pd6_d_piszczek_20060428_2.pdf

(46 KB) Pobierz
OPIS I ANALIZA PRZYPADKU
Ogólne dane o dziecku
Imię dziecka: Piotr
Data i miejsce urodzenia: 22.10.1993 r., Kraków
Miejsce stałego zamieszkania: Kraków
Publiczna Szkoła Podstawowa
Klasa: VI
Typ rodziny: pełna
Liczba, wiek i płeć rodzeństwa: 15-letni brat
Wygląd zewnętrzny
Piotr jest niższy od pozostałych chłopców w klasie. Jego wzrost mieści się w pobliżu dolnej
granicy normy dla danego wieku. Ma szczupłą budowę ciała. Jest dzieckiem czystym,
zadbanym i schludnie ubranym. Z wyglądu sprawia wrażenie miłego, pogodnego i bystrego
chłopca.
Rozwój fizyczny i umysłowy dziecka
Piotr rozwija się prawidłowo. Wykazuje wysoką sprawność fizyczną. Posiada ostrość
wzroku do bliży i do dali w normie. Nie stwierdzono wady refrakcji. Jest praworęczny.
Nie ma wad wymowy ani wad postawy. Rozwój umysłowy w granicach charakterystycznych
dla inteligencji wyższej niż przeciętna. Prawidłowy poziom rozwoju słuchu fonematycznego,
analizy i syntezy słuchowej, pamięci wzrokowej.
Warunki materialne i bytowe
Warunki materialne i bytowe dobre. Rodzice pracują. Matka chłopca jest zatrudniona w
przychodni rejonowej jako pielęgniarka. Ojciec pracuje w salonie optycznym. Zarobki
rodziców Piotra pozwalają zapewnić rodzinie zaspokojenie podstawowych potrzeb.
Rodzina mieszka w dużym, dwupokojowym mieszkaniu z jasną kuchnią, z pełnym
wyposażeniem, z telefonem, w trzypiętrowym bloku. Piotr dzieli pokój ze starszym bratem.
Ma swoje oddzielne miejsce do nauki, do spania i do zabawy. Pokój chłopców wyposażony
jest w nowe meble, telewizor i komputer. Mieszkanie jest czyste, zadbane i starannie
urządzone. Rodzice posiadają kilkuletni samochód. Wolny czas rodzina często spędza na
swojej niewielkiej działce w Zabierzowie, gdzie znajduje się skromny, drewniany domek
letniskowy. Chłopcy dostają raz w tygodniu kieszonkowe na swoje potrzeby.
Uzasadnienie wyboru dziecka
W związku ze zmianą miejsca zamieszkania Piotr został przeniesiony do nowej szkoły,
do V klasy. Obecnie jest w klasie VI.. Od trzech lat jestem wychowawcą tej klasy. Chłopiec
zwrócił moją uwagę, ponieważ od początku wykazywał niepokojące zaburzenia w
zachowaniu. Miał duże trudności z zaadoptowaniem się w nowym
środowisku
szkolnym.
Utrudniał nauczycielom prowadzenie zajęć lekcyjnych. Z czasem zaczęły nasilać się
konflikty, nieporozumienia a nawet zdarzały się przejawy agresji. Piotr wykazywał też
problemy z kontrolowaniem swoich reakcji emocjonalnych. Początkowo osiągał mierne
postępy w nauce. Dostrzegałam w nim jednak silną potrzebę sukcesu, gotowość do
1
podejmowania nawet dużego wysiłku oraz determinację w dążeniu do celów, na których
osiągnięciu szczególnie mu zależało. Ponadto wsparcie ze strony rodziców dziecka, którzy
prezentują postawę otwartości na wszelkie formy współpracy, dodatkowo decydowało o
pozytywnym rokowaniu w tym przypadku.
Identyfikacja problemu
Piotr w klasie V w roku szkolnym 2004/2005 sprawiał problemy wychowawcze.
Od pierwszych dni nauki w nowej szkole wyróżniał się swoim zachowaniem wśród innych
uczniów. Był niespokojny, pobudzony i impulsywny. Wykazywał zmienność nastrojów i
często reagował nieadekwatnie do bodźców. Pracował niesystematycznie, szybko się
zniechęcał. Przejawiał problemy związane z brakiem koncentracji uwagi. Z powodu wyraźnej
nadaktywności dezorganizował pracę w klasie. Często nie odrabiał zadań domowych z
różnych przedmiotów. Podczas lekcji udzielał odpowiedzi bez zastanowienia i bez
podnoszenia ręki. Wykazywał niecierpliwość i duże trudności z kontynuowaniem czynności,
którymi nie był zainteresowany. Nieustannie domagał się uwagi rówieśników oraz
natychmiastowej gratyfikacji ze strony nauczyciela. Nie akceptował konsekwencji swoich
działań. Nie przestrzegał ustalonych reguł. Był niezorganizowany, wymagał ciągłego nadzoru
podczas pracy, łatwo się rozpraszał. W kontakcie z rówieśnikami przejawiał skłonność do
rozkazywania innym i kierowania grupą. Za wszelką cenę usiłował dominować w klasie.
Piotr miał też problemy w nauce. Wynikały one głównie ze słabo wykształconej umiejętności
czytania ze zrozumieniem. Niepowodzenia chłopca, wzmacniające w nim poczucie
zniechęcenia i powodujące frustrację, stały się powodem braku akceptacji ze strony zespołu
klasowego.
Na podstawie zebranych materiałów, przeprowadzonej obserwacji, wywiadów i badań
można stwierdzić,
że
u Piotra występuje zespół nadpobudliwości psychoruchowej z
zaburzeniami koncentracji uwagi a wraz z tym rozpoznaniem szereg trudności w
funkcjonowaniu chłopca w
środowisku
szkolnym.
Wnioski z analizy dokumentacji, obserwacji, badań, wywiadów z rodzicami, z innymi
nauczycielami i rozmów z uczniem
W opinii wychowawcy z poprzedniej szkoły Piotr jest uczniem ambitnym. Każda pochwała
działa na niego motywująco. Chętnie uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych. Często jest
nieprzygotowany do lekcji, zapomina przyborów, zeszytów, dzienniczka. Na lekcji ma
problemy ze skupieniem uwagi. W sytuacjach wywołujących silny stres nie potrafi
kontrolować swoich emocji. Podczas lekcji rozmawia, jest pobudzony ruchowo. Dysponuje
bogatym słownictwem. Często zabiera głos na lekcji w sprawach nie związanych z tematem.
Jest dzieckiem wrażliwym. Wymaga dużej cierpliwości ze strony nauczyciela, systematycznej
kontroli i wzmożonej uwagi. Lubi dominować w klasie. Jego relacje z rówieśnikami cechuje
zmienność. Czasem wzbudza sympatię a niekiedy popada w konflikty.
W opinii psychologicznej wydanej przez Poradnię psych.- pedag. stwierdzono prawidłowy
przebieg rozwoju umysłowego. Analiza zeszytów szkolnych oraz swobodnych wytworów
pisemnych ucznia wykazała,
że
Piotr popełnia błędy ortograficzne, opuszcza litery, części
wyrazów oraz drobne elementy liter. Poziom graficzny pisma obniżony. Znajomość reguł
ortograficznych nie jest utrwalona.
Piotr pozostaje pod opieką Poradni Psychoneurologii Wieku Rozwojowego. Zaświadczenie
lekarskie wydane przez tą placówkę zawiera rozpoznanie zespołu ADHD.
2
Z powodu problemu moczenia nocnego jest również pacjentem Poradni Neurologicznej w
w/w ośrodku.
Analiza dziennika lekcyjnego wykazała,
że
Piotr wyróżnia się w klasie wysoką frekwencją
na zajęciach. W ciągu pierwszego semestru kl. V dwukrotne tygodniowe przerwy w nauce
były spowodowane chorobą chłopca. W okresie tym jednak stwierdzono liczne spóźnienia.
Najsłabsze wyniki w nauce osiągał z przedmiotów humanistycznych,
średnie
ze
ścisłych
a
bardzo dobre z wychowania fizycznego i informatyki. Odnotowano również fakt,
że
Piotr
często nie ma odrobionej pracy domowej. Uwagi z zachowania wynikały głównie z braku
zdyscyplinowania ucznia na zajęciach.
Wnikliwa obserwacja ucznia podczas lekcji pozwala mi stwierdzić,
że
przejawia niemal
wszystkie cechy dziecka z zaburzeniami charakterystycznymi dla zespołu ADHD.
Ponadto wywiad z nauczycielami pozostałych przedmiotów przyniósł kolejne potwierdzenie
dla ustalonego rozpoznania.
Wielokrotne rozmowy z rodzicami chłopca pogłębiły moje przekonanie o konieczności
podjęcia skutecznych działań w tym przypadku. Okazuje się,
że
Piotr równie często jak w
szkole, w warunkach domowych nie słucha poleceń. Trudno nakłonić go do podjęcia
samodzielnego rozwiązania zadań domowych. Bez nadzoru pracę wykonuje pośpiesznie i
niestarannie. Zdarza się,
że
jej nie kończy. W czasie rozmów nie potrafi poczekać na swoją
kolej, wtrąca się, zabiera głos nie na temat. Nie odkłada przedmiotów na przeznaczone
miejsce. Wpada w złość, gdy jego potrzeby nie zostają szybko zaspokojone. Zapomina o
obowiązkach. Najpierw działa, potem myśli. Rodzice ze zrozumieniem traktują jego
zachowanie i deklarują gotowość do współpracy. Zainteresowanie problemami Piotra ze
strony rodziców jest tak duże,
że
w mojej ocenie współdziałanie powinno przynieść bardzo
pozytywne rezultaty.
Rozmowy z Piotrem ujawniły,
że
chłopiec znajduje oparcie w rodzicach. Zdaje sobie
sprawę ze swoich podstawowych trudności. Niepowodzenia w nauce szkolnej go irytują.
Twierdzi,
że
nawet jeżeli się bardzo stara, nie potrafi sprostać wymaganiom. Oczekuje
pomocy ze strony nauczycieli. Z trudnością nawiązuje głębsze więzi z rówieśnikami, bo
uważa,
że
go nie rozumieją. Niepokoi go brak akceptacji, który okazują mu niektóre dzieci w
klasie. Zależy mu na dobrych relacjach z nimi, ale przyznaje,
że
często nie potrafi się
powstrzymać przed wchodzeniem w konflikty.
3
Geneza i dynamika zjawiska
Na początku klasy V Piotr dołączył do 25-osobowej grupy uczniów. Zapoznałam się z
opinią wychowawcy w poprzedniej szkole, a następnie zwróciłam szczególną uwagę na
wymienione cechy zachowania chłopca podczas zajęć. Analizowałam również dokumenty
wydane przez Poradnię psycho - pedagogiczną i inne orzeczenia lekarskie przekazane przez
rodziców dziecka. Nawiązałam kontakt z pozostałymi nauczycielami w celu zebrania
możliwie najpełniejszego wywiadu dotyczącego problemów Piotra. Równocześnie podjęłam
rozmowy z rodzicami, aby zapoznać się z sytuacją rodzinną ucznia. Piotr ma starszego brata,
który osiąga bardzo wysokie wyniki w nauce, jest chłopcem spokojnym, zrównoważonym i
uzdolnionym manualnie. Relacje między nimi układają się zmiennie. Piotr jest rozdrażniony,
gdy mówi się o sukcesach brata. Nadpobudliwość Piotra została rozpoznana w klasie IV.
Terapia w związku z moczeniem nocnym trwa dwa lata. Po wykonaniu badań
specjalistycznych wykluczono przyczynę organiczną. Stwierdzono,
że
zaburzenia mają
podłoże dziedziczne. Ojciec chłopca w dzieciństwie przeżywał te same problemy. Ponadto u
Piotra występują objawy nerwicowe w reakcji na silny stres / ogryzanie paznokci, ból głowy,
brzucha, zaburzenia oddychania /.
Po zmianie szkoły Piotr miał trudności z zaadoptowaniem się do nowego
środowiska.
W
klasie nie został przychylnie przyjęty ze względu na wyraźny brak równowagi emocjonalnej i
skłonność do dominowania oraz narzucania swojego zdania innym.
Ponieważ problemy te mają związek z funkcjonowaniem społecznym dziecka w grupie
rówieśniczej, jego postępami w nauce, a także integracją całego zespołu klasowego,
opracowanie i wdrożenie poniższych rozwiązań stało się konieczne.
4
Prognoza pozytywna
W wyniku podjętych działań można spodziewać się następujących efektów:
podniesie się poziom osiągnięć w nauce ucznia
ulegnie poprawie jego stosunek do obowiązków szkolnych
będzie systematycznie odrabiał prace domowe
rozwinie swoje zainteresowania sportowe, przez co zaimponuje rówieśnikom
nawiąże pozytywne relacje z rówieśnikami
nauczy się kierować swoim zachowaniem tak, aby unikać konfliktów
poczuje się doceniony po zaspokojeniu potrzeby uznania
stany lękowe ulegną złagodzeniu
Prognoza negatywna
W przypadku nie podjęcia działań można spodziewać się następujących konsekwencji:
pogłębią się problemy ucznia w nauce
narastające niepowodzenia sprawią,
że
uczeń straci motywację do pracy
jego stosunki z zespołem klasowym ulegną pogorszeniu, będzie czuł się wyobcowany
przejawy zaburzeń zachowania będą się nasilać, ponieważ niewłaściwe postępowanie w
przypadku nadpobudliwości wyraźnie je wzmaga
pogłębią się stany lękowe dziecka
w wyniku frustracji mogą nasilić się zachowania agresywne
Propozycje oddziaływań dydaktyczno – wychowawczych
/ podjętych wspólnie z innymi nauczycielami i w porozumieniu z rodzicami chłopca /
1. Dostosowanie warunków w sali lekcyjnej do potrzeb Piotra
przydzielenie mu miejsca w pierwszej ławce obok sumiennego, pracowitego
ucznia, daleko od okna, od drzwi i innych ruchomych przedmiotów, w
środkowym
rzędzie
2. Umieszczanie w klasie dobrze widocznych i interesujących pomocy wizualnych
zachęcanie chłopca do współpracy w tworzeniu tych materiałów
3. Umieszczanie reguł, zasad postępowania oraz postępów w ich przestrzeganiu na
tablicy pomocniczej.
4. Dbałość o uatrakcyjnienie każdych zajęć
przygotowanie jasnej, przejrzystej struktury lekcji, staranne planowanie czasu
uwzględnianie potrzeby zmiany rodzaju aktywności uczniów podczas zajęć
wprowadzanie różnych aktywizujących metod i form pracy
włączanie krótkich
ćwiczeń
ruchowych w przerwy między lekcjami
5. Stosowanie pochwał za poprawne zachowanie w celu wzmocnienia zaangażowania
ucznia.
6. Używanie języka zrozumiałego dla uczniów, prostych przykładów wyjaśniających
złożone zagadnienia i odwoływanie się do pojęć aktualnie bliskich dzieciom.
7. Stosowanie powtórzeń najważniejszych elementów lekcji
zapis ich we właściwej kolejności na tablicy
zachęcanie uczniów do zadawania pytań
częste uzupełnianie wykładu pokazem
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin