04 IDI i FGI.pdf

(934 KB) Pobierz
Rodzaje wywiadów indywidualnych
• wg stopnia strukturalizacji:
– wywiad nieustrukturyzowany
(swobodny, otwarty)
– wywiad częściowo ustrukturyzowany
(semi-structured)
• wg liczby osób:
JAKOŚCIOWE METODY BADAWCZE
– indywidualne wywiady pogłębione
(in-depth
interview - IDI)
– wywiady pogłębione w parach
dr Beata Marciniak
Katedra Rynku, Marketingu i Jakości SGH
(double
in-depth interview)
Wywiad swobodny - charakterystyka
• całkowicie nieskrępowana, otwarta rozmowa badacza
(indagatora) i osoby badanej
• realizowana jedynie w oparciu o ogólny zarys problematyki
• opierająca się na podobnych zasadach jak wywiady
psychologiczne
• indagator w roli aktywnego słuchacza
• zastosowanie:
– rozpoznanie mało znanego
obszaru badawczego
– trudności w sformułowaniu
problemów badawczych
Indywidualny wywiad pogłębiony
(IDI – in-depth interview)
indywidualna, pogłębiona rozmowa na określony temat
w oparciu o częściowo standaryzowany scenariusz wywiadu
swoboda co do kolejności i sposobu formułowania pytań
miejsce realizacji: dom, miejsce pracy, specjalistyczne
studio badań jakościowych
rejestracja na kasecie audio/wideo
czas trwania od ok. 30-90 min
raport w formie opisowej, ilustrowany cytatami
N=20-100 osób, dobór celowy
IDI - zalety i wady
+ elastyczna metoda gromadzenia danych
+ możliwość pogłębiania rozmowy w trakcie procesu gromadzenia
danych
+ szczegółowe informacje z jednego źródła
+ możliwość uchwycenia indywidualnych opinii
+ możliwość bezpośredniej oceny wiarygodności respondenta
(obserwacja sposobu wypowiedzi i zachowań niewerbalnych)
IDI - zastosowanie
potrzeba poznania procesów i doświadczeń indywidualnych
poszukiwanie dotarcia do pierwotnych znaczeń, motywacji
temat wymaga gruntownego pogłębienia
brak potrzeby konfrontowania opinii
potrzeba eliminacji wpływu grupy
badani mają ukształtowane poglądy na dany temat
respondenci są trudno dostępni, trudności w rekrutacji
trudna, kontrowersyjna, osobista problematyka
- ryzyko zgromadzenia niewystarczających danych
(np. niesprecyzowane poglądy)
- stosunkowo niska kreatywność osób badanych
- wysokie koszty, czasochłonność realizacji i procesu analizy danych
1
Rola badacza (indagatora)
• nawiązanie/utrzymanie intelektualnego i emocjonalnego kontaktu
• stworzenie klimatu zaufania, bezpieczeństwa i poufności:
– wygląd zewnętrzny (sposób bycia, ubiór)
– zachowanie (gesty, słowa, mimika, taktowność)
– argumentacja skłaniająca do udzielania rzetelnych odpowiedzi
– zainteresowanie wypowiedziami
• stworzenie warunków do spontanicznego wyrażenia odczuć, opinii
• czuwanie nad przebiegiem procesu porozumiewania się
• pomoc w znalezieniu odpowiedzi, a nie dyskusja z poglądami
• reagowanie na dynamikę kontaktu
Zogniskowany wywiad grupowy - definicja
(ang.
focus group interview - FGI)
• P.F. Lazarsfeld, R.K. Merton
• sformalizowany proces dyskusji w grupie
odpowiednio dobranych osób, zmierzający
do spontanicznej, interaktywnej wymiany
poglądów na określony temat
Charakterystyka FGI
• „naturalna” dyskusja grupy osób (8-10)
• zapewniająca swobodę wypowiedzi
• prowadzona przez moderatora
• w oparciu o scenariusz wywiadu
• w stosownie wyposażonym studio badań jakościowych
• możliwość obserwacji przebiegu dyskusji
• czas trwania badania – zazwyczaj ok. 1,5-2 h
• celowy dobór respondentów
• raport w formie opisowej
Efekty integracji grupowej w FGI
• efekt synergii
• efekt kuli śniegowej
• efekt stymulacji
• efekt bezpieczeństwa
• efekt spontaniczności
Zasady realizacji FGI
• koncentracja na interakcjach wewnątrzgrupowych
• silny nacisk na generowanie koncepcji przez grupę
• dynamika grupy determinuje kierunek dyskusji
• uczestnicy traktowani jako całość
• uczestnicy wspólnie wykonujący zadania
• liczebność grupy
• wewnętrzna spójność a dynamika grupy
Zadania moderatora
• stymulacja spontanicznych reakcji i zaangażowania
• stymulacja naturalnej dynamiki grupy
• relatywnie niski stopień ingerencji w proces badania
• zainteresowanie każdą reakcją
• dostosowanie do specyfiki grupy i miejsca realizacji
• umiejętność formułowania trafnych pytań otwartych
2
Kodeks badacza w sytuacjach
rejestracji audio/wideo wywiadu
• informacja o nagrywaniu wywiadu przed badaniem
• wyrażenie zgody na nagranie
• informacja o podglądzie przebiegu wywiadu przez
lustro fenickie
• wyrażenie zgody na podgląd przebiegu wywiadu
• informacja o celu wykorzystania nagrania
(opracowanie wyników badania)
• informacja o własności nagrania (firma badawcza)
i nie możności jego przekazywania stronom trzecim
Rodzaje FGI
Ze wzg. na liczebność grup:
– standardowy wywiad grupowy
– wywiad z minigrupą
– wywiad z parą respondentów (diady)
– wywiad z trójką respondentów (triady)
Ze wzg. na długość trwania:
– standardowy wywiad grupowy
– skrócony wywiad grupowy
(brief FGI)
– poszerzony wywiad grupowy
(extended FGI)
Grupa twórcza
(Creativity Group)
Cel:
wyzwalanie nowych pomysłów i rozwiązań, a nie
poznawanie opinii i zachowań
Zastosowania:
– problematyka wymaga dotarcia do ukrytych opinii i emocji
– eksploracja nowych, nie odkrytych dotąd potrzeb (insights)
– eksploracja głęboko ukrytych potrzeb konsumenckich
– poszukiwanie nowatorskich produktów
– poszukiwanie sposobów na udoskonalenie istniejących
produktów
– poszukiwanie nazw dla dotąd nieznanych dóbr
Rodzaje FGI
Ze wzg. na częstotliwość realizacji:
– powtarzane wywiady grupowe (reconvened
groups)
– panele wrażliwości (sensitivity
panels)
Ze wzg. na sposób prowadzenia wywiadów:
– dwustronne wywiady (two-ways
focus groups)
– telefoniczne wywiady grupowe (telephone
groups)
– wywiady on-line (on-line
groups)
– dyskusja bez prowadzącego (ang.
leaderless discussion)
Rodzaje zogniskowanych wywiadów
pogłębionych
Ze wzg. na kryteria doboru uczestników:
– wywiady z grupami pokrewieństwa (affinity
groups)
– grupy eksperckie (delfickie)
– grupy konfliktowe (clash
groups)
– grupy konfrontacyjne (management
encounter groups)
Obszary zastosowań FGI
• rozwiązywanie problemów eksploracyjnych, identyfikujących
naturę nowego zjawiska
• poznanie możliwie kompletnego zakresu zachowań i postaw
• poznanie kulturowego i społecznego kontekstu postaw
• eksploracja pozaracjonalnej warstwy opinii i zachowań
badanych osób
• rozwiązywanie problemów diagnostycznych, wskazujących
przyczyny zjawisk
(np. degresywne tempo wzrostu sprzedaży, utrata
udziałów w rynku)
• rozwiązywanie problemów ocen, postaw, motywacji nabywców
• rozwiązywanie problemów kreacyjnych
(umożliwiają generowanie
dużej liczby nowych pomysłów/rozwiązań)
3
Zalety FGI
spontaniczność i elastyczność
uwolnienie procesów twórczych
ujawnienie kontekstu społecznego
możliwość obserwacji reakcji
możliwość konfrontowania wypowiedzi grup o różnych
charakterystykach
możliwość zastosowania wielu technik wspomagających
bogaty, inspirujący materiał
możliwość głębokiej eksploracji poziomu emocjonalnego respondentów
bogactwo wniosków
ekonomiczność (koszty, czas, ilość informacji)
Wady FGI
• brak reprezentatywności w sensie statystycznym
• możliwość występowania zaburzeń związanych
z procesami grupowymi
• wyrażane poglądy pod wpływem innych osób
• mniejsza możliwość na koncentracji na
doświadczeniach jednostki
• trafność wniosków zależna od trafności doboru próby i
doświadczenia moderatora
• ryzyko nadinterpretacji lub błędnej interpretacji
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin