Szpidbaum Henryk - Struktura rasowa Żydów polskich.pdf

(494 KB) Pobierz
1
1
'E
qz
,
archlw:xii.iy IBL
HENRYK SZPIDBAUM
S T R U K T U R A RASOWA
ŻYDÓW
POLSKICH
4
-
, N
5
T Y
1
Ut
EAO.‘,Ń
LITERAC!<ICH
a I ■ L
1
O T E K '
1
'>'
1-350
W arszaw a, u l N o w y
Tal.
26-5G-- 3
W A R S Z A W A
1 ^ 3 2
t*
http://rcin.org.pl
Druk. „Monolit“ , Ogrodowa i, tel. 701-92.
http://rcin.org.pl
STRUKTURA RASOWA
Ż Y D Ó W POLSKICH
T y ! jesteś w Europie, poważny narodzie
Żydow ski: jak pomnik strzaskany na Wschodzie,
Swojemi gdy zlamki wszędzie się rozniesie.
N a każdym hieroglif unosząc odwieczny.
C ypryan N orw id (Żydowie polscy 18 6 1).
agadnienia antropologji zostały obecnie z wyżyn czysto spekulatyw-
nych, badających pochodzenie człowieka i wzajemny stosunek ras
ludzkich, wciągnięte w sferę potrzeb chwili bieżącej i doraźnych ce­
lów tych czy innych stronnictw politycznych. Teorje rasowe są podwaliną
programu partji narodowo-socjalistycznej Hitlera. Teoretyk rasowego hitle­
ryzmu H a n s G ü n t h e r , propagujący t. zw. ruch nordyczny, jest bodaj że
najpoczytniejszym popularyzatorem antropologji. Ruch nordyczny wysuwa na
czoło wszystkich ras ludzkich typ północno-europejski, długogłowego blondy­
na, jako najbardziej twórczy i wartościowy element ludzki, który należy oto­
czyć troskliwą opieką, obdarzyć przywilejami i w ręce którego należy z ufnoś­
cią złożyć ster rządów i losy ludzkości (Aufnordung der Menschheit). Euro-
pie, a w szczególności Niemcom grozi bowiem denordyzacja („Entnordung“ ),
a tem samem nieuchronny upadek i zagłada. Ruch nordyczny, dążący do opa­
nowania i innych krajów poza Niemcami, jest właściwie nowem wcieleniem
teorji indogermańskiej propagowanej w swoim czasie przez G o b i n e a u
i C h a m b e r l a i n a . Idee te zyskują sobie zwolenników i w Polsce, jak o tem
świadczy książka J a n a C z e k a n o w s k i e g o , p. t. „Zarys Antropologji
Polski“ .
Pomimo niesmaku, jaki budzić musi gruba tendencja i zbyt przejrzyste
cele (wywyższanie własnej rasy, eksterminacja Żydów) podobnych poglądów,
należy jednak przyznać, że ma to i swoje dobre strony, budzi bowiem wśród
z
http://rcin.org.pl
jaików zainteresowanie dla zdobyczy tej dziedziny nauk, co niewątpliwie
wpływa dodatnio na rozwój i rozpęd badań antropologicznych.
Z tych i innych względów sądzimy, że jest rzeczą konieczną dla każde­
go inteligenta bliższe zaznajomienie się z obecnym stanem naszych wiadomości
o antropologji Żydów. W tej bowiem dziedzinie, jak rzadko w której, roi się
od absurdalnych i zakorzenionych błędów, i objektywne przedstawienie fak­
tycznego stanu rzeczy jest wręcz niezbędne. W myśl słów nieznanego auto­
ra wyrytych nad wejściem do świątyni delfickiej: „Poznaj samego siebie“ ,
rozpoczniemy serję artykułów poświęconych zagadnieniom rasowym żydostwa,
od poznania struktury antropologicznej Żydów p o l s k i c h .
Antropologja, będąc nauką przyrodniczą, zajmuje się poznaniem czło­
wieka jako jednostki biologicznej. Nic dziwnego, iż na podłożu nieuniknionego
na tem polu subjektywizmu, podziwu dla własnej rasy, nienawiści do ras
obcych, powstał cały szereg "przesądów, które z trudem tylko można będzie
wyplenić. Szczególnie antropologja Żydów obfituje w mnóstwo błędnych i z
gruntu fałszywych poglądów. Do dziś dnia stwierdzić można pożałowania
godne pomieszanie pojęć języka i rasy. Ulubione jest przeciwstawienie Żydów,
traktowanych jako semitów, aryjczykom. Ö ile nie bez zastrzeżeń możnaby
mówić o grupie języków aryjskich, do których zalicza się przedewszystkiem
;ęzyki perski i armeński, o tyle zupełnym nonsensem jest mówić o rasie aryj­
skiej — „rozprawiać o czaszkach aryjskich i o typie twarzy aryjskiej jest rów­
nie idjotyczne, jak mówić o długogłowym języku lub o szatynowej gramatyce“
(Max Müller). Żydzi zaś pod względem cielesnym najbardziej są zbliżeni do
Armeńczyków, a więc do ludzi, mówiących, w najściślejszem tego słowa zna­
czeniu, aryjskim językiem, a bardzo mało mają w sobie, jak to wkrótce zo­
baczymy, krwi „semickiej“ . Pomieszanie pojęć ma swe źródło w fakcie, że Ży­
dzi w czasach minionych posiłkowali się językiem hebrajskim, należącym do
grupy języków semickich.
Drugim równie rozpowszechnionym błędem, znajdującym poparcie prze­
dewszystkiem wśród samych Żydów, jest mit o czystości rasowej Żydów, o ich
jednolitości rasowej. Wielu ludzi nie może się pogodzić z faktem, iż obecnie
wogóle niema narodów „czystych“ pod względem rasowym. Każdy naród jest
mniej lub więcej skomplikowaną mieszaniną ras. Żydzi nie stanowią pod tym
względem wyjątku. Starożytni Hebrajczycy wstąpili na arenę dziejową już
jako mieszanina conajmniej trzech elementów rasowych. Dowodzą tego zgod­
nie zarówno badanie wykopalisk starożytnych, jak i dociekania lingwistów,
etnologów i antropologów. W późniejszych zaś wiekach, w okresie diaspory,
Żydzi wchłonęli, czy to na drodze prozelityzmu (Chazarowie), czy to pokąt-
nego stosunku lub gwałtu (wyprawy krzyżowe, pogromy) wiele krwi obcej.
Nie pozostało to oczywiście bez wpływu na oblicze rasowe Żydów. Gdyby­
śmy nawet nie mieli żadnych dowodów historycznych na istnienie krzyżó­
http://rcin.org.pl
wek Żydów z obcemi ludami, musielibyśmy je przyjąć już chociażby na pod­
stawie wyników analizy składu rasowego Żydów, do której niebawem przej­
dziemy.
METODY I M A TERJA Ł.
Przy badaniu populacji ludzkiej w celu wyodrębnienia jej składników
rasowych, antropologowie starają się poznać zachowanie się poszczególnych
cech fizycznych u każdego z badanych osobników. Chodzi przedewszystkiem
0 zbadanie cech, co do których istnieje pewność lub uzasadnione przypuszcze­
nie, iż przekazywane są dziedzicznie z pokolenia na pokolenie. Współczesna
antropologja bowiem uważa za rasę grupę ludzi, posiadających ściśle określo­
ny z e s p ó ł cech fizycznych i psychicznych, dziedzicznie przekazywanych,
wyróżniających tę grupę od innych „biologicznych składników rodzaju ludz­
kiego“ . Pośród branych pod uwagę cech niektóre posiadają ważniejsze od in­
nych znaczenie. Do nich należą cechy pigmentacyjne, a więc barwa skóry,
włosów i oczu, następnie wzrost, kształt głowy (odróżnia się długo-, średnio-
1 krótkogłowców), kształt twarzy (odróżnia się twarze wąskie, średnie i sze­
rokie), kształt nosa (nosy wąskie, średnie i szerokie), kształt profilu nosa (nosy
wypukłe, garbate, faliste, proste, wklęsłe), proporcję ciała i cały szereg innych.
Metodyka badań została dokładnie sprecyzowana przez R u d o l f a M a r ­
t i n a i obowiązuje antropologów całego świata. Niektóre cechy opisuje się,
mne charakteryzuje się liczbami, otrzymanemi przez dokonywanie pomiarów
specjalnemi przyrządami antropometrycznemi. W ten sposób zebrany surowy
materjał opracowuje się metodami statystycznemi, badając w szczególności
jakie cechy mają dążność do łącznego występowania u tych samych osobni­
ków — innemi słowy, staramy się wyodrębnić grupy rasowe. Nie wchodząc
w bliższe szczegóły techniki i metodyki antropologicznej, nie mogące intere­
sować niespecjalistę, poprzestaniemy na podaniu czytelnikowi ostatecznych
rezultatów badań nad strukturą rasową Żydów polskich, która w obecnej po­
staci jest właściwie zdobyczą ostatnich lat kilkunastu. Starsze badania mają
znaczenie li tylko historyczne, nie posiłkowały się bowiem nowoczesnemi me­
todami i nie nadają się do analizy porównawczej.
W
poniższym szkicu opierać
się będę wyłącznie na własnem doświadczeniu, zdobytem dzięki badaniom
antropologicznym na Żydach polskich, w których bądź brałem czynny udział,
bądź samodzielnie prowadziłem. W ten sposób przewinęło się przez moje ręce
kilka tysięcy osobników, na których poczyniłem obserwacje antropologiczne.
W szczególności, jeśli chodzi o dane liczbowe częstości występowania składni­
ków rasowych ludności żydowskiej w Polsce i opisy niektórych typów po­
dane w niniejszym artykule, oparte one zostały na opracowaniu 300 jasno-
pigmentowanych Żydów (patrz Henryk Szpidbaum: O typach Żydów jasno­
http://rcin.org.pl
Zgłoś jeśli naruszono regulamin