Atlas Tatr polskich i slowackich.pdf

(8311 KB) Pobierz
BARBARA I MAREK ZYGMAŃSCY
NAJPIĘKNIEJSZE SZL AKI I ZAKĄTKI TATR
ATLAS TATR
POLSKICH I SŁOWACKICH
Kup książkę
Spis treści
INFORMACJE OGÓLNE
TURYSTYCZNE
MIEJSCOWOŚCI PODTATRZAŃSKIE
Polskie miejscowości podtatrzańskie
Słowackie miejscowości
podtatrzańskie
SZLAKI POLSKICH TATR
ZACHODNICH I REGLOWYCH
Doliny Chochołowska i Lejowa
Dolina Kościeliska
Dolina Małej Łąki
Dolina Bystrej
Inne szlaki Tatr Reglowych
SZLAKI POLSKICH TATR WYSOKICH
Dolina Suchej Wody Gąsienicowej
Dolina Białki
SZLAKI SŁOWACKICH TATR
WYSOKICH I BIELSKICH
Dolina Białej Wody
Dolina Jaworowa
Tatry Bielskie
3
20
20
27
50
52
67
73
76
82
84
84
92
104
104
107
113
Dolina Białej Wody Kieżmarskiej
Doliny Łomnicka i Huncowska
Dolina Zimnej Wody
Doliny Wielicka i Batyżowiecka
Dolina Mięguszowiecka
Krywań
SZLAKI SŁOWACKICH TATR
ZACHODNICH
Doliny Cicha Liptowska i Koprowa
Doliny Kamienista, Bystra,
Raczkowa i Jamnicka
Doliny Żarska i Jałowiecka
Dolina Zimnej Wody Orawskiej,
Rohacka i Bobrowiecka
ATRAKCJE PODTATRZAŃSKIE
Spisz
Liptów
Orawa
SPIS MAP I LEGENDA
INDEKS NAZW
116
118
120
128
130
136
138
141
144
153
160
174
174
180
182
186
187
Kup książkę
Informacje ogólne
Tatry w Europie i Karpatach
Na terenie Europy istnieje kilka dużych systemów
górskich wypiętrzonych w różnych okresach geolo-
gicznych. Najstarsze góry, np. Chibiny, Kambryjskie,
Pennińskie i Skandynawskie, zostały w dużej części
zerodowane i zrównane. Również wydźwignięte póź-
niej góry Kantabryjskie, Iberyjskie, Masyw Centralny,
Ardeny, Harz, Szumawa, Sudety, Rodopy, Pirin i Ural
są obecnie w dużej części wyżynami lub średnio-
górzami. Najbardziej wysokogórską rzeźbę mają
najmłodsze łańcuchy, wypiętrzone w trwającej do
dziś orogenezie alpejskiej. Na naszym kontynencie
są to m.in. Pireneje, Góry Betyckie, Alpy, Apeniny,
Karpaty, Stara Płanina, Góry Dynarskie, Góry Krym-
skie i Kaukaz. Najrozleglejszym systemem gór Euro-
py Środkowej, zajmującym ponad 200 tys. km
2
, są
Karpaty
leżące na terytoriach Austrii, Czech, Sło-
wacji, Polski, Węgier, Ukrainy i Rumunii. Ich łańcuch
ma kształt długiego łuku wygiętego na północny
wschód pomiędzy dwoma przełomami Dunaju:
zachodniego koło Wiednia, który oddziela je od
Alp, oraz Żelaznej Bramy na południowym wscho-
dzie, odgraniczającej je od Bałkanu. Ze względów
geologicznych i morfologicznych zwykle wyróżnia
się trzy części Karpat: Zachodnie, Wschodnie i Po-
łudniowe. W Karpatach Zachodnich wyróżniono:
fliszowe Zewnętrzne Karpaty Zachodnie, Centralne
Karpaty Zachodnie oraz Wewnętrzne Karpaty Za-
chodnie. Najwyższymi górami w całych Karpatach
są
Tatry,
usytuowane w Centralnych Karpatach
Zachodnich, na granicy Słowacji i Polski. Choć
zajmują powierzchnię zaledwie 790 km
2
(ok. 0,4%
powierzchni Karpat), znajdują się tam liczne szczyty
przekraczające 2600 m n.p.m. z Gerlachem (Ger-
lachovsk�½ štít; 2655 m n.p.m.) na czele, najwyższym
wierzchołkiem całych Karpat. Z powodu wysokości
Tatr i znacznego ich wysunięcia na północ przez
dziesiątki tysięcy lat (w kilku okresach) zalegały tam
lodowce. Podczas maksimum ostatniego zlodowa-
cenia w Tatrach było 55 lodowców o powierzchni
ok. 280 km
2
i objętości lodu prawie 25 km
3
.
Najsilniej zlodowacone były Tatry Wysokie, gdzie
zasięg moren wskazuje, że lodowce wychodziły
daleko poza góry. Efektem ich działalności jest
charakterystyczna alpejska rzeźba powierzchni.
W Tatrach Zachodnich lodowce najczęściej zaj-
mowały tylko górne części dolin, więc ich ujściowe
odcinki wyrzeźbiła erozja rzeczna. W Tatrach Biel-
skich występowały niewielkie lodowczyki modelujące
tylko północne stoki.
Otoczone przez obszerne kotliny podgórskie
Tatry wywyższają się ponad teren nawet 2000 m,
co potęguje wrażenie ich ogromu. Najlepiej widać
to z usytuowanej na południowym wschodzie Kotliny
Popradzkiej, w której miasto Kieżmark znajduje się
na wysokości 626 m n.p.m., a odległa o 15 km
Łomnica wznosi się na 2634 m n.p.m. Również
panoramy na Krywań z Kotliny Liptowskiej lub od
północy z Kotliny Nowotarskiej uwidaczniają znaczne
przewyższenie gór.
Od północy bezpośrednio z Tatrami sąsiaduje
długie tektoniczne obniżenie zwane Bruzdą Podta-
trzańską (na południe od Pogórzy Przedtatrzańskich,
m.in. Pasma Gubałowskiego), w którym leżą prawie
wszystkie miejscowości turystyczne północnych skło-
nów, od Zuberca i Orawic przez Kościelisko, Zako-
pane, Podspady po Zdziar.
Granice Tatr
Najnowsze badania naukowców polskich i słowac-
kich dotyczące granic, podziału, przebiegu grzbietu
głównego i wykaz dolin walnych zostały opubliko-
Tatry w łańcuchu Karpat (zdjęcie satelitarne)
6
Tatry
Kup książkę
OGÓLNE
|
ATLAS TATR POLSKICH I SŁOWACKICH
INFORMACJE
3
Kup książkę

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin