francja.docx

B. EDUKACJA I SZKOLENIE MŁODZIEŻY

B.l. SPOJRZENIE OGÓLNE

Pomimo podejmowanych inicjatyw zdecentralizowania systemu edukacji w dalszym ciągu jest on w pewnym stopniu scentralizowany. Ścieżki kształce­nia, programy edukacyjne, dyplomy, rekrutacja i szkolenie wykładowców oraz pedagogów odpowiedzialnych za edukację dzieci są organizowane na poziomie krajowym.

System edukacji jest organizowany:

•       Na poziomie narodowym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej,

•       Na poziomie regionalnym przez Rektoraty (tj. lokalne filie Ministerstwa Edukacji Narodowej). Terytoria zarządzane przez Rektoraty nazywane są Akademiami (Regiony Edukacyjne). Oprócz kilku wyjątków tereny podległe Akademii stanowią jednocześnie obszar regionu. Każda Akademia nosi na­zwę stolicy danego regionu (np. Akademia Rennes, Akademia Bordeaux...),

•       Na poziomie Departamentów przez władze Departamentu ds. edukacji.

Na wszystkich poziomach systemu edukacyjnego system publiczny, bez­płatny i świecki, współistnieje z systemem szkolnictwa prywatnego, który jest często wspierany i to w znacznym stopniu przez państwo. Jednak większość uczniów i studentów uczęszcza do placówek państwowych.

System edukacyjny funkcjonuje na trzech poziomach:

I.       Szkolnictwo podstawowe

Edukacja podstawowa rozpoczyna się w przedszkolach (écoles mater­nelles).

Zapisy do przedszkola nie są obowiązkowe. Dzieci w grupie wiekowej od 2 do 6 lat mogą korzystać z przedszkoli. Większość czterolatków i prawie wszyst­kie pięciolatki uczęszczają do przedszkola. Przedszkola działające w ramach sektora publicznej edukacji państwowej są bezpłatne.

Nauka w szkołach podstawowych jest obowiązkowa i trwa 5 lat.

II.    Szkolnictwo średnie

Szkolnictwo na poziomie średnim zorganizowane jest dwupoziomowo, dzieli się na:

—     kolegia (collèges),

-       licea (Lycées).

College - jest drugim etapem obowiązkowej edukacji, trwa 4 lata i jest zor­ganizowany według jednolitego wzorca.

Lycée - czyli wyższa szkoła średnia (liceum).

Szkoły tego typu są nieobowiązkową fonną kształcenia na poziomie wyż­szym średnim, ale korzysta z nich zdecydowana większość młodzieży.

Młodzież ma do wyboru trzy rodzaje tych szkół:

-                    Lycée d’enseignenement général, czyli liceum ogólnokształcące,

-                    Lycée technologique - liceum techniczne.

-                    Lycée professionnel - liceum zawodowe.

W zależności od profilu liceum nauka trwa 2, 3 lub 4 lata.

III.              Szkolnictwo wyższe

Naukę na uniwersytecie można kontynuować na wydziałąch: np. inżynierii, zarządzania, nauk weterynaryjnych... lub na innych uczelniach, np. szkoły arty­styczne, szkoły pielęgniarskie czy szkoły pracowników socjalnych.

B.2. NAUKA OBOWIĄZKOWA

B.2.L Struktura i czas trwania

Edukacja jest obowiązkowa w grupach wiekowych 6-16 lat. Odbywa się ona w szkołach podstawowych (école élémentaire) i jest kontynuowana w szkołach średnich — gimnazjum (collège).

Szkoła podstawowa (école élémentaire)

Począwszy od 6 roku życia uczęszczanie dzieci do szkoły jest obowiązko­we; nauka trwa 5 lat i wszystkich uczących się obowiązuje taki sam program nauczania. Zazwyczaj naukę w klasie prowadzi jeden nauczyciel.

Pięcioletnia nauka w szkole podstawowej nosi odrębne nazwy odpowied­nio:

•                   1 rok nauki kurs przygotowawczy (CP - cours préparatoire),

•                   2 rok nauki kurs podstawowy (CEI- cours élémentaire I ère année),

•                   3 rok nauki kurs podstawowy (CE2 - cours élémentaire 2ème année),

•                   4 rok nauki kurs średni (CM 1 - cours moyen 1 ère année),

•                   5 rok nauki kurs średni (CM2 - cours moyen 2ème année).

Collège

Uczniowie rozpoczynają naukę w collège w wieku 11/12 lat. Edukacja na tym poziomie trwa 4 lata. Cyfry określające poszczególne klasy gimnazjum są ponumerowane w odwrotnej chronologii:

•                   6 rok nauki 1 rok nauki w szkole średniej,

•                   5 rok nauki 2 rok nauki w szkole średniej.

•       4 rok nauki 3 rok nauki w szkole średniej,

•       3 rok nauki 4 rok nauki w szkole średniej.

W klasach 6 i 5 uczniowie otrzymują jednakowe wykształcenie, lecz w przeciwieństwie do szkoły podstawowej każdy przedmiot jest prowadzony przez innego nauczyciela. Istnieje jednak możliwość dokonania wyboru jednego z języków obcych.

W klasach 4 i 3 można dokonać wyboru innych przedmiotów, takich jak np. nauka drugiego współczesnego języka obcego lub języka starożytnego (najczęściej łaciny). Mniejsza część uczniów collège dokonuje wyboru nauki o profilu technicznym (w klasach 4 i 3). Nauka w tych klasach opiera się w dużym stopniu na praktycznych zajęciach uwzględniających kierunki wybrane przez uczniów.

B.2.2. Oceny i dyplomy

W szkole podstawowej stosowana jest skala ocen od 0 do 10; w szkole średniej - od 0 do 20. Po ukończeniu szkoły podstawowej nie ma żadnych eg­zaminów i selekcji przy przejściu do szkoły średniej. Po ukończeniu 3 klasy szkoły średniej uczniowie zdają egzamin i otrzymują świadectwo ukończenia szkoły obowiązkowej (Diplôme National du Brevet).

Nauka może być kontynuowana w liceach: ogólnokształcącym i technicz­nym (Lycée d'Enseignement General et Technologique - LEGT) lub w liceach zawodowych (Lycée Professionnel - LP) lub poprzez naukę praktyczną zawodu.

B.2.3. Rodzaje instytucji edukacyjnych

Występują trzy rodzaje instytucji edukacyjnych:

•       publiczne instytucje edukacyjne, laickie i bezpłatne, do których uczęszcza większość uczącej się młodzieży,

•       prywatne instytucje edukacyjne <sous contrat>. przeważnie katolickie, w dużym stopniu wspierane i podlegające władzom państwowym. Wysokość opłat za szkołę jest bardzo racjonalna. Do tego typu szkół uczęszcza około 20% uczniów,

•       prywatne instytucje edukacyjne <hors contrat> (działające bez wsparcia władz państwowych), całkowicie finansowane z czesnego płaconego przez rodziny uczniów. Do tego typu szkół uczęszcza niewielu uczniów.

B.     3. SZKOLNICTWO WYŻSZE ŚREDNIE (L’ ENSEIGNEMENT SECONDAIRE SUPERIEUR)

Szkolnictwo wyższe średnie obejmuje: licea ogólnokształcące i techniczne (Lycées d'Enseignement General et Technologique — LEGT) oraz licea za­wodowe (Lycées Professionnels).

B.3.1. Licea Ogólnokształcące i Techniczne

(Lycées d’Enseignement Général et Technologique)

Do szkół tego typu uczęszcza większość uczniów po 3 klasie collège. Na­uka w liceum trwa 3 lata. Każdy rok nosi inną nazwę:

I rok - Seconde. II rok - Première oraz III rok - Terminale. Seconde obej­muje naukę na poziomie ogólnym z różnych przedmiotów (lingwistyka, sztuka, technika...). Natomiast drugi i ostatni rok nauki uczniowie przeznaczają na przygotowanie się do egzaminu dojrzałości (Baccalauréat - nazywany „bac") na poziomie ogólnokształcącym lub technicznym.

Baccalauréat ogólny (matura ogólna)

Uczniowie mogą wybrać następujące specjalizacje nazywane „séries”:

-       literacką (L),

-       z nauk przyrodniczych i ścisłych (S - scientifique).

-       ekonomii i nauk społecznych (ES).

Prawie wszyscy posiadający maturę ogólną (bac général) kontynuują naukę na wyższych uczelniach.

Baccalauréat technologique (świadectwo dojrzałości w zakresie tech­nicznym)

Możliwe są następujące specjalizacje:

-       nauki przemysłowe i technika (STI),

-       usługi w dziedzinie nauki i techniki (STT), z uwzględnieniem 7 przedmiotów oraz fakultatywnych nauk stosowanych,

-       nauki chemiczne (laboratorium) i technologia (STL).

-       zdrowie i opieka społeczna (SMS),

-       hotelarstwo,

-       muzyka i ...