Obecnie najczęściej stosowane i polecane skale oceny rozwoju:
· Gross Motor Function Classification (GMFC)
· Gross Motor Function Measure (GMFM)
· Test of Infant Motor Performance (TIMP)
GMFCS –Gross Motor Function Classification System
Klasyfikacja osób z mpdz – stosowana w większości krajów Europy i USA
Opr: R.Palisamo, P.Rosenbaum, S.Walter, D.Russell, E.Wood, B.Gallupi
Wyróżnia V poziomów rozwoju ruchowego osób z mpdz.
Ocena w zależności od wieku i sprawności ruchowej.
Poziom pierwszy I
Chodzą bez ograniczeń; trudności w bardziej zaawansowanej dużej motoryce
(Zaczynają samodzielne chodzenie bez pomocy między 18-24 m.ż.
- Przed ukończeniem 2 r.ż.:- przyjmuje pozycję siedzącą, zmienia ją, w siadzie uwalnia ręce do manipulacji,- czworakuje, - wstaje i chodzi przy sprzętach.
- 2 – 4 r.ż. chód jako jedyna forma przemieszczania się.
- 4 -6 r.ż. porusza się samodzielnie, trudności z bieganiem i skakaniem.
- 6 – 12 r.ż. biega i skacze, prędkość, koordynacja i równowaga nie rozwinięte całkowicie.
Poziom II
Chodzą bez pomocy sprzętu ortopedycznego ograniczone poruszanie się poza domem oraz partycypacja w grupie społecznej.
( przed 2 r.ż. - siedzą z podporem na kkg,- czworakuja na kolanach i kkg,- pełzają, -podciągają się do stania, -robią kilka kroków przy meblach.
2 -4 r.ż., - siedzą j.w., - wstają i siadają samodzielnie, - podciągają się do stania,- czworakują naprzemiennie, - chodzą przy meblach i z użyciem sprzętów pomocniczych.
4 – 6 r.ż., - siedzą na krześle z wolnymi kkg, wstają z pomocą kkg chodzą w domu i niewielki dystans poza domem, chodzą po schodach przy poręczy, - nie biegają , nie skaczą.
6 – 12 r.ż., chodzą w domu i poza, po schodach przy poręczy, trudności w chodzeniu po nierównym terenie, w tłoku, trudności w bieganiu i skakaniu.)
Poziom III
Chód z pomocami ortopedycznymi, ograniczone poruszanie się poza domem i uczestnictwo w grupie.
(przed 2 r.ż.- siedzą z podporem pleców na podłodze, turlają się.
- 2- 4 r.ż.- siad „W”, - siadają z pomocą,- pełzają, czworakują bez naprzemieności, podciągają się i przemieszczają przy sprzętach, - chodzą poza domem na krótkich dyst. z pomocami ortopedycz.
- 4 - 6 r.ż.- siedzą na krześle z podpartą miednicą, -wstają i siadają z pomocą kkg, - chodzą po równym ze sprzętem, - po schodach z asystą, -potrzebują transportu na dłuższych dyst.
- 6 -12 r.ż., - chodzą w domu i poza domem z pomocami, - po schodach przy poręczy, - kierują wózkiem inwalidzkim lub są wożeni w obcym terenie.)
Poziom IV
Ograniczona własna aktywność.
Osoby są wożone lub używają poza domem dla utrzymania kontaktów społecznych wózków elektrycznych.
(przed 2 r.ż., - mają kontrolę głowy, - ale musza być podparte w siadzie, - przetaczają się na plecy- mogą też na brzuch.
2 -4 r.ż.,- siedzą lub stoją w siedziskach lub pinizatorach,
przemieszczają się turlając,pełzając lub czworakując bez dysocjacji w kkd.
4-6 r.ż., siedzą w wózkach, z pomocą wstają z nich, chodzą z balk.
6-12 r.ż., najczęściej poruszają się w wózkach inwalidzkich: w domu, szkole, grupie.
Poziom V
Własna mobilność jest bardzo ograniczona nawet przy użyciu technologii wspomagającej.
Przed 2r.ż.,brak kontroli głowy i tułowia, wymagają pomocy dorosłych.
2-12r.ż., znaczne ograniczenia funkcjonalne w motoryce,
Całkowity brak własnej lokomocji niektóre dzieci są w stanie obsługiwać wózki elektryczne.
Gross Motor Function Measure GMFM
Jest testem oceniającym do oceny zmian w motoryce dużej u dzieci z mpdz bez oceny jakości ruchów.
Stosuje się ocenę punktową:
0 = nie inicjuje ruchu
1 = inicjuje ruch
3 = wykonuje ruch
NT= próba nie testowana
KILER116