WYBRANE PROBLEMY PIELĘGNACYJNE CHORYCH Z SM
Możliwość wystąpienia spastyczności
} 1. Unikaj wysokiej temperatury powietrza jak i przegrzanego pokoju czy intensywnych ćwiczeń.
} Stosuj fizjoterapię, ruch i ćwiczenia.
} Zastosuj ćwiczenia rozciągania mięśni.
} Stosuj ćwiczenia wzmacniające, polegające na dźwiganiu lub przemieszczaniu ciężarków.
} Zastosuj techniki relaksacyjne oraz głębokie oddychanie.
} Stosuj ćwiczenia regularnie.
} Stosuj pomoce i sprzęt rehabilitacyjny.
} Dopilnuj prawidłowego ułożenia i podparcia ciała w pozycji siedzącej lub leżącej.
} Stosuj farmakoterapię ściśle wg zleceń. (np. Baklofenu, Mydocalmu, Myolastanu, Sirdaluidu, Toksyny botulinowej, itp.)
Edukuj, że następujące czynniki wywołują nasilenie objawów mięśniowych:
} wzrost temperatury ciała
} zakażenia (np. infekcje pęcherza moczowego)
} kolejny rzut choroby
} podrażnienia skóry (w tym odleżyny)
} wypełniony pęcherz moczowy
} zaparcia wywołujące wypełnienie jelita grubego
} zbyt ciasne zapięcia lub zbyt obcisła odzież
} złamanie kości (np. w wyniku upadku)
} trudności z utrzymaniem prostej postawy
} stres
Drżenia – rytmiczne, najczęściej regularne ruchy, dotyczące najczęściej dalszych odcinków kończyn, głowy, spowodowane naprzemiennie skurczami mięśni zginaczy i prostowników
Interwencja (przy nasilonym drżeniu reki lub nogi)
} zmienić pozycję kończyny
} wykonując jakąś czynność manualną przycisnąć mocno łokieć do tułowia i starać się tą czynność wykonać szybko
} opuścić na chwilę ręce w dół, postarać się odprężyć psychicznie, oddychać głęboko, pomyśleć o sprawach nie związanych z aktualną sytuacją
} Możliwość wystąpienia zaburzeń czynności zwieraczy
Zaburzenia pęcherza moczowego – (neurogenne zaburzenia czynności pęcherza moczowego) w wyniku uszkodzeń struktur układu nerwowego – np. Ośrodki unerwiające mięśnie pęcherza moczowego w rdzeniu krzyżowym (S2-S4), podwzgórze, układ limbiczny, płacik okołośrodkowy, układ pozapiramidowy
} Podział zaburzeń oddawania moczu (Komitet Standaryzacji International Continence Society - KSICS):
} wysiłkowe nietrzymanie moczu
} nietrzymanie moczu spowodowane naglącymi parciami
} nietrzymanie moczu związane z przepełnieniem pęcherza
} odruchowe nietrzymanie moczu
Neurogenne zaburzenia mikcji
– wiotkie lub spastyczne porażenie mięśni
} Typ I – wiotki wypieracz, spastyczny zwieracz > cewnikowanie przerywane – (utrzymanie moczu względnie dobre)
} Typ II – wiotki wypieracz, wiotki zwieracz > cewnikowanie zewnętrzne (mężczyźni), pieluchomajtki
} Typ III – spastyczny wypieracz, spastyczny zwieracz > (przepełnienie pęcherza) ćwiczenia celem systematycznego oddawania moczu, chirurgiczne zwiększenie pojemności pęcherza
} Typ IV – spastyczny wypieracz, wiotki zwieracz > leczenie operacyjne
Zastosowanie odpowiednich materiałów chłonących mocz dobranych w zależności od stopnia nietrzymania moczu
- pieluchy anatomiczne,
- wkładki urologiczne dla kobiet i mężczyzn,
- pieluchomajtki,
- majtki chłonne,
- zabezpieczające podkłady higieniczne - możliwość częściowej refundacji > komfort pacjenta
Zwracamy uwagę na:
- zakażenia wstępujące
- odczyn cewkowy (prowadzi do zwężeń cewki moczowej)
- osadzanie się kamienia na ściankach cewnika
} Cewniki zewnętrzne dla mężczyzn
Postępowanie w nietrzymaniu moczu może być różne
} ćwiczenia + techniki relaksacyjne
} farmakoterapia,
} postępowanie chirurgicznie (operacyjne)
Przy hiperrefleksji wypieracza dąży się do:
} maksymalnego rozluźnienia pęcherza,
} nie obciążania go nadmierną ilością płynu,
} panowania nad nagłą koniecznością oddania moczu
Wdrażanie treningu pęcherza moczowego – polegać będzie na:
} ustaleniu prawidłowych schematów mikcji i trzymania moczu
Działania
} zaplanowanie ilości i pór przyjmowania płynów (częściej w małych ilościach)
} ograniczenie picia w pewnych godzinach (np.. przed wyjściem z domu)
} nauka hamowania naglącego parcia (ćwiczenia mięsni dna miednicy - Kegla)
} wydłużenie odstępów miedzy mikcjami
} farmakoterapia wg zaleceń lekarza w zależności od rodzaju zaburzeń
- w przypadkach nietrzymania moczu stosowane są:
> leki odkażające drogi moczowe,
> środki zwiotczające pęcherz albo poprawiające funkcjonowanie cewki moczowej
} leczenie operacyjne
Możliwość wystąpienia zaburzeń czynności zwieraczy- zaparcia
} a) Zastosuj zmianę diety na bogatoresztkową z dużą zawartością błonnika i zalecaj spożywanie pokarmów zwiększających swoją objętość w przewodzie pokarmowym. Najskuteczniejszą metodą jest dieta zawierająca 6-8 szklanek płynów dziennie np. soku z jabłek, winogron, pomarańczy, zsiadłe mleko i pektyna pod postacią owoców i warzyw.
} b) Podawaj środki zmiękczające kał, a w oporniejszych przypadkach przeczyszczające np. Laktulozę (doustnie lub w postaci czopków).
Występowanie zespołu zmęczeniowego
Przedstaw czynniki, które powodują nasilenie zmęczenia:
} brak snu
} infekcje i przeziębienia
} skutki uboczne stosowanych leków
} lęk, obniżenie nastroju i depresja
} inne czynniki (astma, problemy z oddychaniem, problemy z sercem)
} Występowanie zespołu zmęczeniowego
Zwróć uwagę, że ważne jest, aby zachować równowagę między aktywnością i rozluźnieniem, wysiłkiem fizycznym i odpoczynkiem, pracą i życiem towarzyskim.
Poinformuj jak działają leki podawane na zmniejszenie objawów zmęczenia w SM (Amantadyna, Modafinil, Prokarin).
Występowanie bólu i parestezji
Zdiagnozuj, co wywołuje ból w SM:
} bezpośrednio - w wyniku uszkodzenia nerwów
} pośrednio – inne objawy i schorzenia
} działania niepożądane stosowanych leków
W związku z ich kluczową rolą w postępowaniu z bólem, pielęgniarki muszą dysponować następującymi cechami:
- Znajomość mechanizmów powstawania bólu
- Znajomość metod oceny nasilenia bólu
- Znajomość metod łagodzenia bólu
- Zdolności w zakresie edukacji pacjentów
- Zdolności w zakresie zapewnienia pacjentowi
metody opisania bólu
OPIEKA PIELĘGNIARSKA
} Ocena bólu
} Udział w leczeniu farmakologicznym
} Udział w postępowaniu pozafarmakologicznym
} Edukacja chorych
} Prowadzenie dokumentacji postępowania p/bólowego
} NIEFARMAKOLOGICZNE SPOSOBY RADZENIA Z BÓLEM -Leczenie psychologiczne + fizykoterapia
UDZIAŁ W FARMAKOTERAPII – objawy uboczne
STERYDOTERAPIA;
• Podawanie leków w godz. dopołudniowych (działanie pobudzające – sen)
• Ostrożność przy podawaniu iv (metaliczny smak, gorąco, kołatanie serca) – obserwacja, RR, AS
• Uzupełnianie elektrolitów – gł. K, również Mg i Ca (suplementacja preparatami/ dieta)
• Podawanie leków hamujących wydzielanie kwasu solnego w żołądku
• Monitorowania poziomu glukozy i elektrolitów
• Dbanie o higienę ciała – wzmożona potliwość
• Leczenie zmian skórnych
• Edukacja chorego w zakresie znajomości objawów niepożądanych sterydoterapii (wzrost masy ciała, obrzęki, cukrzyca. Osteoporoza, ch. wrzodowa)
• Poinformowanie chorego, ze objawy uboczne ustępują po zakończeniu leczenia
LECZENIE IMMUNOMODULACYJNE – objawy niepożądane:
} Grypopochodne: występują zwykle na początku leczenia,
} należy zażyć Paracetamol/ Ibuprom przed wykonaniem iniekcji;
} iniekcja w godz. wieczornych (przespanie tych dolegliwości)
} Reakcja w miejscu wstrzyknięcia
} UDZIAŁ W FARMAKOTERAPII – objawy uboczne
LECZENIE IMMUNOMODULACYJNE – objawy niepożądane
} Reakcja w miejscu wstrzyknięcia:
} Prawidłowa technika – podskórnie, pod katem 90º, miejsce – ramiona, brzuch, pośladki, uda; autoiniektory, igły 0,45x12mm
} Okłady chłodzące w w miejscu wstrzyknięcia
} Każdorazowa zmiana miejsca wkucia
} UDZIAŁ W FARMAKOTERAPII – edukacja
} Zasady postępowania z lekami – 2-8ºC, po rozpuszczeniu lek musi być podany w ciągu 3 godz.
} Dzienniczek wstrzyknięć – data, godz., objawy niepożądane, miejsce
} Co 3 miesiące badania krwi – morfologia, enzymy wątrobowe
} Podczas leczenia – nieplanowanie potomstwa
} Wsparcie psychiczne
} Występowanie zaburzeń mowy i połykania
SM – dyzartria
} udział logopedy
} ...
ewaaaa6754