ryb.txt

Dlaczego? Ponieważ zawierajš więcej cennych substancji niż ryby słodkowodne. Najbardziej pożšdane sš niezbędne wielonienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT) z rodziny omega-3. Niezbędne, czyli konieczne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Szczególnie bogate w kwasy omega-3 jest: łoso, makrela, led, sardynka i tuńczyk.

Na zdrowe serce i mocne koci

Najnowsze badania naukowe potwierdzajš, że kwasy omega-3 sš bardzo ważne w profilaktyce miażdżycy i choroby niedokrwiennej serca.

Zmniejszajš bowiem stężenie trójglicerydów we krwi oraz jej krzepliwoć, obniżajš także cinienie krwi. Ryby sš również cennym ródłem składników mineralnych, m.in. żelaza, selenu, magnezu oraz jodu.

Dodatkowo wszystkie gatunki, które spożywamy razem ze szkieletem, stanowiš doskonałe ródło wapnia. Np. 100 g sardynek z puszki zawiera tyle samo białka ile szklanka mleka! Specjalici podkrelajš, że białko w mięsie ryb jest równie wartociowe, jak białko zwierzšt rzenych i łatwo przyswajalne. Ponadto ryby sš bogate w witaminy. Ich iloć jest cile zwišzana z zawartociš tłuszczu: chude sš bogate w rozpuszczalne w wodzie witaminy z grupy B (zwłaszcza B1, B2, B6, B12, PP), natomiast tłuste zawierajš rozpuszczalne w tłuszczu witaminy A, D i E.

Zanim zdecydujesz się na zakup, dokładnie obejrzyj i powšchaj rybę. Jest naprawdę wieża, jeli:
ma wieży, morski zapach. Gdy mocno pachnie... rybš, oznacza to, że jest niewieża
skóra jest gładka i wilgotna
łuski (jeli sš) przylegajš do skóry
ogon i płetwy nie sš naruszone, chropowate lub suche; powinny być wilgotne i giętkie
mięso jest sprężyste i zwarte, a po nacinięciu nie pozostaje wgłębienie
oczy sš jasne i wypełniajš cały oczodół
skrzela sš ciemno-różowe, a nie bršzowe czy szare
brzuch nie jest wzdęty.
Duszone, pieczone czy gotowane?

Jednym z najzdrowszych sposobów przyrzšdzania ryb jest gotowanie. Ryby wkłada się do wrzšcego wywaru warzywnego i gotuje - niezbyt długo, żeby nie rozgotować mięsa. I tak dzwonka i filety gotujemy ok. 20 minut, a całe ryby 45-60 minut. Filety i całe ryby można również gotować na parze. To najdelikatniejszy sposób przyrzšdzania - ryba się przy tym nie rozgotowuje ani nie wysycha i zachowuje smak. 
Godne polecenia sš ryby duszone. Najlepiej jest dusić ryby na małym ogniu, ułożone między warzywami. Wcišż popularne jest smażenie. Ryba będzie soczysta, a dodatkowo zyska chrupišcš skórkę, jeli przed smażeniem obtoczysz jš w mšce. By mięso nie rozpadło się na patelni, wczeniej skrop je sokiem z cytryny. 
Wspaniałym przysmakiem jest ryba upieczona w całoci. Jednak jej przyrzšdzenie wymaga trochę więcej czasu. Jeli więc jest bardzo duża, lepiej podzielić jš na kawałki. Aby nie straciła soczystoci, trzeba jš piec w folii aluminiowej i w temperaturze do 200 st. C. 
Ryby doskonale smakujš na zimno, nadajš się na musy i terriny, pyszne sš też w galarecie i jako składnik sałatek. Za aromatyczny wywar rybny jest niezbędny do przyrzšdzenia wielu sosów i zup, a także jako podstawa smakowitej galarety do ryby. Do przygotowania używa się oci, płetw i głów.

Jeli bardzo boisz się utyć

Kalorycznoć ryb morskich waha się od 70 do 200 kcal na 100 g. Bardzo tłuste sš ledzie, łoso czy ryba malana. Zrezygnuj z jedzenia ich, jeli masz tendencję do tycia, cierpisz na nadwagę lub otyłoć. Wtedy sięgaj raczej po solę, pangę, dorsza, mintaja, morszczuka, flšdrę. Odchudzajšc się, unikaj panierowania oraz smażenia w głębokim tłuszczu. Zamiast tego możesz rybę ugotować, upiec lub usmażyć bez dodatku tłuszczu.

Daj się skusić frutti di mare

Chociaż nadal jemy zbyt mało ryb, za to coraz częciej na naszych stołach goszczš owoce morza, zwane też z włoskiego frutti di mare. Dzielimy je na skorupiaki (kraby, homary, krewetki) oraz mięczaki (małże, w tym ostrygi i mule, oraz głowo-nogi, czyli kalmary i omiornice). Kulinarnš przygodę z tymi mieszkańcami mórz warto rozpoczšć od kalmarów lub krewetek, które majš najdelikatniejszy smak.
U nas frutti di mare sš dostępne głównie mrożone. Ale niektóre supermarkety i sklepy specjalistyczne zwykle w okrelony dzień tygodnia sprowadzajš wieże owoce morza - najczęciej małże w muszlach, omiornice oraz krewetki. Podobnie jak ryby, także owoce morza obfitujš w cenne składniki, m.in. w witaminy, a np. ostrygi sš najbogatszym ródłem cynku, który wzmacnia popęd seksualny, dzięki czemu uważane sš za afrodyzjak.

Przy wszystkich swoich zaletach owoce morza, niestety, zawierajš dużo cholesterolu (mięczaki mniej, bo 40-100 mg na 100 g, skorupiaki aż 100-200 mg), a także sodu. Nie sš więc wskazane dla osób, które majš zbyt wysoki poziom cholesterolu lub nadcinienie.

Jak przechowywać skarby z mórz

Skorupiaki i małże przechowuj w specjalnych torebkach lub pudełkach, a mrożone ryby i owoce morza w zamrażalniku. Pamiętaj, że ryby sš wyjštkowo nietrwałym produktem. wieże postaraj się spożyć w dniu zakupu lub przechowuj do 24 godzin w górnej częci lodówki. Ryb, które uległy rozmrożeniu, nie wolno zamrażać ponownie - grozi to zatruciem pokarmowym. Dlatego ryby mrożone pakuj w sklepie w torbę termicznš, ponieważ rozmrażajš się bardzo szybko! 

Najpopularniejsze gatunki ryb

Dorsz - jedna z najmniej kalorycznych ryb; nadaje się do gotowania, smażenia i grillowania, duszenia w warzywach, a wędzona do past i sałatek.
Halibut - najsmaczniejszy duszony w białym winie, pieczony na ruszcie i wędzony.
Makrela - ma zdecydowany smak; smaży się jš i grilluje, ale najpopularniejsza jest wędzona.
Grenadier - doskonały smażony, duszony i gotowany.
led - bardzo popularna tłusta ryba, nadaje się do smażenia, grillowania i marynowania.
Morszczuk - dobry smażony lub pieczony.
Flšdra - do smażenia na male w całoci ze skórš, filety sš dobre smażone, gotowane, zwłaszcza na parze z warzywami.
Sola - delikatna, ceniona ryba, doskonale nadaje się do  gotowania, faszerowania, duszenia (np. w postaci roladek) lub smażenia.
Tuńczyk - tłusta ryba, szczególnie bogata w witaminę PP; wietna do pieczenia na ruszcie.
Mintaj - jedna z najchudszych ryb; nadaje się do smażenia i pieczenia.
Sardynka - tłusta ryba, dobra z grilla i pikantnie marynowana.
Turbot - wyjštkowo smaczna ryba, piecze się jš w całoci w piekarniku, a filety gotuje.
Panga - do smażenia, gotowania, pieczenia, grillowania.
Łoso - tłusta ryba; do smażenia, grillowania, do zupy rybnej, nadaje się też na musy i nadzienia.

Najpopularniejsze owoce morza

SKORUPIAKI
Krewetki - sš dostępne mrożone i w przetworach; każdy sposób ich przyrzšdzenia jest dobry - można je piec na ruszcie, gotować, smażyć i marynować.

MIĘCZAKI
Ostrygi - jada się je najczęciej na surowo, można je też obgotować lub zapiec.
Mule (omułki) - można je kupić surowe w muszlach, oraz wyjęte z muszli i ugotowane lub w przetworach; najczęciej sš gotowane w aromatycznym wywarze.
Omiornice - w całoci i w konserwach; można je upiec na ruszcie, dodać do sałatki, dusić z warzywami i ziołami.
Kalmary - sprzedawane surowe i w konserwach; pokrojony na kawałki korpus można zanurzyć w ciecie i smażyć w głębokim tłuszczu, nadaje się też do faszerowania i duszenia. Ramiona można dusić wraz z korpusem.