TRAFNOŚĆ – dokładność, z jaką test realizuje założone cele pomiarowe
odzwierciedla relacje, jaka zachodzi między koncepcją właściwości psychologicznej a użytymi wskaźnikami tej właściwości, czyli odzwierciedla adekwatność operacjonalizacji wielkości psychologicznej
rodzaj trafności
definicja
punkt odniesienia
metody badania
kryterialna (zewnętrzna)
stopień, w jakim test pozwala na ocenę – w czasie teraźniejszym lub przyszłym – określonej właściwości psychologicznej innej niż ta, którą test bezpośrednio mierzy; wyznaczana przez stopień zgodności dwóch pomiarów: zmiennej testowej i zmiennej kryterialnej
zmienna kryterialna
- trafność można sprawdzać w stosunku do tak wielu kryteriów, jak wiele jest specyficznych zastosowań danego testu (kryteria: wskaźnik osiągnięć szkolnych, wyniki specjalistycznego kształcenia, późniejsze oceny rzeczywistych osiągnięć w pracy, metoda grup kontrastowych, diagnoza psychiatryczna, oceny…)
- integrowanie wyników z różnych badań (meta analiza)
· diagnostyczna
rodzaj trafności kryterialnej, w którym kryterium dla ocenianego testu jest pomiar zachowania lub cechy aktualnie występującej u osoby badanej
pomiar dokonany testem oraz pomiar wybranego kryterium, czyli zachowania lub właściwości, o której chcemy wnioskować z wyniku testu
· prognostyczna
rodzaj trafności kryterialnej, w którym kryterium dla ocenianego testu jest pomiar zachowania lub cechy występującej w przyszłości u osoby badanej
pomiar kryterium następuje później
teoretyczna (wewnętrzna)
stopień, w jakim test pozwala na pomiar nasilenia u osoby badanej hipotetycznej właściwości – czyli psychologicznego konstruktu – o której mają świadczyć odpowiedzi na bodźce testowe
teoria i hipotezy z niej wypływające
- analiza różnic międzygrupowych (wyniki otrzymane przez osoby różniące się między sobą ze względu na konstrukt powinny być różne)
-analiza macierzy korelacji (z innymi testami)
- analiza czynnikowa (czy dane empiryczne są zgodne z zakładaną strukturą teoretyczną)
- analiza struktury wewnętrznej testu (stopień, w jakim dany test można uznać za miarę jednego konstruktu)
- analiza zmian nieprzypadkowych wyników testu (1 razy ten sam test)
- analiza procesu rozwiązywania testu
fasadowa (pseudotrafność)
jak spostrzegają test osoby badane, czyli co test wydaje się mierzyć – czy w opinii badanych test jest adekwatny w wypadku określonego celu (ważna przy badaniu osób dorosłych, by chcieli współpracować)
wygląd testu, postawa badanego wobec testu, motywacja
treściowa (definicyjna, logiczna)
stopień, w jakim treść testu reprezentuje całokształt zachowań, których próbkę pobiera test; stopień, w jakim treść pozycji testowych reprezentuje pewne szersze uniwersum treści
® ocena na ile każda pozycja jest rzeczywistą częścią zbioru ogólnego
® stopień reprezentatywności testu w stosunku do uniwersum
definicja zmiennej, którą chcemy badać
- metoda sędziów kompetentnych
- systematyczna analiza treści testu, by sprawdzić, czy stanowi ona reprezentatywną próbę dziedziny, która ma być przedmiotem pomiaru
- specyfikacja zawartości testu dla osób, które mają opracować pozycje testowe
- sprawdzanie i porównywanie wyników w różnych grupach
- analiza rodzajów błędów
olastunia