44ListyBaumanOmowienie.pdf

(85 KB) Pobierz
Zygmunt Bauman, 44 listy ze świata nowoczesności, 2011. Przegląd wątków/ Aga Mi
Płynna rzeczywistość
Nie zachowuje jednego kształtu. Wszystko się w niej zmienia- to co wczoraj było ważne, dziś straci na
wartości. Musimy być stale przygotowani na zmiany, być elastyczni, potrzebujemy informacji o tym, co się
może zdarzyć. Zalewa nas szum informacyjny, mamy problem z oddzieleniem użytecznych wiadomości od
plew.
Globalizacja
Jej najistotniejsze skutki: rozbrat władzy i polityki oraz przekazanie funkcji pełnionych niegdyś
przez władzę polityczną rynkom i zepchnięcie ich w sferę indywidualnej polityki życia.
Globalne zależności i powiązań gospodarek państwowych nie pozwalają tym że rządom sięgać do
głębokich korzeni lokalnych problemów. Skutki kryzysu kredytowego błyskawicznie odbiły się na
kondycji gospodarczej nur bardziej odległych krajów i pokazał dobitnie jak gęsta stała się dzisiaj globalne
sieć naszych wzajemnych współzależności.
Internet
Daje możliwość zmiany tożsamości i sieci kontaktów w razie potrzeby, dzięki niemu można uaktualnić
szybko własny wizerunek. Pomaga w Reinwencji.
Uzależnienie od social mediów
Niesprawiedliwie jest winić środki komunikacji. Urządzenia elektroniczne wychodzą naprzeciw potrzebie,
która nie jest ich wytworem. Mogły one co najwyżej spotęgować istniejącą potrzebę.
Dzięki social mediom ucierpiała bliskość i zażyłość kontaktów, głębia i trwałość relacji oraz więzi
międzyludzkich. Tu chodzi tylko o to aby być na widoku. Im więcej osób może mnie zobaczyć tym
pewniejszy jest mój świecie pobyt (wzór- celebryci).
Kontakt wirtualny
Możliwość nawiązania kontaktu bez zobowiązań i ryzyka, który zawsze można zerwać nawet bez
usprawiedliwienia. Jesteśmy wolni od poświęcenia, kompromisu. Nie ślubujemy wierności do grobowej
deski. W świecie wirtualnym mnożymy kontakty, osłabiając więzi,które domagają się trwałości i
pogłębiania. Więzi społeczne postrzegane są jako stan trwały natomiast wirtualne jako tymczasowe i
pożądane.
Nowe technologie
Największym osiągnięciem technologii komunikacyjnych jest uproszczenie nieznośnie skomplikowanych
reguł współżycia międzyludzkiego. Następuje usunięcie rzeczywistej komunikacji oraz zanik umiejętności
niezbędnych by w niej uczestniczyć.
Telefony komórkowe, iPody i inne cuda technologii służą jednocześnie socjalizacji separacji, łączeniu i
izolowaniu, nawiązywaniu i zerwaniu kontaktu.
Pojawienie się telefonów komórkowych w życiu społecznym zamazało różnice pomiędzy strefą prywatną
a życiem zawodowym, pomiędzy byciem obok i byciem daleko. Wprowadziło założenie o nieustannej
dostępności i osiągalności, ustawiczna gotowość kontaktu stała się obowiązującą normą. Obecność w sieci
komórkowej daje poczucie właścicielowi, że zawsze i wszędzie panuje nad sytuacją.
Nowoczesna rewolucja kulturowa
Lata osiemdziesiąte - Vivienne w telewizji mówi otwarcie o życiu seksualnym:
• upublicznia informację
• wykorzystuje arenę publiczną do omawiania spraw o charakterze ściśle prywatnym.
*PRYWATNOŚĆ. STREFA PRYWATNA.
Sekret i tajemnica. To część wiedzy, którą nie chcemy się dzielić z innymi. Dochowanie tajemnicy- potężne
narzędzie służące budowaniu wzajemnej bliskości i nawiązywaniu najsilniejszych więzi międzyludzkich
Dyskrecja- ochrona informacji przed ich ujawnieniem bez przyzwolenia.
Prywatność-część naszej niepodzielnej suwerenności. Dziś prywatność naruszana jest:
- przez instytucje publiczne posądzane zawsze o skłonność do węszenia inwigilacji, dziś zakładające
podsłuchy
- nowe technologie (komórka i social media- zawsze w zasięgu)
- nas samych (celebryci)- przenoszenie życia prywatnego na arenę publiczną.
Transformacja społeczeństwa
Polega na przejściu od społeczeństwa wytwórców robotników i żołnierzy, do społeczeństwa
konsumentów: wyznawców myśli i planów z krótkim terminem ważności.
Pokolenia
-Baby boom generation: pokolenie wyżu powojennego urodzone między 1946 r. a 1964 r.
-Pokolenie X: dziś pomiędzy dwudziestym ósmym a czterdziestym piątym rokiem życia urodzone w
innym świecie zbudowanym na rozwadze i oszczędności
-Pokolenie Y – me generation- świat pełen ciekawych ofert pracy pozornie nieograniczonych wyborów.
Moda
To Perpetuum mobile. Proces stawania się mody wydaje się nieskończony i niemożliwy do zatrzymania.
Moda to dwie ludzkie potrzeby i tęsknoty: pragnienie bycia częścią większej całości i potrzeba
indywidualności lub niepowtarzalności. Forma życia, która ma zapewnić kompromis między tendencją do
społecznego zrównania, a tendencją do indywidualnej odrębności. Moda nadaje życiu formę
permanentnej i nigdy niekończącej się rewolucji.
Konsumpcjonizm
To skłonność czynienia z poczynań konsumpcyjnych najlepszego sposobu zaspokajania wszystkich innych
potrzeb a często także ostatecznego celu naszych działań. To wytwór społeczny. Zakupy są najlepszym
lekarstwem, droga do rozwiązania problemu wiedzie przez kasy. Zakupy związane są z lekiem przed
utratą własnej wartości rynkowej i wypadnięciem z obiegu społecznego, lękiem przed utratą szacunku,
popularności, znajomych, ze względu na nienadążanie za najnowszymi trendami.
*KULTURA. ELITY KULTURALNE.
1. Upadek elity. Elity w tradycyjnym słowa znaczeniu przestały istnieć.
2. Dzisiejsze elity są wszystkożerne, konsumują kulturę wysoką i popularną. Ich wszystkożerność jest
przeciwstawiona diecie jednoskładnikowej, selektywności.
3. Dzisiejsza kultura składa się z ofert, a nie z norm. Żyje uwodzeniem, nie regulacją,
dyscyplinowaniem czy przymusem
4. Kulturze brak kręgosłupa – sztywne kryteria oceny zostały porzucone, schlebianie gustom bez
żadnych preferencji, zmienność i elastyczność, niestałość i niespójność.
5. Kultura jest dziś działem domu towarowego: spełniamy twoje marzenia.
6. W płynnej kulturze nowoczesności nie ma ludu, który mógłby się stać przedmiotem „kulturyzacji”.
Społeczeństwo składa się z konsumentów- dla którego kultura jest magazynem towarów. Klientów
trzeba uwieść
Polityka medialna
Aby ożywić sprzedaż prasy i zwiększyć kurczącą się widownię telewizyjną, potrzeba nowych,
uderzających wiadomości, które pomnożoną nakład gazet i wskaźniki oglądalności.
Sianie paniki jest dziś chlebem powszednim, wszczynanie fałszywych alarmów dotyczących globalnych
epidemii jest integralną częścią funkcjonowania medyczno-przemysłowego kompleksu.
Zagrożenia
Siedzimy na demograficznej bombie zegarowej – jest nas za dużo, a stanowczo za dużo jest – ich,
kimkolwiek są. Istnieje zagrożenie wybuchu bomby zegarowej nierówności społecznych.
Wysoki poziom nierówności może spowodować negatywne skutki społeczne, gospodarcze i polityczne.
Problem nierówności
W potocznym przekonaniu polega na nierównym dostępie do edukacji, ścieżek kariery i kontaktów
społecznych, a w konsekwencji na nierównościach majątkowych i nierównych szansach korzystania z
życia. W społeczeństwach o największym rozwarstwieniu dochodów, takich jak amerykańskie czy
brytyjskie, odnotowuje się trzy razy więcej przypadków występowania chorób psychicznych.
Edukacja
W niestabilnym świecie cele tradycyjnej edukacji – stałe nawyki, solidne ramy i stabilna hierarchia
wartości stają się kulą u nogi.
W płynnej fazie nowoczesności zapotrzebowanie na tradycyjne funkcje menadżerskie szybko się
wyczerpuje. Model zatrudnienia wzorowany jest na labiryncie szczurów: osoba musi się wykazać
komunikatywnością i łatwością nawiązywania kontaktów, otwartością. Dysponowanie wiedzą i
umiejętnościami wymaganymi na danym stanowisku to już raczej słabość. Zamiast tego potrzeba
niezwykłych pomysłów, wyjątkowych i niespotykanych wcześniej, a przede wszystkim kocich
umiejętności chodzenia własnymi ścieżkami.
Tej wiedzy i takich inspiracji pragną ludzie żyjący w epoce płynnej nowoczesności; pragną raczej
ekspertów, za których zapłacą każdą sumę niż nauczycieli.
Obecny kult nauki przez całe życie koncentruje się głównie na potrzeby ciągłego uaktualnienia
profesjonalnej wiedzy. Istnieje przekonanie, że pokłady ludzkiej osobowości są niewyczerpywalne.
Pochód wiedzy dokonuje się na dwóch frontach:
-zdobywa się nowe terytoria i buduje na nich imperium informacji, które ma przedstawić świat.
Przedstawioną część świata uznaje się za zrozumiałą, a więc zdobytą i zawłaszczoną przez ludzi
Drugi front tworzy edukacja: jego linia przesuwa się wraz z rozszerzaniem się kanonu wiedzy i
podnoszeniem zdolności uczniów.
Problemem jest to, że dopiero co przyswojona wiedza już po chwili okazuje się bez znaczenia, podobnie
jak inne towary rynkowe. Również informacje przeznaczone są do natychmiastowego spożycia i
jednorazowego użytku.
Przewidywalność
Efekt motyla – machający skrzydłami motyl w Pekinie mógł odmienić rytm i trasę tajfunów w Zatoce
Meksykańskiej wiele miesięcy później, w odległości tysięcy km.
Minimalna, nieistotna różnica w jednej tylko zmiennej może mieć ogromny wpływ na końcowe wyniki
obliczeń. Ponieważ nasz świat jest najbardziej złożonym systemem, jego przyszłość jest wielką
niewiadomą i pozostanie nią bez względu na to, co robimy. Nikt nie potrafi zajrzeć w przyszłość, ponieważ
ta, dopóki pozostaje przyszłością, nie istnieje.
Niepewność
Sytuacja globalna jest dzisiaj często przypadkowym efektem tworzonych ad hoc sojuszy i przymierzy
wzajemnie sprzecznych sił, niepodlegających właściwie żadnej kontroli ze strony coraz bardziej
bezradnych instytucji politycznych.
Dzisiejsze poczucie niepewności ma swoje korzenie w przestrzeni globalnej, przywrócenie utraconej
równowagi między władzą a polityką może się dokonać tylko na poziomie globalnym i tylko za sprawą
nieistniejącego jeszcze niestety globalnego prawodawstwa wspartego przez instytucje wykonawczej
sądowniczej. Oznacza to globalizację kapitału, handlu, informacji. Zagrożenia czające się w pustej
przestrzeni oddzielającej gigantyczny stopień wzajemnych zależności są nieprzewidywalne i
nieobliczalne, a zatem nie do opanowania.
Nie możemy czuć się bezpiecznie, bo nie wiemy jak długo potrwa jeszcze błogi stan, w którym żyjemy.
Otacza nas chaotyczny świat płynnej nowoczesności, pełen sideł , dając nam niejasne zagrożenie. Jego
prawdziwą istotą jest obawa przed odrzuceniem i osamotnieniem w chwili niepowodzenia. Przeraża nas
nawet zostawione w domu telefon. Lista naszych strachów: wykluczenie, eksmisja, opuszczenie,
ostracyzm, bojkot , Czarna lista, odmowa wstępu, lekceważenie, odesłanie na boczny tor.
Ryzyko
Ulrich Beck - przekonanie o przygodności i przypadkowości świata oraz wiary w nieograniczone
możliwości człowieka którą nazywa arogancją.
Ryzyko i kalkulacje ryzyka –Beck zakłada, że gromadzenie i kumulowanie wiedzy przy jednoczesnym
rozwijaniu praktycznych i technologicznych możliwości jej zastosowania powinno pozwolić na tworzenie
absolutnie pewnych lub prawdopodobnych prognoz dających poczucie sprawowania kontroli nad
rzeczywistością.
Ryzyko nie obiecuje niezawodnej ochrony przed niebezpieczeństwem. Dopuszcza obliczenie
prawdopodobieństwa jego wystąpienia i jego ryzyka.
Interregnum
Bezkrólewie – pierwotnie okres oddzielający śmierć jednego króla od objęcia tronu przez jego następcę.
Stary porządek oparty na ścisłym związku, splocie i połączeniu terytorium, państwa i narodu oraz na
władze przypisanej dogorywa na naszych oczach. Suwerenność nie jest już związana na trwały z żadnym
elementem owej triady terytorium państwa naród. Pełna suwerenność nigdzie już nie istnieje: wszędzie
też jawnie lub ukradkiem podważa się ją i osłabia.
Państwa narody dzielą dziś los targanych konfliktami i skłóconych zaciekle ze sobą walczących quasi
suwerennych podmiotów. Istniejące ośrodki polityczne, pozostałe po czasach sprzęt globalizacji, są rażąco
nieprzygotowane do radzenia sobie z nowymi realiami globalnej współzależności.
Kryzys
W wyniku kryzysu spadł popyt na produkty, w rezultacie wzrosły szeregi zbędnych ludzi. Zredukowały
się gałęzie gospodarki produkcyjnej, w których zatrudnieni byli głównie mężczyźni . Sektor handlu i usług
okazał się bardziej odporny na skutki kryzysu. Kobiety zachowały swoją pracę. Jeśli tak nadal będzie się
działo, pozycja mężów i ojców jako głównych żywicieli rodziny zostanie poważnie osłabiona, a tradycyjny
podział pracy i cały model życia typowej rodziny może ulec głębokim przemianom.
*Kultura w globalnym mieście – emigracje!
Pierwsza fala migracji – suwerenność terytorialna. Emigracja z centrum modernizacji na ziemię dziewicze
– kolonizacja ziem.
Druga fala emigracji – emigracja powrotna wraz z tubylcami po rozpadzie imperiów kolonialnych.
Trzecia fala emigracji, która rozwija się dzisiaj – epoka diaspor etnicznych religijnych i językowych,
emigracja dwustronna. Diaspory lekceważą podporządkowanie się wymogom i żądaniom lokalnych władz
zwierzchnich, co prowadzi do podwójnej narodowości i podwójnej lojalności. Rodzą się różnice pomiędzy
tożsamością a obywatelstwem.
Groźni obcy
Obcy dostarczają obaw przed tym, co nieznane, niepewne, nieprzewidywalne. Ich pobudki różnią się
całkowicie od reakcji i motywów zwykłych ludzi. Zakłócają spokój ducha. Pragnie się poczucia wspólnoty
więzi bez wspólnoty doświadczeń głównie z przyczyny obawy przed czynnym zaangażowaniem i ze
względu na możliwe ryzyko.
Lęk wzbudzany w nas przez obcych rośnie wraz pogłębianiem się ich obcości – wzrostem duchowego
oddalenia, nieprzenikliwości i niezrozumiałości, a więc w konsekwencji w miarę obumierania dialogu i
zanikania kontaktów.
Granice
Podobna separacja następuje na strzeżonych osiedlach. Mieszkańcy grodzonych osiedli przejawiają brak
chęci do kontaktów ze wspólnotą i z tym, co na zewnątrz. W tego rodzaju wspólnotach właściwie pojęcie
wspólnoty traci na znaczeniu.
Granice wytycza się w celu wytworzenia różnic. Granice dodają nam pewności siebie. Pomagają utrzymać
porządek świata i zachować porządek przestrzenny.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin