WYKŁAD 2
..orystyczno-socjologiczne podejście w badaniach nad roślinnością Europy-od początku drugiej dekady XX w.
Szybka charakterystyka zróżnicowania roślinności danego obszaru (fitosocjologia opisowa)
Bardzo duża ilość danych fitosocjologicznych oraz opis większości typów zbiorowisk roślinnych Europy (katalogowanie zbiorowisk)
Znaczenie współczesne:
-badanie dynamiki roślinności
-ocena warunków środowiska
-przewidywanie i monitorowanie wpływu zmian środowiska na roślinność
-ocena przyrodniczej wartości zbiorowisk roślinnych i ekosystemów
-kształtowanie krajobrazu
-przydatność do ochrony i monitorowanie różnorodności biologicznej w skali poszczególnych regionów.
Fitosocjologia w Polsce:
-Szafer W.
-Szkoła krakowska-Szafer, Pawłowski, Stecki
Zbiorowisko roślinne-zgrupowanie osobników różnych gatunków roślin, wspólnie zajmujących określoną przestrzeń.
Zgrupowanie gatunków powtarzających się w podobnych warunkach (np. wilgotna łąka, murawa kserotermiczna, pole uprawne)
Fitocenoza-stanowi część biocenozy
Konkretne zbiorowiska roślinne-zbiorowiska roślinne rzeczywiście występujące w przyrodzie, będące obiektem badań (płat roślinności)
Abstrakcyjne zbiorowisko roślinne-fitocenon-odniesienie do typu zbiorowiska.
Roślinność-ogół zbiorowisk roślinnych danego terenu, czyli system spontanicznie rosnących populacji roślin:
-rozwijających się w powiązaniu z miejscami ich występowania
-tworzących ekosystem z tymi miejscami i wszystkimi innymi formami życia tam występującymi
Kolekcje roślin zaplanowane przez człowieka (trawniki, szkółki, arboreta) nie są objęte tą definicją (także rośliny mobilne)
Fitocenoza-część roślinności składająca się ze wzajemnie oddziałujących populacji, rosnących w jednolitym środowisku.
Jest podstawową jednostką roślinności i obiektem badań fitosocjologicznych.
Dana fitocenoza jest:
-względnie jednolita pod względem składu florystycznego i struktury
-różni się od otaczającej roślinności
Fitocenon- abstrakcyjne zbiorowisko roślinne, określane na podstawie charakterystyki grupy fitocenoz odpowiadających sobie wzajemnie we wszystkich cechach istotnych topologicznie (typ fitocenozy)
Szata roślinna-roślinność i flora danego terytorium
Środowisko w fitosocjologii-całokształt zew warunków, w których żyją organizmy i ich zbiorowiska-fitocenozy.
Siedlisko-zespół warunków fizycznych i chemicznych wynikających z cech podłoża, gleby, klimatu w danym miejscu fitocenoz określonego zbiorowiska
Biotop-warunki siedliskowe wraz z przekształcającym je działaniem biocenozy (roślin i zwierząt stanowiących daną biocenozę i ich wzajemnym wpływem na siebie)
Zespół-jednostka podstawowa (syntakson)
Zespół, związek, rząd, klasa (grupa klas-od lat 60/70 XX w) to tzw główne rangi hierarchicznego systemu syntaksonów (posiadają własne gatunki charakterystyczne/diagnostyczne)
Obowiązują zasady:
1.syntaksony mają jednoznacznie określoną pozycję w hierarchii
2.syntaksony obejmują syn taksony niższej rangi:
-każdy syntakson wyższej rangi musi obejmować przynajmniej jeden podporządkowany syntason w randze głównej (najbliższy ma w hierarchii)
-każdy zespół musi być zaliczony do tylko jednego związku,
-każdy związek tylko do jednego rzędu itd.
(może się zdarzyć, że do jednej klasy należy tylko jeden zespół)
Zespół może być wyróżniony i opisany jedynie wówczas gdy w terenie istnieją jednolite płaty roślinności, reprezentowane przez zdjęcie fitosocjologiczne (muszą być realne płaty roślinności reprezentujące jednostkę w randze zespołu)
Zaleca się aby oryginalna diagnoza zespołu opierała się na co najmniej 10 zdjęciach fitosocjologicznych, wykonanych w różnych miejscach, a dokładnie podana lokalizacja, powierzchnia i data.
Formalnie ze względów praktycznych przyjęto, że wystarczy 1 zdjecie fitosocjologiczne dla dostatecznej, oryginalnej diagnozy zespołu i podzespołu (najbardziej ogólna zasada)
lukin10