Atlas naturalnych kamieni szlachetnych i ozdobnych.pdf

(4528 KB) Pobierz
JERZY ZABA, IRENA V. ZABA
.
.
120 NAJPIEKNIEJSZYCH MINERAŁÓW I SKAŁ
,
ATLAS
NATURALNYCH KAMIENI
SZLACHETNYCH I OZDOBNYCH
Kup książkę
Spis treści
WSTĘP
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
WŁAŚCIWOŚCI MINERAŁÓW
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
SZLIFY KAMIENI SZLACHETNYCH I OZDOBNYCH
. . . . 19
SŁOWNICZEK
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
KAMIENIE SZLACHETNE I OZDOBNE
. . . . . . . . . . . . . . . . 25
PIERWIASTKI RODZIME/ELEMENTS . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26
SIARCZKI/SULFIDES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .32
HALOGENKI/HALIDES . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36
TLENKI I WODOROTLENKI/OXIDES
AND HYDROXIDES
. . . 38
WĘGLANY/CARBONATES
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52
SIARCZANY/SULFATES
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58
FOSFORANY/PHOSPHATES
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60
KRZEMIANY/SILICATES
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64
ZWIĄZKI ORGANICZNE I POKREWNE/
ORGANIC COMPOUNDS
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
SKAŁY/ROCKS .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168
INDEKS NAZW POLSKICH
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186
INDEKS NAZW ANGIELSKICH
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188
BIBLIOGRAFIA
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
Kup książkę
Wstęp
Kamienie szlachetne i  ozdobne są znane
człowiekowi od zarania dziejów. Nieustan-
nie wzbudzają zainteresowanie oraz zachwyt
swym pięknem oraz wyjątkowymi właściwo-
ściami, a  szczególnie różnorodnymi efekta-
mi optycznymi. Początkowo były stosowane
w  celach rytualnych, leczniczych i  przede
wszystkim zdobniczych, do których wyko-
rzystywano głównie kwarc (kryształ górski
i  ametyst), szmaragdy, jaspisy, granaty, tur-
kusy, perły, korale, a  także bursztyn, jadeit,
nefryt, serpentyn, lapis-lazuli i  malachit. Za-
wsze stanowiły symbol siły i trwałości władzy,
oznakę bogactwa, sławy i powodzenia, a tak-
że przedmiot marzeń oraz temat legend, opo-
wieści i  bajek. Ich piękno opiewali najwięksi
artyści, poeci i pisarze. Nazwy drogich kamie-
ni wielokrotnie pojawiają się w  starych księ-
gach, m.in. na stronach Biblii w opisie nowe-
go miasta Jeruzalem (Objawienie św. Jana),
gdzie oprócz dominującego czystego złota,
są też wymienione jaspisy, szafiry, szmaragdy,
beryle, topazy, hiacynty, ametysty, chryzolity,
perły oraz chalcedon wraz z jego odmianami
reprezentowanymi przez chryzopraz, sardo-
nyks i karneol.
Kamienie szlachetne i  ozdobne stanowi-
ły niemal zawsze ozdobę insygniów władzy.
Zdobią również przedmioty kultu oraz świą-
tynie niemal wszystkich wielkich religii świata.
Obecnie bardzo często są traktowane jako
lokata kapitału, ale także bywają kupowane
z podziwu dla ich piękna, harmonii i dosko-
nałości. Część kamieni szlachetnych i ozdob-
nych nadal służy jako środek leczniczy. Na
fali wzrostu popularności ezoteryki, uzdra-
wianie i  terapie z  ich wykorzystaniem stają
się coraz bardziej popularne w  dążeniu do
osiągnięcia równowagi, zdrowia i szczęścia.
Definicja kamieni szlachetnych i  ozdob-
nych nie jest jednoznaczna i  ciągle ulega
zmianom. Istnieją liczne, bardzo szczegóło-
we podziały tych kamieni, które jednak nie
uwzględniają wszystkich przypadków oraz
nie wyjaśniają nasuwających się wątpliwo-
ści. Kamienie te bowiem z  trudem poddają
się sztywnym klasyfikacjom, gdyż nawet ten
sam rodzaj minerału lub skały, lecz o  róż-
nej jakości gemmologicznej, bywa zalicza-
ny bądź do kamieni szlachetnych, bądź do
ozdobnych, a niekiedy nawet nie kwalifikuje
się do żadnej z  tych grup. Ponadto bardzo
wiele zależy od indywidualnych gustów i pre-
ferencji, a także subiektywnych odczuć oraz
wrażliwości na piękno. Stąd też większość
tych kamieni cieszy się dużym zainteresowa-
niem kolekcjonerów.
Kamienie szlachetne i ozdobne są repre-
zentowane najczęściej przez minerały (np.
diament, korund, topaz, agat) oraz skały
(np. unakit, nefryt, marmur onyksowy). Rza-
dziej są to różnego rodzaju substancje orga-
niczne (np. bursztyn, koral, perły). Wszystkie
powstają w  sposób naturalny bez udziału
człowieka. Jednak część kamieni szlachet-
nych i  ozdobnych bywa wytwarzana w  la-
boratoriach i  stanowi kamienie syntetyczne,
które bądź odpowiadają swymi właściwo-
ściami fizycznymi i chemicznymi określonym
kamieniom naturalnym (np. syntetyczne
diamenty, rubiny, szafiry albo szmaragdy),
bądź są tworami całkowicie sztucznymi, nie
mającymi swych naturalnych odpowiedników
w przyrodzie (np. cyrkonie, piasek pustyni lub
YAG). W poniższym opracowaniu nie zostały
uwzględnione, gdyż nie reprezentują natural-
nych kamieni.
Do
kamieni szlachetnych
są zaliczane
przede wszystkim minerały, skały i substancje
pochodzenia organicznego, które poza in-
nymi zastosowaniami bywają wykorzystywa-
ne w jubilerstwie do wyrobu klejnotów. Stąd
też są nazywane kamieniami jubilerskimi.
Aby można było zaliczyć je do tej grupy, po-
winny odznaczać się szczególnym pięknem
(niezwykłym wyglądem, połyskiem, barwą,
Kup książkę
WSTĘP
|
ATLAS NATURALNYCH KAMIENI SZLACHETNYCH I OZDOBNYCH
3
czystością lub rzadko spotykanymi, zachwy-
cającymi efektami optycznymi), wyjątkową
odpornością na zniszczenie i co za tym idzie
– trwałością oraz rzadkością występowania.
Jednak nie wszystkie kamienie wykorzysty-
wane w jubilerstwie spełniają te trzy podsta-
wowe warunki. Spowodowało to, że warto-
ściowe, niezbyt twarde i  częściej spotykane
okazy przez pewien czas określano jako
kamienie półszlachetne (zwane też później
kamieniami jubilersko-ozdobnymi). Granice
pomiędzy tymi grupami stopniowo się za-
cierały, gdyż piękne kamienie półszlachetne
częstokroć przewyższają ceną kamienie szla-
chetne niższej jakości. Obecnie przyjmuje
się określać mianem szlachetnych wszystkie
kamienie jubilerskie oraz okazy szlifowane
do celów kolekcjonerskich. Do najwyżej ce-
nionych, właściwych kamieni szlachetnych
zalicza się przeważnie te najbardziej trwałe,
o  twardości powyżej 7 w  skali Mohsa. Ale
nawet w tej grupie wyróżnia się swoistą eli-
tę kamieni drogocennych, reprezentowaną
tylko przez cztery minerały: diament, rubin,
szafir i szmaragd. Są to najrzadsze, najpięk-
niejsze, najtrwalsze i  najdroższe z  kamieni
używanych w  jubilerstwie. Łączna wartość
tych czterech rodzajów kamieni szlachetnych
stanowi 97% wartości wszystkich kamieni
znajdujących się na światowych rynkach. Do
tej elity zalicza się też niekiedy szczególnej
piękności, rzadko spotykane opale, które
jednak odznaczają się znacznie niższą twar-
dością i  stosunkowo niewielką trwałością.
Rzeczywistą wartość większości kamieni szla-
chetnych można wiarygodnie ocenić dopiero
po ich oszlifowaniu.
Do
kamieni ozdobnych
są zaliczane
mniej cenne minerały, skały i substancje po-
chodzenia organicznego odznaczające się
mniej efektownym wyglądem oraz mniejszą
twardością i  trwałością, które nie znajdują
zastosowania w  jubilerstwie. Stosuje się je
głównie do wyrobu popularnej, niedrogiej,
artystycznej galanterii, pamiątek, ozdób
oraz rzeźb. Bywają też szeroko stosowane
w  architekturze jako kamienie okładzinowe,
a także kamienie nagrobkowe. Wykonuje się
z nich różnorodne przedmioty o charakterze
użytkowym, jak umywalki, parapety, schody,
płytki podłogowe i  ścienne, kominki, blaty
stołów itp. Spektrum kamieni ozdobnych jest
wyjątkowo szerokie, gdyż obejmuje niemal
wszystkie rodzaje skał o atrakcyjnym wyglą-
dzie. Duża część kamieni ozdobnych bywa
ponadto przedmiotem zainteresowania ko-
lekcjonerów.
Znanych jest kilkaset kamieni szlachet-
nych i  ozdobnych reprezentowanych przez
minerały i skały (oraz ich odmiany), a także
związki pochodzenia organicznego. W atla-
sie ukazano 120 wybranych, najczęściej spo-
tykanych, naturalnych kamieni szlachetnych
i  ozdobnych, z  czego przeważająca więk-
szość należy do minerałów. Nie uwzględnio-
no produktów uzyskiwanych sztucznie, sta-
nowiących kamienie syntetyczne, kamienie
rekonstruowane oraz imitacje, a  także (ze
względu na szczególne bestialstwo w ich po-
zyskiwaniu) niektórych substancji pochodze-
nia organicznego, takich jak kość słoniowa,
rogi nosorożców lub szylkret.
W  opisach minerałów zawarto informa-
cje o  ich pozycji systematycznej, częstości
występowania, pochodzeniu nazwy, ce-
chach chemicznych i  fizycznych, pochodze-
niu (powstawaniu), występowaniu na świecie
i  w  Polsce oraz znaczeniu i  zastosowaniu,
głównie w charakterze kamieni szlachetnych,
ozdobnych i  kolekcjonerskich. Opisy jubi-
lerskich odmian minerałów przedstawiono
w  formie skróconej, uwzględniając przede
wszystkim ich najbardziej charakterystyczne
cechy. Kamienie szlachetne i ozdobne będą-
ce minerałami uporządkowano według po-
wszechnie stosowanej klasyfikacji chemicz-
no-strukturalnej.
W opisach skał zawarto informacje o ich
pozycji systematycznej, częstości występowa-
nia, pochodzeniu nazwy, składzie mineral-
nym, cechach charakterystycznych, pocho-
dzeniu (powstawaniu), występowaniu oraz
znaczeniu i zastosowaniu jako kamieni szla-
chetnych, ozdobnych bądź kolekcjonerskich.
Zostały one uporządkowane z  uwzględnie-
niem charakteru skał, które reprezentują,
w  kolejności: skały magmowe, skały meta-
morficzne oraz skały osadowe.
4
Kup książkę
ATLAS NATURALNYCH KAMIENI SZLACHETNYCH I OZDOBNYCH
|
WSTĘP

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin