Cudzoziemcy w Polsce - Podręcznik dla funkcjonariuszy 2015.pdf

(1340 KB) Pobierz
Jacek Białas, Bogusława Domańska, Marta Górczyńska,
Małgorzata Jaźwińska, Maja Łysienia, Ewa Ostaszewska-Żuk,
Marta Szczepanik, Daniel Witko
Red. Maja Łysienia
CUDZOZIEMCY W POLSCE
PODRĘCZNIK DLA FUNKCJONARIUSZY PUBLICZNYCH
Jacek Białas, Bogusława Domańska, Marta Górczyńska,
Małgorzata Jaźwińska, Maja Łysienia, Ewa Ostaszewska-Żuk,
Marta Szczepanik, Daniel Witko
Red. Maja Łysienia
Cudzoziemcy w Polsce
Podręcznik dla funkcjonariuszy publicznych
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
Warszawa 2015
Cudzoziemcy w Polsce. Podręcznik dla funkcjonariuszy publicznych.
Publikacja powstała w ramach projektu „Prawa cudzoziemców – prawa człowieka. Szkolenia
z zakresu prawa migracyjnego” współfinansowanego przez Europejski Fundusz na rzecz
Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz budżet państwa.
Opinie wyrażone w publikacji nie są opiniami Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Pracy
i Polityki Społecznej. Wyłączna odpowiedzialność spoczywa na autorze. Komisja Europejska
oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej nie ponoszą odpowiedzialności za sposób
wykorzystania udostępnionych informacji.
Niniejsza publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie i nie jest przeznaczona do sprzedaży.
Stan prawny na 1 stycznia 2015 r.
ISBN: 978-83-62245-40-6
Redakcja: Maja Łysienia
Autorzy: Jacek Białas, Bogusława Domańska, Marta Górczyńska, Małgorzata Jaźwińska,
Maja Łysienia, Ewa Ostaszewska-Żuk, Marta Szczepanik, Daniel Witko.
Redakcja językowa i korekta: Ela Dajksler
Projekt okładki i opracowanie graficzne, skład i łamanie:
Kolektyw Wizualny (www.kolektywwizualny.pl)
Druk: Grafpol Agnieszka Blicharz-Krupińska
Wydanie I, Warszawa 2015
Wydawca:
Helsińska Fundacja Praw Człowieka
ul. Zgoda 11, 00-018 Warszawa
tel.: 22 556-44-40
faks: 22 556-44-50
e-mail: hfhr@hfhrpol.waw.pl
www.hfhr.pl
2
SPIS TREŚCI
WSTĘP
...............................................................................................................................9
SŁOWNIK
.........................................................................................................................10
ROzdzIaŁ I
CUdzOzIEMCY W POLSCE – zJaWISKa I CHaRaKTERYSTYKa
KULTUROWa WYBRaNYCH GRUP
...............................................................................13
1. KRÓTKa HISTORIa MIGRaCJI dO POLSKI
.....................................................14
2. LICzBa CUdzOzIEMCÓW W POLSCE
..............................................................15
3. GRUPY MIGRaNTÓW I zJaWISKa MIGRaCYJNE
...........................................16
3.1. UCHODŹCY ..............................................................................................16
3.2. MIGRACJE ZAROBKOWE....................................................................... 17
3.3. REPATRIACJE I KARTA POLAKA ........................................................... 17
3.4. STUDENCI ...............................................................................................19
4. CHaRaKTERYSTYKa WYBRaNYCH GRUP CUdzOzIEMCÓW
W POLSCE W POdzIaLE Na KRaJE POCHOdzENIa
....................................21
4.1. UKRAINA ..................................................................................................21
4.2. FEDERACJA ROSYJSKA ........................................................................22
4.3. BIAŁORUŚ ...............................................................................................24
4.4. WIETNAM ................................................................................................25
4.5. CHINY ......................................................................................................27
4.6. ARMENIA .................................................................................................27
4.7. GRUZJA ...................................................................................................28
4.8. INDIE........................................................................................................29
ROzdzIaŁ II
WIzY I PRzEKRaCzaNIE GRaNICY POLSKIEJ
..........................................................30
1. WIzY
.....................................................................................................................31
1.1. RODZAJE WIZ ..........................................................................................31
1.1.1. WIZA LOTNISKOWA („A”) .........................................................31
1.1.2. WIZA SCHENGEN („C”) ...........................................................32
1.1.3. WIZA KRAJOWA („D”) ..............................................................33
1.1.4. WIZA W CELU WYKONYWANIA PRACY .................................33
1.2. POSTĘPOWANIE WIZOWE .....................................................................34
1.3. NAKLEJKA WIZOWA ...............................................................................34
1.4. PRZEDŁUŻENIE POBYTU W POLSCE ...................................................37
1.4.1. PRZEDŁUŻANIE WIZ ...............................................................37
1.4.2. INNE MOŻLIWOŚCI PRZEDŁUŻENIA POBYTU .....................38
1.5. UTRATA PRAWA POBYTU ......................................................................39
1.6. PRAWA CUDZOZIEMCÓW ......................................................................40
1.6.1. PRACA......................................................................................40
1.6.2. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA ............................................40
1.6.3. POMOC SPOŁECZNA .............................................................40
1.6.4. EDUKACJA .............................................................................. 41
1.6.5. ZAMELDOWANIE .................................................................... 41
1.6.6. PODRÓŻE PO UE .................................................................... 41
2. PRzEKRaCzaNIE GRaNICY POLSKIEJ
...........................................................42
2.1. DOKUMENTY UPRAWNIAJĄCE DO WJAZDU DO POLSKI ....................42
2.1.1. MAŁY RUCH GRANICZNY .......................................................43
2.1.1.1. UKRAINA .....................................................................44
2.1.1.2. BIAŁORUŚ ..................................................................44
2.1.1.3. FEDERACJA ROSYJSKA ...........................................44
2.1.2. RUCH BEZWIZOWY ................................................................45
2.2. DOKUMENTY PODRÓŻY ........................................................................45
2.2.1. POLSKI DOKUMENT PODRÓŻY DLA CUDZOZIEMCA ..........46
2.2.2. TYMCZASOWY POLSKI DOKUMENT PODRÓŻY
DLA CUDZOZIEMCA .........................................................................46
ROzdzIaŁ III
zEzWOLENIE Na POBYT CzaSOWY
...........................................................................47
1. ROdzaJE zEzWOLEŃ
........................................................................................48
2. POSTĘPOWaNIE
.................................................................................................48
3. KaRTa POBYTU
..................................................................................................52
4. PRzEdŁUŻENIE POBYTU W POLSCE
..............................................................53
5. UTRaTa PRaWa POBYTU
..................................................................................54
5.1. COFNIĘCIE ..............................................................................................54
5.2. WYGAŚNIĘCIE ........................................................................................55
6. PRaWa CUdzOzIEMCÓW
..................................................................................55
6.1. PRACA .....................................................................................................55
Zgłoś jeśli naruszono regulamin