Ochrona zabytkow_12_2012.pdf

(17581 KB) Pobierz
1-2 (256-257) LXV
NR
1-2/2012
Ochrona
ISSN 0029-8247
INDEKS – 367605
cena 45 zł
(w tym 5% VAT)
Zabytków
Ochrona
Zabytków
WYDAWCA
ul. Szwoleżerów 9, 00-464 Warszawa
tel. 22 628 48 41, 622 60 92
e-mail: info@nid.pl
www.zabytek.pl
„Ochrona Zabytków” figuruje w wykazie czasopism
(cz. B, poz. 120) punktowanych w ramach oceny
parametrycznej jednostek naukowych. Za publikację
w „Ochronie Zabytków” autor uzyskuje 4 punkty.
Wersja papierowa „Ochrony Zabytków” (ISSN 0029-8247)
jest wersją pierwotną (referencyjną) czasopisma.
RADA REDAKCYJNA
Mariusz Czuba
Paulina Florjanowicz
dr inż. arch. Halina Landecka
prof. dr Bogumiła J. Rouba
REDAKCJA
Paulina Florjanowicz
|
redaktor naczelny
Beata Bauer
|
redaktor prowadzący
Andrzej Siwek
|
sekretarz redakcji
Olga Dyba
|
redaktor
Laura Bakalarska
|
redaktor
Tadeusz Sadowski
|
redaktor
Piotr Berezowski
|
opracowanie graficzne
TŁUMACZENIA
Esplanada Language Solutions
DRUK
Geokart-International Sp. z o.o.
Rzeszów
Nakład 800 egz.
Warszawa 2012
realizacje
Ochrona
Zabytków
1-2 (256-257) LXV
1-2/2012
Marek Konopka
Aby z dawnego bytu wartości utrwalić i upowszechnić…
To preserve and disseminate values from the former existence…
9
33
Juliusz Wendlandt
Od Ośrodka Dokumentacji Zabytków do Narodowego Instytutu Dziedzictwa
From the Centre for Documentation of Monuments to the National Heritage Board of Poland
35
45
Paulina Florjanowicz
Narodowy Instytut Dziedzictwa
czyli Ośrodek Dokumentacji Zabytków 50 lat później
The National Heritage Board of Poland –
the Centre for Documentation of Monuments 50 years later
49
56
Andrzej Michałowski
Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu Narodowa Instytucja Kultury.
Historia struktury organizacyjno-prawnej. Lata 1977-2002
The Centre for the Protection of Historic Landscape, a National Institution for Culture –
the history of the organisational and legal structure, years 1977-2002
57
72
Michał Grabowski
Od Ośrodka Dokumentacji Zabytków do Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Rewolucyjna zmiana czy procesowa kontynuacja zadań z zakresu archeologii?
From the Centre for Documentation of Monuments to the National Heritage Board of Poland.
A revolutionary change or a procedural continuation of tasks relating to archaeology?
73
80
Roman Marcinek
Dwadzieścia lat działalności ośrodków regionalnych
Twenty years of activity of regional centres
81
93
Ewa Nekanda-Trepka
Zespół Ekspertów – 10 lat w służbie ochrony zabytków
The Team of Experts – 10 years serving the protection of monuments
95
100
1
realizacje
Elżbieta Jagielska
Rola Działu Analiz Konserwatorskich w realizacji zadań statutowych
Narodowego Instytutu Dziedzictwa
The role of the Conservation Analyses Department in the performance
of statutory tasks of the National Heritage Board of Poland
101
110
Michał Gradowski
Dokumentacja zabytkowego złotnictwa
Documentation of historic silver work
111
115
Jerzy Szałygin
Rejestr i ewidencja zabytków nieruchomych oraz ruchomych
w działaniach Narodowego Instytutu Dziedzictwa
The role and tasks of the Monument Record and Register Department
in the organisational structure of National Heritage Board of Poland
117
158
Arkadiusz Kołodziej
Rejestr zabytków nieruchomych we wdrażaniu dyrektywy INSPIRE.
Podsumowanie stanu prac w latach 2010-2011
Register of non-movable monuments in the implementation of the INSPIRE directive.
Summary of the level of work progress in years 2010-2011
159
168
Bartosz Skaldawski
Działalność edukacyjna Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Educational activity of the National Heritage Board of Poland
169
182
Małgorzata Fokt-Willmann
Europejskie Dni Dziedzictwa – pierwsze edycje
European Heritage Days – first editions
183
186
Marcin Rembacz
Wspólny temat i ogólnopolska inauguracja –
dalszy rozwój Europejskich Dni Dziedzictwa w Polsce
The common topic and the nationwide inauguration in Poland –
the further development of European Heritage Days in Poland
187
190
Marcin Sabaciński
Dekada nowych wyzwań. Następcy Ośrodka Dokumentacji Zabytków
w walce z przestępczością przeciwko zabytkom
The decade of new challenges. Successor of the Centre for Documentation of Monuments
in the fighting of crime against monuments
191
198
2
realizacje
Szanowni Państwo!
Narodowy Instytut Dziedzictwa, wydawca „Ochrony Zabytków”, powstał w 2011 roku
i już świętuje jubileusz 50-lecia działalności. Jak to możliwe? Narodowy Instytut Dzie-
dzictwa, dawniej Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków jest bowiem praw-
nym następcą wielce zasłużonej dla polskiego konserwatorstwa instytucji – Ośrodka Do-
kumentacji Zabytków. ODZ został powołany do życia przez ówczesnego Ministra Kultury
i Sztuki w 1962 roku i z sukcesem realizował swoje zadania przez cztery kolejne dekady.
W 2002 roku z dawnego ODZ oraz Ośrodka Ochrony Zabytkowego Krajobrazu powstał
Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, do którego w roku 2007 dołączono
Ośrodek Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego. W 2011 roku decyzją ministra kultury
i dziedzictwa narodowego KOBiDZ zmienił nazwę na Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Postanowiliśmy uczcić ten piękny jubileusz specjalnym wydaniem naszego pisma.
Znajdą w nim Państwo informacje zarówno o czterdziestoletnim dorobku Ośrodka Do-
kumentacji Zabytków oraz przypomnienie działalności Ośrodka Ochrony Zabytkowego
Krajobrazu, jak i Ośrodka Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego, które to instytucje
z czasem utworzyły KOBiDZ, a następnie NID.
Ostatni numer jubileuszowy „Ochrony Zabytków”, z okazji 40-lecia ODZ, ukazał się
równo dekadę temu, na początku 2002 roku („Ochrona Zabytków” nr 1 z 2002 r.). Kilka
miesięcy później ODZ przestał istnieć w swojej dotychczasowej formie. Jego idee konty-
nuował Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, a następnie Narodowy Insty-
tut Dziedzictwa. Obecny numer jubileuszowy różni się jednak od tego sprzed dziesięciu
lat. Kolejne artykuły zostały zestawione w taki sposób, aby ukazać ciągłość realizowanej
misji naszej instytucji – artykułom historycznym towarzyszą teksty obecnych pracowni-
ków NID, którzy prezentowane projekty kontynuują, dostosowując je jednak do współ-
czesnych oczekiwań odbiorców i wykorzystując najnowszą metodologię. Nowatorstwo
zresztą od samego początku było wizytówką ODZ – była to wszak jedna z pierwszych
konserwatorskich instytucji na świecie, która w sposób zestandaryzowany gromadziła
dokumentację o zasobie zabytkowym całego kraju. Warto o tym pamiętać.
Zmieniająca się rzeczywistość każe dostosowywać metodykę naszych działań do
wyzwań współczesności, jednak misja ODZ, zdefiniowana w statucie sprzed pół wieku
pozostaje aktualna: „usprawnienie inwentaryzacji zabytków dla racjonalnego planowa-
nia ich odbudowy i konserwacji”. Dziś oczywiście nie odbudowuje się już zabytków, ale
misją NID nadal pozostaje tworzenie podstaw dla zrównoważonej ochrony dziedzictwa
poprzez gromadzenie i upowszechnianie wiedzy o zabytkach, wyznaczanie standardów
ich ochrony i konserwacji oraz kształtowanie świadomości społecznej celem zachowania
dziedzictwa kulturowego Polski dla przyszłych pokoleń.
Narodowy Instytut Dziedzictwa działa na styku wielu różnych obszarów aktywności
państwa i społeczeństwa – stąd mnogość naszych projektów i różnorodność grup doce-
lowych. W konsekwencji niezwykle trudno jest dotrzeć z informacją o pełnym spectrum
naszej działalności do wszystkich zainteresowanych.
Niniejszy tom także nie pomieścił artykułów dotyczących całej aktywności NID.
Brakuje chociażby omówienia całego obszaru współpracy międzynarodowej, w tym tak
ważnych zagadnień jak realizacja części zapisów konwencji Światowego Dziedzictwa
UNESCO, czy realizowanej z powodzeniem od kilku lat współpracy eksperckiej z Radą
Europy i Komisją Europejską. Nie wspominamy także o naszej aktywności na polu wspie-
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin