Singer Peter - Etyka Praktyczna.PDF

(32297 KB) Pobierz
Etyka praktyczna
Petera Singera
stała się
klasycznym
wstępem
do
etyki
stosowanej
właściwie
od momentu jej publikacji w 1979 r.
i
została przetłumaczona
na wiele
języków.
W niniejszym drugim
wydaniu autor
dokonał
zmian we wszystkich
rozdziałach, dodał
dwa nowe i
uaktualnił bibliografię. Załączył także
dodatek opi-
sujący poważne
niezrozumienie i w konsekwencji
gwałtowną
reakcję
na
publikację
w Niemczech, Austrii i Szwajcarii. Tematyka
książki
skupia
się
na zastosowaniu etyki do trudnych i kontro-
wersyjnych
problemów
społecznych
jak:
równość
i
dyskryminacja
ze
względu
na ras!(,
płeć,
zdolności
czy gatunek;
aborcja, eutanazja
i eksperymenty na
embrionach; status
moralny
zwierząt,
użycie
siły
w polityce i
nicposłuszeństwo
obywatelskie; pomoc innym krajom
i
obowiązek
wsparcia
ionych;
odpowiedzialność
za
środowi­
sko, traktowanie
uchodźców.
Singer
wyjaśnia
i ocenia kolejne
argumenty
w sposób
łatwy
do zrozumienia i nie
indoktrynując.
Konstruuje
ksiąźkę
tak, by
pokazać, iż współczesne
kontrowersje
mają często głębokie
filozoficzne korzenie; pnedstawia
także
własną teorię etyczną,
która
może być
zastosowana w spójny
i
przekonywający
sposób do wszystkich praktycznych przypad-
ków.
Książka
jest przeznaczona przede wszystkim
dla
profesorów
i studentów etyki czy to w
programie
filozofii, czy innych dzia-
łów
humanistyki oraz
nauk
społecznych; może
jednak zaintereso-
wać
każdą myślącą osobę.
która
śledzi
najtrudniejsze
problemy
społeczne.
•
PETER
Prof. Peter
Singer zajmuje
się etyką
od ponad
30
lat. Jest
jednym
z
najbardziej
znanych
i
cenionych
specjalistów z tego
zakresu na
świecie.
Napisał
wiele
książek.
Niniejsza jest
centralną
dla jego
poglądów
etycznych.
Została,
jak
dotąd,
przetłumaczona
na 11
języków,
rozeszła
się
w
dziesiątkach
tysięcy
egzemplarzy i
weszła
do kanonu etyki stosowanej.
Zyski
z jej
sprzedaży
autor przekazuje na cele charytatywne.
Obecnie pracuje na uniwersytecie
w
Princeton.
i
Wiedza
Szukajcie nas
w
Tniemecie
http://www.kiw.com.pl
Cena de t.
zł
37
Ksiąźka
ETYKA
PRAKTYCZNA
•
PETER
SINGER
ETYKA
PRAKTYCZNA
.
z
angielskiego
p
rze
l
oz~·
1
~\
;\••-w•
.
Sag':'l
n
..-.· .
'·
\
Tytuł
oryginału:
Pmrticrtl
!·:th.irs
Okladkc;:
i
strony
EWA
\-10ŻĘJKO
tytułowe
SPIS
TREŚCI
projck,.owala
Redaktor
MAł.CORZATi\
ZARE
;BSKA
Redaktor
techniczny
KRYS'fYNA
KACZYŃSKA
Przedmowa ..............................
..........
.......
...................
....................... ..
...................
'
Przedmowa do wydania
polskiego ..............................
..........................................
l:~
,
,
.
by
the Press Symlicate o
l'
th
c
Universitr
o
f
Cambridge
©
Cambridge
Un iversity J>ress
1999
ł'ublishcd
l. O E1YCE ...........................................
............................................................ ..
17
,-
''
2.-RÓ\:VNOSC
lJl·J
lMPUKAC!JE ....................
................................................
..
30
?J.
RÓWNOś(;
DI.A
ZWIERZAJ?
..................
.................
....................................
G5
4.';
co
JEST
/
J:.J:::GO
\:V
L\BUAl\
IILJ
.....
..................
............................................
89
5.
POZBAWJENIE
7.YC1A:
ZWI.ERZJ:;Tł\
..... ...................
..................................
113
6. POZBA\:VlENIF.
ŻYGli\:
EMBRION l
PŁÓD
...............................................
l
:~5
7.
POZBA\:VlFt..;JE
ŻYCJA:
LUDZIE
............. ...........
.........................................
170
8.
BOGACI
l BIEDNI
.... ..................................
...........................
.......................
209
9. SvVOI
i
OBCY .......................................................................................
,........
235
©
Copyright
for
the
Połish
\:Varszawa 2003, 2007
ediłion
by
Wydawnictwo
"Ksi<!żka
i
Wiedza",
·w
ydanie
drugie
Obj.
ark.
druk.
22
Druk
i
oprawa:
Wc~jskowa
Drukarnia
w
l
od zi
90-520
Lódź,
ul.
Gdal'iska l :10
10.
ŚRODOWISKO
..........................
..........
.......................................... ............... 250
11.
CELE
I
ŚRODKI
............................................... ........ .....................................
272
12.
DLACZEGO
J>OSTJ.;t>OWAĆ
.MORA.LNIE
.................. ........ ........................
295
Dodatek: O t.ym.
jak
zostałem
uciszony
w
1\iernczcch
.......................................
315
Przvpisv, odsvlao.e
i
dalsza literatura
...............
........... ...............
......................... 334
l
:
'
'lh)•1Wkie
/.ysir.~)'
osiemset
dzii!Wi(Jćdziesiąta jJiąla
publ'ikruja."KiW"
ISBN 978-83-05-134!)7-2
PRZEDMOWA
tyka praktyczna obejmuje szeroki zakres
zagadnień. l'vlożemy
zna-
leźć
'"''Ymiar etyczny
dla
większości pod~jmowanych
przez nas
de-
cy~ji. jeśli
prZ)jrzymy
się
im
wystan.:zająco dokładnie
.
Nini<:'jsza
ksi<)żka
nie zamierza
objąć całego
tego zakresu.
Problemy, kt6ryrni
się
1
<-yrmBe,
zostały
\v)'brane na dwóch podstawach:
ich
istotności
i
stopnia,
..
dojakiego filozoficzne rozumowanie
może
mieć
wkład
w
dysku~ę
o
nich.
Uważam kwestię etyczną
za
istotną, jeślijakakohviek
myśląca
osoba
musi
się
z
nią zmierzyć.
Z niekt6rymi
kwestiam
i
dyskutowanymi w
tej
książce
spotykamy
się
na co dzieli: jakie
są
nasze
osobiste
zobowią­
zania wobec biednych?
Czy
jesteśmy
usprawiedliwieni z traktowania
zwierząt
jako maszyn
produkujących
dla nas
ciało
do :;:jedzenia? Czy
powinniśmy używać
papieru, kt6ry nie pochodzi z odzysku?
I
dlacze-
go
w
ogóle
powinniśmy kierowa
ć
się
w swo.im
postępowaniu
zasadami
e
tycznymi?
Z
innymi
problemami,
jak
abon.ja
i
euta.na:;:ja,
na
szczę­
ście większość
z
nas nie spotyka
się
często,
ale
mogą się
one
p<~jawi(
w
jakimś
momencie naszego
życia
.
Są
to kwestie, nad którymi ka:l.dy z
aktywnych uczestników procesu podejmowania decFJi w naszy111 spo-
łeczeństwie
musi
si
ę
zastanowić
.
Stopici'i, do jakiego kwestia
może być
z
pożytkiem
dyskutowana lllo-
1
zoficznie,
zależy
od
tego,
jakiego rodz.. jujest to kwestia. Nie
kt6rc
z nich
są
kontrowersyjne, w
duż~j
mierze dlatego,
że
spór toczy sh;. o pewne
Ltkty.
Np. kwestia,
czy
uwolnienie
nowych organizm6w utworzonych przy
użyciu
rckornbina<ji DNA powinno
być
dozwolone
,
wyd~je się opierać
w
duż<:i
mierze na
tym,
czy
owe organizmy
stanowią poważne
ryzyko
dla
środmviska. Chociaż
fllozofom
może brakować kompeten~ji
do
ro7.strzy-
gnięcia
takiej kwestii,
mogą pmviedzieć coś
pożytecznego
o tym, czy dane
ryzyko szkody
środowiskowejjest możliwe
do
zaakceptowania.
W
innych
jednak
wypadkach
t~1kty
są
jasne i
akcepto-wane przez obie strony; to
bę­
dące
w
konflikcie
poglądy
etyczne
powod1Bą niezgodę odnośnie
do
tego,
E
7
co
zrobić.
Wtedy
sposób
rozumowania
i
analiza,
które
praktyh!Ją
filozo-
fowie,
rnogą naprawdę coś >v-nieść.
Kwestie
dyskutowane
w
książce są
tymi,
w kt<Srych raczc::i
etyczna
niż f.~1ktyczna
niezgoda
określa
stanowisko,ja-
kie
ząjnn!Ją
ludzie. Potcmjalny
wkład
fi
lozofów
cło cłysku~ji
tych kwestii
jest
więc
znaczny.
w
wydarzeniach,
które
muszą
za-
stanowić każdego,
kto
sądzi, że wolność
myślenia
i
wyrażania
swoicli
pogląd6wjest naturalną
cechą
dzisiejszych liberalnych
demokracji.
Od
pierws1.ego j<;j wydania w
1979
r.
była
czytana przez
wiele osób i
wykorzystywana na wielu kursach na uniwersytetach i
w
innych
ośrod­
kach
kształcenia.
Została
przetłumaczona
na
języki:
niemiecki, \vloski,
japoński,
hiszpal'lski
i
szwedzki* . .fej
przyjęcie było
ogólnie
pozytywne.
Oczywiście
są
osoby, które
nie
zgadzają się
z
zaprezenLOwanyrni
w nh.;j
argumentami, ale
niezgoda
pozostawała
prawic
zawsze
na poziomie ra-
<jonaln<j debaty. Jedpl}1ll
\>v)jątkiem była
reak~ja
w
krzyach niemiecko-
języcznych
.
W
Niemczech,
Austrii i
Szwajcarii
opozy~ja
do
poglądów
za-
wartych w
tej
książce osiągnęła
taki
rozmiar,
że
konferencje
czy
wykłady,
na kt<'>rych
miałem
wystąpić,
zostały odwołane.
a kursy na uniwcrsyte-
tadl niemieckich, na
których
książka
miała
być
wykorzystana,
były
syste-
matycznie
zakłócane,
tak
że
nie
można
było
ich
kontynuować.
Dla czy-
telników
zainteresowanych dalszymi
szczegółami
tej
smutnej
historii
przedstawiam
ją pcłn
i<::j jako doda
tek.
Opozycja ta spra,.vila,
że zacząłem się
zastanawia<:, czy
poglądy,
kt<5-
rc
vvyraziłem, rzeczywiściesą-przynajmniej
jak niektórzy Niemcy
wy-
d;:~ą
si\:
wierzyć
-
tak
błędne
czy tak niebezpieczne,
że
nie
powinny
byt wypowiadane.
Chociaż
·większość
niemieckiej
opozy<ji jest po pro-
stu
źle
poinformowana
o
tym.
co
głoszę,
stwierdzenie,
że ksiąi.ka
ła­
mie
tabu
(może
nawet niejedno tabu),
niejest
pozbawione podstaw.
W Niemczech
od czasu
klęski
Hitlera nie
było
możliwe
o
twarte
dysku-
towanie
kwestii eutanazji
bądź
tego,
czy
życie
ludzkie
rnożc być
tak
wypełnione nieszczęściem,
że
nie
jest warte
przedłużania.
Jeszcze bar-
dzie:j fundamentalne
i
nieogranicz<ljące
si<; do
Nicmice
tabu dotyczy
porównania
wartości
życia
ludzkiego
i
pozaludzkiego.
Po zarnies1.aniu
ta
Książka
odegrała główną rolę
*
Dzisi<l,j
za.~ wyd:H~<t
wkie
po dut'isku.
portugalsku,
korcat'iskn,
fra nc:mkn, ben
gal-
sim,
serbsku
[fnzyf'· llnm.
]
.
z
powodu
odwołania
konferencJi, na
którą
byłem
zaproszony do
wy-
głoszenia
referatu,
sponson~<.)Ca
ją
niemiecka
organizacja.
by
odciąć
si<; od
moich
poglądów, rozpnnvadziła
serię
ulotek;
w jednej z nich
było
napisane:
.,N i
epowtarzalność życia
ludzkiego
1.akan~e
jakiegokol-
wiek
porównania
Ct.Y
zr6wnania
islnienia ludzkiego z innymi
żywymi
istotami, ich
formami
życia
czy
interesami".
Porówny,.vanie, a
w nie-
których ''rypaclkach
zrównauie
życia
ludzi
i
Z"\'olierzątjest
dokładnie
tym.
o czym
traktuje
tt
ksią7.ka. Można
by
w
rzeczywistości powiedzieć,
że
jeśli istni~:;jejakiś
pqjedp1czy aspekt tej
książki,
który
wyróżnia ją
spo-
śród
innych
podt:jść
do takich kwestii, jak
równość
ludzi, aborcja,
eu-
tana~a
i
środowisko,
to
jest nim to,
iż
do tematów tych podchodzi
się,
świadomie porzucając
załoi.cnic, że
wszyscy
przedstawiciele naszego
gatunku
mąją,
tylko
dlatego,
że są
przedstawicielami
naszego
gatun-
ku,
jakąś
wyróżni<~jącą się
czy
wrodzoną wartość,
która
lokL~e
ich
po-
nad
członkami
innych gatunków.
Przekonanie
o ludzkiej
wyższości
jest
fundamentalne
i
leży
u
podsu1w naszego
myślenia
w wielu
czułych
sfe-
rach . .Jego
zakwestionowanie
nie jest
trywialną
sprawą,
a
to,
że może
prowokmvać silną reak<ję,
nic powinno
nas
dziwić.
Gdy
jednak
zro-
zumiemy,
że
przełamanie
tabu
o porównaniu ludzi i
zwierzątjest
po
części
odpowiedzialne
1.a protesty, staje
się
jasne, 7.c nic ma
od
tego
odwrotu.
Z
powodów, które
zostały rozwinięte
w
kol<~jnych
rozdzia-
łach,
zakazanie
jakich
kolwiek por6wna11
mięcizygatu
n kowych
byłoby
filozoficznie nie
do obronienia.
Uczyniłoby także
nicrnożliwym
do
przezwyciężenia
zło,
jakie czynirny teraz
zwierzętom
niebędącym ludź­
mi,
i
wzmocniłoby
postawy, które
przyniosły
ogromne,
nic do napra-
wienia szkody
środowisku
planety,
którą
dzielimy z przedstawiciela-
mi innych
gamnk6w.
Nie
odwróciłem się
zatcrn
od
poglądów,
które
wzbudziły
tak wiele
kontrmversji
w
kr<~jach nicmiech~ęzycznych
.
.Jeśli są
one
w
jakiejś
mie-
rze
niebezpieczne, to
niebezpieczerlstwo
utrzymywania
rozpad.:~ących
się
tabujestjeszcze
większe.
Nicwątpliwie
V•liele osób
nic 1.godzi
się
z
tyrn, co
mam
cło
pm\ieclzcnia. Obiekcje i
kontrargumenty
są
mile
widziane. Od
czas6w Platona
filozofia
postępowała
dialektycznie, gdy
filozofowie
podawali
powody niczgadzania
się
z
poglądami
innych
fi-
lozofów.
Niezgadzanie
się
jest dobre,
ponieważ
jest
drogą
do uzyska-
nia
d<~jąc<:'j
się
lepiej
obronić
pozy<:ji; sugestia,
że
poglądy,
kt.<5rc wyra-
żarn,
nie
powinny
być
nawet
dyskutowane, jestjednak
zupełnie
inną
9

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin