Pomerania Wrzesien 2015.pdf

(12263 KB) Pobierz
Kaszuby w pieśni
artystycznej
s.
57–59
Numer wydano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
oraz Samorządu Województwa Pomorskiego.
Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska
W NUMERZE:
W NUMERZE:
3 Zjôzd w òdjimkach
Òdj. Arkadiusz Wegner
3 Opowieść
4 Prekursor o losach Polski
Krzysztof Korda
Z
dr. Januszem Kowalskim rozmawiał Dariusz
Majkowski
5 Od konnych omnibusów do Pesa Duo
9
Sławomir Lewandowski
Zanurzony w kaszëbiznie
Dariusz Majkòwsczi
8 To cë Szekspirowski z na żokach! na gwiazdy
11 Teatr béł ale szpòrt… widokiem
Grażyna Antoniewicz
Róman Drzéżdżón
12 Zéńdzenia ù Méstra Jana. Jón Trepczik
10 w ùbecczich zôpiskach do 1956 r. (dz. 4)
Jubilatka Politechnika
Marta Szagżdowicz
Słôwk Fòrmella
14 Hochsztapler nr 1 w PRL-u
11 Kaszëbizna w stolëcë
Stanisław Salmonowicz
kg
16 Reminiscencje kaszubskie w malarstwie
12 prof. Kazimierza Ostrowskiego
Kaszubi w Gdańsku. Gdańsk stolicą Kaszub? –
raz jeszcze!
Małgorzata Dorna
18
Józef Borzyszkowski
Z południa. Świętowanie książki
Kazimierz Ostrowski
17 Działo się w Gdańsku
18
Teresa Juńska-Subocz
Swiãtowanié ksążczi
Tłóm. Danuta Pioch
18 Pòmión na Pomorzu Renata Gleinert
20 Kaszubi skòwrónka –Zachodnim
Tómk Fópka
na przestrzeni wieków (cz. 2)
20
Zygmunt Szultka
Ożywiają przeszłość
22
Marek Adamkowicz
Szlachã warszawieniô „Kaszëbsczich nótów”
Tomôsz Fópka
22 Brzôd kònkùrsu Drzéżdżona
24 O parafii Wygoda i jej duszpasterzach (cz. 2)
Stanisłôw Janke
Józef Borzyszkowski
28 Zbigniew (Binek) Urbanowski – zapomniany
23 tucholski artysta (cz. 2) szewców
Na zdrowié wejrowsczich
rd
Maria Ollick
30 Pomorscypòzwa „Grif ”. Wòjcech Czedrowsczi
24 Tacewnô dziennikarze wobec regionalnej
wspólnoty i różnorodności 2)
w papiorach bezpieczi (dz.
Andrzej Hoja
Słôwk Fòrmella
31 Z drugiej ręki
26 Zapachy mieszane, czyli o Coco Chanel
32
Stanisław Salmonowicz
Kaszëbsczi dlô wszëtczich. Ùczba 46
Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch
28 Młodokaszuba, żołnierz, starosta (cz. 1)
34
Marian Hirsz
Szkolny spacer
Marta Szagżdowicz
30 Na kùńc Eùropë i jesz dali…
NAJÔ
Z
ÙCZBA
Plichtã gôdô Dark Majkòwsczi
Tomaszã
35 WspòminkKaszëbsczi króm
32 Ùczba 37. ò Wòjcechù Bùchhòlzu
w 100. roczëznã
Róman Drzéżdżón, Danuta Pioch
Kazimierz Jaruszewski, tłóm. DM
34 Terpy stworzyły Fryzów
Jacek Borkowicz
35 XIX-wieczny dworzec w nowej szacie
Sławomir Lewandowski
36 VIII Zéńdzenié Borachów – Borzyszkowskich
I–VIII Najô Ùczba
z Piekła rodem
35
Józef Borzyszkowski
Jô jem kòmédiantã
39
Ze Zbigniewã Jankòwsczim
Prądzyńskich
Janke
Spotkanie rodu Aubracht
gôdô Stanisłôw
Ryszard Prądziński
39 Listy Edukacji, czyli po naszamu Uczby
40 Dzień
Maria Pająkowska-Kensik
42 Zrozumieć Mazury. Sowiróg
39 Mirosława Möller
Waldemar Mierzwa
Szkoła
44 Wësziwk, kaszëbizna i wòjnowé przeżëca...
40
Red.
„Gdynia” w Holandii
46
Andrzej Busler
„Chałupy welcome to...”
Sławomir Lewandowski, tłóm. Hana Makùrôt
42 Żyją w niewygasłej pamięci
47
Kazimierz Ostrowski
Wczasowe rekordy
Ryszard Struck
42 Żëją w skrawek wolnego pogańskiego Pomorza
48 Ostatniniewëgasłi pamiãcë
Tłóm. Danuta Pioch
Jacek Borkowicz
49 Z Kociewia. Chodzić jak
w marzeji
44 Biég za zdrowim
Maria Pająkowska-Kensik
Bògumiła Cërockô
49 Borowiacka sztuka ludowa i muzyka
46 w Trzebiatowie
Wiérztą żëcé pisóné
Maria Ollick
Maya Gielniak, tłóm. Bòżena Ùgòwskô
50 Réza szpùrama ksãdza Heyczi
48
Stanisłôw Janka
Zrozumieć Mazury. Pobożność
51
Waldemar Mierzwa
Numeratór
50
rd
drugiej ręki
Z
52 Lektury
51 Listy
54 Słonecznô òszalałosc
53
Edita Jankòwskô-Giermek, Marta Miszczak
Lektury
56 Niemiecka piłka w stanie wskazującym?
57 Pamiętajmy o Żeromskim – piewcy morza
Janusz Kowalski
Jerzy Nacel
57 Dom w kaszubskiej pieśni
59
Aleksandrą Kucharską-Szefler i Witosławą
Pusta noc w Kanadzie
Z
Aleksandra Kurowska-Susdorf
Frankowską rozmawiała Bogumiła Cirocka
60 Na miónczi z wiatrã
62 Klëka
Òdj. Arkadiusz Wegner
66 X Konkurs „Moja pomorska rodzina”
61 Klëka
Krzysztof Kowalkowski
67 Instrukcjô òbsłudżi abò nowô miotła
67
Tómk Fópka
Po czim pòznac artistã
68
Tómk
pëlckòwsczi jiwer z lesnym
Naju
Fópka
 
68
Rómk Drzéżdżónk
Pëlckòwsczi meloman
Òbkłôdka IV: Mòje serakòjsczé miesące
Rómk Drzéżdżónk
Jarosłôw Kroplewsczi
POMERANIA
SÉWNIK 2015
POMERANIA
LËSTOPADNIK 2014
Od redaktora
Na okładce „Pomeranii” prezentujemy artystów, którym
zawdzięczamy dwupłytowy album „Kaszuby w pieśni ar-
tystycznej”. Warto zwrócić na niego uwagę z wielu wzglę-
dów, ale chciałbym przede wszystkim wspomnieć o nie-
zwykłej dbałości o każdy element tego dzieła. Od strony
graficznej wszystko świetnie dopasowane: okładka, nadruk
na płytach, kartonik, w którym mieści się całość... Nie ma się
do czego „przyczepić”. Do tego książeczka z informacjami
o albumie oraz wykonawcach i teksty pieśni w trzech języ-
kach: kaszubskim, polskim i angielskim. Współpraca ze zna-
komitym reżyserem dźwięku Mariuszem Zaczkowskim zaowocowała tym, że każda
nuta brzmi jak należy. Nad kaszubszczyzną czuwał śp. prof. Jerzy Treder, co też
słychać na płytach. Jak dowiadujemy się z rozmowy z Aleksandrą Kucharską-Szefler
i Witosławą Frankowską (s. 57–59 tego numeru „Pomeranii”), sponsor strategiczny
wydania albumu Tadeusz Szefler powtarza, że „jeśli coś robić, to najlepiej jak się
da”. Niby oczywiste, nic odkrywczego, a jednak zastosowane w praktyce wywiera
imponujące wrażenie. Już teraz zapraszamy na uroczystą promocję albumu do
gdańskiego Ratusza Staromiejskiego 22 października o godzinie 18.
Człowiekiem, który całe życie stosuje się do przytoczonej powyżej zasady,
jest Janusz Kowalski – Kaszuba z wyboru i architekt-regionalista, który w sierpniu
ukończył 90 lat. Na łamach naszego miesięcznika wspomina swoje dzieciństwo
i młodość, tłumaczy, jak znalazł się w Zrzeszeniu Kaszubsko-Pomorskim, i opo-
wiada o podejmowanych przez siebie prekursorskich działaniach. Zapraszamy
do lektury, a panu Januszowi życzymy co najmniej 120 lat.
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31
e-mail: red.pomerania@wp.pl
ADRES REDAKCJI
REDAKTOR NACZELNY
Dariusz Majkowski
Bogumiła Cirocka
ZASTĘPCZYNI RED. NACZ.
ZESPÓŁ REDAKCYJNY
Piotr Machola (redaktor techniczny)
Marika Jocz (Najô Ùczba)
(WSPÓŁPRACOWNICY)
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Edmund Szczesiak
(przewodniczący kolegium)
Andrzej Busler
Roman Drzeżdżon
Piotr Dziekanowski
Aleksander Gosk
Ewa Górska
Stanisław Janke
Wiktor Pepliński
Bogdan Wiśniewski
Tomasz Żuroch-Piechowski
Dariusz Majkowski
PRENUMERATA
Pomerania z dostawą do domu!
Koszt prenumeraty rocznej krajowej z bezpłatną dostawą do domu: 55 zł. W przypad-
ku prenumeraty zagranicznej: 150 zł. Podane ceny są cenami brutto i uwzględniają
5% VAT.
Aby zamówić roczną prenumeratę, należy
• dokonać wpłaty na konto: PKO BP S.A. 28 1020 1811 0000 0302 0129 35 13, ZG ZKP,
ul. Straganiarska 20–23, 80-837 Gdańsk, podając imię i nazwisko (lub nazwę jed-
nostki zamawiającej) oraz dokładny adres
• zamówić w Biurze ZG ZKP, tel. 58 301 90 16, 58 301 27 31, e-mail: red.pomerania@
wp.pl
• Prenumerata realizowana przez RUCH S.A: zamówienia na prenumeratę (...) można
składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne py-
tania prosimy kierować na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub kontaktu-
jąc się z Infolinią Prenumeraty pod numerem: 22 693 70 00 – czynna w dni robocze
w godzinach 7–17. Koszt połączenia wg taryfy operatora.
2
TŁUMACZENIA
NA JĘZYK KASZUBSKI
Dariusz Majkowski
Hanna Makurat
Danuta Pioch
Bożena Ugowska
FOT. NA OKŁADCE
Bartosz Sójka
Zarząd Główny
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
80-837 Gdańsk
ul. Straganiarska 20–23
Wydawnictwo Bernardinum Sp. z o.o.
ul. Bpa Dominika 11
83-130 Pelplin
WYDAWCA
DRUK
Redakcja zastrzega sobie prawo
skracania i redagowania artykułów
oraz zmiany tytułów.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść ogłoszeń i reklam.
Wszystkie materiały objęte są
prawem autorskim.
POMERANIA
WRZESIEŃ 2015
WËDARZENIA
Zjôzd w òdjimkach
Pòstãpny rôz tësące lëdzy przëjachało na rokroczné pòtkanié Kaszëbów.
Tim razã do pòspólny zôbawë rôcziła naju Réda. Najim Czëtińcóm
przëbôcziwómë ò tim wëdarzenim w pôrã òdjimkach i zachãcywómë
do òbezdrzeniô wiôldżi galerie fòtografiów na starnie www.kaszubi.pl.
... i na kòminë.
Zjôzd w Rédze je ju ôpen! Fanë na
masztë...
Chcemë le jic (i jachac)! Zjazdowé atrakcje czekają.
W Transcassubie përznã casno, tej kòżdô leżnosc
do wëprosceniô gnôtów je wôrt wëzwëskac.
Na zjazdach wôrt bëwac òd nômłodszich lat.
Chùtkò czëtôj i dôj mie zjazdową „Pòmeraniã” – gôdô przédnik
pòmòrsczégò sejmikù Jón Kleinszmidt
do marszôłka Mieczisława Struka.
Òdj. A. Wegner
Zgłoś jeśli naruszono regulamin