UNIWERSYTET RZESZOWSKI W RZESZOWIE
Wydział Socjologiczno – Historyczny
Aneta Bazylak
Nr albumu: 80745
Motywy przynależności młodzieży do Związku Strzeleckiego „Strzelec” przykładzie JS 2021 im. płk Leopolda Lisa – Kuli w Rzeszowie
Rzeszów 2015
Podziękowania
Składam serdeczne podziękowania Pani Doktor Agacie Nijander – Dudzińskiej za cenne uwagi i pomoc w opracowaniu niniejszej pracy.
SPIS TREŚCI
Wstęp 4
Rozdział I. Rys historyczny oraz cele Wojska 6
1.1. Definicja Wojska 6
1.2. Krótka historia Wojska 6
1.3. Cele, wartości i funkcje Wojska 7
1.4. Socjologia Wojska 7
Rozdział II. Opis i cele ZS „Strzelec” 9
2.1.Co to jest ZS „Strzelec” 9
2.2. Historia ZS „Strzelec” 12
2.3. JS 2021 im. płk Leopolda Lisa – Kuli w Rzeszowie 16
2.4. Cele, wartości i funkcje ZS „Strzelec” 21
Rozdział III. Metodologia badań własnych 23
3.1. Problematyka badawcza pracy 23
3.2. Przedmiot i cel badań, problemy, hipotezy, zmienne, wskaźniki 25
3.3. Dobór metod i technik badawczych 26
3.4. Próba badawcza 30
Rozdział IV. Wyniki i analiza własnych badań dotyczących Wojska i ZS „Strzelec” 32
4.1. Analiza wywiadów 32
Zakończenie 39
Ankieta 41
Bibliografia 49
Wstęp
Tematem niniejszej pracy są motywy przynależności młodzieży do Związku Strzeleckiego „Strzelec” na przykładzie JS 2021 im. płk. Leopolda Lisa – Kuli w Rzeszowie. Jej celem jest poznanie przyczyn zainteresowania młodzieży tą organizacją. Motyw jest pewnym bodźcem, inspirującym działaniem, które może być świadome lub nie. Określa ono cele i wynika z potrzeb jednostki. Związek Strzelecki „Strzelec” jest organizacją paramilitarną, proobronną, zajmująca się kształceniem młodzieży w zakresie wojskowości. Nie wchodzi jednak w skład sił zbrojnych.
Podjęcie się tego tematu było spowodowane tym, iż nie ma prac związanych z tym zagadnieniem. Istnieje kilka publikacji dotyczących samego Związku Strzeleckiego „Strzelec”, lecz w żadnej z nich nie podejmowano problemu przyczyn przynależności młodzieży. Mimo, iż sam fakt przynależności młodzieży do tej organizacji jest powszechnie znany, to zjawisko to nigdy nie było omówione i zbadane. Temat niniejszej pracy jest również interesujący i warty zbadania.
Owa praca, jest próbą poznania przyczyn zainteresowania młodzieży organizacjami paramilitarnymi, w szczególności Związkiem Strzeleckim „Strzelec”. Praca jest empiryczna, pisana na podstawie badań przeprowadzonych wśród Strzelców JS 2021 im. płk Leopolda Lisa – Kuli w Rzeszowie. Podstawowym narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety i analiza tekstów zastanych.
Rozdział pierwszy zawiera definicję i krótką historię wojska w Polsce. W dalszej części rozdziału zwrócono uwagę na cele, wartości i funkcje wojska. Wspomniano także o jednej z subdyscyplin socjologii jaką jest socjologia wojska.
W drugim rozdziale skupiono się na Związku Strzeleckim „Strzelec”. Sporządzono charakterystykę tej organizacji, przedstawiono jego historię od momentu powstania do czasów obecnych oraz opisano JS 2021 z Rzeszowa. Na koniec scharakteryzowano cele, wartości i funkcje „Strzelca”.
Trzeci rozdział dotyczy metod, technik i narzędzi badawczych wykorzystywanych przy przeprowadzonej analizie danych uzyskanych w wyniku badań, jakimi były wywiady.
Czwarty rozdział jest rozdziałem empirycznym zawierającym analizę przeprowadzonych badań podejmujących tematykę problemu motywów przynależności młodzieży do Związku Strzeleckiego wśród Strzelców z JS 2021 w Rzeszowie.
Zakończenie jest podsumowaniem podjętej tematyki pracy. Zawiera odpowiedzi na problemy szczegółowe oraz informacje na temat tego, czy postawione w pracy hipotezy zostały potwierdzone.
Motywy przynależności młodzieży do „Strzelca” są ciekawym zagadnieniem dotąd nie zbadanym i wartym zauważenia problemem badawczym.
\
Rozdział I
Rys historyczny oraz cele Wojska
1.1. Definicja Wojska
Wojsko to ogólne stwierdzenie odnoszące się do całości sił zbrojnych RP. Jest organizacją, która charakteryzuje się przewagą więzi formalnej, która skupia się na uczestnictwie w zorganizowanej strukturze. Jest to skutkiem podporządkowania wzajemnych kontaktów i norm rządzących nimi, regulaminom wojskowym. Jednak więź nieformalna, personalna, także ma swoje miejsce w tej strukturze. Wynika ze wspólnych doświadczeń służby. Jest jednak wtórna w stosunku do formalnej. Armia jest również złożoną strukturą formalną, co wynika z faktu, że jest czymś więcej niż zbiorem grup pierwotnych. Siły zbrojne uznawane są także za instytucję biurokratyczną. Określa to typ istniejących w wojsku wewnętrznych zależności. Instytucja biurokratyczna używana jest tutaj w sensie socjologicznym jako pojęcie wywodzące się od Maxa Webera. Charakteryzuje się między innymi hierarchią stanowisk i stopni, gdzie występuje tylko awans z góry w dół i podporządkowaniem pionowym – z dołu do góry.
Wojsko jest środowiskiem społecznym o własnym systemie uwarstwienia. Hierarchia stanowisk w wojsku charakteryzuje się tym, że jest rozbita na warstwy społeczne. Wyraźny jest dystans pozycji społecznych między poszczególnymi stopniami.
Kolejną cechą sił zbrojnych jest to, że są grupą bojową , zorganizowaną dla zwycięskiej walki. Cecha ta ma charakter funkcjonalny. Armia jest złożonym środowiskiem wewnętrznie zróżnicowanym, którego przeznaczeniem jest przygotowywanie się do zwycięskiej walki. Grupę bojową cechuje wewnętrzna zwartość, solidarność, poczucie honoru i duma. [1]
Siły zbrojne dzielą się na wojska lądowe, siły powietrzne, wojska specjalne oraz marynarkę wojenną.
1.2. Krótka historia Wojska
Wojsko Polskie juz od początku Polski było głęboko związane z państwem, gdyby nie wojowie nie udało by się stworzyć państwa. Armia w Polsce mniej więcej do XV w miała charakter zawodowy. Pod wpływem nacisków szlachty zmieniło sie to po mimo utrzymania niewielkich wojsk koronnych to właśnie ochotnicza szlachta która zbierała się na czas wojen prowadziła działania Zbrojne. System ten próbował zreformować król Stanisław August Poniatowski jednak nie zdążył, gdyż Rzeczpospolita upadła. Po zaborach armia miała charakter poborowy. Utrzymywano duży korpus żołnierzy zawodowych którzy szkoli poborowych odbywających zasadniczą służbę wojskową. Państwo mogło takowych poborowych zmobilizować na czas wojny. Taki system utrzymał się do XXI w kiedy to wprowadzono armię zawodową.
1.3. Cele, wartości i funkcje Wojska
Siły zbrojne spełniają różne funkcje w zależności od rodzaju.
Głównym rodzajem sil zbrojnych RP są wojska lądowe które liczebnie są największe oraz postawione są przed nimi najważniejsze zadania z których głównym jest obrona terytorium Rzeczypospolitej.
Siły Powietrzne mają za zadanie bronić Polskiej przestrzeni powietrznej oraz wspierać wojska lądowe.
Wojska specjalne mają za zadanie wykonywać precyzyjne uderzenia w obiekty i osoby o dużym znaczeniu strategicznym na całym świecie.
Marynarka Wojenna ma za zadanie bronić Polskiego wybrzeża oraz ochraniać polskie interesy na wodach międzynarodowych.
Do tego wszystkie rodzaje sił zbrojnych mogą być użyte w kraju do akcji ratowniczych poszukiwawczych lub do zwalczania klęsk żywiołowych.[2]
1.4. Socjologia Wojska
Socjologia wojska jest subdyscypliną socjologii zwaną także socjologią wojskowości i socjologią sił zbrojnych. Zajmuje się badaniem ludzkich zachowań w środowisku jakim jest wojsko. Analizuje siły zbrojne jako grupę społeczną, organizację i instytucję. Interesują ją jego rola w społeczeństwie, wpływ na różne dziedziny i sfery życia społecznego i wewnętrzne czynniki wpływające na jego rozwój i funkcjonowanie. Jest dyscypliną stosunkowo młodą, w Polsce liczy sobie jedynie 4 lata. Rozpatruje konkretną armię w świetle wiedzy o organizacjach militarnych społeczeństwa, co pozwala uchwycić prawidłowości funkcjonowania armii i cechy badanego środowiska.
„Socjologia wojska obejmuje mikrospołeczne zagadnienia roli armii w strukturze klasowej lub życiu politycznym a także swoiste kwestie grupy żołnierskiej lub stosunków między przełożonymi i podwładnymi. Podstawową metodą tej dyscypliny jest metoda historyczno – porównawcza, która polega na porównawczej analizie danych nagromadzonych przez historyków lub nawet uogólnień, do których doszły nauki historyczne dla uzyskania wiedzy o stałych prawidłowościach rozwoju społecznego a także na analizie pewnych, konkretnych sytuacji historycznych, przeprowadzonej z punktu widzenia oceny roli grup społecznych tak, by konkretny wypadek będący przedmiotem badania stanowił podstawę do formułowania ogólniejszych hipotez dla dalszych badań porównawczych”.
Metoda ta pozwala łączyć różne techniki badawcze. Kolejną metodą stosowaną w socjologii wojskowości jest metoda monograficzna, która polega na obserwacji (także uczestniczącej) wybranego środowiska wojskowego. Dzięki niej można uchwycić procesy zachodzące w wojsku. Trzecią i ostatnią metodą są badania ankietowe. Dzięki nim można uchwycić ilościowe rozpowszechnienie pewnych zjawisk. Metodą pomocniczą może być także analiza danych statystycznych i informacji zawartych w dokumentach. [3]
Rozdział II
Opis i cele Związku Strzeleckiego „Strzelec”
2.1. Co to jest Związek Strzelecki „Strzelec”
Związek Strzelecki „Strzelec” jest paramilitarną, pozarządową i patriotyczną organizacją. Zajmuje się ona kształceniem młodzieży w zakresie historii i wojskowości, wyrabia punktualność, samodyscyplinę, zdolność do poświęceń, dotrzymywanie raz danego słowa, posłuszeństwo, umiejętność pracy w zespole, szacunek do wartości państwowych i patriotyzm. Związek Strzelecki współpracuje z Ministerstwem Obrony Narodowej i Strażą Graniczną. Jego celem jest działanie na rzecz niepodległości i przygotowywanie młodzieży do służby w formacjach mundurowych Rzeczpospolitej Polskiej. Związek Strzelecki reaktywowany został w 1991 roku. Powstał w wyniku fuzji organizacji tzw. Ruchu strzeleckiego, działających w Polsce w latach 1989-1991, określając się jako patriotyczne stowarzyszenie młodzieży polskiej, będącej kontynuatorem istniejącego w okresie międzywojennym Związku Strzeleckiego „Strzelec”, którego Komendantem Głównym był Józef Piłsudski.
Członkami Związku mogą być osoby, które ukończyły 16 rok życia. W ramach Związku działa również ruch orlęcy skupiający młodzież szkolną w wieku od 11 do 16 lat.[4]W pracy Związku Strzeleckiego wyraźnie wyodrębnia się kilka obszarów działań. Najważniejszy nazywany jest przygotowaniem do pracy w służbach mundurowych. Składa się z trzy etapowego szkolenia rozpiętego w czasie na trzy lata. Pierwszy etap – podstawowy – zapewnia wiedzę z zakresu wojskowości, wyrabia cnoty żołnierskie potrzebne w służbie i pomaga rozwinąć sprawność fizyczną, którą Strzelcy doskonalą podczas treningów sportów walki, rajdów i marszów. Zajęcia odbywają się w świetlicy, na poligonie lub ośrodkach szkoleniowych i poddane są „swoistemu koszarowemu drylowi”. Musztra prowadzona zgodnie z Regulaminem Musztry Sił Zbrojnych RP pomaga kształtować karność i dyscyplinę. Strzelcy uczą się budowy broni strzeleckiej, samodzielnie składają ją i rozkładają. Następnie uczą się i udoskonalają umiejętność celnego strzelania, najpierw z broni treningowej, a następnie bojowej.
Wszyscy Strzelcy objęci są także szkoleniem z zakresu udzielania pierwszej pomocy. To wszystko uzupełniane jest zajęciami w terenie podczas marszów na orientację i nauki podstaw taktyki. Drugi i trzeci etap to doskonalenie nabytej wiedzy...
anetabazylak