprawy
polskiej.
Przez ponad cztery lata trwania I wojny światowej Polacy z bronią w ręku sta-
rali się manifestować swoją wolę odbudowy niepodległego państwa i czynnie
uczestniczyli w tej walce. Los sprawił, że walczyli na niemal wszystkich frontach tej
wojny będąc bezpośrednio wcielani do armii państw zaborczych - walczyło w nich,
jak się szacuje, blisko dwa i pół miliona Polaków - bądź też tworząc ochotnicze naro-
dowe formacje zbrojne walczące u boku innych armii - Legiony Polskie i Polski Kor-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin