Póżne dzieciństwo, czyli młodszy wiek szkolny
Ogólne informacje:
Jest to okres trwający od 7. Do 12 r.ż. Okres pomiędzy dzieciństwem, a adolescencją.
Dziecko idzie do I klasy szkoły podstawowej. Jest to etap przejściowy (przedszkole, a szkoła).
Koniec okresu stanowi przejście do fazy dorastania.
Zmiany zachodzące w tym okresie:
1. Zmiana aktywności dziecka ( z zabawy w system działań, tzn. obowiązki, normy społeczne, zadania)
2. Rozwój psychiczny, integracja umożliwiająca dostosowanie się do nowych sytuacji
3. Trwałe wejście w nowe środowisko (szkoła jako miejsce wychowania i integracji z rówieśnikami bez większej kontroli rodziców)
4. Podjęcie nowej roli społecznej – uczeń
Zadania rozwojowe, które dziecko musi realizować:
1. Wzbogacenie i uporządkowanie posiadanej wiedzy
2. Opanowanie umiejętności potrzebnych do nabywania i organizowania wiedzy oraz posługiwanie się nią
3. Opanowanie czynności czytania i pisania
4. Wejście w grupę rówieśniczą, znalezienie swojego miejsca
Dojrzałość szkolna
W tym okresie szkoła staje się środowiskiem, gdzie zdobywa się wiele nowych umiejętności. Dziecko MUSI osiągnąć odpowiedni poziom dojrzałości szkolnej. Dziecko dojrzałe:
1. Jest dostatecznie rozwinięte ruchowo i fizycznie
2. Posiada dobrą orientacje w otoczeniu
3. Porozumiewa się w sposób zrozumiały dla drugiej osoby
4. Potrafi działać intencjonalnie
5. Zgodnie i przyjaźnie współpracuje z rówieśnikami
6. Gotowe na rozstanie z matką
NAJWAŻNIEJSZY JEST SZKOLNY START
Rozwój dysharmonijny – dziecko ma opóźniony rozwój, możliwości.
E. Erikson okres między 6. a 12 r. ż. Nazywa okresem pracowitości albo poczucia niższości (brak sukcesów, nie radzenie sobie z zadaniami)
Pod koniec tego okresu dziecko częściej angażuje się w różnego typu formy aktywności, np. uczestniczy w zawodach sportowych.
Nauka czytania i pisania
Czytanie:
1. Posiadanie zdolności dysponowania w zakresie analizy i syntezy
2. Odpowiedni poziom słuchu fonematycznego oraz prawidłowa wymowa głosek
3. Kształtuje analizę słuchową i rozwija słuch fonetyczny
Pisanie:
1. Dobra sprawność manualna oraz koordynacja wzrokowo-słuchowa
2. Podczas pisania utrwala się ruch ręki, wyobrażenia wzrokowe i słuchowe
W drugiej klasie dziecko potrafi swobodnie zapisywać własne zdania, zaś w 3 i 4 uczniowie piszą płynnie.
Rozwój procesów poznawczych
Uwaga, pamięć, myślenie
1. Podstawową jest uwaga (jest zdolność do zdobycia zorganizowanego doświadczenia)
UWAGA
- eksponowanie bodźców
- zahamowania intensywnych działań
- eliminacja zbędnych bodźców
- selekcja i kontrola reakcji właściwych
- przetwarzanie, zapamiętywanie
- uzyskanie potrzebnych informacji
W okresie 5-7 r.ż. zmienia się zakres uwagi, zaczyna być ona kontrolowana. Jest to możliwe poprzez dojrzewanie centralnego układu nerwowego. Dzieci stają się bardziej systematyczne, elastyczne i coraz mniej egocentryczne.
PAMIĘĆ
-na początku mechaniczna
-wykonuję strategie pamięciowe
-samodzielna analiza
-przeradza się w logiczną
- starają się zrozumieć treść
W tym okresie wykorzystuje się następujące strategie:
-wyliczanie, powtarzanie
- organizowanie
- tworzenie wskazówek
- opracowywanie
Od 10 r.ż. regularnie stosują hierarchiczną kateryzację lub posługują się wskazówkami dot. Kategorii.
Pod koniec młodego wieku stosują wiedzę w sposób zróżnicowany, zależnie od rodzaju zadania.
MYŚLENIE
Z tym wiąże się zdolność do stosowania lepszych strategii.
Piaget: Późne dzieciństwo to okres, w którym następuje przejście od stadium myślenia przedoperacyjnego do stadium operacji kontrolnych.
- szereg zdolności nabywania i przetwarzania informacji o świecie
- myślenie logiczne
- wnioskowanie o charakterze przyczynowo-skutkowym
Im dziecko potrafi ująć więcej elementów, tym zakres zastosowania myślenia jest większy.
Rozwój rozumowania moralnego
Wraz z rozwojem poznawczym wykształca się r. moralny, czyli analizowanie i ocenianie zdarzeń i sytuacji w kontekście nakazów, zakazów i norm społecznych.
Wg Piageta dzieci w tym okresie znajdują się najpierw w stadium realizmu moralnego, następnie w stadium relatywizmu moralnego.
Realizm moralny
Reguły społeczne są realnie traktowanie, narzucone z zewnątrz (moralność heteronomiczna), czyli trzeba je respektować , zarówno nakazy jak i zakazy dorosłych. Konsekwencja: immanentna sprawiedliwość (przekonaniem , że złamaniu czy naruszeniu reguły zawsze towarzyszy kara. Odpowiedzialność obiektywna – uzależnienie moralnej oceny od fizycznych i obiektywnych skutków.
Relatywizm moralny
Reguły traktuje się jak umowy. Około 10-11 r. ż. występuje moralność autonomiczna, Trzeba postępować zgodnie z wyznawanymi normami. Satysfakcją dla dziecka jest samo postępowanie zgodne z normą (okres moralnego pryncypializmu). Dzieci zaczynają brać pod uwagę czynniki psychologiczne, np. zamiar sprawcy, intencje, motywy.
PromyczekxD