Etyka.pdf

(290 KB) Pobierz
Alicja Czerkawska
Andrzej Czerkawsk
i
Etyczny wymiar
poradnictwa zawodowego
Warszawa 2005
Recenzja:
dr hab. prof. w Dolnol¹skiej Wy¿szej Szkole Edukacji TWP Bo¿ena Wojtasik
Opracowanie redakcyjne:
dr Jacek Leociak
Projekt graficzny ok³adki:
Piotr Rawrowicz
© Copyright by Krajowy Orodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej
Warszawa 2005
ul. Spartañska 1B
02-637 Warszawa
tel. (+ 48 22) 844-34- 38
fax (+ 48 22) 646-52-51
e-mail: sekret@koweziu.edu.pl
http: //www.koweziu.edu.pl
Publikacja wydana przy wsparciu Wspólnot Europejskich w ramach Programu
Leonardo da Vinci. Treæ publikacji nie ma na celu wyra¿enia stanowiska Komisji
Europejskiej. Instytucja ta nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialnoci za treæ
publikacji.
ISBN 83-88780-72-7
Druk:
Spis treci
Wstêp
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
1. Podstawowe
.
pojêcia z obszaru
.
etyki w poradnictwie zawodowym
. . . . 11
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Powinnoci moralne doradcy przestrzeñ etyczna w poradnictwie
zawodowym
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
. . . . .
3. Dobro jako podstawowa wartoæ moralna realizowana w poradnictwie
zawodowym
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
. . . .
4. Poszczególne wartoci
.
moralne
.
w poradnictwie
.
zawodowym
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.1. Wolnoæ
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
4.2. Odpowiedzialnoæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . .
4.3. Uczciwoæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
4.4. Godnoæ
.
i
.
szacunek
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
. . . .
4.5. Tolerancja
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
4.6. Poufnoæ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
27
27
29
30
32
33
34
37
37
39
43
44
45
47
5. Etyczny wymiar poradnictwa
.
zawodowego w
. . . .
ponowoczesnej
. . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
dobie
. . . . . . . .
5.1. Ponowoczesnoæ jako
.
t³o
.
zmian spo³eczno-kulturowych . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. Przemiany
.
moralne
.
w
.
ponowoczesnoci . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . .
. . . . . . . . .
5.3. Realizacja wartoci moralnych w strategiach dzia³ania doradców w do-
bie
.
ponowoczesnej obszar
.
poradnictwa
.
zawodowegowego. . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. .
5.3.1. Etyczny wymiar pracy doradcy bêd¹cego ponad nie³adem spo-
. . .
³ecznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
5.3.2. Etyczny
.
wymiar pracy
. . . . .
uwik³anego w
.
nie³ad spo³eczny.
. . . . . . . . . . . . . .
doradcy
. . . . . . . . . . . . . . . .
5.3.3. Etyczny wymiar pracy doradcy bêd¹cego poza nie³adem spo-
. . .
³ecznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . .
Zakoñczenie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
. . .
Bibliografia
.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
. .
3
Wstêp
Ró¿nym formom pomocy psychologiczno-pedagogicznej przywieca humani-
styczna wizja wiata i podstawowa kategoria etyczna, jak¹ jest dobro osób potrze-
buj¹cych wsparcia. Wartoci moralne, które kryj¹ siê w tej ogólnej kategorii takie,
jak: wolnoæ, odpowiedzialnoæ, uczciwoæ, godnoæ i szacunek, tolerancja, pouf-
noæ stanowi¹ nieod³¹czn¹ czêæ rozwa¿añ teoretycznych i dzia³añ praktycznych
w zakresie niesienia pomocy. Zarówno w psychoterapii, jak i poradnictwie (tak¿e
zawodowym) podkrela siê wartoæ dobra cz³owieka dobra fizycznego, psychicz-
nego i spo³ecznego jednostki. W centrum zainteresowania instytucji i osób zajmu-
j¹cych siê pomoc¹ staje nie tylko pojedynczy cz³owiek, ale i szerszy kr¹g spo³ecz-
ny: rodzina, przyjaciele, znajomi, obcy ludzie. Pomoc, ukierunkowana na
indywidualny rozwój i dobro jednostki, nie mo¿e wp³ywaæ negatywnie na dobro
ogó³u. Jest w swoim dzia³aniu nastawiona na wiêksze grupy spo³eczne, powinna
zmierzaæ ku dobru nie tylko istniej¹cych pokoleñ, ale nawet i przysz³ych.
1
Refleksje dotycz¹ce wartoci moralnych w dzia³aniach pomocowych wydaj¹
siê jednak istnieæ ma marginesie wielu innych spraw. Wydaje siê, ¿e brakuje wiêk-
szego namys³u nad zasadami etycznymi, które mog¹ lub powinny byæ urzeczywist-
niane w codziennej pracy doradców. W literaturze pomoc przedstawiana jest bar-
dziej od strony metodycznej i technicznej. Rozwa¿ania, które traktuj¹ o poradnictwie
w aspekcie aksjologicznym i etycznym, ze wzglêdu na swój teoretyczny charakter,
wydaj¹ siê byæ mniej wa¿ne. Przygl¹daj¹c siê literaturze poradoznawczej mo¿na
zauwa¿yæ znaczne dysproporcje pomiêdzy tekstami powiêconymi technice i ety-
ce w pracy doradcy. Rzecz stanie siê jeszcze bardziej wyrana, gdy przestudiuje-
my ksi¹¿ki i artyku³y z zakresu poradnictwa zawodowego.
Poradnictwo zawodowe czêsto by³o przedstawiane jako bardziej instrumental-
ne w porównaniu z innymi formami pomocy i znajdowa³o to swoje odbicie równie¿
Deklaracja Amsterdamska,
przyjêta na wiatowym Kongresie Humanistycznym
3-6 lipca 2002 roku, w Noordwijkerhout, Holandia,
http://free.ngo.pl/stowarzyszenie_wol-
nomyslicieli/strony/swkon.htm,
14.11.2004 r.
1
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin