ZPKB - wyk-ady_AK.pdf

(853 KB) Pobierz
ANALIZA DOCHODOWOŚCI KREDYTÓW
Na poziom zysku wytwarzanego przez bank wpływają
zarówno czynniki znajdujące się pod kontrolą banku, jak i takie,
które nie poddają się kontroli.
Do pierwszej grupy należą:
struktura prowadzonej działalności,
wielkość dochodów kreowanych przez bank,
jakość aktywów, zwłaszcza kredytów,
kontrola kosztów.
Z kolei do czynników zewnętrznych należą m.in.
poziom stóp procentowych,
ogólne warunki gospodarowania,
polityka fiskalna państwa, konkurencja,
system prawny.
Źródłem zysku banku są wykonywane operacje obejmujące:
operacje aktywne (kredyty, lokaty, papiery wartościowe),
prowizje i opłaty za wykonywane czynności bankowe,
operacje związane z obrotem papierami wartościowymi,
operacje kupna lub sprzedaży walut.
Niektóre operacje bankowe, zwłaszcza związane z pozyskiwaniem
depozytów i innych źródeł finansowania, tworzą koszty. Wyniki
finansowe
banku
można
oceniać
według
struktury
podmiotowej
(klientów), rodzajów operacji oraz jednostek organizacyjnych, tzw.
centrów zysku.
1
Kalkulacja produktów i usług bankowych opiera się na marży
odsetkowej. Można ją rozpatrywać jako:
Różnicę między przychodami i kosztami. Wielkość ta pozwala
określić czy przychody odsetkowe pokrywają koszty odsetkowe.
Marża odsetkowa powinna umożliwić pokrycie kosztów działania,
podatku
dochodowego
oraz
umożliwić
uzyskanie
przez
akcjonariusza satysfakcjonującego zwrotu na kapitale (dywidendy),
Marżę procentową czyli relację pomiędzy zyskiem a aktywami
dochodowymi (wskaźnik ten pozwala dokonać oceny polityki stóp
procentowych banku na tle innych banków).
Rozpiętość odsetkową. Bliższa analiza tego wskaźnika pozwala
określić jakie elementy po stronie aktywów i pasywów odchylają
ten wskaźnik w porównaniu do innych okresów, banków, jak
również w stosunku do marży procentowej. Marża odsetkowa
powinna być stabilna przy określonej strukturze aktywów i
pasywów banku.
W praktyce stosuje się następujące metody określania marż:
kalkulacja marży odsetkowej (całkowitej i częściowej),
kalkulacja oparta na metodzie odsetek rynkowych – obejmująca
kalkulację wpływu warunków rynkowych dokonanej transakcji i
transformację terminów oraz koncepcję marży minimalnej,
dotycząca
kalkulacja
oparta
na
stopach
transferowych
wewnętrznych cen pieniądza w banku oraz dla jego przepływu
pieniędzy między departamentami na szczeblu centrali oraz
oddziałami a centralą,
kalkulacja kosztu pozyskania zasobów (środków).
2
Schemat oceny efektywności transakcji kredytowych:
Nadwyżka
odsetkowa
Opłaty i
prowizje
Koszty
jednostkowe
Koszty
ryzyka
Przychody
Koszty
Wynik pojedynczej transakcji
Suma wyników na poszczególnych transakcjach w wymiarze:
- produktów,
- klientów,
- jednostek organizacyjnych.
System oceny efektywności (dochodowości) ma na celu:
-
kalkulację marż na poszczególnych transakcjach (lub ich portfelu)
oraz ocenę ich wpływu na całkowitą marżę banku,
-
określenie ekonomicznych baz odnoszących się do wyceny transakcji
i oceny efektywności,
-
określenie polityki ustalania cen poszczególnych produktów (np. tabeli
opłat i prowizji),
-
określenie transakcji nie przynoszących odpowiedniego dochodu,
-
przeniesienie ryzyka (np. płynności i stopy procentowej) z jednostek
biznesowych na jednostki zarządzania aktywami i pasywami.
3
Kalkulacja nadwyżki odsetkowej ma na celu przypisanie każdej
transakcji
(kredytowej)
kosztów
jej
refinansowania
i
może
być
przeprowadzona przy wykorzystaniu następujących metod:
-
metody puli (poolu) i marż cząstkowych,
-
metody bilansu warstwowego,
-
metody korzyści (odsetek) rynkowych,
-
metody bieżącej wartości transakcji.
Metoda obliczania marży cząstkowej (brutto):
przychód odsetkowy – koszt odsetkowy
Marża cząstkowa brutto =
wartość transakcji
Aby uzyskać marżę netto należy marżę brutto pomniejszyć o:
-
koszty jednostkowe danej transakcji,
-
koszty ryzyka (np. utworzenia rezerw, zabezpieczenia itp.),
-
ewentualne prowizje i opłaty związane z daną transakcją.
Metoda obliczania marż cząstkowych (dla kredytów):
M
1
= (oprocentowanie kredytu – średnie oprocentowanie pasywów)/2
M
2
= oprocentowanie kredytu – średnie oprocentowanie pasywów - MC/2
Gdzie:
MC – marża całkowita liczona jako różnica pomiędzy średnim
oprocentowaniem aktywów a średnim oprocentowaniem pasywów lub
jako stosunek dochodu odsetkowego banku do wartości aktywów
odsetkowych (ewentualnie średniej arytmetycznej wartości aktywów i
pasywów odsetkowych).
4
W metodzie odsetek (korzyści) rynkowych oblicza się nadwyżki
odsetkowe według następującego wzoru (dla kredytów):
Nadwyżka odsetkowa = oprocentowanie kredytu – stopa alternatywna
Gdzie stopa alternatywna może być stopą rynkową (np. WIBOR) dla:
-
transakcji międzybankowej o podobnym terminie,
-
transakcji na rynku pieniądza dziennego (over
night),
-
transakcji walutowej (np. według stopy LIBOR dla danej waluty) .
Należy pamiętać, że stopa rynkowa jest przypisana do transakcji do
końca jej trwania (niezależnie od bieżących zmian stóp rynkowych).
Przykład:
Transakcja Kwota
Kredyt 6M
100000
Stopa % WIBOR 6M WIBOR O/N LIBOR (CHF)
10%
5%
4%
3%
Odpowiednie korzyści przedstawiają się następująco:
-
korzyści z warunków rynkowych: (10% - 5%) x 100000 = 5000 PLN,
-
korzyści z transformacji terminu: (10% - 4%) x 100000 = 6000 PLN,
-
korzyści z transformacji waluty:
(10% - 3%) x 100000 = 7000 PLN.
W metodzie tej nie uwzględnia się kwestii ewentualnego ryzyka:
-
kredytowego (kwestia marży ryzyka),
-
stopy procentowej (zmiany stopy rynkowej i jej struktury terminowej),
-
walutowego (niekorzystnej zmiany kursu walutowego).
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin