ZALECENIA DIETETYCZNE W CHOROBIE HASHIMOTO.docx

ZALECENIA DIETETYCZNE W CHOROBIE HASHIMOTO

Choroba Hashimoto, czyli autoimmunologiczne zapalenie tarczycy jest schorzeniem, którego podłożem jest utrzymujący się stan zapalny w organizmie. Prowadzi on z czasem do niedoczynności tego narządu, mimo że w żaden sposób nie jest ona wynikiem niedoboru pierwiastka najczęściej kojarzonego z tarczycą, czyli jodu.

Dieta w chorobie Hashimoto ma istotne znaczenie wspomagające i warto ją stosować w celu złagodzenia objawów choroby. Przykładem może być włączenie do diety składników modulujących odporność
i łagodzących odpowiedź zapalną oraz niezbędnych makro-, a zwłaszcza mikroskładników takich jak selen. Poniżej przedstawiamy zalecenia dietetyczne w chorobie Hashimoto oraz przykładową całodzienną dietę
w oparciu o autorskie przepisy naszego dietetyka.

 Zalecenia:

·         W chorobie Hashimoto bardzo ważne jest zarówno co jemy jak i to jak często jemy. Stosujmy regułę: jedzmy częściej (5-6 posiłków dziennie), ale mniejsze porcje.

·         Ważne jest aby posiłki były pożywne, tzn. zawierały odpowiednią ilość energii w połączeniu z pełnowartościowym białkiem. Najlepsze źródło białka w tym wypadku to mięso (drób), ryby, jajka. 

·         Węglowodany złożone (o niskim indeksie glikemicznym) należy spożywać głównie w pierwszej połowie dnia; powinno się unikać cukrów prostych, rafinowanych obecnych w wyrobach cukierniczych. Lepiej jeść częściej i mniej. Najlepsze źródło to węglowodanów złożonych to ryż, quinoa (komosa ryżowa – najpożywniejsza z kasz), proso (płatki jaglane – świetnie smakują zapiekane z mango lub jabłkiem), amarantus. (te produkty nie zawierają również glutenu).

·         Wybierajmy produkty bezglutenowe. Gluten w chorobie Hashimoto nie jest wskazany. Jeśli to możliwe wybierajmy pieczywo, makarony i produkty bezglutenowe.

·         Ruch i aktywność fizyczna – jest w chorobie Hashimoto jedynym efektywnym sposobem spalenia nadmiaru kalorii, a nie poprzez ich redukcję w diecie (w większości osoby chorujące na Hashimoto wykazują nadmiar masy ciała).

·         Ważnymi składnikami odżywczymi w schorzeniach gruczołu tarczowego są wielonienasycone kwasy tłuszczowe (WNKT), szczególnie z grupy n-3 (tzw. kwasy omega-3), które wpływają na czynność układu immunologicznego (4-6). Odpowiednia ilość WNKT, szczególnie omega-3 w diecie (tj.: oliwy z oliwek, oleju lnianego (to jeden z ważniejszych składników diety u osób z Hashimoto, bardzo polecamy do sałatek, past kanapkowych, ale nie wolno na nim smażyć), olej kokosowy, łososia, makreli, pstrąga, tuńczyka), spożywana codziennie rano pobudza wątrobę do przemiany hormonów tarczycy T4 w T3, które zwiększają metabolizm ustroju oraz uwrażliwiają organizm na hormony tarczycy. WNKT n=3 zapobiegają oraz zmniejszają stan zapalny, który jest obecny w schorzeniach autoimmunologicznych, również tarczycy. 

·         Unikajmy natomiast tłuszczy rafinowanych, oleju słonecznikowego, a zwłaszcza sojowego i kukurydzianego. Dieta zawierająca WNKT u osób z chorobą Hashimoto pozwala kontrolować poziom cholesterolu, dzięki czemu dodatkowo przyczynia się do polepszenia stanu zdrowia oraz poprawy funkcjonowania układu odpornościowego.

·         Błonnik pokarmowy zalecany jest w diecie osób z chorobą Hashimoto, ponieważ przyspiesza perystaltykę jelit, zmniejsza pH i czas pasażu mas kałowych, zapobiega zaparciom, w efekcie żylakom odbytu, czy polipom. Pobudza również ukrwienie jelit, obniża wartość energetyczną diety jednocześnie podtrzymując uczucie sytości. Błonnik dodatkowo wychwytuje związki toksyczne w jelitach, zapobiegając ich powtórnemu wchłanianiu oraz wiąże tłuszcz i cholesterol, zmniejszając tym samym ryzyko chorób serca.

·         Wskazana do picia zielona herbata, ale bez cytryny.

·         Unikać nadmiernego stresu (zasada ogólna dotyczy chyba każdej choroby, również w chorobie Hashimoto).

Jakich pokarmów należy unikać?

·         Absolutnie nie należy spożywać soi i produktów sojowych, gdyż zawarte w niej peptydy działają wolotwórczo i mogą pogłębiać niedoczynność tarczycy. Surowa kapusta, brokuły, kalafior, kukurydza, orzeszki ziemne również mogą przyczyniać się do nasilenia niedoczynności tarczycy. 

·         Mleko i jego przetwory ograniczyć do minimum, gdyż mleko działa wolotwórczo i pogłębia proces autoagresji. Mleko zawiera goitrynę, która przenika do niego z pasz, które ją zawierają (np. rzepakowa), a ta działa wolotwórczo. Do tego laktoza czy kazeina podrażniają układ odpornościowy, co przekłada się na proces zapalny u osób z chorobami autoimmunologicznymi). Oczywiście jogurt, twaróg od czasu do czasu nie zaszkodzi, ale tutaj prosta zasada: im mniej nabiału tym lepiej.

·         Gluten -  zasada jak z nabiałem.

·         Jeżeli już musimy spożywać produkty mleczne lub z glutenem wybierajmy  produkty lepszej jakości (pełnoziarniste pieczywo, jogurty naturalne).

·         Ważne: przy niedoczynności nie pijemy melisy, bo ona negatywnie działa na tarczycę.

Mikroskładniki pokarmowe:

·         Jod – jest ważny w niedoczynności tarczycy, ale spowodowanej jego niedoborem (czyli wolem tarczycy, a nie jest to przyczyna choroby Hashimoto). Zalecana zawartość w diecie młodzieży i dorosłych - 150 mcg/d, a u ciężarnych i kobiet karmiących – 175-200 mcg/d. W chorobie Hashimoto nie ma niedoboru jodu, dlatego nie powinno się go dodatkowo suplementować, a nawet taka suplementacja jest niewskazana. Max. dopuszczalna dawka jodu w zal. od źródła – 600-940 mcg/d. Pokarmy bogate w jod: ryby morskie (dorsz, mintaj, makrela), otręby.

·         Selen – jest niezmiennie ważny w łagodzeniu choroby Hashimoto i należy spożywać pokarmy bogate w ten pierwiastek. Zalecane średnie spożycie – 45 mcg/d. Pokarmy bogate w selen – ryby morskie j/w, orzechy, mąka pełnoziarnista, płatki owsiane.

·         Żelazo – jego niedobór może nasilać niedoczynność tarczycy. Uzupełniać – zalecana dobowa dawka dla mężczyzn i kobiet po menopauzie – 10 mg, a kobiet przed menopauzą – 18 mg (a wykazano, że średnie spożycie żelaza wynosi w Polsce 12 mg/d). Pokarmy bogate w żelazo: nasiona lnu, pestki dyni, otręby, wątróbka, zarodki pszenne.

·         Cynk – jego niedobór zaburza funkcję układu odpornościowego, zalecana dobowa dawka wynosi 11mg dla mężczyzn i 8 mg dla kobiet. Dużo cynku zawierają zarodki i otręby pszenne, nasiona lnu, pestki dyni, pieczywo pełnoziarniste.

·         Inne ważne mikroskładniki, o których należy pamiętać to: witamina A, C, E, D, B (gł. B2 i B3), karnityna.