Emerytalne-1n(1).pdf

(3531 KB) Pobierz

III FILAR

– RECEPTA NA WYŻSZĄ EMERYTURĘ

Warszawa 2010

DOKUMENTACJA KONFERENCJI „III FILAR – RECEPTA NA WYŻSZĄ EMERYTURĘ”

– MAJ 2010

Otwarcie konferencji i wprowadzenie do obrad

Witold Walkowiak

Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne

– diagnoza i ubezpieczeniowy kierunek zmiany

Tadeusz Szumlicz

Dodatkowe oszczędzanie na emeryturę – spojrzenie makroekonomiczne

Halina Wasilewska-Trenkner

Między racjonalnością a „jakoś to będzie”

– polski paradoks zarządzania finansami osobistymi

Janusz Czapiński

Propozycja Komitetu Obywatelskiej Inicjatywy Ustawodawczej RAZEM

Adam Sankowski

Stan i rozwój produktów emerytalnych

Michał Herbich

Panel dyskusyjny z udziałem referentów i dyskusja

OPRACOWANIE DLA POLSKIEJ IZBY UBEZPIECZEŃ – KWIECIEŃ 2010

Diagnoza, analiza i symulacja wariantowa możliwych ubezpieczeniowych form

dobrowolnych programów emerytalnych na rynku polskim

Michał Herbich

III filar – recepta na wyższą emeryturę

WITOLD WALKOWIAK

Otwarcie konferencji i wprowadzenie

do obrad

Szanowni Państwo,

jest mi niezmiernie miło powitać Państwa na zorganizowanej przez Polską Izbę Ubez-

pieczeń konferencji pod tytułem: III filar – recepta na wyższą emeryturę. Bardzo dzięku-

ję za przyjęcie naszego zaproszenia. Chciałem przywitać wszystkich przedstawicieli

organów administracji państwowej, stowarzyszeń gospodarczych, pracowników uczel-

ni i instytucji badawczych, uczestników życia gospodarczego, w tym oczywiście osoby

reprezentujące firmy ubezpieczeniowe. Serdecznie witam wszystkich uczestników

naszej konferencji.

Szanowni Państwo, dobrowolne ubezpieczenia emerytalne to temat nie wyłącznie

branżowy, nie tylko adresowany do specjalistów od ubezpieczeń. Wzbudza on szerokie

zainteresowanie ekonomistów, socjologów, polityków, mediów; niesie ze sobą jak nie-

wiele innych tematów bardzo szeroki wydźwięk społeczny. Jednocześnie ubezpieczenia

społeczne to ten rodzaj problemów, które mimo swojej wielkiej wagi społecznej i gos-

podarczej, nie spotykają się z jednolitością poglądów co do najlepszych sposobów ich

rozwiązywania w praktyce.

Zapewne ta wielość poglądów bierze się w znacznej mierze z wielu punktów widze-

nia, z jakich można i należy patrzeć na przyszłość systemu emerytalnego w Polsce.

Przede wszystkim jest to – jak już wspomniałem – z natury rzeczy problem wielkiej wagi

społecznej, dotyczy bowiem zabezpieczenia materialnego wszystkich Polaków na okres

ich jesieni życia. Z drugiej jednak strony, choć jest oczywiste, że Polacy powinni być

godziwie zabezpieczeni na przyszłość i że będzie to wymagało zmobilizowania znacz-

nego wolumenu oszczędności zabezpieczających przyszłe świadczenia, jest mniej oczy-

wiste jak pobudzić skłonność do oszczędzania na cele emerytalne. Czy jest to kwestia

przede wszystkim odpowiednich zmian w otoczeniu instytucjonalnym, jak podatki?

Czy konieczne jest w pierwszym rzędzie zwiększenie atrakcyjności rynku na produkty

oszczędnościowe i produkty ubezpieczeń emerytalnych? Czy może jest to kwestia

znacznie głębsza, dotycząca wzorców naszych zachowań, które dzisiaj nie sprzyjają

oszczędzaniu czy przezorności?

–3–

III filar – recepta na wyższą emeryturę

Ubezpieczenia emerytalne to także problem o bardzo różnorakich uwarunkowa-

niach. Niekorzystne tendencje demograficzne, które widzimy teraz, i które będą wystę-

powały w dalszych latach, stawiają oczywiście pytanie o źródło finansowania przy-

szłych świadczeń emerytalnych. Już w tej chwili koszty utrzymania systemu emerytal-

nego mają zasadnicze znaczenie dla deficytu sektora finansów publicznych.

Dotychczasowe rozwiązania, mające pobudzać dobrowolne ubezpieczenia emery-

talne, Indywidualne Konta Emerytalne czy Pracownicze Programy Emerytalne, przynio-

sły efekty ograniczone, efekty poniżej oczekiwań.

Dzisiaj chcemy się zastanawiać nad przyszłością trzeciego filaru systemu emerytal-

nego, biorąc pod uwagę różne aspekty tego zagadnienia. Sądzimy bowiem, że otwar-

ta, merytoryczna debata, w której mogą pojawić się różne perspektywy i różne argu-

menty, przyczyni się do lepszego zrozumienia tej dość trudnej i złożonej materii. Mam

nadzieję także, że przyczyni się do wypracowania rozwiązań, które w praktyce mogły-

by się okazać efektywne i adekwatne społecznie.

Zgromadziliśmy dzisiaj grono wybitnych ekspertów z dziedziny finansów i spraw

społecznych, którzy będą prelegentami na tej konferencji. Witam serdecznie profesora

Tadeusza Szumlicza, kierownika Katedry Ubezpieczenia Społecznego Szkoły Głównej

Handlowej; profesor jest jednocześnie przewodniczącym Rady Programowej naszej

konferencji. Witam serdecznie dr Halinę Wasilewską-Trenkner, byłą minister finansów,

byłą członkinię Rady Polityki Pieniężnej, a obecnie eksperta z Katedry Finansów

Akademii Leona Koźmińskiego. Miło mi także powitać profesora Janusza Czapińskiego

z Katedry Psychologii Społecznej Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Jest w naszym gronie także prezes Adam Sankowski, który podjął się zmierzenia z pro-

blematyką oszczędności na cele emerytalne w wymiarze w pełni praktycznym, stanął

bowiem na czele Komitetu „Razem”, który – jak część z Państwa zapewnie wie – wniósł

inicjatywę ustawodawczą dotyczącą właśnie tego problemu. Chcę także przywitać dr.

Michała Herbicha, partnera w Trio Management Consulting, który będzie prezentował

tezy niezwykle interesującego raportu dotyczącego rozwoju produktów emerytalnych.

Korzystając z okazji chciałbym także podziękować patronom medialnym naszej kon-

ferencji – dziennikowi „Rzeczpospolita” oraz „Dziennikowi Ubezpieczeniowemu”.

Dziękuję Państwu za uwagę i życzę udanych obrad.

A teraz proszę profesora Tadeusza Szumlicza o wygłoszenie pierwszego referatu.

–4–

Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne – diagnoza i kierunek zmiany

TADEUSZ SZUMLICZ

Dodatkowe zabezpieczenie emerytalne –

diagnoza i ubezpieczeniowy kierunek zmiany

Problem „trzeciofilarowego” zabezpieczenia emerytalnego postanowiłem przedstawić

dość ogólnie, zwracając uwagę na sprawy – moim zdaniem – najistotniejsze dla diag-

nozy systemu właśnie z punktu widzenia dodatkowego zabezpieczenia emerytalnego

oraz ubezpieczeniowego kierunku zmiany systemu emerytalnego w ogóle. Bardzo liczę

przy tym na empiryczne uzupełnienie mojego wywodu, które będzie zawarte w re-

feracie doktora Herbicha.

Dla podjętych rozważań zasadnicze znaczenie ma charakterystyka ryzyka starości,

w którym należy wyraźnie wyróżnić dwie fazy. Obrazując z perspektywy emerytalnej

swoisty paradoks ryzyka jakim jest starość, można najogólniej stwierdzić, że pierwsza

faza ryzyka starości wiąże się z możliwością dożycia wieku emerytalnego, a więc para-

doksalnie „zagrożeniem” ze wszech miar pożądanym. Jeszcze bardziej paradoksalnie

wygląda druga faza ryzyka starości, która wiąże się z możliwością „zbyt długiego” życia

na emeryturze. Obserwuje się dwie tendencje, zresztą bardzo pozytywne. Po pierwsze,

coraz więcej ludzi dożywa umownego wieku emerytalnego oraz – po drugie – przecięt-

ne dalsze trwanie życia po osiągnięciu tego wieku stale się wydłuża. Niestety niekorzyst-

nie zmieniają się międzypokoleniowe relacje demograficzne, z których dla systemów

emerytalnych szczególnie niepokojący jest wzrost liczby ludności w wieku poprodukcyj-

nym w stosunku do liczby ludności w wieku produkcyjnym, a więc „emerytalnego”

współczynnika obciążenia ekonomicznego. Wymienione zmiany ludnościowe wywołu-

ją bardzo duże zainteresowanie systemami zabezpieczenia emerytalnego, gdyż ryzyko

starości, związane z brakiem dostatecznych środków utrzymania na wydłużający się

okres starości, okazuje się coraz poważniejszym problemem społecznym, o poważnym

wymiarze ekonomicznym.

Konstrukcja systemu zabezpieczenia emerytalnego musi brać pod uwagę dwie fazy

ryzyka starości, bez względu na politykę zabezpieczenia emerytalnego i przyjmowane

konkretne rozwiązania systemowe. Czyli najogólniej mówiąc, pierwsza faza ryzyka sta-

rości wiąże się z bardziej lub mniej precyzyjną odpowiedzią na pytanie o zasady naby-

wania prawa do świadczeń emerytalnych, czyli o tzw. ekspektatywy emerytalne, inaczej

– oczekiwania emerytalne. W drugiej fazie ryzyka starości następuje zrealizowanie tych

oczekiwań w postaci dożywotnich świadczeń emerytalnych.

–5–

Plik z chomika:

Herakl

Inne pliki z tego folderu:

Emerytalne-1n(1).pdf (3531 KB)
armia-cesarza(1).pdf (2169 KB)
Armia Cesarza(1).pdf (2169 KB)
Joe Vitale - Zacznij przyciągać pieniądze(1).pdf (2070 KB)
Bonus-FinansowaWolnosc-AD(1).pdf (1555 KB)

Emerytalne-1n(1).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: