ćwiczenia 3.pdf

(59 KB) Pobierz
WYDZIAŁ NAUKI O ZDROWIU
Oddział Ratownictwa Medycznego
25.02.2010
ĆWICZENIE
3
Wirusy chorobotwórcze dla człowieka
Podstawowe metody stosowane w wirusologii
Metody serologiczne w diagnostyce mikrobiologicznej
I.
II.
III.
Ogólna charakterystyka wirusów
Metody hodowli wirusów
Metody serologiczne uŜywane w diagnostyce mikrobiologicznej
IV.
Do wykonania:
1. Odczyn hemaglutynacji wirusowej: diagnostyka grypy
2. Odczyn lateksowy w diagnostyce zakaŜen rotawirusami
3. Odczyn serologiczny w diagnostyce kiły – VDRL
V.
Demonstracje:
1. Szkło laboratoryjne stosowane w laboratorium wirusologicznym oraz poŜywki dla
hodowli komórkowych
2. Przykladowe efekty cytopatyczne
3. Prawidłowa hodowla komórkowa
4. Mianowanie wirusów w jednostkach łysinkowych (PFU – plaque forming units)
5. Test immunoenzymatyczny ELISA – wykrywanie przeciwciał w klasie IgM
przeciwko wirusowi kleszczowego zapalenia mózgu
6. Test ELISA (badanie serologiczne krwi pobranej od krwiodawców w kierunku
wirusów zapalenia wątroby oraz ludzkiego wirusa upośledzenia odporności)
Dr n. med. Maciej Przybylski
1
UWAGA: Badane na
ćwiczeniach
materiały są niezakaźne. Czynniki chorobotwórcze zostały
zinaktywowane w odrębnej procedurze. W laboratoriach wykonujących diagnostykę
rutynową, gdzie nie stosuje się takich procedur, kaŜdy materiał traktuje się jako potencjalnie
zakaźny. Stosuje się specjalne
środki
ochrony (komory laminarne, rękawiczki,
niehigroskopijne faruchy ochronne, okulary lub osłony na twarz).
DO WYKONANIA:
Odczyn hemaglutynacji wirusowej w diagnostyce grypy
W związku ze zwiększoną ilością zachorowań w sezonie epidemicznym grypy
przeprowadzono badania izolacyjno-epidemiczne. Pobrano popłuczyny z jamy nosowo-
gardłowej chorych, którymi (po opracowaniu) zakaŜono dziwięciodniowe zarodki kurze. Po
trzech dniach inkubacji pobrano płyn omoczniowy z ewentualnie namnoŜonym wirusem w
celu jego identyfikacji.
Wstępne wykrycie wirusa w odczynie hemaglutynacji:
1. Na szkiełko podstawowe nanosimy kroplę płynu omoczniowego
2. Dodajemy krwinki kurze, mieszamy
W celu dalszej identyfikacji wirusa określa się typ hemaglutyniny i neuraminidazy.
Odczyn lateksowy w diagnostyce zakaŜeń rotawirusami.
Pediatrzy skierowali do szpitala dwoje dzieci w wieku 11-16 miesięcy z objawami silnej
biegunki. Dzieci wymagały hospitalizacji, m.in. ze względu na silne odwodnienie organizmu.
Od dzieci pobrano kał. W kale nie wykryto leukocytów, materiał przesłano zatem do
pracowni wirusologicznej. Probówki zawierają filtrat z supernatantu kału.. Badanie wykonać
z kontrolami: ujemną i dodatnią oraz z próbkami badanymi 1 i 2.
Odczyn flokulacyjny VDRL – diagnostyka kiły
Odczyn VDRL (skrót od ang. Veneral Diseases Research Laboratory) - test serologiczny w
słuŜący do wstępnej diagnostyki kiły jest wykorzystywany jako test przesiewowy (poborowi,
kobiety w ciąŜy, przcownicy słuŜby zdrowia, dawcy krwi), a takŜe u pacjentów z
podejrzeniem zakaŜenia krętkiem bladym.
Zasadą odczynu jest wykrywanie w surowicy pacjentów przeciwciał przeciwko kardiolipinie
– białku wykazującemu reaktywność krzyŜową z antygenami krętków.
Test VDRL naleŜy do odczynów nieswoistych, w związku z tym mogą zdarzać się wyniki
fałszywie dodatnie (m.in. w przebiegu zakaŜenia HIV, w zakaŜeniach mykoplazmami, w
2
malarii i liszaju rumieniowatym). W związku z tym kaŜdy dodatni wynik VDRL naleŜy
potwierdzać serologicznymi testami swoistymi wykrywającymi przeciwciała przeciwko
antygenom krętków (np. FTA-ABS, ELISA)
DEMONSTRACJE:
Diagnostyka wirusologiczna WZW i HIV – zastosowanie testu ELISA do badania
serologicznego krwi.
Badane surowice oznaczono symbolami DK-1 i DK-2.
Test ELISA słuŜy do wykrycia
przeciwciał i jest uŜywany jako metoda przesiewowa przy ocenie krwi pobranej od dawców.
W surowicach badanych rutynowo w stacjach krwiodawstwa oprócz oznaczania
przeciwciał anty-HIV i anty WZW-B wykonuje się oznaczenia przeciwciał anty-HCV, bada
się poziom antygenu HBs, oraz wykrywa się przeciwciała przeciwko krętkowi blademu
(Treponema
pallidum).
MoŜliwe jest teŜ badanie przy wykorzystaniu technik biologii
molekularnej – wykrywanie kwasów nukleinowych HBV, HCV i HIV.
Test immunoenzymatyczny ELISA – wykrywanie przeciwciał w klasie IgM przeciwko
wirusowi kleszczowego zapalenia mózgu
ZakaŜenie wirusem KZM przebiega najczęściej bezobjawowo lub ze skąpymi objawami. W
przypadkach objawowych KZM ma najczęściej przebieg dwufazowy. Pierwsza faza trwa od 1
do 8 dni, występują wtedy objawy grypopodobne: gorączka, bóle stawowe, nieŜyt górnych
dróg oddechowych, wymioty, niekiedy wysypka. Po tej fazie następuje okres bezobjawowy
(do 3 tygodni), po którym moŜe wystąpić drugie stadium choroby, związane z zajęciem
ośrodkowego układu nerwowego. Tę fazę obserwuje się u około 10-30% pacjentów, którzy
przebyli stadium grypopodobne. Najczęstszą i zarazem najlŜejszą postać kliniczną stanowi
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, występujące w 60% przypadków. Zapalenie mózgu i
opon mózgowo-rdzeniowych rozpoznaje się u 30% chorych, a zapalenie mózgu, rdzenia i
opon mózgowo-rdzeniowych, które stanowi najcięŜszą postać - u 10%.
Wszyscy chorzy podlegają hospitalizacji, zgłoszeniu i rejestracji. W związku z tym,
Ŝe
obraz kliniczny oraz wyniki podstawowych badań laboratoryjnych są niespecyficzne,
rozpoznanie
naleŜy
potwierdzić
za
pomocą
badań
wirusologicznych.
Najczęściej
wykorzystuje się badania serologiczne, w tym techniki immunoenzymatyczne (ELISA),
pozwalające na wykrycie swoistych przeciwciał w klasie IgG i IgM. MoŜliwe jest takŜe
stosowanie metody PCR do wykrywania specyficznych sekwencji RNA wirusa w płynie
mózgowo-rdzeniowym lub surowicy krwi.
3
Wirusy DNA zawierające dwuniciowe DNA (ds DNA)
Poxviridae
wirus krowianki
wirus ospy prawdziwej
Herpesviridae
wirus opryszczki zwykłej typu 1 (HHV-1)
wirus opryszczki zwykłej typu 2 (HHV-2)
wirus ospy wietrznej i półpaśca (HHV-3)
cytomegalowirus (HHV-5)
ludzki herpeswirus typu 6 (HHV-6) (rumień nagły)
wirus Epsteina-Barr (HHV-4) (mononukleoza zakaźna)
wirus mięsaka Kaposiego (HHV-8)
Adenoviridae
adenowirusy człowieka (51 serotypów) (przeziębienia, zapalenia oskrzeli i
płuc, biegunki, zapalenie spojówek)
Polyomaviridae
wirus BK (krwotoczne zapalenie pęcherza u chorych poddanych
immunosupresji)
wirus JC (postępująca wieloogniskowa leukoencefalopatia)
Papillomaviridae
ludzkie wirusy brodawczaka (HPV): ponad 90 serotypów (HPV)
Wirusy DNA zawierające jednoniciowe DNA (ssDNA)
Parvoviridae
parwowirus B19 (rumień zakaźny)
Wirusy z dwuniciowym DNA kodujące odwrotną transkryptazę (dsDNA RT)
Hepadnaviridae
wirus zapalenia wątroby typu B (wzw B)
Wirusy z jednoniciowym RNA kodujące odwrotną transkryptazę (ssRNA RT)
Retroviridae
(HTLV-1): ludzkie wirusy T-limfotropowe (HTLV)
ludzki wirus upośledzenia odporności typu 1 (HIV-1)
ludzki wirus upośledzenia odporności typu 2 (HIV-2)
Wirusy RNA zawierające dwuniciowe RNA (dsRNA)
Reoviridae
Rotawirusy A-C (biegunki)
Wirusy RNA zawierające RNA o ujemnej polarności [(-)ssRNA]
4
Rhabdoviridae
wirus wścieklizny
Filoviridae
wirus Marburg (gorączka krwotoczna)
wirus Ebola (gorączka krwotoczna)
Paramyxoviridae
wirusy parainfluenzy, typy 1-4 (przeziębienia, zapalenie oskrzeli i pluc,
zapalenie wsierdzia)
wirus odry
wirus
świnki
syncytialny wirus oddechowy (RSV) (zapalenie płuc u dzieci)
Orthomyxoviridae
wirus grypy A
wirus grypy B
Wirusy RNA zawierające RNA o dodatniej polarności [(+)ssRNA]
Picornaviridae
poliowirusy, typy 1-3
enterowirusy człowieka: echowirusy, wirusy Coxsackie A, wirusy Coxsackie B
(herpangina, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie wsierdzia,
zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie mięśni szkieletowych)
rinowirusy (katar, przeziębienia)
wirus zapalenia wątroby typu A (HAV)
Caliciviridae
Norowirusy (biegunki)
Coronaviridae
wirus zakaźnego zapalenia
Ŝołądka
i jelit
koronawirus ostrego zespołu oddechowego (wirus SARS)
Flaviviridae
wirus kleszczowego zapalenia mózgu
wirus dengi
wirus gorączki zachodniego Nilu
wirus
Ŝółtej
gorączki
wirus zapalenia wątroby typu C
Togaviridae
wirus róŜyczki
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin